Κυπροελλαδικό Συνέδριο Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής 2014 Λευκωσία, 12 Δεκεμβρίου 2014 Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου - Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου - Κέντρο Έρευνας και Αξιολόγησης στην Επαγγελματική Συμβουλευτική του Τομέα Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών Θέμα συνεδρίου: « » Τίτλος ανακοίνωσης : Κυπροελλαδικό Συνέδριο Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής 2014 Λευκωσία, 12 Δεκεμβρίου 2014 Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου - Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου - Κέντρο Έρευνας και Αξιολόγησης στην Επαγγελματική Συμβουλευτική του Τομέα Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών Θέμα συνεδρίου: «Η Ενδυνάμωση του Καθηγητή/τριας ΣΕΑ: Σύγχρονες Προκλήσεις και Μηχανισμοί Αντιμετώπισης» Τίτλος ανακοίνωσης : Μοντέλο Συμβουλευτικής Διαβούλευσης για την ειρήνευση διαφορών που εμφανίζονται μεταξύ εκπαιδευτικών και μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης MSc. Τσαπουρνάς Κωνσταντίνος, κιν Απόφοιτος Α.Σ.Ε.Τ.Ε.Μ.-Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε., Νομικής Α.Π.Θ., ΣΥ.Π. & ΓΕ.ΤΕ. της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Υπεύθυνος Σ.Ε.Π. στο ΚΕ.ΣΥ.Π. Λευκού Πύργου, τηλ , Εθνικής Αμύνης 8, Τ.Κ , Θεσσαλονίκη Σύμβουλος Επιχειρηματικότητας (Ε.Κ.Π.Α.-Ε.Ε.Δ.Ε.)

Σκοπός: Η πρόταση που ακολουθεί, φιλοδοξεί να αναδείξει την χρησιμότητα ενός μοντέλου Συμβουλευτικής Διαμεσολάβησης για την επίλυση διαφορών μεταξύ εκπαιδευτικών της Δημόσιας Εκπαίδευσης πριν την διοικητική διαδικασία, προσαρμόζοντας την πρόσφατη, θεσμική εγκαθίδρυση της Διαμεσολάβησης από την Ελληνική Δικαιοσύνη στην διοικητική αρμοδιότητα της Δημόσιας Εκπαίδευσης.

Σύγχρονοι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών στην νομική επιστήμη: Α.D.R. Movement, κίνημα που εμφανίστηκε στις Η.Π.Α. στη δεκαετία του 1970 (Μακρίδου, 2014). Αρχικά εμφανίστηκε ως Alternative Dispute Resolution, και καθιερώθηκε ως Appropriate Dispute Resolution, χαρακτηρίζοντας τους εναλλακτικούς τρόπους ως άτυπες διαδικασίες που να λειτουργούν συμπληρωματικά στις τυπικές. Στην διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν οι όροι: negotiation, conciliation, mediation,facilitation.

Ερωτήματα που προκύπτουν: Μπορεί να προσαρμοσθεί η Διαβούλευση στο χώρο της δημόσιας Εκπαίδευσης ως εκούσιας, εθελοντικής διαδικασίας, που να οδηγεί στο συμβιβασμό και την ειρήνευση των διαφορών; Μπορεί να προσαρμοσθεί η Διαβούλευση στο χώρο της δημόσιας Εκπαίδευσης ως εκούσιας, εθελοντικής διαδικασίας, που να οδηγεί στο συμβιβασμό και την ειρήνευση των διαφορών; Υπάρχουν κοινές αρχές Συμβουλευτικής και Διαμεσολάβησης ώστε η συνισταμένη τους να μπορεί να αποσβέσει περιπτώσεις διαφορών Υπάρχουν κοινές αρχές Συμβουλευτικής και Διαμεσολάβησης ώστε η συνισταμένη τους να μπορεί να αποσβέσει περιπτώσεις διαφορών

Ως γνωστό, η ύπαρξη διενέξεων και διαφορών στους χώρους εργασίας μεταξύ εκπαιδευτικών καθώς και μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης αποτελεί αναπόφευκτη και ως επί το πλείστον δυσμενή κατάσταση, που επιλύεται κυρίως με την διοικητική διαδικασία.

Η δημόσια διοίκηση ειδικά στο χώρο της Εκπαίδευσης πλήττεται από χρονοβόρες διαδικασίες σε περιόδους κρίσεων των στελεχών της με άσκηση ενστάσεων καθώς και κατά την καθημερινή πρακτική από έμμεσες, κυρίως προφορικές αναφορές που αποσκοπούν στη συσκότιση και επιβάρυνσης της διοίκησης υπηρετώντας προσωπικές επιδιώξεις.

Ακόμη και εντός του εργασιακού χώρου των ΚΕ.ΣΥ.Π. από το 2000 μέχρι σήμερα έχουν εμφανισθεί εσωτερικές συγκρούσεις που λειτούργησαν ως τροχοπέδη στη αποστολή των κέντρων και θα μπορούσαν να έχουν αποσβεστεί με τον θεσμό της Διαμεσολάβησης.

Με τον όρο Διαμεσολάβηση ορίζεται η ευέλικτη διαδικασία που διεξάγεται εμπιστευτικά όταν ένα ουδέτερο πρόσωπο βοηθά ενεργά τα μέρη, τα οποία επιθυμούν επίλυσης της διαφοράς με την επίτευξη συμφωνίας έχοντας τον απόλυτο έλεγχο της βούλησής τους και των όρων της συμφωνίας (Αυλογιάρη, ).

«Ως διαμεσολάβηση νοείται διαρθρωμένη διαδικασία ανεξαρτήτως ονομασίας, στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη μιας διαφοράς επιχειρούν εκουσίως να επιλύσουν με συμφωνία τη διαφορά αυτή με τη βοήθεια διαμεσολαβητή» (άρθρο 4 εδ. β΄ Ν. 3898/2010). «Ως διαμεσολάβηση νοείται διαρθρωμένη διαδικασία ανεξαρτήτως ονομασίας, στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη μιας διαφοράς επιχειρούν εκουσίως να επιλύσουν με συμφωνία τη διαφορά αυτή με τη βοήθεια διαμεσολαβητή» (άρθρο 4 εδ. β΄ Ν. 3898/2010).

Το γενικό πλαίσιο του θεσμού της Διαμεσολάβησης θεσπίστηκε στο χώρο της Ελληνικής Δικαιοσύνης με τον Ν.3898/2010 (ΦΕΚ Α` 211/ ), ενσωματώνοντας στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προάγοντας τον φιλικό διακανονισμό και την ισόρροπη σχέση μεταξύ διαμεσολάβησης και δικαστικών διαδικασιών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

Δεν διαθέτει δομή ώστε οι ενδιαφερόμενοι να έχουν την δυνατότητα παροχής υπηρεσιών Διαμεσολάβησης. Δεν διαθέτει δομή ώστε οι ενδιαφερόμενοι να έχουν την δυνατότητα παροχής υπηρεσιών Διαμεσολάβησης. Συνήθως πριν, κατά την διάρκεια και μετά την διαδικασία των ενστάσεων, δεν υπάρχει διοικητικό πλαίσιο Συμβουλευτικής Διαμεσολάβησης για την αποφυγή της προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια. Συνήθως πριν, κατά την διάρκεια και μετά την διαδικασία των ενστάσεων, δεν υπάρχει διοικητικό πλαίσιο Συμβουλευτικής Διαμεσολάβησης για την αποφυγή της προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια. Δεν υπάρχει διοικητική δομή φιλικού διακανονισμού πριν την εφαρμογή του νόμου για την αποφυγή Ε.Δ.Ε. Δεν υπάρχει διοικητική δομή φιλικού διακανονισμού πριν την εφαρμογή του νόμου για την αποφυγή Ε.Δ.Ε. Το διοικητικό πλαίσιο του δημοσίου:

Ο ελληνικός Κώδικας Δεοντολογίας Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών (υπουργική απόφαση / ) αναφέρει: 1.H Διαμεσολάβηση αποσκοπεί στη διαφύλαξη της κοινωνικής ειρήνης προς όφελος των πολιτών 2.Ο διαμεσολαβητής είναι επάγγελμα-λειτούργημα και στην ελληνική έννομη τάξη ασκείται μόνο από δικηγόρους 3.Ο θεσμός χαρακτηρίζεται από έλλειψη τυπικότητας και ο διαμεσολαβητής έχει μεγάλη διακριτική ευχέρεια στο χειρισμό της κάθε υπόθεσης ώστε να δημιουργείται η ανάγκη οριοθέτησης και τήρηση ηθικών αρχών που να διασφαλίζει το κύρος της Διαμεσολάβησης. 4.Ο διαμεσολαβητής αποπνέει το κύρος του από την ισχυρή προσωπικότητά του και την ηθική του. Ο ελληνικός Κώδικας Δεοντολογίας Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών (υπουργική απόφαση / ) αναφέρει: 1.H Διαμεσολάβηση αποσκοπεί στη διαφύλαξη της κοινωνικής ειρήνης προς όφελος των πολιτών 2.Ο διαμεσολαβητής είναι επάγγελμα-λειτούργημα και στην ελληνική έννομη τάξη ασκείται μόνο από δικηγόρους 3.Ο θεσμός χαρακτηρίζεται από έλλειψη τυπικότητας και ο διαμεσολαβητής έχει μεγάλη διακριτική ευχέρεια στο χειρισμό της κάθε υπόθεσης ώστε να δημιουργείται η ανάγκη οριοθέτησης και τήρηση ηθικών αρχών που να διασφαλίζει το κύρος της Διαμεσολάβησης. 4.Ο διαμεσολαβητής αποπνέει το κύρος του από την ισχυρή προσωπικότητά του και την ηθική του.

Βασικές ηθικές αρχές του διαμεσολαβητή: Ανεξαρτησία και Ουδετερότητα Αμεροληψία Εχεμύθεια Ακεραιότητα Εμπιστοσύνη Καλή πίστη

Για να έχουμε μια πετυχημένη διαμεσολάβηση τα μέρη πρέπει να κατανοήσουν τα πραγματικά περιστατικά και τα αίτια της διαφοράς. Η προσωπικότητα του Διαμεσολαβητή αποτελεί καθοριστικό ρόλο στην επίλυση της διαφοράς. Για να έχουμε μια πετυχημένη διαμεσολάβηση τα μέρη πρέπει να κατανοήσουν τα πραγματικά περιστατικά και τα αίτια της διαφοράς. Η προσωπικότητα του Διαμεσολαβητή αποτελεί καθοριστικό ρόλο στην επίλυση της διαφοράς.

Το Μοντέλο Συμβουλευτικής Διαμεσολάβησης: Να λειτουργήσει ως θεσμοθετημένη δομή στη δημόσια διοίκηση Να λειτουργήσει ως θεσμοθετημένη δομή στη δημόσια διοίκηση Με Διαμεσολαβητές Συμβούλους Προσανατολισμού Με Διαμεσολαβητές Συμβούλους Προσανατολισμού Οι Σύμβουλοι Προσανατολισμού (απόφοιτοι του ΠΕΣΥΠ της ΑΣΠΑΙΤΕ & του Μεταπτυχιακού του ΕΚΠΑ) να έχουν πιστοποίηση από τον ΕΟΠΠΕΠ στην Συμβουλευτική Διαμεσολάβησης Οι Σύμβουλοι Προσανατολισμού (απόφοιτοι του ΠΕΣΥΠ της ΑΣΠΑΙΤΕ & του Μεταπτυχιακού του ΕΚΠΑ) να έχουν πιστοποίηση από τον ΕΟΠΠΕΠ στην Συμβουλευτική Διαμεσολάβησης Η εκπροσώπηση της διοίκησης και του συνδικαλιστικού φορέα των εργαζομένων κρίνεται ανάλογα με την πολιτική βούληση κατά τον σχεδιασμό της της δομής Η εκπροσώπηση της διοίκησης και του συνδικαλιστικού φορέα των εργαζομένων κρίνεται ανάλογα με την πολιτική βούληση κατά τον σχεδιασμό της της δομής

Ο θεσμός της Διαμεσολάβησης μεταξύ συνομήλικων στα σχολεία Ύστερα από εισήγηση του Συνηγόρου του Παιδιού, του ΥΠΑΙΘ εξέδωσε την εγκύκλιο (18890/Γ2/2001) για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας μεταξύ των μαθητών και παρέχοντας την δυνατότητα δημιουργίας ομάδας διαμεσολαβητών μαθητών από εκπαιδευτικούς κυρίως διαμέσου των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας (Κωστατζίκη, 2014).

Σε χώρες με κουλτούρα συμβιβασμού όπως η Ολλανδία και η Ελβετία,η διαμεσολάβηση λειτούργησε αποτελεσματικά χωρίς να επιβάλλονται ειδικοί κανόνες και κυρώσεις και με την υποστήριξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η διαμεσολάβηση μπορεί να αποδώσει πρακτικές λύσεις για την ειρήνευση των διαφορών, χωρίς κόστος αν θεσμοθετηθεί στην δημόσια διοίκηση, σε σύντομο χρόνο και χωρίς συναισθηματική φόρτιση. Σας ευχαριστώ για την προσοχή

Ενδεικτική Βιβλιογραφία Αυλογιάρη, Ε., Τερζή, Κ., ( ). Κώδικας Δεοντολογίας Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών Νομική Διάσταση – Ηθικά Ζητήματα. Αρμενόπουλος- Επιστημονική Επετηρίδα, Μηνιαία Νομική Επιθεώρηση Δ.Σ.Θ., 32, Κωστατζίκη, Ρ., (2014). Διαμεσολάβηση: ένα εκκρεμές ζήτημα. Ενώπιον,Τριμηνιαία Έκδοση του Δ.Σ.Θ., Τέυχος 74, Μακρίδου, Κ., (2014). Εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών στις ευρωπαϊκές έννομες τάξεις – Ιστορία και προοπτικές. Αρμενόπουλος, Μηνιαία Νομική Επιθεώρηση Δ.Σ.Θ., τεύχος 6, Ιστοσελίδες: Κέντρο Διαμεσολάβησης Πειραιώς Διαμεσολάβηση στην Κύπρο Υπουργείο Δικαιοσύνης Ελληνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας mediation.grhttp:// mediation.gr