Θεωρητικό πλαίσιο Συνεργατική μάθηση «Μια καλή διδασκαλία θα μπορούσε να αντισταθμίσει την έλλειψη τεχνολογικών μέσων, αλλά η τεχνολογία από μόνη της δεν θα μπορέσει να διασώσει μια κακή διδασκαλία, συνήθως την κάνει χειρότερη» Bates 1

Ο Δ.Π. είναι χρήσιμος υπό προϋποθέσεις Ο διαδραστικός πίνακας αποτελεί ένα τεχνολογικό μέσο το οποίο υπό παιδαγωγικές προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων στην σχολική τάξη. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η εισαγωγή του στην σχολική πράξη συνοδεύεται από σημαντικά πλεονεκτήματα κυρίως σε θέματα αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικών και μαθητών. Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε πως η άκριτη χρήση του στη σχολική τάξη μάλλον συνέβαλλε στην ενδυνάμωση της δασκαλοκεντρικής προσέγγισης,και σε αρκετές περιπτώσεις αποδυνάμωσε την συνεργατική μάθηση 2

Που βρίσκεται η αξία του πίνακα; Η ουσιαστική παιδαγωγική αξία του διαδραστικού πίνακα εντοπίζεται στα συνοδευτικά λογισμικά και τις εφαρμογές λογισμικού που εκτελούνται μέσω αυτού και παρέχουν στο μαθητή και τον εκπαιδευτικό δυνατότητες ενεργής συμμετοχής, αυτενέργειας, αλληλεπίδρασης, επικοινωνίας, ενεργής διαμοίρασης περιεχομένου, και αξιολόγησης. 3

Υποστηρίζεται ότι ο διαδραστικός πίνακας: 1) Ενθαρρύνει τις συνεργατικές δραστηριότητες: Σύμφωνα με τους Higgins και συν., 2005, ο Δ.Π υπό παιδαγωγικές προϋποθέσεις ενθαρρύνει τον μαθητή και τον δάσκαλο να συνεργάζονται γύρω από μια μεγάλη οθόνη δίνονταςτις ευκαιρίες στο δάσκαλο να παρέχει «σκαλωσιές μάθησης» (Somekh, 2000), και να προωθήσει την εργασία στην ολομέλεια σε σχέση με την ατομική εργασία σε εργαστήρια υπολογιστών (Reed 2001). 4

2) Υποστηρίζει την αλληλεπίδραση: Οι Higgins και συν. (2005), υποστηρίζουν ότι ο διαδραστικός πίνακας οδηγεί σε μεγαλύτερη αλληλεπίδραση μεταξύ των εκπαιδευτικών και των μαθητών, αυξάνοντας τη συμμετοχή των μαθητών και δίνοντας κίνητρα συμμετοχής, για συζήτηση στην τάξη (Gerard& Widener 1999) 5

3) Συμβάλλει στην επικέντρωση της προσοχής των μαθητών στο μάθημα (Solvie 2001,Reardon 2004, Δημητρακάκης/Σοφός 2010) καθιστώντας τη διδασκαλία πιο παραστατική (Bush κ.α. 2004, Δημητρακάκης/Σοφός 2010) παρέχουν κίνητρα και διευρύνοντας τις δυνατότητες της κλασικής παρουσίασης (Miller κ.α. 2004, (Abrams και Haefner 1998, Bell, 2002)) 6

4) Χαρακτηρίζεται από ευελιξία και προσαρμοστικότητα και μπορεί να αξιοποιηθεί από όλες τις ηλικίες των μαθητών (Abrams και Haefner 1998, Bell 2002). Οι Higgins και συν., 2005 υπογραμμίζουν ότι ένα σημαντικό στοιχείο του διαδραστικού πίνακα είναι η αποθήκευση των παραγόμενων δραστηριοτήτων για μελλοντική χρήση. Τέλος σημαντικό πλεονέκτημα του είναι η δυνατότητα αξιοποίησης του σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα. 7

Ερευνητικά δεδομένα Το Πανεπιστήμιο του Newcastle παρουσίασε το 2005 αποτελέσματα από τη διετή χρήση (2002 – 2004) των ΔΠ σε δημοτικά σχολεία της Αγγλίας (Higgins et al., 2005). Τα συμπεράσματα της μελέτης δείχνουν ότι το κίνητρο των μαθητών για μάθηση και των εκπαιδευτικών για διδασκαλία ενισχύθηκε, όπως και η ενεργός συμμετοχή και των δύο πλευρών. Τα θετικά αυτά αποτελέσματα παρουσιάζονται κατά το τέλος του πρώτου έτους χρήσης και προϋποθέτουν πολύ καλή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τεχνική υποστήριξη. 8

Η ευχέρεια χρήσης των ΔΠ επήλθε κατά το τέλος του έτους. Στο τέλος του δεύτερου έτους χρήσης των ΔΠ τα θετικά αποτελέσματα δεν διατηρούνται, και το κίνητρο και των δύο πλευρών μειώνεται. Το κίνητρο και ο ενθουσιασμός για τη χρήση των ΔΠ δεν δείχνουν αντίστοιχα θετικά μαθησιακά αποτελέσματα. Αυτό που αναδεικνύεται είναι ότι για την παιδαγωγική αξιοποίηση των ΔΠ απαιτείται η εκμετάλλευση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους που τους διαφοροποιούν από άλλες παρόμοιες τεχνολογίες, όπως άλλα συστήματα προβολής και απλοί πίνακες. 9

Τα αποτελέσματα είναι παρόμοια και για το Γυμνάσιο, τουλάχιστον όσον αφορά στην Αγγλία (Moss et al, 2007). Μολονότι η νέα τεχνολογία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, η αύξηση των κινήτρων για μάθηση παρέμεινε για μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης δεν παρουσιάστηκαν θετικά μαθησιακά αποτελέσματα μετά από ένα έτος χρήσης του ΔΠ, διάστημα που θεωρήθηκε απαραίτητο για την επιμόρφωση και άνετη χρήσης τους από τους εκπαιδευτικούς. Πρόσφατη μελέτη σε Δημοτικά και Γυμνάσια της Τουρκίας αναδεικνύει παρόμοια προβλήματα, καθώς και την παύση χρήσης των ΔΠ μετά από ένα έτος λειτουργίας τους (Somyόrek et al., 2009). 10

Αίτια αποτυχίας Ως αιτία για τη μη διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών ιδιαίτερα επισημαίνεται η μεταφορά μαθησιακών δραστηριοτήτων από άλλου τύπου περιβάλλοντα στον ΔΠ χωρίς την αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του και την ανάδειξη προστιθέμενης παιδαγωγικής αξίας από τη χρήση του. 11

Προϋποθέσεις για την επιτυχή ένταξη του Δ.Π. επιμόρφωση εκπαιδευτικών, διαρκή και μακρά εμπειρία χρήσης διαρκή παιδαγωγική και τεχνολογική υποστήριξη μαθησιακές δραστηριότητες που αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ΔΠ. 12

Κοινά χαρακτηριστικά Δ.Π. Ανεξάρτητα από τον τύπο του ΔΠ που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός, υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά τους τα οποία και αναμένεται να αξιοποιηθούν κατά τη σχεδίαση αποτελεσματικών σεναρίων διδασκαλίας. Τα χαρακτηριστικά αυτά συγκροτούν τα βασικά εργαλεία με τα οποία θα κληθούν να δουλέψουν οι εκπαιδευτικοί. 13

Κοινά αξιοποιήσιμα χαρακτηριστικά των Δ.Π. Αξιοποιώντας της δυνατότητα μετακίνησης αντικειμένων («σύρε κι άφησε») Αξιοποιώντας τη δυνατότητα τοποθέτησης αντικειμένων σε επίπεδα (layers) Αξιοποιώντας τη δυνατότητα για, πρακτικά, «άπειρες» σελίδες Αξιοποιώντας εργαλεία γραφής και επισήμανσης Αξιοποιώντας εργαλεία σύλληψης οθόνης (Screen capture) 14

Αξιοποιώντας τη βιβλιοθήκη πολυμέσων του λογισμικού του ΔΠ Αξιοποιώντας πολυμεσικό περιεχόμενο Η σημασία της προβολής σε μεγάλη οθόνη 15

Κατευθύνσεις για αποτελεσματική αξιοποίηση του Δ.Π. από τους εκπαιδευτικούς Μάθετε καλά το σύστημά σας Οργανώστε το σύστημά σας και το περιεχόμενο Αλλάξτε μοντέλο διδασκαλίας, βάλτε τους μαθητές στο κέντρο και αξιοποιήστε τις αλληλεπιδραστικές δυνατότητες του πίνακα Γίνετε ευέλικτοι ως προς την πορεία της διδασκαλίας Γίνετε καινοτόμοι και δημιουργικοί Συνεργαστείτε και μοιραστείτε το υλικό σας και τις ιδέες σας 16

Διαδραστικό υλικό tm tm