«Επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και την εφαρμογή των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη» Έλενα Βλαχογιάννη

οι επικρατέστερες εκδοχές: Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών και η συντομογραφία ΤΠΕ-Ε όταν μιλάμε για τις ΤΠΕ στο χώρο της εκπαίδευσης. Απόδοση του αγγλικού όρου: CTI: Communication & Information Technologies Τι είναι οι ΤΠΕ;

Εκπαιδευτικά λογισμικά (Προγράμματα προς εκπαιδευτική χρήση) Λογισμικά γενικής χρήσης (Word, Excell, PowerPoint) Επικοινωνιακά και πληροφοριακά μέσα (διαδικτυακές εφαρμογές) Web 1.0 Web 2.0 Παιδαγωγικά αξιοποιήσιμες εφαρμογές των TΠΕ

Web 1.0 ( ) Web 2.0 ( ) “ διάβασμα ” δραστηριότητα “ γράψιμο και συνεισφορά ” “ σελίδα ” Βασική μονάδα περιεχομένου “ μήνυμα / εγγραφή ” “ στατικός ” χαρακτήρας “ δυναμικός ” φυλλομετρητές Μέσο ανάγνωσης φυλλομετρητές, αναγνώστες RSS Client - server Αρχιτεκτονική Web services Προγραμματιστές διαδικτύου Δημιουργία περιεχομένου από... Τον καθένα « Geeks » Πεδίο / τομέας των... Μαζική «ερασιτεχνοποίηση» ( mass amatuerisation)

Τ.Π.Ε. διδασκαλία τρόπο αξιοποίησης των ΤΠΕ σε μία δεδομένη διδασκαλία τρόπο προσαρμογής της διδασκαλίας, ώστε ν’ ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της νέας επικοινωνιακής πραγματικότητας Προβληματισμός όχι μόνο για τον αλλά και για τον

Σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις Νέα επικοινωνιακή πραγματικότητα – νέες δεξιότητες Πρίσμα θέασης

Παραδοσιακή τάξηΝέο μαθησ. περιβάλλον Παθητική αποδοχή γνώσηςΑνακάλυψη και κατάκτηση της γνώσης από το μαθητή Η μάθηση είναι μια μοναχική πορείαΗ μάθηση είναι μια κοινωνική διαδικασία ΑποστήθισηΑναζήτηση & επεξεργασία πληροφορίας Η μάθηση εστιάζεται στις γνωστικές ανεπάρκειες των μαθητών Η μάθηση εστιάζεται στα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των μαθητών Το βιβλίο και ο δάσκαλος κεντρικό μέσο πληροφόρησης Η πληροφόρηση προέρχεται από πολλές διαφορετικές πηγές - Ο υπολογιστής παράθυρο στον κόσμο Ο εκπαιδευτικός μοναδικός πομπός γνώσης Ο εκπαιδευτικός καθοδηγητής – συντονιστής – διευκολύνει τη σύνδεση της γνώσης με την πραγματικότητα Υποσχέσεις για ένα νέο μαθησιακό περιβάλλον

Μαθητής Αποτελεί μέλος μιας ομάδας με κοινό στόχο Αναλαμβάνει την αποπεράτωση έργου και αναπτύσσει την ανάλογη δράση Αλληλεπιδρά με συμμαθητές της ίδιας ομάδας για την εκπλήρωση του στόχου Αναζητά τη σύνδεση της γνώσης με την πραγματικότητα Καλλιεργεί τα ταλέντα του και τα χρησιμοποιεί σε όλα τα γνωστικά πεδία Επιβλέπει τη διαδικασία μάθησης του και αυτο- αξιολογείται Νέος ρόλος μαθητή

Για την υποστήριξη της καινοτομίας: υιοθέτηση ενός ρόλου απαιτητικού και σύνθετου συμβούλου, αρωγού, παρωθητή, ώριμου συνερευνητή αναθεώρηση των παιδαγωγικών ιδεών ανάπτυξη νέων ικανοτήτων στην οργάνωση του μαθήματος και στην διαχείριση της τάξης αποδοχή παιδαγωγικών τρόπων εφαρμογής των ΤΠΕ στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία. ενδυνάμωση και ενεργητική εμπλοκή του στη διαδικασία της καινοτομίας ΤΠΕ-Ε και παράγων Εκπαιδευτικός Ριζική αλλαγή στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού έτσι, ώστε αυτός να αντιμετωπίζεται και να υποστηρίζεται ως αναστοχαζόμενος και εξελισσόμενος επαγγελματίας (Olson, 1989, Hoyles, 1992) Γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις

Αρχικά: προγράμματα Socrates, Minerva, Grundvig Συμβούλιο Λισσαβόνας 2000: ορόσημο: Δράσεις: eEurope Elearning action plans: ένταξη των ΤΠΕ σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα Ε.Ε και πολιτικές εκπαιδευτικών χρήσεων ΤΠΕ

Συνάρτηση είδους επιμόρφωσης με τον υιοθετούμενο ρόλο στη διδασκαλία με ΤΠΕ Επιθυμητά χαρακτηριστικά: Ενδοσχολική Συνεχής Μη εντατική Μη περιορισμένη στον τεχνολογικό αλφαβητισμό Προσανατολισμένη στη διδακτική πράξη Πρώτη προτεραιότητα σταδιακή αλλαγή της αντίληψης του εκπαιδευτικού για το έργο του Στην Ελλάδα: Μεγάλος αριθμός εκπ/κών έχει επιμορφωθεί στη βασική χρήση του Η/Υ (δράσεις ευρείας κλίμακας) Δυσανάλογα μικρότερος στην παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ Μετεξέλιξη ρόλου εκπ/κού Μη διευκόλυνση μετεξέλιξης

1985 – 1990: επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που κλήθηκαν να διδάξουν το μάθημα της Πληροφορικής σεμινάρια κατάρτισης στις ΤΠΕ από φορείς (Μαθηματική Εταιρεία, Ένωση Ελλήνων Φυσικών, ΕΛΚΕΠΑ), αρκετά ΑΕΙ αλλά και από ιδιωτικές εταιρείες με κύριο στόχο την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων στη χρήση των ΤΠΕ «Οδύσσεια» (1996 – 2001): προώθηση καταλυτικού στόχου κατάρτιση επιμορφωτών διεξαγωγή Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Επιμόρφωση εκπ/κων στις ΤΠΕ στην Ελλάδα Τόσο ή επιμόρφωση επιμορφωτών όσο και η Ενδοσχολική Επιμόρφωση βασίστηκε στην αντίληψη ότι η ενδοσχολική, μακροχρόνια βιώσιμη επιμόρφωση, προσανατολισμένη στην εκπαιδευτική πρακτική μπορεί να συνεισφέρει στη μετεξέλιξη του ρόλου του εκπαιδευτικού από στατικό σε εξελισσόμενο (Κυνηγός, 2006)

«Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση» (Γ’ ΚΠΣ – ΚτΠ) Α’ φάση: 2002 Β’ φάση: 2005 «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε βασικές δεξιότητες των Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε) στην Εκπαίδευση».(Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ.) Insight, 2007 (Vavouraki, 2007): εκπαιδευτικοί (76% επί του συνόλου) έχουν εξοικειωθεί με τις βασικές υπολογιστικές εφαρμογές και έχουν λάβει πιστοποίηση. Με τις παραπάνω επιμορφώσεις υπηρετούνται οι στόχοι της Εκπαίδευσης στην Πληροφορική Π-1, Επιμόρφωση Α’ επιπέδου

Αναμενόμενες δεξιότητες εκπαιδευτικών: Να αντιλαμβάνονται τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν οι ΤΠΕ προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις διδακτικές προθέσεις του διδάσκοντα και κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει αυτή η αξιοποίηση Να είναι σε θέση να εμπλέκουν τους μαθητές στη διαδικασία μάθησης με τη χρήση της τεχνολογίας Να μπορούν να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο χώρο των συγκεκριμένων λογισμικών που προσφέρονται για εκπαιδευτική χρήση και να μπορούν να τα αξιοποιούν αποτελεσματικά Να μπορούν να εφαρμόζουν συγκεκριμένες αρχές που θα διέπουν το σχεδιασμό εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ώστε αυτές στο πλαίσιο αυτών να αξιοποιούνται κατά παιδαγωγικό ορθό τρόπο οι ΤΠΕ στην τάξη Επιμόρφωση Β’ επιπέδου

Στο διεθνή χώρο, τρία είναι τα κυρίαρχα μοντέλα: το τεχνοκρατικό/τεχνοκεντρικό/ απομονωμένη τεχνική προσέγγιση Χαρακτηρίζεται από έναν «τεχνολογικό ντετερμινισμό», δηλαδή δίνει σχεδόν απόλυτη αξία στα χρησιμοποιούμενα συστήματα και την εκμάθηση της λειτουργίας τους Το μάθημα της Πληροφορικής εισάγεται στο σχολείο ως ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο Μοναδικός στόχος ο τεχνικός αλφαβητισμός Εφαρμόστηκε κυρίως τις δεκαετίες αρχές 1980 Μοντέλα εισαγωγής των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση

το πραγματολογικό: Το μοντέλο αυτό χαρακτηρίζεται από τη συνδυασμένη διδασκαλία μαθημάτων «αμιγούς» Πληροφορικής και την ταυτόχρονη ένταξη των ΤΠΕ ως μέσου στήριξης της μαθησιακής διαδικασίας στα διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Αρχές δεκαετίας ’80 Δεν θίγεται η φιλοσοφία του Π.Σ. Στόχοι: Εξατομίκευση διδασκαλίας Βελτίωση μεθόδων που ήδη ισχύουν – ενίσχυση της χρησιμοποίησης του υπολογιστή ως δασκάλου

το ολιστικό/ ολοκληρωμένη προσέγγιση Η διδασκαλία της Πληροφορικής διαχέεται στο σύνολο των μαθημάτων και των σχολικών δραστηριοτήτων. Επιδιώκεται η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην ανανέωση των Π.Σ. Η υιοθέτηση αυτού του μοντέλου προκαλεί και τις μεγαλύτερες ανατροπές στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Δύο νέοι όροι Πληροφορική ευχέρεια: δεξιότητες διευρυμένες από την απλή χρήση του υπολογιστή Πληροφορικός ή ψηφιακός γραμματισμός: τείνει να ενσωματώσει το μοντέλο της ολιστικού ή πραγματολογικού μοντέλου

Αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία: η διεθνής εμπειρία ’70: παραδοσιακή λογική – ο υπολογιστής ως δάσκαλος ’80: ο υπολογιστής ως περιβάλλον εργασίας που διευκολύνει: Τον πειραματισμό κατά το γράψιμο Τον πειραματισμό κατά το γράψιμο Τη συνεργατική μάθηση Τη συνεργατική μάθηση Τη δημιουργία πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας Τη δημιουργία πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας Κυρίαρχο πρότυπο το πραγματολογικό με τη λειτουργική χρήση των ΤΠΕ ως περιβαλλόντων εργασίας

Αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία: η ελληνική εμπειρία Οι δυσκολίες Προβλήματα υποδομών Έλλειψη κινήτρων Διαχείριση πολλών διαφορετικών δεδομένων Εγκατάλειψη βιβλίου Διεκπεραίωση ύλης Φιλοσοφία των προγραμμάτων σπουδών