May , Latvia Πέρα από τις Ελάχιστες Συνθήκες Υποδοχής: Η συνεισφορά της Κ.Π. ΕQUAL στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο Λουίζα Παπαλοΐζου Υπεύθυνη Έργου Intercollege This program is funded 50% by the European Social Fund and 50% by the Republic of Cyprus

Κοινοτική Πρωτοβουλία EQUAL •Σκοπός της δημιουργίας της Κ.Π. EQUAL και συγκεκριμένα της θεματικής ενότητας «Άσυλο» ήταν/είναι να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την εφαρμογή της Οδηγίας του Συμβουλίου του 2003 σχετικά με τις Ελάχιστες Συνθήκες Υποδοχής στα αντίστοιχα κράτη μέλη •Η ΚΠ EQUAL υλοποιήθηκε σε δύο γύρους:  2001 – 2004 = 38 έργα  2004 – 2007 = 60 έργα

EQUAL- Άσυλο στην Κύπρο •Η Κύπρος συμμετείχε το 2004 με το έργο «Κοινωνικά Δικαιώματα για τους Αιτούντες Άσυλο – Κοινωνικά Δικαιώματα για Όλους» •Για την υλοποίηση του έργου δημιουργήθηκε η Αναπτυξιακή Σύμπραξη με σημαντικούς κοινωνικούς εταίρους από τον κυβερνητικό τομέα, ΜΚΟ, οργανώσεις εργοδοτών, εργαζομένων και τον ιδιωτικό τομέα •Φορείς Υλοποίησης ♦ Intercollege ♦ KIΣΑ ♦ ΟΕΒ ♦ ΠΕΟ ♦ G & D Social Lab ♦ Υπουργείο Εσωτερικών

Βασικοί Άξονες •Η Κ.Π. EQUAL επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και ανάπτυξη μιας σειράς παρεμβάσεων για την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη των ΑΑ κατά την διάρκεια παραμονής τους στην χώρα υποδοχής μέχρι την τελική εξέταση της αίτησης τους •Τρεις βασικοί θεματικοί άξονες:  Ενημέρωση, Εκπαίδευση και Κατάρτιση  Εργασία  Διεύρυνση ικανοτήτων / ανάπτυξη δομών για την παροχή υπηρεσιών σε ΑΑ (Capacity Building)

Ανταπόκριση της Κ.Π. EQUAL στην Οδηγία του Συμβουλίου •14 από τα 28 Άρθρα της Οδηγίας του Συμβουλίου βρίσκονται στο επίκεντρο της EQUAL – Άσυλο  Ενημέρωση και Καθοδήγηση (Αρ. 5,14,21)  Εκπαίδευση (Αρ.10)  Επαγγελματική Κατάρτιση (Άρθρο 12)  Δικαίωμα στην Αγορά Εργασίας (Άρθρο 11)

Υλοποίηση των Έργων σε άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες και στην Κύπρο •85% από τις ΑΣ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο υλοποιούν έργα τα οποία προωθούν μια σειρά παρεμβάσεων οι οποίες αφορούν δράσεις εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης •Το έργο της Κύπρου επιλέχτηκε από την Ε.Ε. σαν ένα από τα παραδείγματα καλής πρακτικής σε Ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω της «Ολοκληρωμένη Προσέγγισης» όσον αφορά την διαδικασία ένταξης των ΑΑ

Το Μοντέλο «Ολοκληρωμένης Προσέγγισης» •Έξη βασικοί πυλώνες: 1.Εκμάθηση Γλώσσας και Πολιτισμική Εκπαίδευση 2.Επαγγελματική Κατάρτιση 3.Εργασία - Τοποθέτηση 4.Δημιουργία δομών για την παροχή εξατομικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών (Μηχανισμός Διαμεσολάβησης και Στήριξης) 5.Άμεση συμμετοχή της ομάδας στόχου στην υλοποίηση του έργου 6.Συνεργασία βασικών κοινωνικών εταίρων στην υλοποίηση του προγράμματος

Μηχανισμός Διαμεσολάβησης και Στήριξης για τους Αιτούντες Άσυλο - Αιτήματα •Δημόσιο Βοήθημα – Νέες Αιτήσεις •Άδεια Διαμονής – Ανανέωση •Πρόσβαση στην Αγορά Εργασίας •Κάρτα Νοσηλείας– Ανανέωση 300 •Πρόσβαση στην διαδικασία Ασύλου – 400 •

Προβλήματα κατά την διάρκεια υλοποίησης •Το βασικότερο πρόβλημα για την υλοποίηση των προγραμμάτων ήταν οι περιορισμοί στην πρόσβαση αγοράς εργασίας από ένα μεγάλο αριθμό χωρών.....αλλά όχι από όλες τις χώρες....

* Restrictions apply Πρόσβαση στην Αγορά Εργασίας 12 Months9 Months or Less ImmediatelyNo access Opted Out Czech Republic Luxemburg * (9)GreeceLithuaniaDenmark FranceItaly (6)PortugalIreland HungaryNetherlands (6)Sweden PolandSpain (6) SloveniaAustria *(6) UKCyprus** (6) Germany*Finland (3) • * Restrictions apply e.g. “Community principle” • ** Access restricted to specific employment sectors

Βασικά ευρήματα από την πρακτική εφαρμογή των έργων •Η ολοκληρωμένη προσέγγιση οδηγεί σε μια σειρά ωφελημάτων και για τους ΑΑ αλλά και για την χώρα υποδοχής: •Η εκμάθηση της γλώσσας είναι πρωταρχικής σημασίας στην διαδικασία ένταξης βοηθά στην ταχύτερη ένταξη των ατόμων και μειώνει τον κίνδυνο του κοινωνικού αποκλεισμού και τις συνέπειες του. •Πρόσβαση σε προγράμματα κατάρτισης έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχοσωματική υγεία των ΑΑ που νιώθουν να βρίσκονται σε μια ατέλειωτη περίοδο αναμονής. Επίσης, η απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε στη χώρα υποδοχής ή στην χώρα τους σε περίπτωση επιστροφής.

Βασικά ευρήματα από την πρακτική εφαρμογή των έργων •Το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας: –Οι έρευνες δείχνουν ότι οι ΑΑ θέλουν να εργάζονται και όχι να βασίζονται στο δημόσιο βοήθημα. –Ο περιορισμός της πρόσβασης στην αγορά εργασία δημιουργεί μια σχέση εξάρτησης ανάμεσα στους ΑΑ και στο δημόσιο βοήθημα το οποίο οδηγεί και σε αυξημένα κόστη για την πολιτεία. –Η πρόσβαση στην αγορά εργασίας και η απεξάρτηση από το δημόσιο βοήθημα βοηθά στο να ενταχθεί πολύ πιο γρήγορα το άτομο στην κοινωνία, μειώνονται άμεσα τα κόστη από το δημόσιο βοήθημα αλλά και έμμεσα κόστη που συνδέονται με προγράμματα υποδοχής, κοινωνικής στήριξη, ακόμα και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. –Σε συγκεκριμένους τομείς απασχόλησης όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού οι Αιτούντες Άσυλο μπορούν να συμπληρώσουν το κενό.

Μηνύματα για του υπεύθυνους χάραξης πολιτικής από την Κ.Π EQUAL •Η EQUAL λήγει το τέλος του Η νέα προγραμματική περίοδος του ΕΚΤ πρέπει να λάβει υπόψη της την συγκεκριμένη ευάλωτη ομάδα των ΑΑ. •Οι καλές πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί δεν πρέπει να ξεχαστούν με την λήξη του EQUAL π.χ. Προγράμματα εκμάθησης της γλώσσας, πολιτισμική εκπαίδευση, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης αλλά και επαγγελματικής τοποθέτησης πρέπει να συνεχιστούν. •Συνεχής αξιολόγηση και έρευνα μπορούν να τεκμηριώσουν τα οφέλη/κόστη προκύπτουν από τέτοιες ολοκληρωμένες προσπάθειες ένταξης για την χώρα υποδοχής. Αποφάσεις πρέπει να στηρίζονται σε τεκμηριωμένα επιχειρήματα. •Η ένταξη ξεκινά από την πρώτη ημέρα άφιξης στην χώρα υποδοχής. Οι μηχανισμοί ένταξης πρέπει να ξεκινούν από την πρώτη ημέρα. •Πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος ανάμεσα σε κυβερνητικούς φορείς, ΜΚΟ, οργανώσεις εργαζομένων, εργοδοτών και τον ιδιωτικό τομέα για να γεφυρώνονται οι διαφορές ανάμεσα στην «πολιτική» και πρακτική.

Σας Ευχαριστώ!