ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΜΑ : «Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ» ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΗΛΙΑΔΟΥ-ΤΑΧΟΥ ΣΟΦΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΥ ΜΑΡΙΑ Α.Ε.Μ.: 3138 ΕΞΑΜΗΝΟ: ΣΤ΄ ΜΑΪΟΣ,2014

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Η σταδιακή ισχυροποίηση της Ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής οδήγησε στη θέσπιση των κοινοτικών προγραμμάτων στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το θεωρητικό υπόβαθρο αυτών των προγραμμάτων βασίστηκε στην υλοποίηση του οράματος της «Ευρώπης των Πολιτών», η οποία είχε ως στόχο την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εδραίωσή τους επιτάχυνε την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου της εκπαίδευσης.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ 1. COMMET (1986) Συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας στους τομείς της κατάρτισης και της τεχνολογίας 2. ERASMUS (1987) Φοιτητική κινητικότητα, συνεργασία πανεπιστημίων 3. PETRA (1987) Επαγγελματική κατάρτιση νέων, καταπολέμηση της ανεργίας 4. IRIS (1987) Επαγγελματική κατάρτιση γυναικών 5. ΝΕΟΛΑΙ(YOUTH)(1988) Εξωσχολική ανταλλαγή νέων

6. DELTA (1988) Εκπαιδευτική εφαρμογή νέων τεχνολογιών, εξ αποστάσεως μάθηση 7. LINGUA (1989) Εκμάθηση ξένων γλωσσών 8. EUROTECNET (1989) Προώθηση καινοτομιών στο χώρο της επαγγελματικής κατάρτισης εξαιτίας των τεχνολογικών αλλαγών 9. FORCE (1990) Ενίσχυση συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης 10. TEMPUS (1990) Στήριξη εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη 11. HORIZON (1990) Εκπαίδευση και κατάρτιση ατόμων με ειδικές ανάγκες 12. ARION (1990) Επίσκεψη ειδικών της εκπαίδευσης σε ξένα κράτη

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Κατά τη θέσπιση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων της πρώτης γενιάς( π.χ. Erasmus, Petra) εμφανίστηκαν δυσκολίες νομιμοποίησης και νομικές αντιδικίες, πριν την υπογραφή της συνθήκης του Μάαστριχτ, από τα κράτη-μέλη προς τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με εκπαιδευτικά θέματα. Τα προβλήματα αυτά αφορούσαν δύο άξονες: 1) συνδεόταν με την ερμηνευτική διεύρυνση της έννοιας «επαγγελματική εκπαίδευση» από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και 2) σχετιζόταν με τις δυσκολίες διευκρίνησης αλλά και γεφύρωσης των όρων «γενικές αρχές» και «εφαρμογή κοινής πολιτικής», που περιέχονταν στο άρθρο 128 ΣυνθΕΟΚ.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η θετική συμβολή των κοινοτικών προγραμμάτων εστιαζόταν σε θέματα: 1) εντατικοποίησης της εκπαιδευτικής κινητικότητας και συνεργασίας (φοιτητική κινητικότητα), 2) αύξηση της ευρωπαϊκής ανταγωνικότητας(ικανοποίηση ορισμένων κρατών), 3) ενίσχυσης της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής( κοινωνικοοικονομικά αδύναμες ομάδες και άτομα με ειδικές ανάγκες), 4) ενδυνάμωσης του αιτήματος για μια «Ευρώπη των λαών» (ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών) και 5) σταθεροποίησης της διακρατικής μεταφοράς τεχνολογίας και εμπειρογνωμοσύνης.

Παρ’ όλα αυτά, στις μεσογειακές χώρες εντοπίστηκε κάποιο πρόβλημα όσον αφορά το ρόλο των κοινοτικών προγραμμάτων, ο οποίος ήταν υπέρ των ασθενών κοινωνικών ομάδων και λιγότερο ευνοημένων γεωγραφικών περιοχών στο πλαίσιο της πολιτικής της «θετικής διάκρισης». Με αποτέλεσμα, οι μεσογειακές χώρες να αδυνατούν να ανταποκριθούν στις προοπτικές που διανοίγονται μέσω της βαθμιαίας ενδυνάμωσης της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής. Ανάλογα προβλήματα προώθησης της δράσης των κοινοτικών προγραμμάτων παρουσιάστηκαν στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.  

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Τα ευρωπαϊκά προγράμματα Σωκράτης και Leonardo da vinci ιδρύθηκαν την δεκαετία του 1990. Σκόπος ίδρυσης: η επίλυση των προβλημάτων(νομιμοποίηση,αξιολόγηση) που είχαν δημιουργήσει τα κοινοτικά προγράμματα, η αξιοποίηση των προοπτικών που διανοίχτηκαν με την υπογραφή της συνθήκης του Μάαστριχτ, η επιτυχία της εδραίωσης του δικτυακού χώρου ευρωπαϊκής εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό, η θέσπισή τους υπερέβη την τυπική ενσωμάτωση των προϋπαρχόντων προγραμμάτων, προωθώντας μια σειρά νεωτερικών δράσεων για τα δέδομενα της διασυνοριακής συνεργασίας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ (1994) Erasmus(τριτοβάθμια εκπαίδευση), Comenius(σχολική εκπαίδευση), Lingua(εκμάθηση ξένων γλωσσών), Grundtvig( εκπαίδευση ενηλίκω), Ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών(ανάλυση κοινών θεμάτων εκπαιδευτικής πολιτικής) LEONARDO DA VINCI (1993) Comett(συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας), Eurotecnet(καινοτομία στην επαγγελματική κατάρτιση), Force(ανάπτυξη συνεχούς εκπαίδευσης), Petra(επαγγελματική κατάρτιση νέων)

LEONARDO DA VINCI Το πρόγραμμα Leonardo da Vinci χαρακτηρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «ευρωπαϊκό εργαστήριο καινοτομίας και πειραματισμού» επειδή συνέβαλε: α) στην βελτίωση των εργασιακών τεχνικών και μηχανισμών επαγγελματικής εξειδίκευσης, β) στην επινόηση προτότυπων μέτρων κατάρτισης, γ) στην αύξηση της κινητικότητας(νέων εργαζομένων), δ) στη δημιουργία ευρωπαϊκού βιβλιαρίου κατάρτισης, ε) στην καταπολέμηση της ανεργίας και στ) στην ανταλλαγή πληροφοριών, εμπειριών και μεθόδων σε διάφορους τομείς επαγγελματικής εκπαίδευσης.  

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Η εικοσάχρονη πορεία σταθεροποίησης των κοινοτικών προγραμμάτων αντικατοπτρίζει τον τρόπο παγίωσης της ευρωπαϊκής πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης. Οι αρχικές αντιδικίες γύρω από τη θέσπιση ορισμένων προγραμμάτων δεν οφείλονταν αποκλειστικά και μόνο στην ισχνή νομική βάση στήριξής τους πριν τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Η ευρωπαϊκή πολιτική των «χρυσών χαλιναριών» παρέχει οικονομική στήριξη στα εθνικά συστήματα παιδείας. Τα κοινοτικά κονδύλια προώηθησαν σε ορισμένες χώρες τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις, καθώς η δημοσιονομική στενότητα των εθνικών κρατών περιορίζει τα οικονομικά περιθώρια για την επίτευξη των αναγκαίων εκπαιδευτικών αλλαγών.

Επιπλέον, η αξιολόγηση των προγραμμάτων στηρίζεται πια όχι μόνο σε στοιχεία που συλλέγονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές υπηρεσίες, αλλά και στις εκθέσεις εξωτερικών αξιολογητών, των ανεξάρτητων δηλαδή συμβουλευτικών εταιριών που αναλαμβάνουν να αποτιμήσουν τη δράση των προγραμμάτων. Η αξιολόγησή τους εστιάζεται κυρίως σε προβλήματα ισόρροπης κατανομής και αποτελεσματικής διαχείρισης του κοινοτικού χρήματος. Επίσης, η εστίαση του ενδιαφέροντος στις διαδικασίες απορρόφησης των κονδυλίων υποκατέστησε τον προβληματισμό της οριοθέτησης και της επίτευξης των στόχων που θέτουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Τέλος, οι αξιολογικές εκθέσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων περιορίζονται σε ποσοτικές αποτιμήσεις των δράσεων, χωρίς να προχωρούν σε περαιτέρω ποιοτική διερεύνησή τους.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!!