σημασία, ευκαιρίες, προκλήσεις, προβλήματα» Χρήστος Καβαλόπουλος 30η ΜΑΡΜΙΝ 27 Μαϊου 2006 Ημερίδα: «Ανταγωνιστικότητα του Ελληνικού μαρμάρου στη σύγχρονη αγορά» Συνεδριακό Κέντρο HELEXPO «Ν. ΓΕΡΜΑΝΟΣ» «Εξορυκτική δραστηριότητα στην Ελλάδα: σημασία, ευκαιρίες, προκλήσεις, προβλήματα» Χρήστος Καβαλόπουλος Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ)

Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία Ο ελληνικός ορυκτός πλούτος αποτελείται από μια μεγάλη ποικιλία ορυκτών και διακοσμητικών πετρωμάτων, με πολλές και σημαντικές χρήσεις στην βιομηχανία και στην καθημερινή ζωή

Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Η φυσιογνωμία της εξορυκτικής βιομηχανίας: Αναπτυξιακή Εξωστρεφής Διεθνοποιημένη Συνυφασμένη με την περιφερειακή ανάπτυξη Απαραίτητη για τη βιομηχανία και τις κατασκευές Στηρίζει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας Πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές

Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Συμβολή στην περιφερειακή ανάπτυξη Ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας στην περιφέρεια, κοντά στα κοιτάσματα. Συμβολή στην τοπική απασχόληση. Ενίσχυση δεξιοτήτων - Αναβάθμιση τοπικού εργατικού δυναμικού. Ανάπτυξη παράπλευρων οικονομικών δραστηριοτήτων. Συμβολή στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιφέρειας.

Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία (συνέχεια) Εξαγωγικός & διεθνής χαρακτήρας του κλάδου Έντονα εξαγωγικός προσανατολισμός: >65% των πωλήσεων από εξαγωγές Διεθνής δραστηριότητα ελληνικών επιχειρήσεων: πρωτογενής παραγωγή, καθετοποίηση και δίκτυα διανομής σε πολλές χώρες εκτός Ελλάδος

Βασικά προβλήματα και εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου Η συνεχής παραγωγή περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ε.Ε. που δυσκολεύει τη λειτουργία της εξορυκτικής βιομηχανίας, με μέτρα και περιορισμούς που συνεχώς εντείνονται. Το υπάρχον πολυδαίδαλο γραφειοκρατικό εθνικό νομοθετικό, κανονιστικό πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας εξορυκτικών έργων το οποίο γίνεται πολυπλοκότερο με την ενσωμάτωση και μάλιστα με ατυχή τρόπο, των ευρωπαϊκών οδηγιών (Ν. 3010/2002, δίκτυο Natura κ.λπ.).

Βασικά προβλήματα και εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου (συνέχεια) Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε απελπιστικά μακρόχρονες και περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης. Σήμερα, για μία αδειοδότηση χρειάζονται περίπου 80 εγκρίσεις και απαιτούνται περίπου 4 χρόνια. Αυτό σημαίνει όχι μόνο πρόσθετο κόστος για τις επιχειρήσεις, αλλά κυρίως μεγάλη αβεβαιότητα που δρα ανασταλτικά στις νέες επενδύσεις. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού.

Βασικά προβλήματα και εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου (συνέχεια) Η ακριβή ενέργεια για βιομηχανικές χρήσεις. Οι εσφαλμένες αντιλήψεις παραγόντων της Δημόσιας Διοίκησης, των ΟΤΑ όπως και παραγόντων των τοπικών κοινωνιών για το ρόλο και τη σημασία της εξορυκτικής δραστηριότητας.

Επιπτώσεις Στασιμότητα και συρρίκνωση σημαντικών εξορυκτικών κλάδων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το μάρμαρο. Μη ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων και γενικά εκμεταλλεύσεων. Αποθάρρυνση επενδύσεων. Υποθήκευση του αναπτυξιακού μέλλοντος της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας.

Ο κλάδος του μαρμάρου σήμερα Κρατά ακόμα ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά. Μεγάλος διεθνής ανταγωνισμός, υποχώρηση ανταγωνιστικότητας κλάδου. Προβλήματα ανάπτυξης στο εσωτερικό. Περιορισμός εξαγωγών σε καθετοποιημένα προϊόντα από μάρμαρα ελληνικής προέλευσης.

Ο κλάδος του μαρμάρου σήμερα (συνέχεια) Ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία: Περιοχή Καβάλας – Θάσου – Δράμας με πλέον του 50% της συνολικής εγχώριας παραγωγής, από 1 εκατ. τόνοι πρωτογενή παραγωγή το 2000, κάτω από 750 χιλ. τόνους το 2005. Πολύ μεγάλη αύξηση εισαγωγών. 1998: 17.083.000 € 2002: 41.384.000 € 2004: 58.826.000 €

Ο κλάδος του μαρμάρου σήμερα (συνέχεια) Εισαγωγές από Τουρκία: 2000: 24.000 τον. 2.800.000 € 2004: 137.000 τον. 14.100.000 € Ελληνικές εξαγωγές κατεργασμένων προϊόντων μαρμάρου: 1997: 210.000 τον. 2004: 131.000 τον. Ελληνικές εξαγωγές μαρμαροπλακών: 2000: 77.000 τον. 2004: 52.000 τον. Ελληνικές εξαγωγές όγκων: Περί τους 200.000 τον. τα τελευταία χρόνια (Πηγή: περιοδικό «Ελληνικό Μάρμαρο»)

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου Αναγνώριση του θετικού ρόλου του εξορυκτικού κλάδου και των προϊόντων του στην εθνική και περιφερειακή ανάπτυξη, καθώς και στις εξαγωγές. Αναγνώριση ότι η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου παρέχει συγκριτικά πλεονεκτήματα στη χώρα και ότι η ενίσχυσή του δίνει δυνατότητες μεγαλύτερης ανάπτυξης και σε πολλές άλλες παραγωγικές δραστηριότητες. Αναγνώριση της συμβολής του κλάδου στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Ανάπτυξη και προστασία περιβάλλοντος δεν είναι αντικρουόμενες έννοιες αλλά συμπληρωματικές. Αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών εθνικών πηγών δεν σημαίνει καταστροφή του. Ανάπτυξη και προστασία περιβάλλοντος μπορούν να βρίσκονται σε ισόρροπη σχέση.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Ορυκτός πλούτος, χωρίς την έννοια της οικονομικότητας στην εκμετάλλευσή του δεν υπάρχει. Ορυκτά και γενικότερα προϊόντα εξόρυξης που αποτελούν σήμερα εθνικό πλούτο και η εκμετάλλευσή τους στηρίζει την περιφερειακή, κοινωνική και εθνική ανάπτυξη δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι ουσιαστικώς εκμεταλλεύσιμα και στο μέλλον ή ότι θα συνεχίσουν να έχουν ζήτηση. Ο περιορισμός στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου στερεί αυτές τις δυνατότητες ανάπτυξης.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Αναγνώριση και αποδοχή του έργου της εξορυκτικής βιομηχανίας από τις τοπικές κοινωνίες. Στήριξη του αναπτυξιακού ρόλου του κλάδου από την Πολιτεία. Εκσυγχρονισμός, απλοποίηση, κωδικοποίηση της νομοθεσίας αδειοδότησης και λειτουργίας των εξορυκτικών έργων. Βελτίωση του Νόμου 3010/2002 και των συνοδευτικών του ΚΥΑ. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ευέλικτου σχήματος διοικητικών εγκρίσεων.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού της Χώρας μέσα από ουσιαστική συμμετοχή και συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Ένταξη του κλάδου της εξόρυξης, εξαιτίας της θέσης των κοιτασμάτων, στις προτεραιότητες σχεδιασμού χρήσεων γης. Αξιοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού στην απλοποίηση των αδειοδοτήσεων. Ταχύτερη αδειοδότηση των αναπτυξιακών έργων του κλάδου από τα συναρμόδια Υπουργεία, τις Περιφέρειες και τις Νομαρχίες.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Συγκεκριμενοποίηση του δικτύου Natura και των όρων με τους οποίους θα επιτρέπεται η ανάπτυξη έργων της εξορυκτικής βιομηχανίας εντός αυτού. Νομοθετική ρύθμιση των «ανταποδοτικών» τελών από Ο.Τ.Α. Καθορισμός κριτηρίων και τρόπου υπολογισμού τους. Εξαίρεση των εξορυκτικών προϊόντων από τα τέλη των Ο.Τ.Α. Αναγνώριση και υποστήριξη του κλάδου του μαρμάρου ως φυσικού υλικού σημαντικής ιστορικής και οικονομικής σημασίας. Στήριξη της ανταγωνιστικότητάς του. Ενιαία αντιμετώπιση με τα μεταλλεύματα και τα βιομηχανικά ορυκτά.

Βασικές θέσεις και αιτήματα ΣΜΕ για την ανάπτυξη του κλάδου εξόρυξης & μαρμάρου (συνέχεια) Στήριξη του κλάδου στα ευρωπαϊκά όργανα, ιδιαίτερα στα πλαίσια της διαμόρφωσης των νέων θεματικών στρατηγικών οδηγιών. Εστίαση των ευρωπαϊκών οργάνων στα θέματα ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης της ευρωπαϊκής εξορυκτικής βιομηχανίας.

Υποχρεώσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας Προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του κλάδου. Ενημέρωση της κοινής γνώμης για το ρόλο και τη σημασία του κλάδου. Αξιόπιστα στοιχεία που να προβάλλουν τις δραστηριότητες και επιδόσεις του κλάδου προς κάθε κατεύθυνση. Υιοθέτηση στην πράξη αρχών βιώσιμης ανάπτυξης. Αποδοχή της τοπικής κοινωνίας (κοινωνική άδεια).

Βιώσιμη Ανάπτυξη Απαιτεί συνεχή βελτίωση των δραστηριοτήτων που αναφέρονται και στα 3 σκέλη του τριγώνου περιβάλλον οικονομία κοινωνία

Αποδοχή τοπικής κοινωνίας Η «κοινωνική άδεια» προϋποθέτει: Σχέσεις βασισμένες στο αμοιβαίο και συλλογικό όφελος. Δράση και έργα για μεταστροφή της αρνητικής εικόνας του κλάδου. Ανάπτυξη γόνιμου διαλόγου σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμό.