Του Μπουρνέλη Εμμανουήλ Επιβλέπουσα Καθηγήτρια «Η ΕΜΦΥΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΟΥΣ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Του Μπουρνέλη Εμμανουήλ Επιβλέπουσα Καθηγήτρια Φώκιαλη Πέρσα Ρόδος, 2012

Σκοπός … της παρούσα εργασίας είναι η διερεύνηση της σχέσης, των προγραμμάτων κατάρτισης με την απόκτηση ή όχι των γνώσεων και των δεξιοτήτων των ανέργων και τη συμβολή τους στην ένταξη του ατόμου στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα στοχεύει στην διερεύνηση του κατά πόσο η κατάρτιση διαφοροποιεί τις συνθήκες απασχόλησης σε σχέση με τις αποδοχές και την παραγωγικότητα εργασίας. Επιπλέον, εξετάζεται και η διάσταση του φύλου στο ποσοστό της απορρόφησης των καταρτισθέντων στην αγορά εργασίας δεδομένου ότι, το αυξημένο ποσοστό των γυναικών, έναντι των ανδρών, που συμμετέχει στις δράσεις κατάρτισης, (Γούλας & Μπουκουβάλας, 2003), συνυπάρχει με αυξημένα αντίστοιχα ποσοστά ανεργίας των γυναικών. Μπουρνέλης Μανόλης

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Μπουρνέλης Μανόλης

Με βάση την οικονομική άποψη και τη βιβλιογραφία, (Judson 1998 Με βάση την οικονομική άποψη και τη βιβλιογραφία, (Judson 1998. Ψαχαρόπουλος, 1999. Samuelson & Nordhaus, 2000. Borjas, 2003) το ανθρώπινο κεφάλαιο μετριέται με τα χρόνια των τυπικών σπουδών άλλα και των πιστοποιημένων προσόντων του. Η ίδια άποψη θεωρεί ότι οι γνώσεις και δεξιότητες χρειάζονται συνεχή ανανέωση, εμπλουτισμό και πιστοποίηση, προκειμένου το ανθρώπινο δυναμικό να «σταθεί» στη νέα αγορά εργασίας. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι η ένταξη και η παραμονή εξαρτάται από την συνεχή αναδιαμόρφωση και αύξηση των προσόντων του, μέσα από ένα σύστημα εκπαίδευσης- κατάρτισης, που συμπληρώνει τις απαραίτητες και αναγκαίες γνώσεις του τυπικού συστήματος. Μπουρνέλης Μανόλης

ΟΡΙΣΜΟΣ Στη νέα Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ), οι γνώσεις και η μάθηση που αποτελούν τη βάση για την προσαρμογή στα νέα μεταβαλλόμενα επαγγελματικά πλαίσια, αποκτάται μέσω των τυπικών και επίσημα θεσμοθετημένων μορφών εκπαίδευσης (Λύκειο, Γυμνάσιο κτλ.) αλλά και των μη τυπικών, όπως τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Σύμφωνα λοιπόν με τον ορισμό του CEDEFOP (1996, σ. 51), ο όρος επαγγελματική κατάρτιση αναφέρεται στο «μέρος της επαγγελματικής εκπαίδευσης που παρέχει τις ειδικές επαγγελματικές γνώσεις και ικανότητες, με τις οποίες ολοκληρώνεται η επαγγελματική επάρκεια του εκπαιδευόμενου...». Μπουρνέλης Μανόλης

ΔΙΑΚΡΙΣΗ αρχική Ως αρχική επαγγελματική κατάρτιση, θεωρείται η μαθησιακή διαδικασία δια μέσου της οποίας παρέχονται στα άτομα, βασικές επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες σε συγκεκριμένες ειδικότητες, που αποσκοπούν στην ένταξη στην αγορά εργασίας. Χαρακτηριστικοί φορείς παροχής υπηρεσιών αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης στην Ελλάδα, είναι τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.), που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Ε.Ε.Κ.) (Ευστράτογλου, 2004). Μπουρνέλης Μανόλης

συνεχιζόμενη αναφέρεται σε οποιασδήποτε μορφής κατάρτιση πέραν της βασικής (δηλαδή εκείνης που είναι απαραίτητη για την άσκηση κάποιου επαγγέλματος). Για παράδειγμα το CEDEFOP (1996, σ. 63), ορίζει τη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση ως «συνεχιζόμενη εκπαίδευση που αποβλέπει στη συντήρηση, ανανέωση, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των επαγγελματικών γνώσεων και ικανοτήτων». Επιπλέον συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση θεωρείται η μαθησιακή διαδικασία, δια μέσου της οποίας παρέχονται στα άτομα γνώσεις και δεξιότητες, που συμπληρώνουν, και αναβαθμίζουν, αυτές που έχουν αποκτηθεί από το εκπαιδευτικό σύστημα, την επαγγελματική εμπειρία, ή και από άλλες μη τυπικές και άτυπες μορφές μάθησης, με σκοπό την ένταξη, ή επανένταξη των ατόμων στην απασχόληση, την επαγγελματική εξέλιξη και τη προσωπική ανάπτυξη (Ευστράτογλου ,2004). Μπουρνέλης Μανόλης

Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση στην Ελλάδα τα προγράμματα ΣΕΚ διακρίνονται, σε όσα είναι δημόσιας χρηματοδότησης και χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ελληνικό Δημόσιο και σε όσα είναι ιδιωτικά, τα οποία υλοποιούνται από εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών. Ο κύριος φορέας υλοποίησης των Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΠΕΚ), από το 1994 και έπειτα, είναι τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, (ΚΕΚ) Μπουρνέλης Μανόλης

Υπάρχουν πολλές μελέτες (Benhabib και Spiegel 1994, Krueger και Lindahl 2000, Pritchett 2001) οι οποίες συσχετίζουν το «ανθρώπινο κεφάλαιο» και ιδιαίτερα το επίπεδο εκπαίδευσης με την οικονομική ανάπτυξη, τονίζοντας πως η συσσώρευση σε ανθρώπινο κεφάλαιο σχετίζεται (αρνητικά ή θετικά) με την οικονομική ανάπτυξη. Το κλειδί για το ανθρώπινο κεφάλαιο αλλά και την οικονομική ανάπτυξη αποτελεί η κατάρτιση και εξειδίκευση σε δεξιότητες αλλά και οι εμπειρίες που χαρακτηρίζουν ατομικά τον καθένα (Grosmann& Naanda, 2006. Φώκιαλη, 2007). Μπουρνέλης Μανόλης

Στη διεθνή βιβλιογραφία (Conti, 2005 Στη διεθνή βιβλιογραφία (Conti, 2005.Paleocrassas, Rouseas and Vretakou 2003. Zwick, 2002. Hall και Jones 1999. Ichniowski, Shaw και Prennushi, 1997. Corvers, 1996. Bertel, 1995. Holzer, 1988. Woodhall, 1987 ) η επένδυση σε νέες γνώσεις και δεξιότητες μέσω της κατάρτισης, συνδέεται άμεσα με την παραγωγικότητα, το μισθό και φυσικά με την εκπαίδευση και το βαθμό εξειδίκευσης και κατάρτισης των ατόμων. Έρευνες για τον αντίκτυπο των δεξιοτήτων και των προσόντων ως βασικούς καθοριστικούς παράγοντες οικονομικής ευημερίας (Wilson 2004.Coulombe και συν., 2004. Conti, 2005), αναφέρουν ότι οι υψηλότερες εκπαιδευτικές επενδύσεις είχαν έναν σημαντικό αντίκτυπο στα επίπεδα αύξησης του εθνικού εισοδήματος, ενώ μια άνοδος 1% στη βασική εκπαίδευση, συνδέεται με μια άνοδο 2.5% στην παραγωγικότητα της εργασίας και μια αύξηση 1.5% κατά κεφαλήν του ΑΕΠ. Μπουρνέλης Μανόλης

Η διάσταση του φύλου στην κατάρτιση Σύμφωνα με τη Φώκιαλη (2010) χαρακτηριστικό της γυναικείας απασχόλησης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η συγκέντρωση της σε θέσεις χαμηλού κύρους, στα χαμηλά επίπεδα της επαγγελματικής ιεραρχίας και δύσκολη ανέλιξή της σε θέσεις διευθυντικές ή θέσεις λήψης αποφάσεων, σε οργανισμούς διαμόρφωσης πολιτικής και σε κυβερνητικές θέσεις Υπάρχουν μερικές μελέτες όπου αναδεικνύουν σημαντικές έμφυλες διαφορές σε βάρος των γυναικών, όσον αφορά την πρόσβαση του στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση, (Evertsson 2004. Knoke & Ishio 1998 Schömann & Becker 1995). Ταυτόχρονα άλλη εργασία διαπιστώνει ότι γενικά, οι έμφυλες διαφορές της συμμετοχής στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση αρχίζουν να μειώνονται στις περισσότερες χώρες (Arulampalam et al, 2004. Dieckhoff et al, 2007). Μπουρνέλης Μανόλης

Από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση φαίνονται αντιφατικά ερευνητικά αποτελέσματα για το αν οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες, παρ’ όλο που διαθέτουν ίσα προσόντα. (Giavrimis, Papanis, Mitrellou & Nikolarea 2009). Υπάρχουν χαρακτηριστικά στοιχεία όπου στις μισθολογικές διαφορές για ίση εργασία, οι γυναίκες υπολείπονται των ανδρών, ενώ κερδίζουν λιγότερο για παρόμοιες θέσεις, (Σταμάτη, 2008). Μπουρνέλης Μανόλης

Ερευνητικά Ερωτήματα Το πιστοποιητικό των προγραμμάτων κατάρτισης σχετίζεται με την ένταξη ενός ατόμου στην αγορά εργασίας Οι νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτώνται με τη συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης σχετίζονται με την ένταξη του ατόμου στην αγορά εργασίας Η ικανοποίηση από το πιστοποιητικό των προγραμμάτων κατάρτισης σχετίζεται με τη βελτίωση των αποδοχών του στην αγορά εργασίας Η ικανοποίηση από τις νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, σχετίζεται με το ύψος των αποδοχών τους. Η ικανοποίηση από τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις των προγραμμάτων κατάρτισης σχετίζεται με τη παραγωγικότητα Μπουρνέλης Μανόλης

Για τους συμμετέχοντες στα προγράμματα κατάρτισης, το φύλο αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς την ευκολία/δυσκολία εξεύρεσης εργασίας Το Φύλο, στα προγράμματα κατάρτισης, αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς την απόκτηση γνώσεών και δεξιοτήτων Η μεταβολή ή το ύψος των μισθών των ατόμων που έχουν παρακολουθήσει προγράμματα κατάρτισης, διαφοροποιούνται με βάση το Φύλο Το φύλο στα προγράμματα κατάρτισης, αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς την μεταβολή της παραγωγικότητας στην εργασία Μπουρνέλης Μανόλης

ΜΕΘΟΔΟΣ Μπουρνέλης Μανόλης

Η μεθοδολογία, που επιλέγεται στην εργασία μας, προκειμένου να δώσει απαντήσεις στα ερευνητικά μας ερωτήματα είναι η ποσοτική προσέγγιση. Με τη ποσοτική προσέγγιση αναζητήθηκαν οι συσχετίσεις με τυποποιημένο μέσο (ερωτηματολόγιο), στο οποίο περιλαμβάνονται ερωτήσεις κλειστού τύπου σε κλίμακες μέτρησης διαβαθμιστικές και κλίμακες κατάταξης, που έχουν ως στόχο τη συλλογή αριθμητικών δεδομένων. Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν με τη μέθοδο των ατομικών συνεντεύξεων. Με την συμπλήρωση καλά σχεδιασμένου ερωτηματολογίου, συλλέχτηκαν οι κατάλληλες πληροφορίες, οι οποίες έδωσαν τις καταλληλότερες απαντήσεις στις ερευνητικές ερωτήσεις, ενώ παράλληλα ελαχιστοποιήθηκαν οι πιθανές πηγές σφάλματος μέτρησης, αυξάνοντας έτσι την εγκυρότητα του ερωτηματολογίου, (Ρούσσος, 2010). Μπουρνέλης Μανόλης

Ερωτηματολόγιο Η τεχνική (εργαλείο) που χρησιμοποιήθηκε για την μέγιστη δυνατή αξιοπιστία της διαδικασίας, καθώς και την συλλογή των πληροφοριών και των δεδομένων που απαντούν στα ερευνητικά ερωτήματα ήταν τα δομημένα ερωτηματολόγια κλειστού τύπου. Χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα αθροιστικής βαθμολόγησης Likert, (summated rating scale, Likert, 1932), ώστε να μπορούν οι ερωτώμενοι να επιλέγουν την απάντηση εκείνη που αντανακλά καλύτερα τη θέση τους σχετικά με τη διάσταση του φαινομένου που μελετάτε (Johns, 2010). Μπουρνέλης Μανόλης

Επεξήγηση βαθμολογίας: Κλίμακα Likert η κλίμακα αθροιστικής βαθμολόγησης η οποία συνιστά σήμερα την πιο διαδεδομένη προσέγγιση για τη μέτρηση πεποιθήσεων - αλλά και στάσεων και απόψεων- μεγάλων ομάδων ατόμων (Σίμος & Κομίλη, 2003). Επεξήγηση βαθμολογίας: Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα Πολύ 1_____________2________________3_____________4_____________5   Μπουρνέλης Μανόλης

Το δείγμα Ως αντικειμενικός πληθυσμός της έρευνας, αποτελεί το σύνολο των ενηλίκων καταρτιζομένων, που φοίτησαν σε Κ.Ε.Κ και ο υπό μελέτη πληθυσμός είναι τα άτομα, που συμμετείχαν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση» στο έργο «Κατάρτιση ανέργων σε πιστοποιημένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ)» που υλοποίησαν τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης του νομού Ηρακλείου την περίοδο 2006-2008 Το δείγμα που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα αποτελούσαν 155 άτομα συνολικά (117 άνδρες και 38 γυναίκες). Μπουρνέλης Μανόλης

Το δείγμα μας προέρχεται από το Νομό Ηρακλείου 98 από τους ερωτηθέντες ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα από 25-35 ετών (ποσοστό 63,2%), 35 ερωτηθέντες μεταξύ 36- 45ετών (ποσοστό 22,6%), 15 ερωτηθέντες είναι 46 και άνω (ποσοστό 9,7 %) και μόνο 7 αφορούσε συμμετέχοντες με ηλικία έως 24 ετών (ποσοστό 4,5%). Επιλέχτηκε η απλή τυχαία δειγματοληψία (simple random sampling), η οποία συνίσταται στην επιλογή των μελών του δείγματος από έναν κατάλογο που περιέχει το σύνολο των ατόμων του πληθυσμού μας Το δείγμα μας προέρχεται από το Νομό Ηρακλείου Μπουρνέλης Μανόλης

Δημογραφικά χαρακτηριστικά Στο ερωτηματολόγιο οι συμμετέχοντες καλούνταν να δηλώσουν… την ηλικία το φύλο την οικογενειακή τους κατάσταση τον τόπο κατοικίας τους το αντικείμενο του προγράμματος το εκπαιδευτικό τους επίπεδο η σημερινή τους επαγγελματική κατάσταση την εργασιακή εμπειρία τους μετά την κατάρτιση πόσο χρόνο ήταν εκτός αγοράς εργασίας, πριν την παρακολούθηση της κατάρτισης πόσο χρόνο ήταν εκτός αγοράς εργασίας, μετά την παρακολούθηση της κατάρτισης Μπουρνέλης Μανόλης

Γράφημα ράβδων της κατανομής των ερωτώμενων ως προς το φύλο. Μπουρνέλης Μανόλης

Γράφημα ράβδων της κατανομής των ερωτώμενων ως προς την κατανομή των ηλικιών τους. Μπουρνέλης Μανόλης

Γράφημα ράβδων της κατανομής των ερωτώμενων ως προς το εκπαιδευτικό τους επίπεδο Μπουρνέλης Μανόλης

Γράφημα ράβδων της κατανομής των ερωτώμενων ως προς την επαγγελματική κατάσταση Μπουρνέλης Μανόλης

Αποτελέσματα Μπουρνέλης Μανόλης

Μεθοδολογία Ανάλυσης Δεδομένων Η επεξεργασία των στοιχείων που συλλέχθηκαν, βασίστηκε στην περιγραφική και επαγωγική στατιστική του λογισμικού πακέτου SPSS. Στο περιγραφικό μέρος της ανάλυσης υπολογίστηκαν, οι απόλυτες και σχετικές κατανομές συχνοτήτων των τιμών των κατηγορικών μεταβλητών και οι Δείκτες Κεντρικής Τάσης & Διασποράς  (Μέσος  Όρος,  Τυπική Απόκλιση) των ποσοτικών μεταβλητών. Στην επαγωγική ανάλυση της έρευνας, εφαρμόστηκαν τα κριτήρια ελέγχου: Συσχέτιση Pearson και t- test για τις αντίστοιχες ερευνητικές υποθέσεις, όπως παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Μπουρνέλης Μανόλης

Κριτήρια ελέγχου Μεταβλητή που ελέγχεται Υπόθεση Κριτήριο Ελέγχου Κατάρτιση Η 1 Συσχέτιση Pearson Γνώσεις/Δεξιότητες Η 2 Η 3 Η 4 Η 5 Φύλο Η 6 t- test Η 7 Η 8 Η 9 Μπουρνέλης Μανόλης

Κατάρτιση- Απασχόληση Σε αυτήν την ενότητα των αποτελεσμάτων, διερευνήθηκε ο βαθμός συσχέτισης της κατάρτισης με την απασχόληση και συγκεκριμένα του πιστοποιητικού των προγραμμάτων κατάρτισης με την ένταξη στην αγορά εργασίας. Διαπιστώνεται ότι υπάρχει χαμηλή αρνητική συσχέτιση και επομένως το πιστοποιητικό των προγραμμάτων που έλαβαν τα άτομα δεν σχετίζεται με την απασχόλησή τους, καθώς r(155)= -0,41 , p=0,01 Επιπλέον, διερευνήθηκε ο βαθμός συσχέτισης των θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων των προγραμμάτων κατάρτισης με την απασχόληση, όπου διαπιστώθηκε χαμηλή αρνητική συσχέτιση, πράγμα που σημαίνει ότι ουσιαστικά οι θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που έλαβαν τα άτομα δεν συσχετίζονται με την απασχόλησή τους, r(155)= -0,36 , p=0,01 Μπουρνέλης Μανόλης

Κατάρτιση- Αποδοχές Στην τρίτη ερευνητική υπόθεση υπάρχει ανύπαρκτη συσχέτιση του πιστοποιητικού με τις αποδοχές. Έτσι για τους καταρτισθέντες που μετά το πέρας της κατάρτισης εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας, η ικανοποίηση από το πιστοποιητικό δεν σχετίζεται με την βελτίωση των αποδοχών τους, r(136)= 0,21 , p=0,01 καθώς ο βαθμός συσχέτισης είναι πάρα πολύ μικρός. Παράλληλα ερευνήθηκε αν οι νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, σχετίζονται με το ύψος των αποδοχών τους, και διαπιστώθηκε ότι υπάρχει χαμηλή συσχέτιση r(136)= 0,36 , p=0,001 . Τέλος σε αυτήν την ενότητα ερευνήθηκε η υπόθεση αν η ικανοποίηση από τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που αποκτούν τα άτομα μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, σχετίζεται με την παραγωγικότητα τους. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει χαμηλή συσχέτισηr(136)= 0,30 , p=0,001 . Μπουρνέλης Μανόλης

Φύλο- Απασχόληση/Αποδοχές/Παραγωγικότητα τα αποτελέσματα σε αυτή την ενότητα για την επίδραση του φύλου στην εξεύρεση εργασίας διαπιστώνεται ότι για άτομα που έχουν παρακολουθήσει προγράμματα κατάρτισης, το φύλο διαφοροποιείται ως προς το βαθμό ευκολίας/δυσκολίας εξεύρεσης εργασίας. Τα αποτελέσματα T- test για το αν υπάρχει διαφοροποίηση πριν την κατάρτιση t(75) = -2,34, p = 0,02 και αν υπάρχει διαφοροποίηση μετά t(68) = -2,81, p = 0,006 οδηγούν στην απόρριψη των μηδενικών υποθέσεων και στην αποδοχή των εναλλακτικών, δηλαδή ότι το φύλο ήταν ανασταλτικός παράγοντας στην εξεύρεση εργασίας πριν και μετά την κατάρτιση τους. Πιο συγκεκριμένα, το φύλο διαπιστώθηκε ότι αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην εξεύρεση εργασίας περισσότερο για τους άντρες παρά για τις γυναίκες. Μπουρνέλης Μανόλης

Παράλληλα στην επίδραση του φύλου στην απόκτηση των νέων γνώσεων και δεξιοτήτων, τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την παρούσα έρευνα t (153) = -0,42, p = 0,66 n.s οδηγούν στην επιβεβαίωση της μηδενικής υπόθεσης (Ηο7), σύμφωνα με την οποία «το Φύλο, στα προγράμματα κατάρτισης, δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς την απόκτηση γνώσεών και δεξιοτήτων». Μάλιστα, φαίνεται ότι οι άνδρες πιστεύουν ελάχιστα λιγότερο σε σχέση με τις γυναίκες στη μη διαφοροποίηση ως προς το φύλο. Στη συνέχεια διερευνήθηκε η υπόθεση εάν οι αποδοχές των ατόμων που έχουν παρακολουθήσει προγράμματα κατάρτισης, διαφοροποιούνται με βάση το φύλο. Τα αποτελέσματα, T-test t(134) = 1,21, p = 0,22 n.s δείχνουν ότι δεν υπάρχει διαφορά των μέσων όρων για τους άνδρες και για τις γυναίκες που παρακολούθησαν τα προγράμματα κατάρτισης, στη μεταβολή ή το ύψος των μισθών τους. Μπουρνέλης Μανόλης

Τέλος διερευνήθηκε η επίδραση του φύλου, στην αύξηση της απόδοσή των καταρτισμένων στο χώρο εργασίας τους, και τα αποτελέσματα t(134) = -1,61, p = 0,87 n.s έδειξαν ότι το φύλο δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς τη μεταβολή της παραγωγικότητας τους. Οι μέσοι όροι μεταξύ ανδρών και γυναικών έχουν σχεδόν μηδενική διαφορά, που σημαίνει ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες, θεωρούν ότι δεν υπάρχει επίδραση του φύλου στην αύξηση της απόδοσης τους στο χώρο εργασίας τους. Μπουρνέλης Μανόλης

Συμπεράσματα-Προτάσεις Μπουρνέλης Μανόλης

Συνοψίζοντας … το πιστοποιητικό των προγραμμάτων που έλαβαν τα άτομα δεν τους βοήθησε στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Την ίδια στιγμή η πολύ χαμηλή αρνητική συσχέτιση, επιτρέπει τη διαπίστωση ότι, οι θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που προσφέρονται στους καταρτισθέντες από τα προγράμματα κατάρτισης, δεν σχετίζονται με την επαγγελματική τους αποκατάσταση. στη διατύπωση της υπόθεσης αν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ικανοποίησης από το πιστοποιητικό που έλαβαν και της βοήθειας που προσφέρει το πιστοποιητικό στην βελτίωση των αποδοχών, διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει συσχέτιση. Αντίθετα στην υπόθεση ότι η ικανοποίηση από τις νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, σχετίζεται με το ύψος των αποδοχών τους, διαπιστώνεται ότι υπάρχει χαμηλή συσχέτιση, δηλαδή όσο περισσότερες οι νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα από τα προγράμματα κατάρτισης τόσο περισσότερο βελτιώνονται οι οικονομικές τους απολαβές. Μπουρνέλης Μανόλης

ερευνήθηκε η υπόθεση αν η ικανοποίηση από τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που αποκτούν τα άτομα μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, σχετίζεται με την παραγωγικότητα τους. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει χαμηλή συσχέτιση, δηλαδή όσο περισσότερες οι νέες γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα από τα προγράμματα κατάρτισης τόσο περισσότερο βελτιώνεται η απόδοση στο χώρο εργασίας τους. το φύλο διαπιστώθηκε ότι αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην εξεύρεση εργασίας περισσότερο για τους άντρες παρά για τις γυναίκες. το φύλο, στα προγράμματα κατάρτισης, δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς την απόκτηση γνώσεών και δεξιοτήτων. Μάλιστα, φαίνεται ότι οι άνδρες πιστεύουν ελάχιστα λιγότερο σε σχέση με τις γυναίκες στη μη διαφοροποίηση ως προς το φύλο. επίσης δεν υπάρχει διαφορά των μέσων όρων για τους άνδρες και για τις γυναίκες που παρακολούθησαν τα προγράμματα κατάρτισης, στη μεταβολή ή το ύψος των μισθών τους. το φύλο δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης ως προς τη μεταβολή της παραγωγικότητας τους. Μπουρνέλης Μανόλης

Επόμενο βήμα … Σε συνέχεια της παρούσας έρευνας θα ήταν πολύ σημαντικό η διερεύνηση, πέρα των αναφερόμενων παραγόντων που προσδιορίζουν την κατάρτιση, και όλων των υπολοίπων προκειμένου να υπάρξει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Η ανάδειξή τους σε ένα ευρύτερο γεωγραφικό και πληθυσμιακό επίπεδο, θα ήταν πολύ χρήσιμη για την αξία των προγραμμάτων κατάρτισης στην απασχόληση, και σε έννοιες όπως τις αποδοχές, την παραγωγικότητα αλλά και την επίδραση του φύλου σε αυτές. Τέλος μεγάλο ενδιαφέρον θα είχε μία ευρύτερη έρευνα της έμφυλης διάστασης της κατάρτισης, τόσο με γεωγραφικό επίκεντρο αλλά και κυρίως στη βάση κοινωνικών και άλλων συνθηκών που διαμορφώνουν τρόπους και στάσεις συμμετοχής στη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση. Μπουρνέλης Μανόλης

Βασικό ερώτημα Σε μια προσπάθεια να παραχθούν τεκμηριωμένα και εις βάθος συμπεράσματα, για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων Σ.Ε.Κ. στην προοπτική απασχόλησης των ανέργων, το βασικό ερώτημα για το μέλλον θα είναι κατά πόσο, η ανάπτυξη συστημάτων αναγνώρισης και επικύρωσης ενός θεσμικού πλαισίου προώθησης της δια βίου εκπαίδευσης θα επηρεάσει θετικά την προσφορά και τη ζήτηση υπηρεσιών κατάρτισης, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Μπουρνέλης Μανόλης

Βιβλιογραφία Arulampalam, Wiji & Booth, Alison L. & Bryan, Mark L., 2004. "Is There a Glass Ceiling over Europe? Exploring the Gender Pay Gap across the Wages Distribution," IZA Discussion Papers 1373, Institute for the Study of Labor (IZA). Benhabib J. and Spiegel M. (1994) "The Role of Human Capital in Economic Development. Evidence from Aggregate Cross-Country Data", Journal of Monetary Economics, 34, 143-173 Borjas, G., J., (2003), Τα Οικονομικά της Εργασίας, Κριτική, Αθήνα. CEDEFOP, (1996). Vocational Training Glossarium, CEDEFOP, Thessaloniki Conti, G., (2005). “Training, productivity and wages in Italy” Labour Economics 12 (2005) 557–576 Μπουρνέλης Μανόλης

Corvers, F., (1996). The Impact of Human Capital on labour Productivity in Manufacturing Sectors of the European Union”, Research Centre for the Education and the Labour Market, University of Limburg. Dieckhoff, Μ.,& Steiber,Ν., (2009). In Search of Gender Differences in Access to Continuing Training: Is there a Gender Training Gap and if yes, why? Discussion Paper SP I 2009-504 Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung Evertsson, M., (2004) Facets of Gender. Analyses of the Family and the Labour Market. Dissertation no. 61 in the Dissertation Series, Swedish Institute for Social Research. Giavrimis, P., Papanis, E., Mitrellou, S., and Nikolarea E., (2009). Lifelong learning and vocational training programmes in Northern Aegean (Greece): weaknesses, possibilities and prospects. Int. J. of Lifelong Education, 28: 5, 583 - 600 Routledge. Μπουρνέλης Μανόλης

Grosmann, M. , and Naanda, R. , (2006). Back to the Future Grosmann, M., and Naanda, R., (2006). Back to the Future? The Challenges of Reforming Vocational Education and Training. ESPC funded centre on Skills, knowledge and Organizational Performance, Oxford and Warwick Universities (SKOPE Publication). Holzer, H., (1988). The Determinants of Employee Productivity and Earnings: Some New Evidence, National Bureau of Economic, Working Paper No 2782. Hall, R., & Jones. C., (1999). Why Do Some Countries Produce So Much More Output Per Worker Than Others?” The Quarterly Journal of Economics, 114, 83-116. Johns, R.,(2010). Likert Items and Scales (University of Strathclyde) Survey Question Bank: Methods Fact Sheet 1 (March 2010) Judson, R. (1998). ‘Economic Growth and Investment in Education: How Allocation Matters’, Journal of Economic Growth, 3:337-359 Μπουρνέλης Μανόλης

Ichniowski, C. ,Shaw, K. , and Prennushi, G. , (1997) Ichniowski, C.,Shaw, K., and Prennushi, G., (1997). “The Effects of Human Resource Management Practices on Productivity: A Study of Steel Finishing Lines”, American Economic Review, 87, 291-313. Krueger, A. B. and Lindahl, M. (2000). ‘Education for growth: why and for whom?’, Working Paper 7591 Knoke, D., and Yoshito I., 1998. "The gender gap in company job training." Work and Occupations 25:141 Paleocrassas, S., Rouseas, P., and Vretakou, V., (2003). School-to-Work Transition Performance of Male, Female and Neutral Vocational Streams: a gender balance sheet for vocational education graduates in Greece. Journal of Vocational Educational and Training, 55, (2): 209-222 Pritchett, L. (2001). ‘Where has all the education gone?’, World Bank Economic Review 15, 367-91 Μπουρνέλης Μανόλης

Samuelson, P.,A. & Nordhaus, W., D. (2000). Οικονομική, Τόμος Α’, Μετ. Ν. Σταματάκης και Θ. Αθανασίου, Αθήνα.: Παπαζήσης. Schömann, Klaus und Rolf Becker, 1995: Participation in Further Education over the Life Course, European Sociological Review 11: 187-208. Zwick, T., (2002). “Continuous Training and Firm Productivity in Germany”, Centre for European Economic Research, Discussio Paper No. 02-50. Woodhall, M., (1987). Earnings and Education” in Psacharopoulos, G. (Ed). Economics of Education: Research and Studies. (pp.209-217). Oxford: Pergamon Press Γούλας, Χ., & Μπουκουβάλας, Κ.,(2003). Μελέτη εργασιακής εξέλιξης των καταρτισθέντων του ΚΕΚ – ΙΝΕ / ΓΣΕΕ. Ενημέρωση Τεύχος 114, σελ. 11. Ευστράτογλου, Α. (2004). Επαγγελματική κατάρτιση. Ενημέρωση του ΙΝΕ, Τεύχος 106. Μπουρνέλης Μανόλης

Ψαχαρόπουλος, Γ. (1999). Οικονομική της Εκπαίδευσης, Αθήνα.: Παπαζήσης Ρούσσος, Π., (2010). Διαλέξεις, στα πλαίσια του μαθήματος «Ποσοτικές Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας» του ΜΠΣ «Φύλο και Νέα Εκπαιδευτικά και Εργασιακά Περιβάλλοντα στην ΚτΠ», Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ρόδος Σίμος, Π., Κομίλη, Α. (2003). Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία και τη Γνωστική Επιστήμη, Αθήνα: Παπαζήσης Σταμάτη, Α., (2008). «Φύλο και Εργασιακές Σχέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση», Πρόσβαση στο : http://www.inegsee.gr/enimerwsi Φώκιαλη, Π.,(2010). Φύλο Απασχόληση και Επιχειρηματικότητα. Η θέση της γυναίκας στην απασχόληση και την αγορά εργασίας σε εθνικό επίπεδο, [διαλέξεις] στα πλαίσια του ΜΠΣ «Φύλο και Νέα Εκπαιδευτικά και Εργασιακά Περιβάλλοντα στην Κοινωνία της Πληροφορίας». Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ρόδος Φώκιαλη, Π., (2007), Μορφωτικό Κεφάλαιο, Νέες Τεχνολογίες και Κίνητρα Επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών στην κοινωνία της Γνώσης και της Πληροφορίας, στο: Ε. Αυγερινός, Γ. Κόκκινος & Α. Σοφός, (επιμ.), Νέες Τεχνολογίες και Επιστήμες της Αγωγής, 2007, Αθήνα, Μεταίχμιο, σ.231-248 Ψαχαρόπουλος, Γ. (1999). Οικονομική της Εκπαίδευσης, Αθήνα.: Παπαζήσης Μπουρνέλης Μανόλης