Εθνικό Δίκτυο Κέντρων Κινητικότητας Ερευνητών (Ε.Δ.Κ.Κ.Ε) Η Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή και ο Κώδικας Δεοντολογίας για την Πρόσληψη των Ερευνητών Λούλα Σιγάλα Εθνικό Σημείο Επαφής «ΑΝΘΡΩΠΟΙ»/ Αττική Διευθύντρια Υπηρεσίας Υποστήριξης /Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων Ε.Ι.Ε. Υπεύθυνη Κέντρου Κινητικότητας / Αττική ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΕΙΕ) Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα /5/2008

Η Χάρτα και ο Κώδικας στο πλαίσιο της πολιτικής της Ε.Ε. για το ανθρώπινο δυναμικό και την κινητικότητα  Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας (Ε.Χ.Ε) και η στρατηγική της Λισσαβόνας (ποσοτικοί, ποιοτικοί στόχοι)  Η ομάδα καθοδήγησης για το ανθρώπινο δυναμικό και την κινητικότητα (Steering Group – HRM) της Διεύθυνσης Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  Η Σύσταση της Επιτροπής (11/03/2005) Ένα νέο θεσμικό εργαλείο στην υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Κοινότητας 2

Η Σύσταση της Επιτροπής, τα εμπλεκόμενα μέρη, η δομή και ο στόχος  Η φύση του θεσμικού εργαλείου και η εθελοντική εφαρμογή του από τα κ.μ. και ιδιαίτερα τα εμπλεκόμενα μέρη  Η Σύσταση απευθύνεται στους χρηματοδότες, στους εργοδότες και στους ερευνητές  Η δομή της Συστάσεως: Η Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή (προβλέπει γενικές αρχές και απαιτήσεις που αφορούν τους χρηματοδότες, τους εργοδότες και τους ερευνητές) και ο Κώδικας Δεοντολογίας για την πρόσληψη Ερευνητών (προβλέπει γενικές αρχές και απαιτήσεις που αφορούν τους εργοδότες και χρηματοδότες σχετικά με την επιλογή, την πρόσληψη, τη διαφάνεια, την αξιολόγηση, την κινητικότητα, την ισότιμη μεταχείριση κλπ των ερευνητών ) Στόχος της Συστάσεως: Η συμβολή στη δημιουργία μιας ανοιχτής, ελκυστικής και αειφόρου ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας για τους ερευνητές 3

Οι επιμέρους στόχοι  Να καταστούν οι ερευνητές κύριοι της τύχης τους και συνυπεύθυνοι για την συνεχή επαγγελματική τους εξέλιξη  Να αναγνωριστεί το επάγγελμα του ερευνητή ( Η αναγνώριση πρέπει να ξεκινά στα πρώτα στάδια της σταδιοδρομίας του και να εκτείνεται σε όλα τα στάδια και τις επαγγελματικές κατηγορίες, ανεξαρτήτως της ταξινόμησης τους σε εθνικό επίπεδο )  Ποσοτική και ποιοτική αύξηση του Ε.Χ.Ε  Προώθηση, αποδοχή και εφαρμογή της Συστάσεως από τα κ.μ. σε εθελοντική βάση  Μηχανισμοί παρακολούθησης της εφαρμογής (monitoring), πρόβλεψη διαμεσολαβητή (Ombudsman)  «Σηματοδότηση» των ερευνητικών οργανισμών (labeling) βάσει διαδικασίας αυτοαξιολόγησης (self – assessment) 4

O προτεινόμενος ορισμός για τους ερευνητές «Επαγγελματίες που καταγίνονται με τη σύλληψη της ιδέας ή τη δημιουργία νέων γνώσεων, προϊόντων, διαδικασιών, μεθόδων και συστημάτων και με τη διαχείριση των αντίστοιχων έργων» 5

Από τη δημοσίευση της Συστάσεως έως σήμερα  Το Συνέδριο για τη Χάρτα και τον Κώδικα στο πλαίσιο της Αγγλικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Σεπτέμβριος 2005)  Το Συνέδριο για τη Χάρτα και τον Κώδικα στο πλαίσιο της Αυστριακής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ιούνιος 2006)  Οι οργανισμοί που έχουν καταρχήν αποδεχθεί τη Χάρτα και τον Κώδικα  Η σύνταξη και ενημέρωση οδικού χάρτη από τα κ.μ.  Αξιοποίηση όλων των προγραμμάτων και κοινοτικών χρηματοδοτήσεων για την διάχυση της Χάρτας και του Κώδικα (π.χ. Researchers’ Night Events)  Το διακριτικό γνώρισμα (label) ως μέσο αναγνωρισιμότητας και επικοινωνίας των οργανισμών που ακολουθούν την Χάρτα και τον Κώδικα  Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου ERA-MORE 6

Ο ρόλος του Εθνικού Δικτύου Κέντρων Κινητικότητας Ερευνητών (Ε.Δ.Κ.Κ.Ε) στην διάχυση της πληροφορίας και την ενεργοποίηση των ενδιαφερομένων μερών Πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σε εθνικό επίπεδο:  Ενημέρωση της Εποπτεύουσας Αρχής (Υ.Π.Α.Ν./Γ.Γ.Ε.Τ.). Υλοποίηση της οριζόντιας δράσης με τα συναρμόδια Υπουργεία για τα θέματα ανθρώπινου δυναμικού και κινητικότητας με σκοπό την άρση των νομικών εμποδίων (κόμβος Ε.Ι.Ε.).  Διάχυση της πληροφορίας διαμέσου κατάλληλων επαφών σε Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και Βιομηχανία (Επιτροπές Ερευνών, Γρ. Διαμεσολάβησης, Γρ. Σταδιοδρομίας, Γρ. Διεθνών Σχέσεων κλπ) καθώς και διαμέσου ενημερωτικών ημερίδων, φυλλαδίων κλπ. Ανάρτηση της σχετικής πληροφορίας στην Εθνική Δικτυακή Πύλη (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.) καθώς και στους Δικτυακούς τόπους των Κέντρων Κινητικότητας ανά την Ελλάδα (10).  Σύσταση ομάδων εργασίας στο πλαίσιο της Γ.Δ Έρευνας της Ε.Ε. για την επεξεργασία μεθοδολογίας για την απονομή διακριτικού τίτλου (label) στους φορείς που έχουν υιοθετήσει τη Χάρτα και τον Κώδικα  Σύσταση ομάδας εργασίας στο πλαίσιο του Δικτύου. Συστηματική ενημέρωση του Δικτύου από τα συμμετέχοντα μέλη σε ομάδες εργασίας της Ε.Ε (κόμβος ΕΙΕ). 7

Πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σε εθνικό επίπεδο:  Εγγραφή της Χάρτας και του Κώδικα στην agenda της Συνόδου των Διευθυντών των Ερευνητικών Κέντρων (3 Συνεδριάσεις)  Ενημέρωση της Συνόδου των Πρυτάνεων Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι. και παρακολούθηση μέσω του Εθνικού Εκπροσώπου στην Επιτροπή του ειδικού προγράμματος «ΑΝΘΡΩΠΟΙ».  Διαρκής επικοινωνία με το Υπουργείο Παιδείας και συμμετοχή του σε όλη την εκστρατεία ενημέρωσης  Διεξαγωγή έρευνας (survey) για τη δυνατότητα της εφαρμογής της Χάρτας και του Κώδικα στα ερευνητικά κέντρα της χώρας  Πρόβλεψη σχετικών ρυθμίσεων στο νέο νόμο (Ν / 2008) για την Ε.Τ.Α. Ο κόμβος του Ε.Ι.Ε. καταλύτης στις ανωτέρω διαδικασίες 8

Ο Επόμενος στόχος  Η υιοθέτηση των αρχών της Χάρτας και του Κώδικα από τα Ερευνητικά Κέντρα και Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. της Χώρας, τη Σύνοδο των Πρυτάνεων και την Σύνοδο των Διευθυντών των Ερευνητικών Κέντρων  Πρόβλεψη μηχανισμού παρακολούθησης της εφαρμογής της Χάρτας και του Κώδικα  Συμμετοχή στην άσκηση της Κοινότητας (gap analysis) με σκοπό την απονομή «διακριτικού γνωρίσματος» (label)  Ανάδειξη των καλών πρακτικών που ήδη εφαρμόζονται σε πιλοτική βάση σε ορισμένους ερευνητικούς χώρους (π.χ. Ε.Ι.Ε.).  Συμμόρφωση με την προτεινόμενη μεθοδολογία της ομάδας εργασίας “label” της Ε.Ε. 9

Συμπερασματικά  Ο δρόμος για την απόκτηση υπερεθνικής ταυτότητας «Ευρωπαίου Ερευνητή» είναι ακόμα μακρύς  Η εφαρμογή της Χάρτας και του Κώδικα συνδέεται με αλλαγή νοοτροπιών, εγκατεστημένων πρακτικών και ισχυόντων θεσμικών πλαισίων. Εντούτοις, η πολιτική ηγεσία της Χώρας μας στηρίζει τις πολιτικές της Ε.Ε και τα σχετικά εργαλεία (ERA -MORE, ERA CAREERS, θεσμικά εργαλεία όπως η Οδηγία για τους ερευνητές τρίτων χωρών και η Χάρτα και ο Κώδικας ) Ο ρόλος Όλων των συντελεστών της ερευνητικής διαδικασίας είναι να συμβάλλουν στην άρση των εμποδίων και στην ανάπτυξη της υγιούς ερευνητικής σταδιοδρομίας έτσι ώστε η Ευρώπη να καταστεί ένας ανταγωνιστικός ενιαίος χώρος έρευνας με συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις ΗΠΑ, Ιαπωνία και τα ανερχόμενα ασιατικά κράτη 10

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Λούλα Σιγάλα Εθνικό Σημείο Επαφής «ΑΝΘΡΩΠΟΙ»/ Αττική Διευθύντρια Υπηρεσίας Υποστήριξης /Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων Ε.Ι.Ε. Υπεύθυνη Κέντρου Κινητικότητας / Αττική ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΕΙΕ) Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα