Κεφάλαιο 5: Η εκπαίδευση στην ΚτΠ 5.1 Τα στάδια της μετάβασης του εκπαιδευτικού τομέα στην ΚτΠ 5.2 Το νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον. 5.3 Προβληματισμοί και προσδοκίες για τη νέα εποχή στην εκπαίδευση

Εισαγωγή (1/2) Ο τομέας της εκπαίδευσης αποτελεί την κυριότερη προτεραιότητα της ΚτΠ, έναν από τους πλέον σημαντικούς πυλώνες της νέας ψηφιακής εποχής. Η ΚτΠ στηρίζεται στον ενημερωμένο πολίτη, στον άνθρωπο που θα γνωρίζει τόσο τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της νέας εποχής όσο και τους τρόπους με τους οποίους θα αδράξει τις ευκαιρίες που θα του παρουσιαστούν

Εισαγωγή….(2/2). Η εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί το μεγάλο όπλο της ΚτΠ, έτσι ώστε να εξασφαλίσει στον πολίτη τα απαραίτητα εφόδια για να αντεπεξέλθει σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον στο οποίο σύντομα θα κληθεί να λειτουργήσει.

5.1 Τα στάδια της μετάβασης του εκπαιδευτικού τομέα στην ΚτΠ Α. Ευελιξία και προσαρμοστικότητα σε σχέση με το περιεχόμενο της παρεχόμενης γνώσης, έτσι ώστε να συγχρονίζεται με τις εξελίξεις στην παραγωγή και την κοινωνία: –Ευέλικτα και σύγχρονα προγράμματα σπουδών –Εκπαίδευση εκπαιδευτών –Νέοι μέθοδοι διδασκαλίας, νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις.

Β. Νέες καινοτόμες προσεγγίσεις στην ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία με την εισαγωγή και αξιοποίηση των νέων εκπαιδευτικών τεχνολογιών Ανοιχτή και εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση. Διασύνδεση σχολικών μονάδων. Εικονικό σχολείο. Υβριδικό εκπαιδευτικό περιβάλλον. Εκπαιδευτικές ψηφιακές οντότητες.

Γ. Εισαγωγή της έννοιας της διαβίου μάθησης στην εκπαιδευτική διαδικασία Η τεχνολογία διεισδύει σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Κάνοντας την Ζωή μας ευκολότερη Όμως οι γνώσεις και οι δεξιότητες μας απαξιώνονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Για αυτό χρειαζόμαστε συνεχή εκπαιδευτική υποστήριξη.

Η έννοια της διαβίου μάθησης Προκειμένου να αντεπεξέλθουμε στη συνεχή τεχνολογική αλλαγή και στην ραγδαία απαξίωση των γνώσεων μας Πρέπει συνεχώς να ανανεώνουμε και να εμπλουτίζουμε τις βασικές δεξιότητες και ικανότητες μας. Η εκπαιδευτική διαδικασία δεν θα αποτελεί πλέον ένα τμήμα της ζωής μας με ημερομηνία λήξης, αλλά θα μας συντροφεύει στο σύνολο του επαγγελματικού μας βίου.

Η ΚτΠ η Κοινωνία της Γνώσης Η διαρκής λοιπόν ανανέωση και ο συνεχής εμπλουτισμός των γνώσεων και δεξιοτήτων του πολίτη στην αναδυόμενη ΚτΠ, αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την αρμονική και παραγωγική του ένταξη στα νέα κοινωνικά και εργασιακά δεδομένα

Τα επίπεδα διάκρισης της Ισοβίου μάθησης Το πρώτο είναι η γενική εκπαίδευση, η οποία αναφέρεται στις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει να παρέχονται στους πολίτες συμπεριλαμβανόμενων και των γνώσεων πληροφορικής και δικτύων. Το δεύτερο επίπεδο, αναφέρεται στις εξειδικευμένες γνωστικές δεξιότητες που συνήθως βρίσκουν εφαρμογή σε μια συγκεκριμένη εργασία ή σε συγκεκριμένους εργοδότες. Το τρίτο επίπεδο αφορά τις εναλλασσόμενες επαγγελματικές δεξιότητες, δηλαδή γνώσεις και ικανότητες που η εφαρμογή τους δεν περιορίζεται σε ένα είδος εργασίας ή σε συγκεκριμένο εργοδότη

Οι προϋποθέσεις για την επιτυχία Είναι φανερό πως για να επιτευχθεί ο στόχος της ισόβιας μάθησης απαιτεί την στρατηγική συνεργασία των επιχειρήσεων, των εκπαιδευτικών οργανισμών, των επαγγελματικών ενώσεων και επιμελητηρίων με στόχο την παραγωγή ευέλικτων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη βάση της εισαγωγής και της αξιοποίησης των νέων τεχνολογικών εφαρμογών στην εκπαίδευση.

5.2 Το νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον Η εισαγωγή των τεχνολογιών των επικοινωνιών και των πληροφοριών μεταβάλλουν το εκπαιδευτικό περιβάλλον Ποια είναι τα επίπεδα της συντελούμενης αλλαγής;

….Τα επίπεδα της συντελούμενης αλλαγής Α. Πληροφορία - μάθηση -γνώση Ο σύγχρονος άνθρωπος τίθεται πλέον ενώπιον ενός σημαντικού και συνάμα κρίσιμου διλήμματος: θα ενταχθεί σε αυτόν τον ξέφρενο ρυθμό της συνεχούς αναζήτησης νέων πληροφοριών και δεδομένων στο όνομα της απαιτούμενης προσαρμογής του στις νέες εξελίξεις ή θα επιλέξει ένα διαφορετικό δρόμο σύμφωνα με τον οποίο η κατάκτηση της γνώσης θα συνεχίσει να είναι η πρώτη του προτεραιότητα; Δεν είναι υπερβολή να αναφέρουμε πως με βάση ορισμένες 'σύγχρονες' θεωρήσεις τα εκπαιδευτικά συστήματα: – τείνουν να προσανατολιστούν στην κατεύθυνση ευέλικτων μαθησιακών μορφωμάτων, –που θα έχουν τη δυνατότητα συλλογής, ταξινόμησης και επεξεργασίας του τεράστιου όγκου πληροφορίας που θα διαχέεται προς αυτά.

Β. Το κέντρο βάρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας μετατοπίζεται Η ισότιμη σχέση μεταξύ διδασκόμενου–διδάσκοντα δείχνει πλέον να ανατρέπεται και να μετασχηματίζεται σε ένα νέο μοντέλο, βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του οποίου είναι η ανάδειξη ενός τρίτου πυλώνα δηλαδή των εκπαιδευτικών πολυμέσων, τα οποία τείνουν να κερδίζουν ολοένα και περισσότερο ζωτικό χώρο. Σχηματικά μπορούμε να περιγράψουμε την νέα κατάσταση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, ως το χώρο αυτών που εκπαιδεύονται με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών πολυμέσων και εκείνων που διδάσκουν.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στο άκουσμα της νέας πραγματικότητας εκτιμούν πως υποβαθμίζεται δραματικά ο ρόλος του δασκάλου - παιδαγωγού. Η παρουσία του εκπαιδευτικού στο νέο μαθησιακό περιβάλλον αποκτά καινούργιο περιεχόμενο, καθώς θα αναδειχτεί ως το σημαντικότερο παράγοντα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όχι όμως με την μορφή του απόλυτου άρχοντα από την έδρα, αλλά του απαραίτητου συμβούλου και καθοδηγητή των εκπαιδευόμενων πίσω από την οθόνη των Η/Υ που θα αντικαταστήσουν το σκονισμένο μαυροπίνακα

Γ. Η δια βίου εκπαίδευση Η δια βίου εκπαίδευση κερδίζει συνεχώς έδαφος Αφορά όλες τις ηλικίες Όλα τα επαγγέλματα Ποιος όμως θα προσφέρει πιστοποιημένες υπηρεσίες σε έναν τόσο δύσκολο τομέα;

5.3 Προβληματισμοί και προσδοκίες για τη νέα εποχή στην εκπαίδευση Η ομαλή μετάβαση και η αρμονική ένταξη των πολιτών στο νέο ψηφιακό τους περιβάλλον, δεν μπορεί να γίνει με ευχολόγια, γενικές οδηγίες και άψυχα κείμενα. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελέσει προϊόν μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας, όπου η συνεχής ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών θα αποκτά προστιθέμενη αξία με την παράλληλη ενίσχυση των γνωστικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους.

Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να είναι αποσπασματική, καθώς το να μάθουμε σε κάποιον να χειρίζεται έναν Η/Υ, χωρίς να του δώσουμε τη δυνατότητα να αντιληφθεί το συνολικό ψηφιακό περιβάλλον στο οποίο αύριο θα κληθεί να ζήσει και να εργαστεί, αποδυναμώνει το στόχο της ουσιαστικής και δημιουργικής ένταξης ευρύτερων πληθυσμιακών ομάδων στην νέα ηλεκτρονική εποχή. Και βέβαια δεν θα έχει καμία αξία να συνεχίσουμε να εκπαιδεύουμε ανθρώπους για το μέλλον, με τα μέσα, τη μεθοδολογία και τις διαδικασίες του χθες.

Οι προσδοκίες είναι μεγάλες... Εργαζόμενοι με έλλειψη ελεύθερου χρόνου Μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες που δεν είχαν την δυνατότητα συνεχούς εκπαίδευσης καθώς ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, Τα άτομα με εδικές ανάγκες, όλοι εμείς προσδοκούμε σε ένα ανοιχτό μαθησιακό περιβάλλον.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΝΈΟ ΔΥΙΣΜΟ. Είναι πολύ πιθανόν ο εκπαιδευτικός πληθυσμός να κατατμηθεί σε αυτούς που θα μπορέσουν να ενταχθούν στην νέου τύπου εκπαιδευτική διαδικασία, απολαμβάνοντας και των αντίστοιχων πλεονεκτημάτων, και σε εκείνους που θα αδυνατούν να παρακολουθήσουν τη νέα πραγματικότητα.

Αν αναλογιστούμε πως τα χαμηλότερα μορφωτικά και εισοδηματικά στρώματα, είναι εκείνα που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες προσαρμογής στην νέα πραγματικότητα, τότε θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε πως το ζήτημα της πρόσβασης στο νέο τεχνολογικό περιβάλλον αποτελεί την σημαντικότερη προτεραιότητα στην πορεία μετάβασης για την ΚτΠ.