Τι είναι το Εκπαιδευτικό Σενάριο Για να αναδειχθεί η διδακτική αξία ενός εκπαιδευτικού λογισμικού, απαιτείται να αξιοποιείται με βάση ένα εκπαιδευτικό/ διδακτικό σενάριο.

Εκπαιδευτικό σενάριο (educational scenario) είναι η περιγραφή ενός μαθησιακού πλαισίου με εστιασμένο γνωστικό/ά αντικείμενο/α, συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους, παιδαγωγικές αρχές και σχολικές πρακτικές. Ένα τέτοιο σενάριο υλοποιείται μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (educational activities). Η δομή και ροή κάθε δραστηριότητας καθώς και οι ρόλοι διδάσκοντα – μαθητών, και η αλληλεπίδραση τους με τα όποια χρησιμοποιούμενα μέσα και υλικό, περιγράφονται σε ένα πλάνο δραστηριότητας (activity plan). Μέρος ενός τέτοιου πλάνου προβλέπει τη χρήση λογισμικού

H περιγραφή των σεναρίων Έτσι λοιπόν η περιγραφή των σεναρίων δεν αφορά μόνο στο σχεδιασμό εργαλείων και δραστηριοτήτων βασισμένων σε κάποιο επιλεγμένο λογισμικό ή στη συνέργεια δύο ή περισσοτέρων λογισμικών. Επιπλέον μέσω αυτού γίνεται ανάλυση της μεθόδου και της στρατηγικής σύμφωνα με την οποία προτείνουμε να εφαρμοστεί το σύνολο των σχεδιασμένων δραστηριοτήτων στην τάξη, οι προτεινόμενοι ρόλοι που καλούνται να παίξουν μαθητές και καθηγητές αλλά και η δομή της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών ομάδων. Το σενάριο πρέπει να είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει παρέμβαση και αλλαγή από μέρους του καθηγητή και εφαρμογή στην τάξη. Επίσης πρέπει να έχει τη δυνατότητα επέκτασης ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών και των τάξεων που παίρνουν μέρος.

Δομή σεναρίου Το εκπαιδευτικό σενάριο, συνήθως, έχει δύο μέρη. Α) Το τμήμα που αναφέρεται στους εκπαιδευτικούς που θα θελήσουν να το αξιολογήσουν ή /και να το χρησιμοποιήσουν, Β) Τη δραστηριότητα ή τις δραστηριότητες που αφορούν τις ενέργειες που απαιτούνται από τους μαθητές. Συνήθως αναφέρονται με την επωνυμία «Φύλλο Εργασίας».

Το τμήμα για τους εκπαιδευτικούς όπου πρέπει να αναφέρονται: Η ιδέα που διέπει το σενάριο: Ξεκινάμε από τη σύλληψη μιας ιδέας. Ακολουθεί η έρευνα ως προς το περιεχόμενο και τις έννοιες που θέλουμε να διδάξουμε και η συγκέντρωση του κατάλληλου υλικού. Έτσι σταδιακά εμπλουτίζουμε και αναπτύσσουμε την αρχική μας σύλληψη. Οι προσδοκώμενες παιδαγωγικές και μαθησιακές κατακτήσεις: Δηλαδή οι στόχοι του Προγράμματος Σπουδών που επιδιώκονται με τη δραστηριότητα και μπορεί να αφορούν περισσότερα του ενός γνωστικά αντικείμενα. Τα τεχνολογικά εργαλεία που προτείνονται (λογισμικό, ιστοσελίδες) και τα προαπαιτούμενα στοιχεία, όπως σχέσεις με άλλες δραστηριότητες, τεχνικές εγκαταστάσεις, επιμόρφωση για θέματα εφαρμογής του λογισμικού, κτλ. Ο χρονισμός εφαρμογής του σεναρίου σε σχέση με το Πρόγραμμα Σπουδών. Δηλαδή σε ποιο σημείο της εν λόγω γνωστικής ενότητας θα υλοποιηθεί το σενάριο, πριν τη συμβατική διδασκαλία στην τάξη με διερευνητικό/ανακαλυπτικό χαρακτήρα, ή μετά τη διδασκαλία με επιβεβαιωτικό/επαναληπτικό χαρακτήρα. Ο εναρμονισμός του σεναρίου με το ωρολόγιο πρόγραμμα: εκτιμώμενη διάρκεια, ένταξη σε διδακτικές ώρες μαθημάτων, κτλ. Η χρήση τυχόν συμπληρωματικού υλικού: απαιτούμενα εργαλεία/λογισμικό ή άλλο υλικό όπως σημειώσεις, όργανα μέτρησης, πειραματικές διατάξεις ή και η χρήση συμπληρωματικού λογισμικού από εκείνο που αναπτύσσεται.

Οι προβλεπόμενες Διδακτικές Μεθοδολογίες Ξεκινάμε βασιζόμενοι σε μια παιδαγωγική προσέγγιση, καθορίζουμε αποδέκτες, στόχους και σκοπούς και συνεχίζουμε εντοπίζοντας πρακτικούς, οργανωτικούς και τεχνολογικούς περιορισμούς. Η περιγραφή της Ροής της Δραστηριότητας με διάκριση των διαδοχικών βημάτων εφαρμογής της διαδικασίας. Για καθένα από αυτά περιγράφεται μεταξύ άλλων η αλληλεπίδραση μαθητών και διδασκόντων με τα εργαλεία λογισμικού. Οι Στρατηγικές Εφαρμογής που αφορούν την οργάνωση των εμπλεκομένων, τον καθορισμό ομάδων παιδιών, κτλ. Οι σημαντικές Παρατηρήσεις- Σχόλια-Προβληματισμοί

Τι Πρέπει: Να τεκμηριώνεται/θεμελιώνεται η αναγκαιότητα της χρήσης των ΤΠΕ στη συγγεκριμένη διδασκαλία, να επεξηγείται γιατί η συμβατικού τύπου διδασκαλία δεν μπορεί να καλύψει την ενότητα και καταφεύγουμε στην υποστήριξη της διδασκαλίας από Η/Υ. Να αναφέρονται οι μαθησιακές δυσκολίες των παιδιών οι οποίες έχουν εντοπισθεί μέσω ερευνητικών διαδικασιών για το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. Να περιγράφονται οι αναμενόμενες και προσδοκώμενες μαθησιακές διαδικασίες που επιδιώκεται να προκληθούν με τη χρήση του σεναρίου καθώς και η σχέση τους με τις προαναφερθέντες μαθησιακές δυσκολίες. Να αναφέρονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του σεναρίου ως προς τις προσδοκώμενες διδακτικές και μαθησιακές διαδικασίες. Να αναφέρονται συγκεκριμένοι στόχοι ή διαδικασίες που δεν ικανοποιούνται μέσω της συγκεκριμένης μορφής και εφαρμογής του σεναρίου.

«Φύλλο Εργασίας» Το φύλλο εργασίας περιλαμβάνει συνήθως τα παρακάτω στοιχεία: Βασικό ερώτημα, υλικά, οργάνωση τάξης, χρονισμό και διάρκεια, περιγραφή δραστηριοτήτων, εργαλεία, αξιολόγηση μαθητών. Ποια από αυτά θα περιληφθούν τελικά, εξαρτάται από το κοινό στο οποίο απευθυνόμαστε. Παράλληλα με τα ερωτήματα που αφορούν τη διδακτική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου, πρέπει να δίνονται οδηγίες πλοήγησης και χρήσης του λογισμικού. Κάθε λογισμικό απαιτεί διαφορετικό τρόπο πλοήγησης και χρήσης και δεν είναι δυνατόν να διατίθεται χρόνος για την εκμάθηση του. Τα ερωτήματα διαμορφώνονται έτσι, ώστε οι μαθητές να χειρίζονται και να παρακολουθούν το περιεχόμενο της οθόνης (υπολογιστικό περιβάλλον) και ταυτόχρονα να απαντούν στο φύλλο εργασίας (περιβάλλον χαρτί-μολύβι). Βασική επιδίωξη είναι μέσα από τα ερωτήματα να εξυπηρετείται η διερευνητική μάθηση με καθοδηγούμενη ανακαλυπτική πορεία, να υποστηρίζεται η συνεργατική μάθηση σε μικρές ομάδες, και παράλληλα η ενίσχυση της προσωπικής ευθύνης και αυτονομίας του μαθητή, που επιτυγχάνεται με την παιδαγωγική και συμβουλευτική καθοδήγηση από τη μεριά του εκπαιδευτικού και διαλογική σχέση δασκάλου-μαθητή. Το φύλλο εργασίας μπορεί να αποτελέσει μέσο αξιολόγησης της ποιότητας της εργασίας της ομάδας των μαθητών. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό κάθε δραστηριότητα να είναι εφικτή σε συνθήκες τάξης, παίρνοντας υπόψη τους χρονικούς περιορισμούς της διδακτικής ώρας και όλους τους πιθανούς παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ομαλή διεξαγωγή των προτεινόμενων διαδικασιών.

Ο ρόλος του Εκπαιδευτικού στη σύνθεση Σεναρίου Ο ρόλος του διδάσκοντα αναβαθμίζεται, γίνεται ο εμπνευστής και συγγραφέας του εκπαιδευτικού σεναρίου, βάσει του οποίου θα ενεργήσουν οι μαθητές και θα προχωρήσουν στη διερεύνηση. Στο εργαστήριο ο ρόλος γίνεται καθοδηγητικός, παραμένοντας πρωταγωνιστικός, γιατί χωρίς το δάσκαλο η αναζήτηση μπορεί να γίνει άσκοπη και αναποτελεσματική, η ανακάλυψη λάθος και η συλλογικότητα να καλύπτει την ατομική ανευθυνότητα.