Εκπαίδευση Ανθρώπινου δυναμικού Σπύρος Αβδημιώτης MBA PhD Μόνιμο μέλος ΕΠ Αλεξάνδρειου ΤΕΙ- Θ Ερευνητικός Συνεργάτης Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου
Τα Τρία Πλαίσια Ανάπτυξης / Βελτίωσης μέσω της Εκπαίδευση Η εκπαίδευση είναι η οργανωμένη διαδικασία μάθησης που επιδιώκει, για την επίτευξη των στρατηγικών επιχειρηματικών στόχων οργανισμού: τον συστηματικό αναπροσδιορισμό των γνώσεων (ειδικών / γενικών) την βελτίωση των ικανοτήτων / δεξιοτήτων την ανάπτυξη των «κατάλληλων στάσεων»
Ας δούμε τα βασικά Γενικά Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι πλέον εξαιρετικά σημαντικός για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Ένα καταλληλα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό συμβάλλει αποτελεσματικά στις νέες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η επιχείρηση. Η ταχύτατη εξέλιξη των τεχνολογιών Οι μεταβολές στην παραγωγική διαδικασία Οι μεταβολές στο σύγχρονο τρόπο ζωής
Κάθε επιχείρηση για να ενδυναμωσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα: Εμφαση στην εκπαίδευση Προτεραιότητα στην ανάπτυξη των ατόμων και των ομάδων Υιοθέτηση φιλοσοφίας μάθησης Προώθηση δια βίου μάθησης Η ευθύνη της εκπαίδευσης δεν ανήκει στο τμήμα όποθ εργάζεται ένα στέλεχος, αλλά στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο οφείλει να μεριμνά για τη διαρκή βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων των εργαζομένων
Μένουμε στα βασικά: Γλωσσάριο της εκπαίδευσης (1) Οι πιο συχνοί όροι που χρησιμοποιουνται είναι: Τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και τυπική εκπαίδευση Μή τυπική ή μη επίσημη εκπαίδευση Άτυπη εκπαίδευση Επαγγελματική εκπαίδευση Επιμόρφωση Επαγγελματική κατάρτιση Αρχική επαγγελματική κατάρτιση Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση
Μένουμε στα βασικά: Γλωσσάριο της εκπαίδευσης (2) Δια βιου μάθηση- κατάρτιση Μαθησιακή δραστηριότητα που πραγματοποιείται σε συνεχή βάση με στόχο την προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση της γνώσης, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων στενά συνδεόμενων με την άσκηση ενός επαγγέλματος Δια βίου εκπαίδευση Παροχή προγραμμάτων σπουδών και σεμιναρίων κατάρτισης τα οποία απαιτουν φυσική παρουσία των εκπαιδευομένων και χρησιμοποιούνται ως «δεύτερη ευκαιρία» σε ενήλικούς που δεν είχαν λάβει παρόμοιες σπούδές Μαθητεία Συνδέει την επίχείρηση με έναν φορέα εκπαίδευσης μέσω μιας διαδιακασίας εναλασσόμενης επαγγελματικής κατάρτισης
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο Το ευρωδιαβατήριο κατάρτισης συνιστά ένα ενιαίο πιστοποιητικό των επαγγελματικών προσόντων όλων των κατοίκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί προσωπικό έγγραφο και πιστοποιεί τις γνώσεις που αποκτήθηκαν στις χώρες της ΕΕ.
Αναγκαιότητα της εκπαίδευσης στην επιχείρηση (και όχι μόνον) Ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και γενίκευσή της σε όλους του κλάδους Η επεξεργασμένη πληροφορία (γνώση) αποκτά βαρύνουσα σημασία στην παραγωγική διαδικασία και αποτελεί ίσως το σημαντικότερο συντελεστή παραγωγής. (η εργασία ως ΣΠ χάνει ολοένα και περισσότερο την αξία της και αντικαθίσταται από την τεχνολογία) Η παραγωγική διαδικασία αποκτά εξειδικευμένο χαρακτήρα, ως εκ τούτου οι γνώσεις αποκτούν εξισου εξειδικευμένο χαρακτήρα. Οι γνώσεις με τον ίδο ρυθμό που αναπτύσσονται- συσσωρεύονται, με τον ίδιο απαξιώνονται Το έντονα ασταθές επιχειρηματικό περιβάλλον στρέφει τις επιχειρήσεις σε πιο ευέλικτα οργανωτικά σχήματα με μεγάλη εσωτερική κινητικότητα (πολυειδίκευση) Ο κύκλος ζωής του εργαζομένουν έχει αλλάξει, ο οποίος θα κληθεί να αλλάξει πολλές φορές επάγγελμα Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των επιχειρήσεων, δεν βρίσκεται στη γνώση αυτή καθαυτή, αλλά στην αξιοπόιησής της, προς όφελος της επιχείρησης
Προϋποθέσεις για την επαγγελματική εκπαίδευση Η ενίσχυση των διαδικασιών και μηχανισμών σχεδιασμου της εκπαίδευσης έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές και μελλοντικές ανάγκες της επιχείρησης Καθιέρωση μεθοδολογίας ανίχνευσης των αναγκών σε εκπαίδευση Καθιέρωση της εκπαίδευσης βάσει στόχων Καθιέρωση εκπαίδευσης σε όλους τους εργαζομένους Εφαρμογή δια βίου εκπαίδευσης- κατάρτισης Καθιέρωση υποχρεωτικής εκπαίδευσης στελεχών σε θέματα διοίκησης Υιοθέτηση της προαγωγικής εκπαίδευσης ως βασικου συντελεστή επιλογής σε θέματα ευθυνης
Ο ρόλος του εκπαιδευτή Επαγγελματική συγκρότηση Αποτελεσματικότητα στη διαδικασία, συνεχή ενημέρωση, αξιοπιστία Προγραμματισμός και προετοιμασία Δημιουργία πρωτογενούς εκπαιδευτικού υλικού προσαρμοσμένου στις ανάγκες της επιχείρησης, προσαρμογή στο επίπεδο και της δυνατότητες των μαθητευόμενων Εκπαιδευτικές μεθοδοι και σχεδιασμός Να τονωνει το ενδιαφέρον των μαθητευόμενων, μεταδοτικότητα, να συμβάλλει στη έπαύξηση των ικανοτήτων Εκτίμηση και αξιολόγηση Δίκαιη αξιολόγηση σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια. Διαχείριση Να είναι σε θέση να αξιοποιεί δευτερεύουσες πηγές γνώσεις και τις νέες τεχνολογίες, στην εκπαιδευτική διαδιακασία
Μέθοδοι εκπαίδευσης- ενδοεπιχειρησιάκή Εκπαίδευση στη θέση εργασίας Βασικό πλεονέκτημά της είναι ότι δεν χάνει ώρες εργασίας ο εκπαίδευόμενος, βασικό της μειονέκτημα είναι οτι χάνει ώρες ο εκπαιδευτής και τιθονται σε κίνδυνο τα μηχανήματα Εκπαίδευση μέσω καθοδήγησης (coaching) Εκπαίδευση με κηδεμονια (mentoring) Επίδειξη (demonstration) Οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν κυριως μέσω παρατήρησης Πρακτική άσκηση Συνδυασμός θεωρητικής και πρακτικής γνώσης.
Μέθοδοι εκπαίδευσης- ενδοεπιχειρησιάκή Εναλλαγή των θέσεων εργασίας Βασικά μειονεκτήματα: Ελλειψη στόχου και αφοσίωσης, έλλειψη ενδιαφέροντος στην εργασία, συχνά εντοπιζονται φαινόμενα ημιμάθειας, αδυναμία δημιουργία ισχυρής ομαδος εργασιας, σύχνές αντιπάθειες, αντιμετώπιση του στελέχους ως περιστασιακού, πιθανότητα ψυχολογικής κούρασης Εμπλουτισμός της θέσης εργασιας Σταδιακή αύξηση των αρμοδιοτήτων και καθηκόντων Συμμετοχή σε επιτροπές Συμμετοχή στη διοίκηση
Μέθοδοι εκπαίδευσης εξω_επιχειρησιακή Παθητική ή μετωπική εκπαίδευση Περιλαμβάνει διαλέξεις και πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση Ενεργός μάθηση- Ενεργητική μαθητεία Αναδυόμενη νέα τάση που ενεργοποιεί τον εκπαιδευόμενο. Μορφές ενεργού εκπαίδευσης: Βιωματική μάθηση Μαιευτική ή Σωκρατική μέθοδος Καταιγισμός ιδεών Επίλυση προβληματος Προσομειώσεις Εκπαίδευση σε ομάδες εργασίας- Συνεργατική μάθηση Συμμετοχή στη διοίκηση
Μέθοδοι εκπαίδευσης εξω_επιχειρησιακή Εκπαίδευση σε ομάδες εργασίας- Συνεργατική μάθηση Προϋποθέσεις συνεργατικής μαθησης Κοινός στόχος Αλληλεπίδραση των μελών Αλληλεξάρτηση Κοινωνικές δεξιότητες και σχέσεις Μορφές συνεργατικής μάθησης Μελέτες περίπτωσης Απόδοση ρόλων (role playing) Συζήτηση σε μορφή χιονοστιβάδας Επιχειρηματικά παιγνίδια
Μέθοδοι εκπαίδευσης εξω_επιχειρησιακή Εκπαίδευση μέσω διαδικτυου Σύγχρονη και ασύγχρονη. Εξ αποστάσεων και τηλεκατάρτιση
Η εκπαίδευση είναι Προϋπόθεση Επιβίωσης των Οργανισμών - Επιχειρήσεων Η επιβίωση κάθε οργανισμού που λειτουργεί σε συνθήκες «καπιταλιστικής αγοράς» περνάει μέσα από την ικανότητά του να αναγνωρίζει την «αξία» των νέων έξω-επιχειρησιακών πληροφοριών να τις αφομοιώνει, και να τις χρησιμοποιεί για να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της «αγοράς»
Ικανότητα Απορρόφησης (A/C) Πρόκειται για την ουσιαστική διάσταση και την απαραίτητη «ικανότητα βάσης» κάθε οργανισμού που αποκαλείται «ικανότητα απορρόφησης» (absorptive capacity). Η ικανότητα αυτή διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού σε συνθήκες γρήγορων και κυρίως συνεχών αλλαγών, όπως αυτές που πραγματοποιούνται στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης
Προϋποθέσεις για την Απορροφητική Ικανότητα Προϋπόθεση της απορροφητικής ικανότητας του οργανισμού είναι η ύπαρξη στα «οργανωτικά του γονίδια» (ρουτίνες) [δηλαδή στην βασική διάρθρωση των συστατικών του στοιχείων όπως είναι η αποστολή, η οργάνωσή, η κουλτούρα, το επιχειρησιακό κλίμα, κλπ] της ικανότητας «αποδοχής και αναζήτησης της αλλαγής» με γνώμονα την συνεχή βελτίωση και ανάπτυξή του (organizational development process)
Προϋποθέσεις για την Απορροφητική Ικανότητα Η ικανότητα αναζήτησης της συνεχούς αλλαγής προϋποθέτει, με τη σειρά της, την ύπαρξη δύο επιμέρους διαστάσεων: Τον διαρκή εντοπισμό των κατάλληλων γνώσεων (για απορρόφηση) από το εξωτερικό περιβάλλον Της συνεχούς κατανόησης των πραγματικών αναγκών του οργανισμού Η απορρόφηση προϋποθέτει την εκπαίδευση
Σας ευχαριστώ για την υπομονή