Οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας μέσα στη σχολική τάξη ΠΕΚ ΠΕΙΡΑΙΑ Α΄φάση Επιμόρφωσης Εκπ/κών κλάδου ΠΕ19 Διδακτική της Πληροφορικής Ρόδος, Νοέμβρης 2007

Ποιες είναι οι νέες τεχνολογίες; Κάθε μορφής ψηφιακό μέσο που χρησιμοποιείται αυτόνομα ή ως στοιχείο τεχνολογικού συστήματος για: Αναζήτηση Καταχώρηση Πρόσβαση Συλλογή Επεξεργασία Ανάλυση Παραγωγή Αναπαράσταση Διαμόρφωση Διακίνηση της Παρουσίαση πληροφορίας Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ορολογία Εκπαιδευτική τεχνολογία Νέες τεχνολογίες Τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ανάπτυξη της δικτυακής τεχνολογίας και των δικτύων) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Από τη βιομηχανική στην κοινωνία της πληροφορίας Έκρηξη της πληροφορίας (ποσότητα, τράπεζες δεδομένων, ανυπόμονη επικοινωνιακή συμπεριφορά, ζάπινγκ) Ταχύτητα (από το γεγονός στην μετάδοση της πληροφορίας) Πυκνότητα της πληροφορίας (συγκέντρωση) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Η κοινωνική αναβάθμιση της πληροφορίας Ο κάτοχος της πληροφορίας – ο νέος κεφαλαιοκράτης Σύζευξη ανάμεσα στην αξία της πληροφορίας και τη δυνατότητα επικοινωνίας της Αλληλεπιδραστικότητα των μέσων – οριζόντια επικοινωνία – αναφορά στο άτομο Οι ΤΠΕ σε κάθε πτυχή της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής δραστηριότητας Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Οι ΤΠΕ στο σχολείο Οι φορείς της ιδέας της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση δεν βρίσκονται εντός της σχολικής κοινότητας, αλλά κυρίως εκτός αυτής (κράτος, αγορά, ΕΕ) Η τρέχουσα αντίφαση: οι στόχοι της αγοράς, η αντίσταση κοινωνικών μηχανισμών Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (1από 2) Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (1από 2) Δεκαετία 70: Συμπεριφοριστικό ρεύμα (Skinner, διδακτική μηχανή, ανάπτυξη προγραμματιστικών ικανοτήτων, ο Η/Υ ως αντικείμενο μάθησης) Δεκαετία 80: Ο Η/Υ ως εργαλείο διδασκαλίας, το κβ από την μηχανή στο δάσκαλο και το μαθητή Τέλος δεκαετίας 80: Πολυμέσα, λογισμικό γενικής χρήσης Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (2από 2) Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (2από 2) Δεκαετία 90: Ανάδειξη των ΤΠΕ ως εργαλείων ενεργητικής μάθησης, μέσω της χρήσης πολυμεσικών και δικτυακών τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία. Στον 21ο αιώνα; Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Τεχνολογική διάσταση (εξασφάλιση πόρων, λογισμικού, δικτυακών – επικοινωνιακών υποδομών) Παιδαγωγική διάσταση (καινοτόμες πρακτικές, νέος τρόπος σκέψης, χαρακτηριστικά των ΤΠΕ που οδηγούν σε διαφοροποίηση από τα συμβατικά μέσα) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (1 από 2) Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (1 από 2) Αμφίδρομα Πρόσβαση σε εντυπωσιακό όγκο δεδομένων Ανεξάρτητα από χώρο – χρόνο Χρήση για τον ίδιο από όλους σκοπό Χρήση με βάση ατομικές ανάγκες και ρυθμούς Χρήση από ομάδα – συνεργατικότητα Παροχή μη παραδοσιακών υπηρεσιών ελέγχου Ευκολία, φιλικότητα, εργονομία Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (2 από 2) Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (2 από 2) Ελκυστικότητα Εικονοποιημένα μέσα, με ήχο, video κλπ Οικειότητα – ευχαρίστηση Αυτενέργεια όχι παθητικότητα Αποκέντρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας – άνοιγμα στον «έξω κόσμο» Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Θεωρητικές προσεγγίσεις και χρήση των ΤΠΕ Θεωρητικές προσεγγίσεις και χρήση των ΤΠΕ Συμπεριφοριστική (η γνώση είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη από τη διδασκαλία και το μαθητή) Ορθολογική (ατομική υπόθεση του εκπαιδευτικού, αυτομόρφωση, άσκηση, εφαρμογή) Εποικοδομηστική (κοινωνική οικοδόμηση της σημασίας των ΤΠΕ, αφομοίωση νέων εργαλείων εκπ/κής κουλτούρας κ΄ πρακτικής) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Οι χρήσεις των ΤΠΕ στο σχολείο Ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, προώθηση τεχνολογικού αλφαβητισμού, απόκτηση δεξιοτήτων Ως πηγή πληροφόρησης και ως μέσον διασύνδεσης και επικοινωνίας Ως εποπτικό μέσον για την υποβοήθηση της διδασκαλίας Ως πεδίο μελέτης για τη διερεύνηση μοντέλων Για παίξιμο παιχνιδιών Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Το δίλημμα της χρήσης… … ανάμεσα στην ένταξη των ΤΠΕ ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο και στην ένταξη των ΤΠΕ μέσα σε όλα τα μαθήματα (οριζόντια προσέγγιση), ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής μάθησης ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ των προηγούμενων: Εφικτή ή μικτή προσέγγιση Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Στην Ελλάδα Η ενέργεια «Οδύσσεια» Εκπαιδευτικό λογισμικό στα σχολεία Το πανελλήνιο σχολικό δίκτυο Η αντίφαση του ελληνικού σχολείου (συνύπαρξη ανταγωνιστικών δομών και συντηρητικών θεσμών με προθέσεις για δημιουργική αξιοποίηση της τεχνολογίας σε νέα παιδαγωγικά πλαίσια) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Οι εκπαιδευτικοί μπροστά στις ΤΠΕ Έρευνες Μικρή έως καμία εξοικείωση Θετική στάση Επιφύλαξη: περιορισμοί ύλης κ χρόνου, απώλεια ελέγχου, ανασφάλεια Ανάγκες Επιμόρφωση με κέντρο το δάσκαλο Κάλυψη του παιδαγωγικού ελλείμματος Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Ο αλφαβητισμός στους υπολογιστές Ο αλφαβητισμός στους υπολογιστές Συνάντηση: Τεχνολογικού αλφαβητισμού Πληροφοριακού αλφαβητισμού Επικοινωνιακού αλφαβητισμού Κριτικός αλφαβητισμός: Γνωρίζω τις συνέπειες Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Ένας τέτοιος εγγράμματος… Αντιλαμβάνεται την ευρεία χρήση Αντιλαμβάνεται τις συνέπειες Αντιλαμβάνεται τη σχέση λογισμικού-εξαρτημάτων-ανθρώπου Γνωρίζει βασικά λογισμικά Γνωρίζει τη φιλοσοφία του διαδικτύου και τον τρόπο ανταλλαγής των πληροφοριών Αναγνωρίζει τις νέες τάσεις και το πώς θα επηρεάσουν την ανθρώπινη ζωή Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Μαθητές και αλφαβητισμός Θεωρούνται εγγράμματοι Πιο επιδέξιοι Πιο μικρές ηλικίες – πιο μεγάλη η εξοικείωση Εικόνα και περιβάλλον – τα παιδιά της οθόνης Αφίσα, διαφήμιση, τηλεόραση, video, computer games – διαμεσολάβηση. Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Η αποτελεσματικότητα των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία Πολλαπλές προσεγγίσεις – ερευνητικά κενά εξέλιξη τεχνολογίας – εξέλιξη θεωριών Πανάκεια – άρνηση Ψυχραιμία – σκεπτικισμός – επιφυλάξεις ΗΠΑ, ΕΕ – μη εκπλήρωση προσδοκιών Το βασικό ζήτημα Όχι το ΑΝ εφαρμόζονται οι ΤΠΕ, αλλά το ΠΩΣ: σε ποιο παιδαγωγικό πλαίσιο σε ποιο θεσμικό πλαίσιο Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (1 από 3) ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (1 από 3) Οι θεωρίες της μάθησης Συμπεριφορισμός Piaget (Papert και γλώσσα logo) Οικοδομισμός (προσομοίωση, μαθητεία) Η τεχνολογική γνώση Οι διαφορές της διακινούμενης γνώσης στα δύο περιβάλλοντα Συγκεκριμενοποίηση Όρια ύλης Ποσοτικά χαρακτηριστικά Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (2 από 3) ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (2 από 3) Δόμηση, γραμμικότητα Διάκριση του σημαντικού Σκουπίδια Γνώση – πληροφορία Κριτήρια εγκυρότητας Μέθοδοι μεταβίβασης (όχι μονόδρομος, διερεύνηση, ανίχνευση, κριτική στάση κλπ) Μέθοδοι αξιολόγησης Μεταγνώση: η γνώση του πώς μαθαίνω Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (3 από 3) ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (3 από 3) Ποικιλότητα της διακινούμενης γνώσης Αντιφατικότητα της διακινούμενης γνώσης Από τη γνωστική κυριαρχία στη γνωστική μεσολάβηση Από τη γνωστική αυθεντία στη γνωστική σύμπραξη Ισορροπία (;) του παιδαγωγικού διπόλου Ενεργητική και αμφίδρομη διαδικασία Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (1 από 2) ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (1 από 2) Νέος ρόλος του δασκάλου – αντιφάσεις Εκχώρηση εξουσίας (ελέγχου, αξιολογικής) Σύγχυση εξουσιών Ο έλεγχος από την παιδαγωγική στην τεχνολογία; Έλεγχος άλλου τύπου (αποκεντρωμένος, και προς τον δάσκαλο, μέσα στην ομάδα, από την μηχανή) Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (2 από 2) ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (2 από 2) Διακίνηση νέων αξιών: ομαδικότητα, συνεργατικότητα, αλληλεγγύη vs ανταγωνιμού, συμμετοχή vs παθητικότητας, ισοτιμία γνωμών και ιδεών Δημοκρατικό κλίμα: τυπικά ίσες ευκαιρίες Η ουδετερότητα της τεχνολογίας; Η διακίνηση τέτοιων κοινωνικών μηνυμάτων μέσα στην τάξη σε σύγκρουση με τις αξίες έξω από αυτήν Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

ΤΠΕ και ΠΣ: συναισθηματική και επικοινωνιακή συνιστώσα Θετικά συναισθήματα μαθητών – θετικό συναισθηματικό κλίμα Κοινά χαρακτηριστικά με το περιβάλλον της καθημερινής ζωής Αντιφατικά συναισθήματα του δασκάλου (απειλή, φόβος, προσωπικές θεωρίες) Άδηλα συναισθήματα που διαρρέουν από μη λεκτικά κανάλια ως επιθετικότητα, υπεροψία, υπερβολική δοτικότητα, υποχωρητικότητα κλπ. Εκπαίδευση (;) των δασκάλων σε επικοινωνιακές δεξιότητες Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Το διαδίκτυο στη σχολική τάξη «Άνοιγμα» στον έξω κόσμο Κοινωνικός χώρος με ιδιαίτερη παιδαγωγική αξία Αίσθηση ελευθερίας Αίσθηση επικοινωνίας χωρίς φραγμούς Αυτοδιάθεση, μη δέσμευση Εκπαίδευση από απόσταση – έλλειμμα συναισθηματικής εμπλοκής Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ

Μπροστά στο ερώτημα Πώς βιώνουν μαθητές και δάσκαλοι την είσοδο των ΤΠΕ στην τάξη; Πώς επηρεάζονται οι στάσεις τους και οι σχέσεις τους; Καταγράφοντας τη μη λεκτική συμπεριφορά των συμμετεχόντων στην παραδοσιακή και την δικτυωμένη τάξη, εντοπίζουμε πώς βιώνει και πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας το νέο μαθησιακό περιβάλλον και τις σχέσεις του μέσα σ’ αυτό. Τ. ΚΑΡΑΚΙΖΑ