Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΠΕ Προδιαγραφές των έργων φωτισμού, διαδικασία διακηρύξεων και μελετών και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία Ηράκλειο, 12-12-2014 Χρήστος Νύχτης Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΠΕ

Ο Δημόσιος Φωτισμός ως Φορτίο στους Δήμους της Κρήτης Ηράκλειο – 8500 ΜWh / έτος (2008) ή 20,5% της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου Χερσόνησος – 2976ΜWh/ έτος (2010) ή 23,6% της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου Ρέθυμνο – 7681ΜWh/ έτος (2011) ή 34,8% της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου Μαλεβιζίου – 2998 ΜWh/ έτος (2012) ή 32,5% της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου Φαιστός – 2677 ΜWh/ έτος (2011) ή 74,7 % της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου Μινώα –Πεδιάδας – 1188 ΜWh/ έτος (2011) ή 12,4 % της Συνολικής Ηλεκτρικής Κατανάλωσης του Δήμου 2

Η Συνήθης Πρακτική Σχεδίαση Οδικού φωτισμού με ελλιπείς μελέτες Ελλιπής συμμόρφωσης με Διεθνή και Ευρωπαϊκά πρότυπα (ΕΝ 13201) Χαμηλή διείσδυση νέων τεχνολογιών φωτισμού (κυρίως στον οδικό φωτισμό) Μεγάλο ποσοστό υπερφωτισμένων ή υποφωτισμένων οδών Ελλιπής ενημέρωση και εκπαίδευση σε δήμους, τμήματα προμηθειών και τεχνικές υπηρεσίες σχετικά με τα οφέλη της εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα του φωτισμού με τρόπους αξιολόγησης του συνολικού κύκλου ζωής ενός προϊόντος φωτισμού 3

Δυναμικό Εξοικονόμησης 4

Τεχνολογία LED - Διόδου Εκπομπής Φωτός Ημιαγώγιμη δίοδος που εκπέμπει φως όταν ηλεκτρικό ρεύμα εφαρμοστεί με εμπρόσθια ορθή πόλωση προς τη συσκευή. Ενεργειακή απόδοση λαμπτήρων LED: το ίδιο ή περισσότερο ενεργειακά αποδοτικοί από τα πιο προηγμένα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα (100-200 lm/W  δύο ή τρεις φορές πιο αποδοτικά) Υψηλή ποιότητα φωτισμού και οπτική άνεση όσον αφορά την απόδοση χρωμάτων (έντονα κορεσμένα χρώματα στα φωτιζόμενα αντικείμενα) και δυναμικό έλεγχο (άμεση έναυση και σβέση, δυνατότητα αυξομείωσης έντασης φωτός). Μεγάλη διάρκεια ζωής (πάνω από 3 φορές μεγαλύτερη από οικονομικούς λαμπτήρες ~ 70.000 ώρες) Μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης Δεν περιέχουν υδράργυρο Ευκολία απόρριψής τους Δεν εκπέμπουν υπεριώδη και υπέρυθρη ακτινοβολία 5

Συστήματα Διαχείρισης Φωτισμού Σε συνδυασμό με φωτισμό LED, το κόστος της ενέργειας μειώνεται έως και 70% μέσω της έξυπνης λειτουργίας και του dimming Επιτρέπει τη διαχείριση αλλά και τον έλεγχο μέσω πλατφόρμας Web Χαμηλό κόστος εγκατάστασης – Δεν απαιτούνται καλωδιώσεις Εύκολη προσαρμογή σε υφιστάμενα συστήματα On/Off ή On/Off/ Dimming με έλεγχο (0-10v και DALI) Πολλαπλός προγραμματισμός έναυσης/σβέσης Δυνατότητα προσθήκης αισθητήρα κίνησης Μέτρηση κατανάλωσης και ενημέρωσης σφαλμάτων Πλήρες διαδικτυακό λογισμικό διαχείρισης προσφέροντας απεικόνιση των ιστών σε Google Maps Μεγάλη αξιοπιστία – λειτουργία υπέρβασης σφαλμάτων διατηρώντας πάντα τη λειτουργία των φωτιστικών 6

Συστήματα Διαχείρισης Φωτισμού –Eξοπλισμός Ελεγκτής Φωτισμού Τοποθετείται στα φωτιστικά σώματα HPS, LED, Υποστηρίζει δίκτυο RF το οποίο αυτορυθμίζεται & αυτοδιορθώνεται Επιτηρεί και ελέγχει τα φωτιστικά: Κατάσταση λαμπτήρα και έλεγχος (on/off, dimming) Πολλαπλή δυνατότητα προγραμματισμού και διαχείρισης ομάδων φωτιστικών Καταγραφή κατανάλωσης ενέργειας και αποστολής δεδομένων Ενημέρωση κατάστασης λειτουργίας και σφαλμάτων Ενσωματώνει φωτοκύτταρο νυκτός και δέχεται αισθητήρα κίνησης Ασύρματος Διακομιστής Είναι ο διακομιστής δεδομένων μεταξύ των ελεγκτών και του λογισμικού διαχείρισης φωτισμού Κάθε διακομιστής υποστηρίζει έως 500 ελεγκτές Χρησιμοποιεί επικοινωνία RF με τους ελεγκτές Χρησιμοποιεί επικοινωνία μέσω GPRS ή Ethernet με το λογισμικό Λογισμικό Διαχείρισης Φωτισμού Διαδικτυακή εφαρμογή (Web-based) Πλήρης διαχείριση οδοφωτισμού, έλεγχος και προγραμματισμός Ενημέρωση σφαλμάτων και ειδοποίηση επισκευής Ενσωματώνει Google Maps Φορητή συσκευή προγραμματισμού Χρήσιμο εργαλείο για γρήγορη εγκατάσταση Εργαλείο υποστήριξης και συντήρησης 7

Συστήματα Διαχείρισης Φωτισμού SCADA Server Ανάλυση Απεικόνιση Email Εξωτερικό συνεργείο Προσωπικό διαχείρισης Κινητή τηλ. / Internet Κινητή/ Ethernet RF Ασύρματος Διακομιστής Ασύρματος Ελεγκτής Firewall ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 8

Το Πρότυπο ΕΝ 13201 (1) 9

Το Πρότυπο ΕΝ 13201 (2) 10

Το Πρότυπο ΕΝ 13201 (3) 11

Κριτήρια της ΕΕ για Πράσινες Προμήθειες για Φωτισμό Αγορά λαμπτήρων με υψηλή απόδοση λαμπτήρων Αγορά αποδοτικών στραγγαλιστικών πηνίων Προώθηση της αγοράς συστημάτων φωτισμού με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας για τον παρεχόμενο φωτισμό Ενθάρρυνση της χρήσης στραγγαλιστικών πηνίων αυξομειούμενης ροής φωτισμού, όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες Προώθηση λαμπτήρων με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε υδράργυρο Προώθηση της χρήσης φωτιστικών σωμάτων που περιορίζουν το εκπεμπόμενο φως άνω του οριζοντίου επιπέδου 12

Κριτήρια της ΕΕ για Όδοφωτισμό Τεχνικές Προδιαγραφές Ελάχιστη φωτεινή απόδοση Π.χ Για την προμήθεια διαφανής ή επιχρισμένου λαμπτήρα νατρίου υψηλής πίεσης με δείκτη χρωματικής απόδοσης (Ra) < 60, Π.χ Ελάχιστη απόδοση στραγγαλιστικού πηνίου για λαμπτήρες εκκένωσης υψηλής έντασης Κριτήρια χορήγησης (ή κριτήρια ανάθεσης) Π.χ Eπιπλέον βαθμοί για λαμπτήρες που πληρούν τους ακόλουθους συντελεστές συντήρησης της φωτεινής ροής (ΣΣΦΡ) και τους συντελεστές επιβίωσης των λαμπτήρων (ΣΕΛ): 13

Κριτήρια της ΕΕ για εγκατάσταση οδικού φωτισμού Κριτήρια Επιλογής Tην εγκατάσταση θα αναλάβει προσωπικό με εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών στην εγκατάσταση φωτισμού Τεχνικές Προδιαγραφές Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει οδηγίες όσον αφορά τον τρόπο αντικατάστασης των λαμπτήρων και ποιοι λαμπτήρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φωτιστικά σώματα χωρίς να μειωθεί η αναφερόμενη ενεργειακή απόδοση Ρήτρες Εκτέλεσης της Σύμβασης Ο προσφέρων πρέπει να διασφαλίσει ότι τα νέα ή ανακαινισμένα συστήματα φωτισμού λειτουργούν σωστά και δεν χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια από την απαιτούμενη. 14

Πηγές Χρηματοδότησης – Δημόσιος Πηγές Χρηματοδότησης – Δημόσιος Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) Έργα σύμφωνα με τις Στρατηγικές Πολιτικής Συνοχής και την συμμετοχή Κοινοτικών Πόρων «Πράσινο Ταμείο» Ένταξη έργων υποδομής αειφόρου ανάπτυξης Έργο Χερσονήσου, έργο Μαλεβιζίου Εθνικά Προγράμματα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ & ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ, ΕΠΠΕΡΑΑ 15

Πηγές Χρηματοδότησης – Ιδιωτικός (1) Επιχείρηση Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ - ESCO) Μια Εταιρεία Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) συνάπτει συμβάσεις με το δήμο για το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση και εγκατάσταση τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης με αρχικό κεφάλαιο της ΕΕΥ. Η σύμβαση εγγυάται το ύψος της εξοικονόμησης ύστερα από προκαταρτική επιθεώρηση. Η σύμβαση προβλέπει ότι η ΕΕΥ εξοφλείται μέσω ενός ποσοστού της αξίας των εξοικονομήσεων ενέργειας που προκύπτουν από την τεχνολογία που έχει εφαρμοστεί. Η ΕΕΥ προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών, λειτουργεί και συντηρεί την εγκατάσταση, η οποία οδηγεί σε περαιτέρω εξοικονόμηση πόρων. Η ΕΕΥ εγγυάται την εξοικονόμηση ενέργειας δήμου σε ένα συγκεκριμένο ποσό. Διάρκεια της αναθέτουσας είναι συνήθως 10 έως 15 ετών. Κατάλληλο για έργα με αποτελεσματικά μέτρα υψηλής ενεργειακής εξοικονόμησης, εφόσον οι δυνατότητες εξοικονόμησης του κόστους της ενέργειας πρέπει να αποπληρώσουν για την επένδυση της εγκατάστασης και της ΕΕΥ. 16

Πηγές Χρηματοδότησης – Ιδιωτικός (2) Πηγές Χρηματοδότησης – Ιδιωτικός (2) Χρηματοδοτικές μισθώσεις (Leasing) Βασίζονται στο γεγονός ότι ένας δήμος μισθώνει εξοπλισμό αντί τον αγοράζει Δεν προσμετρούνται ως χρέος Μία μίσθωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιμερίσει το κόστος μιας εγκατάστασης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχει, επίσης, ένας συνδυασμός της χρηματοδοτικής μίσθωσης και της χρηματοδότησης μέσω τρίτων. Ο Δήμος εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη συντήρηση του οδικού φωτισμού. Σύμπραξη Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) Συνεργασία των δημόσιων με τους ιδιωτικούς φορείς, με στόχο την υλοποίηση ενός έργου, ενδείκνυται για ανταποδοτικά έργα υποδομών 17

Πηγές Χρηματοδότησης – Ιδιωτικός (3) Τραπεζικός δανεισμός Για έργα με ελκυστικό χρόνο αποπληρωμής Χρηματοδότηση μέσω του πάροχου ηλεκτρισμού Κεφάλαιο από τον πάροχο Αποπληρωμή από τους λογαριασμούς ρεύματος Σχήμα ΔΕΗ- ΚΔΕΠ – Δήμοι Επιλέγονται περιοχές–δρόμοι για μέτρηση δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας Καθορίζεται το χρηματοδοτικό σχήμα Γίνονται μετρήσεις, κατηγοριοποίηση οδών και εκπονούνται μελέτες φωτισμού Υλοποιούνται οι παρεμβάσεις Αποτυπώνεται η εξοικονόμηση και προγραμματίζεται η συστηματική συντήρηση των παρεμβάσεων 18

Πηγές Χρηματοδότησης (3) – Ευρωπαϊκός Ανακύκλωση πόρων (JESSICA - ΕTΕΠ) Νέος τρόπος χρησιμοποίησης των χρηματοδοτήσεων της Ε.Ε. που εστιάζει στην προώθηση των βιώσιμων επενδύσεων και της ανάπτυξης σε αστικές περιοχές Μηχανισμός Τεχνικής Βοήθειας ELENA – ΕTΕΠ Ο Μηχανισμός καλύπτει μέχρι το 90% του κόστους της Τεχνικής Βοήθειας για την προετοιμασία μεγάλων επενδυτικών προγραμμάτων βιώσιμης ενέργειας σε πόλεις και περιοχές Μηχανισμός European Energy Efficiency Fund (EEEF) Ο Μηχανισμός καλύπτει μέχρι το 90% του κόστους της Τεχνικής Βοήθειας για την προετοιμασία επενδυτικών προγραμμάτων ΕΞΕ/ΑΠΕ/Αστικές Μεταφορές της τάξης των 5-25εκ. Ευρώ με τουλάχιστον εξοικονόμηση από το έργο ίση με 20% Ευρωπαϊκά προγράμματα HORIZON, INTERREG, LIFE+ ,CBC, Διασυνοριακά Προώθηση Ευρωπαϊκών πολιτικών για την ενέργεια και το περιβάλλον Smart Cities 19

Παραδείγματα Έργων - Κύπρος Παραδείγματα Έργων - Κύπρος Χρηματοδότηση από ΕΕΕF Δήμοι σε συνεργασία με το CEA συνέταξαν τα ΣΔΑΕ σε 16 Δήμους => πιο σημαντικό μέτρο η αναβάθμιση του οδοφωτισμού Συνεργασία με την ΑΗΚ (Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου) => πάροχος ηλ. Ενέργειας /συντήρηση δικτύου Απευθύνθηκαν στο EEEF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξοικονόμησης Ενέργειας) 20

Παραδείγματα Έργων - Κύπρος Παραδείγματα Έργων - Κύπρος Συνοπτική περιγραφή προτεινόμενης επέμβασης Σύνολο φωτιστικών που θα αντικατασταθούν: 63.000 Τύποι νέων φωτιστικών που θα τοποθετηθούν: 13% LED 30W ‐ 72% LED 40W ‐ 8% LED 80W ‐ 7% LED 130W Κόστος αγοράς νέων φωτιστικών: €15.800.000 Κόστος αντικατάστασης υφιστάμενων φωτιστικών: €820.000 Σύνολο τεχνικής βοήθειας: €327.600 Εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας: 48% (12‐18 GWh ανά έτος) Εκτιμώμενη μείωση εκπομπών CO2: 10.500‐15.700 tones ανά έτος Μείωση του κόστους αγοράς δικαιωμάτων θερμοκηπιακών αερίων κατά περίπου €15.000 με €20.000 ανά έτος Περιορισμός κόστους συντήρησης €160.000 με €220.000 ανά έτος Μείωση κόστους και δαπανών για τον οδικό φωτισμό: €3.000.000 ‐ €5.000.000 ανά έτος 21

Παραδείγματα Έργων – Λος Άντζελες, ΗΠΑ Παραδείγματα Έργων – Λος Άντζελες, ΗΠΑ Χρηματόδότηση ΣΔΙΤ (PPP) Δάνειο 40εκ. $ (Τραπεζικά Funds) Επιδότηση Τιμής kWh στην τιμή 0,24 $ /kWh – 13.2 εκ $ (Πάροχος) Ίδια Κεφάλαια 3,6 εκ $ Bureau’s Street Lighting Maintenance Assessment Fund 22

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 19th km Marathonos Avenue, 19009 Pikermi, Greece Τ:+30 2106603300, F: +30 2106603301-2 www.cres.gr, cres@cres.gr