ΤΠΕ στην εκπαίδευση, εκπαιδευτική πολιτική και επιστημονική θεώρηση Ο ρόλος των ΤΠΕ στη δόμηση της κοινωνίας της Γνώσης – Η ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης για το 2010 Μοντέλα εισαγωγής ΤΠΕ στην εκπαίδευση σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής και σε επίπεδο σχολικής μονάδας
Λόγοι εισαγωγής της έννοιας Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ)? Ο ρόλος των ΤΠΕ στη δόμηση της κοινωνίας της Γνώσης – Η ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης για το 2010 Λόγοι εισαγωγής της έννοιας Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ)? Οι διεθνείς κοινωνικο-οικονομικές και επιστημονικές εξελίξεις Η Κοινωνία της Γνώσης προβάλλεται είτε ως μια επανάσταση που προκύπτει από την επέκταση των ΤΠΕ, είτε ως μια αναμόρφωση των οικονομικών σχέσεων.
Ο ρόλος των ΤΠΕ στη δόμηση της κοινωνίας της Γνώσης Η διάχυση των ΤΠΕ, μετασχηματίζει τις παραγωγικές διαδικασίες και τα χαρακτηριστικά τους και έρχονται να αντικαταστήσουν παραδοσιακές μορφές του οικονομικού κεφαλαίου και των εργασιακών μορφών και σχέσεων. Η ευρυζωνικότητα (τεχνολογία επικοινωνίας) http://www.eett.gr : δυνατότητα ταχείας μεταφοράς δεδομένων με υψηλές απαιτήσεις εύρους σύνδεσης (video on demand, video streaming)
Η ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης για το 2010 Λισσαβόνα 2000: ποιοτική μεταλλαγή που προκύπτει από την παγκοσμιοποίηση και τις προκλήσεις μιας νέας οικονομίας που καθοδηγείται από τη γνώση. Οι αλλαγές απαιτούν ένα πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και εκπαίδευσης. «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»: όλοι οι πολίτες πρέπει, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους να αποκτούν δεξιότητες, να τις επικαιροποιούν και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού (εκπαίδευση ενηλίκων).
Η ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης για το 2010 Συντονισμένη στρατηγική μέσω της οποίας τα κράτη –μέλη θέτουν κοινούς στόχους και κοινές διαδικασίες για την παρακολούθηση της προόδου τους προς την επίτευξη αυτή. Συνεκτικές πολιτικές σε τομείς όπως η εκπαίδευση κλπ Οι εθνικές πολιτικές συγκλίνουν υπέρ της υλοποίησης ορισμένων κοινών στόχων μέσω: Υιοθέτηση κοινών εργαλείων μέτρησης Ανάπτυξη εργαλείων συνεργασίας και σύγκρισης που ενισχύουν την καινοτομία και την καταλληλότητα των προγραμμάτων εκπαίδευσης. Στρατηγικός στόχος: επιτυχή μετάβαση σε μια κοινωνία – οικονομία βασισμένες στη γνώση (ποιότητα στην εκπαίδευση, πρόσβαση όλων στη γνώση, «άνοιγμα» των εκπαιδευτικών συστημάτων των κρατών-μελών στις παγκόσμιες προκλήσεις.
Περιγραφή των στόχων Βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης Βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την κοινωνία της γνώσης Εξασφάλιση της πρόσβασης όλων στις ΤΠΕ Αύξηση της προσέλευσης στις επιστημονικές και τεχνολογικές σπουδές Βέλτιστη χρήση των πόρων Διευκόλυνση της πρόσβασης όλων στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης Ανοικτό περιβάλλον μάθησης Ελκυστικότερη μάθηση Προώθηση της ενεργοποίησης του πολίτη, της ισότητας των ευκαιριών και της κοινωνικής συνοχής. Συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ανοικτά στον ευρύτερο κόσμο Ενίσχυση των δεσμών με τον κόσμο της εργασίας και την έρευνα Ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος Προώθηση της εκμάθησης ξένων γλωσσών Αύξηση της κινητικότητας και των ανταλλαγών Ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας
Αρχές ανάπτυξης πολιτικών για τη στήριξη των εκπαιδευτικών Η διδασκαλία είναι μια επαγγελματική ιδιότητα που βασίζεται σε ανώτατη εκπαίδευση Οι δεξιότητες πρέπει να ενταχθούν στο πλαίσιο της δια-βίου μάθησης. Συνεργασία των ιδρυμάτων παροχής αρχικής εκπαίδευσης με τους κοινωνικούς εταίρους. Η κινητικότητα βασική παράμετρος για την επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού. Η ευρωπαϊκή διάσταση να υπάρχει στα αναλυτικά προγράμματα των ιδρυμάτων αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. Στήριξη των εκπαιδευτών των εκπαιδευτικών
Άξονες δεξιοτήτων για τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές εκπαιδευτικών Ενασχόληση με νέους τρόπους εργασίας στη σχολική τάξη (οργάνωση δυναμικών περιβαλλόντων μάθησης – διευκόλυνση της διαδικασίας της μάθησης, εργασία των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών τους σε ομάδες). Το σχολείο ως κέντρο εκπαίδευσης και συνεργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους (αναλυτικό πρόγραμμα ως βάση τη σχολική μονάδα και θα επιδέχεται οργανωτικές και λειτουργικές αλλαγές σε συνεργασία με γονείς κλπ). Ανάπτυξη νέων στόχων της εκπαιδευτικής διαδικασίας (ανάπτυξη δεξιοτήτων στα αναλυτικά προγράμματα που αποκτώνται με τη μάθηση του γνωστικού αντικειμένου). Η δράση του εκπαιδευτικού ως επαγγελματία (ανάπτυξη επαγγελματικού προφίλ). Αξιοποίηση των Ν/Τ στη διδακτική πράξη από τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές τους και διασύνδεσή τους με το ειδικό γνωστικό αντικείμενο (να μην απομονωθούν οι ΤΠΕ από το γνωστικό αντικείμενο).
Επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού. Διατήρηση του ενδιαφέροντός του για το επάγγελμά του και τη δια βίου μάθηση. Βελτίωση της θέσης του στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αλλαγή του ρόλου του στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. με αποτέλεσμα Τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης. Την εξασφάλιση πρόσβασης των πολιτών σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Το άνοιγμα της εκπαίδευσης στην κοινωνία.
Αναμενόμενες δεξιότητες μέσα από τις διαδικασίες επιμόρφωσης Οργάνωση δυναμικών περιβαλλόντων μάθησης. Αξιοποίηση των ΤΠΕ στις διαδικασίες μάθησης. Οργάνωση και συντονισμός εργασίας των μαθητών σε ομάδες. Οργάνωση του σχολικού προγράμματος και της διδασκαλίας τους σύμφωνα με τα επίσημα προγράμματα σπουδών και τις ανάγκες των μαθητών. Σύνδεση του περιεχομένου του γνωστικού αντικειμένου με την ανάπτυξη ποικίλων δεξιοτήτων των μαθητών. Εποικοδομητική συνεργασία με γονείς και άλλους κοινωνικούς εταίρους. Συνειδητοποίηση και αξιοποίηση της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας του μαθητικού δυναμικού στο καθημερινό εκπαιδευτικό έργο. Ανταπόκριση στις ανάγκες της δια βίου μάθησης. Προσέγγιση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και παροχή κινήτρων μάθησης ανάλογα με την περίπτωση.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σκοπός εισαγωγής ΤΠΕ στην εκπαίδευση είναι η ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης και κυρίως επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων μάθησης. Ως καινοτόμος δράση: αλλάζει τις υπάρχουσες διδακτικές μεθόδους, τις μαθησιακές διαδικασίες, τα περιβάλλοντα μάθησης, το ρόλο του εκπαιδευτικού και του μαθητή, τις δραστηριότητες του ΑΠ καθώς και τις εκπαιδευτικές διαδικασίες (π.χ. αξιολόγηση) McKinsey & Company, 1997
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Επιστημονικοί λόγοι: ως εργαλεία δημιουργίας εφαρμογών λογισμικού, γρήγορων υπολογισμών, δημιουργίας βάσης δεδομένων κλπ. Μαθησιακοί λόγοι: δυνατότητα δημιουργίας διδακτικών ή παιδαγωγικών δραστηριοτήτων που εντάσσονται σε μια θεωρία μάθησης αλλά και με το αντίστοιχο διδακτικό μοντέλο (εποικοδομητική μάθηση). Wilson & Lowry, 2000 Κοινωνικοί λόγοι: συνδέονται με το ρόλο που διαδραματίζουν οι ΤΠΕ στην εργασία και στην καθημερινή ζωή (Hawkridge, 1996).
Πρότυπα εισαγωγής ΤΠΕ στη διδακτική διαδικασία (Μακράκης, Κοντογιαννοπούλου-Πολυδωρίδη, 1995) Ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο στα πλαίσια του ψηφιακού-πληροφοριακού αλφαβητισμού. Ποια γνώση πρέπει να οικοδομηθεί? Ποιες στάσεις και δεξιότητες θα πρέπει να αναπτυχθούν? Ποια διδακτική μεθοδολογία θα εφαρμοστεί? Ποια θα είναι τα προσόντα των εκπαιδευτικών που θα διδάξουν? Ως διδακτική γνωστικού αντικειμένου με σκοπό την ολιστική διαθεματική προσέγγιση της μάθησης δίνοντας βαρύτητα σε θεμελιώδη στοιχεία παιδαγωγικής και διδακτικής (μοντελοποίηση, προσομοίωση, σχεδιασμός επιστημονικών δραστηριοτήτων). Ως συνδυασμός των δύο προηγούμενων προσεγγίσεων δίνεται βαρύτητα στη χρήση Η/Υ ως εργαλείο που στηρίζει τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα μέσω της χρήσης δραστηριοτήτων.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η εισαγωγή ΤΠΕ στη διδακτική πρακτική προκαλεί τη δημιουργία νέων δυναμικών περιβαλλόντων μάθησης τόσο για τους μαθητές αλλά και για τους εκπαιδευτικούς (ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης, δεξιότητες λήψης αποφάσεων και επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων). Λαμβάνει υπόψη τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και τις αναδιαμορφώνει μέσω των εργαλείων που προσφέρουν για δημιουργία νέων δραστηριοτήτων. Επομένως απαιτούνται Επαναπροσδιορισμός των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών Εξέλιξη των θεωριών μάθησης βάση των ΤΠΕ Κατάλληλη αλλαγή των αναλυτικών προγραμμάτων