Κωστοπούλου Όλγα ΑΕΜ 3157 Εξάμηνο Στ’

Πρωτοβουλίες και δράσεις κατά την περίοδο Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990,η έννοια της ποιότητας στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης όλων των βαθμίδων, αποτελεί διατυπωμένο στόχο και προτεραιότητα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ειδικά στον τομέα της αξιολόγησης της ποιότητας της σχολικής εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκαν πολλές ενέργειες με σκοπό την ανάπτυξη δεικτών για την ενίσχυση της συνεργασίας σε ευρωπαικό επίπεδο. Κείμενα και συνθήκες τονίζουν την σημασία που έχει η συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη, όσον αφορά τα περιεχόμενα της διδασκαλίας και την οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Άλλες έννοιες, όπως η «δια βίου εκπαίδευση» απέκτησαν επίσης ισχυρό συμβολικό περιεχόμενο. Το 1993,το Συμβούλιο Παιδείας εξέδωσε ψήφισμα που τόνιζε την αύξηση των ευκαιριών για να αναπτύξουν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες τις γνώσεις τους.

Παράλληλα, το Συμβούλιο υπογράμμισε τη σημασία της θέσπισης πολιτικών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από τα κράτη μέλη στις οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι σύγχρονες τάσεις ( νέοι μέθοδοι εργασίας,νέες τεχνολογίες κλπ.) Πάρθηκαν ακόμη πρωτοβουλίες για μεγαλύτερη συνοχή ανάμεσα στα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, για προώθηση της ευρωπαικής συνεργασίας σχετικά με τα επαγγελματικά προσόντα, με σκοπό να υποστηριχθεί ο εκσυγχρονισμός, η προσαρμοστικότητα και η ποιότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το 1994, το ίδιο Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα σχετικά με την ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Το 1995 τονίστηκε η ανάπτυξη της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών για την εκπαίδευση ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης, με πλήρη σεβασμό των εθνικών πρακτικών της κάθε χώρας. Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, οι ανώτεροι υπάλληλοι στον τομέα της παιδείας αξιολόγησαν τα επιτεύγματα των μαθητών της κάθε χώρας, καθώς και την αυτοαξιολόγηση των σχολικών ιδρυμάτων.

Τον Μάρτιο του 1996 η Επιτροπή αποφάσισε τη διεξαγωγή διάφορων μελετών, με σκοπό να εξετασθεί το θέμα της αξιολόγησης από διαφορετικές οπτικές γωνίες και να περιγραφεί με ακρίβεια η μεγάλη ποικιλία και ο πλούτος των προσεγγίσεων και μεθοδολογιών αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται σε διάφορα επίπεδα. Κατά το σχολικό έτος 1997/1998,στο πλαίσιο της δράσης του προγράμματος Σωκράτης, αποφασίστηκε η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, ένα σχέδιο στο οποίο συμμετείχαν 101 σχολικά ιδρύματα και συμβουλευτική ομάδα από εμπειρογνώμονες σε θέματα αξιολόγησης από τα κράτη μέλη που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Το Συμβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να εντείνουν την συνεργασία τους στον τομέα της αξιολόγησης της ποιότητας στην σχολική εκπαίδευση με στόχο τη δικτύωση των συντελεστών, την διάδοση των αποτελεσμάτων διεθνών συγκριτικών μελετών, τη δημιουργία εργαλείων αξιολόγησης και την διάδοση παραδειγμάτων ορθής πρακτικής.

Την περίοδο τονίστηκε έντονα η σημασία του να μαθαίνει ο ένας από τον άλλον, να μαθαίνει δηλαδή η κάθε χώρα από τις άλλες, στα πλαίσια της συνεργατικότητας ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρώπης. Το πρόγραμμα Σωκράτης βοήθησε στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης σε όλα σχεδόν τα σχολεία στα οποία πραγματοποιήθηκε και επιτεύχθηκε σε μεγάλο μέρος η δικτύωση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και η παροχή υποστήριξης και ενθάρρυνσης σε εθνικό επίπεδο. Τον Σεπτέμβριο του 1998, το Συμβούλιο Παιδείας εξέδωσε σύσταση για την ευρωπαική συνεργασία με σκοπό την διασφάλιση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με το κείμενο αυτό, το Συμβούλιο υπέδειξε στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν διαφανή συστήματα αξιολόγησης και εξασφάλισης της ποιότητας, στο πλαίσιο της οργάνωσης των συστημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο να διατηρηθεί και να βελτιωθεί η ποιότητα της ανώτατης εκπαίδευσης, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών συνθηκών και των παγκόσμιων απαιτήσεων.

Δόθηκε επιπλέον έμφαση και στις αρχές που πρέπει να διέπουν τα συστήματα αξιολόγησης στην ανώτατη εκπαίδευση, όπως η αυτονομία και ανεξαρτησία των αρχών που είναι επιφορτισμένες με την αξιολόγηση, αξιολόγηση τόσο εσωτερική (αυτοαξιολόγηση) όσο και εξωτερική (γνώμη εμπειρογνώμονα), συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, δημοσίευση των αποτελεσμάτων των διαδικασιών αξιολόγησης.

Οι δεκαέξι δείκτες ποιότητας της σχολικής εκπαίδευσης Τον Ιούνιο του 1998 πραγματοποιήθηκε στην Πράγα μια σύνοδος των Υπουργών Παιδείας των χωρών της Ευρώπης, με σκοπό την ανάδειξη δεικτών για τα σχολικά πρότυπα για την αξιολόγηση της ποιότητας των συστημάτων σε εθνικό επίπεδο. Οι δεκαέξι δείκτες: 1)Επίπεδα επιδόσεων: Ο τομέας περιλαμβάνει 7 δείκτες που αναφέρονται στα αποτελέσματα των μαθητών σε τομείς που θεωρούνται κρίσιμης σημασίας, όπως οι αναγνωστικές ικανότητες, τα μαθηματικά, οι ξένες γλωσσες κλπ. 2)Επιτυχία στο σχολείο και μετάβαση:Ο τομέας περιλαμβάνει 3 δείκτες οι οποίοι αφορούν την δυνατότητα των μαθητών να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

3) Παρακολούθηση της σχολικής εκπαίδευσης: Ο τομέας αναφέρεται στη συμμετοχή των δύο βασικών ενδιαφερόμενων φορέων, εκπαιδευτικών και γονέων και περιλαμβάνει 2 δείκτες. 4)Πόροι και δομές: Ο τομέας αναφέρεται σε βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις πτυχές των εκπαιδευτικών υποδομών και συνδέονται με χρηματοδότηση και επενδύσεις στην εκπαίδευση. Περιλαμβάνει 4 δείκτες.

Κατά την περίοδο που μελετούμε εδώ, εγκρίθηκαν και διάφορα προγράμματα όπως το πρόγραμμα Leonardo Da Vinci, το οποίο αφορούσε την κατάρτιση στον επαγγελματικό τομέα και υποστήριζε την σημασία της δια βίου εκπαίδευσης και την ανάπτυξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που χρειάζονται ώστε να ευνοηθεί η έννοια του ενεργού πολίτη. Ακόμη ένα πρόγραμμα που εγκρίθηκε την περίοδο αυτήν ήταν το πρόγραμμα Tempus, που αφορούσε την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σκοπός του προγράμματος αυτού ήταν να προωθήσει την ανάπτυξη των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις επιλέξιμες χώρες, μέσω της ισορροπημένης συνεργασίας με εταίρους από όλα τα κράτη μέλη της Κοινότητας.

Η περίοδος στάθηκε καθοριστική για την εκπαίδευση στην Ευρώπη, διότι με όλες τις δράσεις και τις αποφάσεις των διάφορων συμβουλίων, αυξήθηκε η αναλογία των φοιτητών/μαθητών στην δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση ενώ μειώθηκε η αναλογία στο χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει πως περισσότεροι φοιτητές άρχισαν να εισέρχονται στα πανεπιστήμια και να συμμετέχουν σε διάφορα προγράμματα ενώ περισσότεροι μαθητές ολοκληρώνουν και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών ξεκίνησε, κατά την περίοδο αυτήν, να αποκτά διαρκώς νέες γνώσεις και δεξιότητες, νέα προσόντα. Τέλος, δημιουργήθηκαν και νέες επιστήμες, όπως η εκπαίδευση ενηλίκων, στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης και νέα μοντέλα εκπαίδευσης (π.χ. η εκπαίδευση εξ’αποστάσεως),για την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών αναγκών των Ευρωπαίων πολιτών.

Πηγές: Ε.Ε. και εκπαίδευση. Θεσμικός λόγος και εκπαιδευτική πολιτική. Πασιάς Γ. Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Σταμέλος και Βασιλόπουλος.