Λατομική Ανάπτυξη στην Επαρχία Πάφου και ειδικότερα στην Ανδρολίκου Στέλιος Μιχαήλ Λειτουργός Μεταλλείων ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Ιστορική αναδρομή της λατομικής ανάπτυξης στην επαρχία Πάφου Μέχρι τα τέλη της Δεκαετίας του 80 γινόταν λατόμευση σε ποτάμιες και παραποτάμιες αποθέσεις αμμοχαλίκων. Τέλη της δεκαετίας του 80 και αρχές της δεκαετίας του 90 ξεκίνησε η αδειοδότηση σε ασβεστολιθικά και Διαβασικά πετρώματα.

Παλαιό Λατομείο ανακρυσταλ. Ασβεστολίθου στα Κούκλια

Λατομική ανάπτυξη στην Ανδρολίκου Η πρώτη άδεια λατομείου δόθηκε το 1985 Η δεύτερη άδεια δόθηκε το 1989 αλλά ακυρώθηκε διότι ήταν πολύ κοντά στο φαράγγι που βρίσκεται ανατολικά της σημερινής Λατομικής Ζώνης Δόθηκαν ακόμη τρεις άδειες, το 1995, το 1996 και το 2009, οι οποίες με αυτή του 1985 αποτελούν τη σημερινή Λατομικής Ζώνη Ανδρολίκου. Δραστηριοποιούνται στην περιοχή τρείς λατομικές εταιρείες.

Αλλοίωση μορφολογίας του εδάφους  Διαμόρφωση της περιοχής με Ισοπέδωση, Δενδροφύτευση  Ισοπέδωση της βόρειας περιοχής με την ταφή υπολειμμάτων επεξεργασίας Α.Ε.Κ.Κ.  Χρήση Γης για γεωργικούς σκοπούς  Κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου Εκπομπές σκόνης  Εφαρμογή συστήματος ψεκασμού στα σημεία θραύσης και πτώσης των υλικών  Διαβροχή των χωμάτινων δρόμων  Διαβροχή των σωρών των υλικών Μέτρα αντιμετώπισης κύριων επιπτώσεων από την λειτουργία των λατομείων

Επιπτώσεις από την χρήση εκρηκτικών υλών  Μείωσή του φορτίου Ε/Υ ανά επιβραδυντή  Εφαρμογή τεχνολογίας non-el για μείωσή του επιφανειακού θορύβου και αποτελεσματικότερου ελέγχου των ανατινάξεων Οπτική οχληρία o Εφαρμογή σταδιακής διαμόρφωσης των χώρων όπου έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα o Αποτελεσματική εφαρμογή όλων των πιο πάνω μέτρων

Βόρειο μέρος της λατομικής ζώνης Ανδρολίκου όπου έχει υποβληθεί αίτηση για λειτουργία μονάδας Α.Ε.Κ.Κ. Σταδιακή διαμόρφωση των χώρων όπου έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα στην νοτιοδυτική πλευρά της λατομικής ζώνης

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΓΗΣ Η συνολική έκταση της Λατομικής ζώνης είναι 670 δεκάρια από τα οποία: - 53% Ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας - 28% Τουρκοκυπριακής ιδιοκτησίας - 19% της Κυπριακής Δημοκρατίας

Για την λειτουργία των λατομείων και για τα μέτρα που εφαρμόζονται για αντιμετώπιση των πιο πάνω επιπτώσεων υποβάλλεται κάθε πέντε χρόνια Διαχειριστική Περιβαλλοντική μελέτη η οποία εξετάζεται από αρμόδια επιτροπή αποτελούμενη από όλα τα εμπλεκόμενα τμήματα Για την τήρηση των όρων των αδειών και περιβαλλοντικών μελετών που έχουν υποβληθεί κατακρατούνται χρηματικές εγγυήσεις ύψους περίπου €900,000 Από το1990 έως το 2013 έχουν καταβληθεί στις Κοινότητες €3,350,000 τα οποία χρησιμοποιούνται για αναπτυξιακά τους έργα. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 75% των λατομικών δικαιωμάτων που εισπράττονται. Το υπόλοιπο 25% κατατίθεται στο πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας και χρησιμοποιείται για αποκαταστάσεις παλαιών μεταλλείων και λατομείων, κύρια του μεταλλείου Αμιάντου.

Διασφάλιση λατομικών υλικών για το μέλλον Οι ανάγκες λατομικών υλικών στην Πάφο διαχωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες 1.Αδρανή υλικά για μπετόν, για ασφαλτικό σκυρόδεμα και για θεμελιώσεις 2.Ογκόλιθοι για θαλάσσια έργα

Αδρανή υλικά για μπετόν, για ασφαλτικό σκυρόδεμα και για θεμελιώσεις Η υφιστάμενή λατομική ζώνη έχει περίπου ακόμα 5 εκατομμύρια τόνους υλικά. Για διασφάλιση αποθεμάτων για τα επόμενα 25 χρόνια χρειάζεται να καθοριστούν νέες περιοχές λατόμευσης. Τα αποθέματα ασβεστόλιθου της επαρχίας Πάφου αποφασίστηκε να διαφυλαχτούν για παραγωγή ογκολίθων Εκπονήθηκε αρχική μελέτη για εντοπισμό κατάλληλων αποθεμάτων Διαβάση κατά την οποία αποθέματα εντοπίστηκαν μόνο εντός του δάσους Σύμφωνα με την μελέτη, εντοπίστηκαν και αξιολογήθηκαν 10 πιθανές περιοχές Με βάση και τα πορίσματα της αρχικής μελέτης,έγινε νέα μελέτη για πιθανή δημιουργία νέας λατομικής ζώνης διαβασικού πετρώματος στην επαρχία Πάφου ή μεταφορά υλικών από την Λεμεσό

Μελέτη για πιθανή δημιουργία νέας λατομικής ζώνης διαβασικού πετρώματος στην επαρχία Πάφου ή μεταφορά υλικών από την Λεμεσό Από τις 10 περιοχές που εντοπίστηκαν από την αρχική μελέτη, επιλέγηκαν να εξεταστούν περεταίρω δύο περιοχές, μια στα όρια του χωριού Λυσός και μια στα όρια των κοινοτήτων Παναγιά και Ασπρογιά. Έγινε αξιολόγηση των εν λόγω περιοχών και σύγκριση τους με πιθανή επέκτασή της λατομικής ζώνης Παρεκκλησιάς, εντός του δάσους Λεμεσού. Για κάθε μια από τις τρεις περιοχές εκπονήθηκε μελέτη Δέουσας Εκτίμησης καθώς και Μελέτη Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον οι οποίες έχουν κατατεθεί στο Τμήμα Π εριβάλλοντος για αξιολόγηση. Η επιτροπή Αειφόρου Ανάπτυξης Ορυκτών Πόρων, ανάλογα των πορισμάτων και αξιολογήσεων θα προωθήσει το θέμα για λήψη πολιτικής απόφασης

Ογκόλιθοι για θαλάσσια έργα Συμφώνα με μελέτη του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, Η επαρχία Πάφου δεν διαθέτει επαρκή αποθέματα πετρωμάτων για ογκόλιθους εκτός από περιοχή στην Ανδρολίκου η οποία εμπίπτει σε περιοχή Natura 2000 Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει την ενεργοποίηση της νενομισμένης διαδικασίας για να καταστεί δυνατή η αδειοδότηση λατομείων για ογκόλιθους σε περιοχές Natura 2000 για λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Στην Περιοχή Ανδρολίκου έχουν υποβληθεί τρείς αιτήσεις για λατομεία ογκολίθων, δύο εντός της περιοχής Natura και μια εκτός, σε απόσταση 50 μέτρων από το όριο της Natura Έχει ετοιμαστεί ειδική έκθεσή από το ΤΓΕ για τεκμηρίωση του δημοσίου συμφέροντος. Το θέμα τυγχάνει αξιολόγησης από το Τμήμα Περιβάλλοντος.

Σε αντίθεσή με οποιεσδήποτε άλλες αναπτύξεις, είναι αντιληπτό ότι λατομεία μπορούν να γίνουν μόνον εκεί που η μητέρα φύση γέννησε τους ορυκτούς πόρους Με γνώμονα το δεδομένο αυτό, και πάντα στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης, θα πρέπει να εφαρμόζονται τέτοιοι κανόνες έτσι ώστε η βιώσιμη ανάπτυξή των ορυκτών πόρων να μπορεί να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαχείρισης του περιβάλλοντος

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ