ΤΕΧΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΣ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Αμφιθέατρο Γαλάτεια Σαράντη Πέμπτη 9 Ιουνίου 2011 Δια βίου Μάθηση & Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων: Προκλήσεις, «γκρίζες ζώνες» και προοπτικές για τους έλληνες εργαζόμενους» X. Γούλας, Διευθυντής Κ.AΝ.Ε.Π./ Γ.Σ.Ε.Ε Ν. Φωτόπουλος, Επιστημονικός Συνεργάτης Κ.ΑΝ.Ε.Π./ Γ.Σ.Ε.Ε.

όψεις της ελληνικής πραγματικότητας (1) σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου δεν υπάρχει παράδοση σε θέματα δια βίου μάθησης και πιστοποίησης εξακολουθούν νε ενδημούν τα εξής χαρακτηριστικά : σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου δεν υπάρχει παράδοση σε θέματα δια βίου μάθησης και πιστοποίησης εξακολουθούν νε ενδημούν τα εξής χαρακτηριστικά :  η χαμηλή συμμετοχή των ενηλίκων στη δια βίου μάθηση  η αδυναμία να συνδεθούν οι επιμέρους πολιτικές εκπαίδευσης κατάρτισης σε ένα κοινό πλαίσιο (αλληλοεπικαλύψεις, αποσπασματικότητα, θεσμική αναποτελεσματικότητα)

όψεις της ελληνικής πραγματικότητας (2)  σημαντική καθυστέρηση σε θέματα θεσμικής οργάνωσης και ανάπτυξης συστημάτων  κλιμακούμενη εκχώρηση ενός νευραλγικού πεδίου στην ιδιωτική σφαίρα με ταυτόχρονη αποδυνάμωση όλων των κοινωνικών μορφών ( π.χ ξένες γλώσσες, πληροφορική κλπ) ( π.χ ξένες γλώσσες, πληροφορική κλπ)  έλλειψη κοινωνικής συναίνεσης σε θέματα εκσυγχρονισμού των (υπό) συστημάτων εκπαίδευσης /κατάρτισης

όψεις της ελληνικής πραγματικότητας (3) όψεις της ελληνικής πραγματικότητας (3)  εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες (ταξικές, πολιτισμικές, περιφερειακές κλπ)  χαλαρή σύνδεση εκπαίδευσης/κατάρτισης απασχόλησης  ανεργία, υποαπασχόληση, ελαστικές μορφές απασχόλησης  διαχρονική εθνική εσωστρέφεια  διαμόρφωση μιας αντιφατικής συνείδησης απέναντι σε θέματα εκσυγχρονισμού

η πιστοποίηση των προσόντων (γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων)  αποτελεί ένα από τα κεντρικά θέματα στην πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  συνιστά ένα μεταρρυθμιστικό project στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής  αποσκοπεί να γεφυρώσει τη μετάβαση: από την εκπαίδευση / κατάρτιση στην απασχόληση  αποτελεί πρωτίστως ένα πολιτικό και θεσμικό εγχείρημα (και όχι μονομερώς) ένα τεχνικό project

βασικά προαπαιτούμενα:  κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο να προωθεί την αμοιβαία εμπιστοσύνη (mutual trust) (κράτος-κοινωνικοί εταίροι)  διαφάνεια, αξιοπιστία, εγκυρότητα, δημόσιος και κοινωνικός έλεγχος σε όλες τις φάσεις συγκρότησης και ανάπτυξης του ΝQF  διάχυση της πληροφορίας (εκτός από τους άμεσα εμπλεκόμενους) σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού: ενήλικες, εργαζόμενοι/ες, φοιτητές/τριες, σπουδαστές/τριες και γενικότερα ευρύτερες ομάδες του γενικού πληθυσμού

 η πιστοποίηση προσόντων οφείλει να αποτελεί μια δημόσια ενεργητική πολιτική η οποία να εγγυάται το κοινωνικό συμφέρον  η δημιουργία μιας «κοινής γλώσσας» στο χώρο δια βίου μάθησης και απασχόλησης προϋποθέτει:  αξιοπιστία  εγκυρότητα  διαφάνεια  δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο  κοινές διαδικασίες αντιστοίχισης και αναγνώρισης

η πιστοποίηση των προσόντων μπορεί να συμβάλει προς μια οργανωμένη ταξινόμηση αυτών που ξέρει και μπορεί να κάνει ένας εργαζόμενος, αλλά ταυτόχρονα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους οι οποίοι μπορούν να αποβούν καταστροφικοί για την αποστολή της ίδιας της μάθησης. η πιστοποίηση των προσόντων μπορεί να συμβάλει προς μια οργανωμένη ταξινόμηση αυτών που ξέρει και μπορεί να κάνει ένας εργαζόμενος, αλλά ταυτόχρονα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους οι οποίοι μπορούν να αποβούν καταστροφικοί για την αποστολή της ίδιας της μάθησης.

η πιστοποίηση της άτυπης και μη τυπικής μάθησης ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η αναγνώριση προσόντων στο χώρο της μη τυπικής εκπαίδευσης και άτυπης μάθησης, εκεί που χιλιάδες εργαζόμενοι κατέχουν επαγγελματική εμπειρία και δεν έχουν τη δυνατότητα να την αναγνωρίσουν και να την πιστοποιήσουν σε ένα έγκριτο και αξιόπιστο εθνικό πλαίσιο προσόντων. ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η αναγνώριση προσόντων στο χώρο της μη τυπικής εκπαίδευσης και άτυπης μάθησης, εκεί που χιλιάδες εργαζόμενοι κατέχουν επαγγελματική εμπειρία και δεν έχουν τη δυνατότητα να την αναγνωρίσουν και να την πιστοποιήσουν σε ένα έγκριτο και αξιόπιστο εθνικό πλαίσιο προσόντων. μια τέτοια εξέλιξη θα συμβάλλει θετικά στην κινητικότητα της εργασίας αρκεί αυτό να λαμβάνει χώρα όχι με όρους ελεύθερης αγοράς, αλλά με όρους κοινωνικής οικονομίας μια τέτοια εξέλιξη θα συμβάλλει θετικά στην κινητικότητα της εργασίας αρκεί αυτό να λαμβάνει χώρα όχι με όρους ελεύθερης αγοράς, αλλά με όρους κοινωνικής οικονομίας

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  το ΕΠΠ και η παρούσα κοινωνικοοικονομική συγκυρία  το ΕΠΠ και οι διαφορετικές “αναγνώσεις” του  για τους εργαζόμενους το κρίσιμο σημείο είναι η αντιμετώπιση των ανισοτήτων που συνδέονται με τη μάθηση και τη συνακόλουθη σύνδεση με την απασχόληση (έμφαση στη μη τυπική και άτυπη μάθηση)  η πιστοποίηση προσόντων απαιτείται να ιδωθεί ως ένα υποστηρικτικό συμπληρωματικό εργαλείο της δια βίου μάθησης και όχι υποκατάστατο των κοινωνικών λειτουργιών της εκπαιδευτικής πολιτικής

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  η τάση για το “κυνήγι” παντός είδους πιστοποίησης με τελικό ¨θύμα¨ τον εργαζόμενο και τον άνεργο (accreditation’s disease)  η ¨επιβολή¨ παρακολούθησης παντός τύπου προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης (με ταυτόχρονη έλλειψη κινήτρων και διευκολύνσεων για τους εργαζόμενους).

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  απουσία αναφοράς και διαλόγου για τη σύνδεση ΕΠΠ και πιστοποίησης προσόντων με αντίστοιχα επαγγελματικά ή/και εργασιακά δικαιώματα  η πιστοποίηση προσόντων ως μηχανισμός προώθησης περαιτέρω ευελιξίας στις εργασιακές σχέσεις και την αγορά εργασίας (ελαστικότητα χωρίς ασφάλεια και αντισταθμιστικές πολιτικές)

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  μονομερής έμφαση στα «μαθησιακά αποτελέσματα-εκροές» και η υποτίμηση της «εκπαιδευτικής διαδικασίας –εισροές» (δομές, περιβάλλον, κουλτούρα, αξίες, στάσεις, καθημερινότητα της εκπαιδευτικής πράξης, φιλοσοφία, ανθρώπινες σχέσεις, εκπαιδευτές)  απουσία συνεκτικής διασύνδεσης ¨εισροών¨ του συστήματος με τα μαθησιακά αποτελέσματα και την πιστοποίηση προσόντων  ελλιπής σύνδεση των επαγγελματικών περιγραμμάτων, με το σχεδιασμό των προγραμμάτων κατάρτισης και την πιστοποίηση προσόντων  πλήρης, συνεχής και απρόσκοπτη ενημέρωση των εργαζομένων και ανέργων για τα απαιτούμενα προσόντα, γνώσεις, δεξιότητες που απαιτούνται για ένα επάγγελμα / ειδικότητα καθώς και για τις εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  η διάσπαση του ολιστικού χαρακτήρα της μάθησης  η υπαγωγή της πιστοποίησης στη σφαίρα της ελεύθερης αγοράς – τουλάχιστον δημόσιος έλεγχος  πιλοτική εφαρμογή και λειτουργία του συστήματος σε 2-3 ειδικότητες πριν τη γενική λειτουργία

κρίσιμα ζητήματα και γκρίζες ζώνες  η oυσιαστική, συνεχής και ενεργητική συμμετοχή των εκπροσώπων των εργαζομένων (εθνικά, περιφερειακά, κλαδικά) σε όλα επίπεδα  η oυσιαστική, συνεχής και ενεργητική συμμετοχή των εκπροσώπων των εργαζομένων (εθνικά, περιφερειακά, κλαδικά) σε όλα τα επίπεδα  η επιδίωξη συναίνεσης  αξιοπιστία, διαφάνεια, εμπιστοσύνη, σαφήνεια  η δημιουργία και ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης των επιπτώσεων της πιστοποίησης στην απασχόληση και αγορά εργασίας  η δημιουργία και ανάπτυξη μηχανισμών επαγγελματικής εξέλιξης των εργαζομένων (κινητικότητα της εργασίας)

Eυχαριστούμε για την προσοχή σας