HELLENIC REPUBLIC 1 Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων - ΕΣΠΑ ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο 21/06/06 Καθηγήτρια Ελένη Λουρή Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Διευθύντρια Οικονομικού Γραφείου Πρωθυπουργού

HELLENIC REPUBLIC 2 Η Νέα Στρατηγική για Ανάπτυξη και Απασχόληση Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ αποτελεί κοινό στόχο των 25 και επιδιώκεται με την εφαρμογή της αναθεωρημένης Στρατηγικής της Λισσαβόνας ή της Νέας Στρατηγικής για Ανάπτυξη και Απασχόληση. Οι βασικές επιδιώξεις είναι: Μεγαλύτερη ανάπτυξη και περισσότερες θέσεις εργασίας. Έμφαση δίνεται:  Στη διασφάλιση βιώσιμων δημόσιων οικονομικών  Τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος  Την προώθηση της Έρευνας και Ανάπτυξης  Την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής  Την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και κατάρτισης  Την προστασία του περιβάλλοντος.

HELLENIC REPUBLIC 3 Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων Η ΣτΛ εφαρμόζεται μέσω των ΕΠΜ (25 κ-μ και ένα κοινοτικό). Το Ελληνικό ΕΠΜ : Καταρτίστηκε με τη συνεργασία Υπουργείων, Περιφερειών, Κοινωνικών Εταίρων, ΜΚΟ και αφού συζητήθηκε στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής Παρουσιάστηκε το Νοέμβριο 2005 στην Economic Policy Committee και απέσπασε θετικά σχόλια. Χαρακτηρίστηκε ως : –‘ένα περιεκτικό και συγκροτημένο πρόγραμμα, με ξεκάθαρη στοχοθέτηση και ικανοποιητική κάλυψη στους τομείς ενδιαφέροντος'. Σύμφωνα με την Επιτροπή τα δυνατά σημεία του ΕΠΜ αφορούν μέτρα που λαμβάνονται για τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη διάχυση της πληροφορικής και των επικοινωνιών (ICT’s) στην οικονομία και την κοινωνία. Η διασύνδεση με το επόμενο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης θεωρείται ικανοποιητική. Θετική θεωρείται, επίσης, η πρωτοβουλία της ΟΚΕ να ιδρύσει Παρατηρητήριο με σκοπό την παρακολούθηση της προόδου και της εφαρμογής του ΕΠΜ.

HELLENIC REPUBLIC 4 Ελληνικές Προτεραιότητες Οι προτεραιότητες του ΕΠΜ για την περίοδο είναι οι εξής: Δημοσιονομική σταθεροποίηση και μακροχρόνια βιωσιμότητα των Δημοσίων Οικονομικών: άμεσος στόχος είναι η επαναφορά του ελλείμματος κάτω από το 3% έως το τέλος του 2006 και η περαιτέρω μείωσή του τα επόμενα χρόνια, διατηρώντας υψηλή ανάπτυξη. Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος: ενίσχυση του ανταγωνισμού, άνοιγμα αγορών, αύξηση εξωστρέφειας, χωροταξικά σχέδια, διευκόλυνση αδειοδότησης, φορολογική μεταρρύθμιση, επενδυτικός νόμος, ΣΔΙΤ, ΔΕΚΟ, Ε&Α (1,5% ΑΕΠ), ενεργειακή πολιτική. Αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας: βελτίωση του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας, προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης. Στόχος είναι η αύξηση της συνολικής απασχόλησης στο 62,5% (59,4%) και της γυναικείας απασχόλησης στο 48,9% (45,2%) για το 2008 (2004). Οι παραπάνω δράσεις επιτυγχάνουν παράλληλα κοινωνική συνοχή και μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού.

HELLENIC REPUBLIC 5 Αποτελέσματα Τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά:  Το έλλειμμα μειώθηκε το 2005 στο 4,5% του ΑΕΠ (με ανάπτυξη 3,7%) και αναμένεται να μειωθεί το 2006 στο 2,6% (με ανάπτυξη 3,8%).  Σύμφωνα με την έκθεση του IMD η ανταγωνιστικότητα της χώρας το 2005 βελτιώθηκε κατά 8 θέσεις (50-42).  Οι εξαγωγές αυξήθηκαν 13,1% το 2005, και 22,8% στο πρώτο τρίμηνο του  Οι επενδύσεις αυξήθηκαν 6,9% το α’ τρίμηνο  Το 2005 η ανεργία μειώθηκε σε 9,9% (από 10,5% το 2004). Συνολικά η απασχόληση αυξήθηκε το 2005 κατά άτομα ενώ για πρώτη φορά το ποσοστό απασχόλησης ξεπέρασε το 60%. Η γυναικεία απασχόληση αυξήθηκε από 45,2% (2004) σε 46,1% (2005).

6 Αξιολόγηση Προόδου Μεταρρυθμίσεων Μ.Ο. Δείγματος Επιχειρηματιών / Στελεχών* * Ενδιάμεσα Αποτελέσματα – Η έρευνα συνεχίζεται με περισσότερα ερωτηματολόγια

HELLENIC REPUBLIC 7 Οι προκλήσεις Η εφαρμογή των ΕΠΜ (καθώς και η βελτίωσή τους) αποτελούν τη βασική μεταρρυθμιστική πρόκληση σε όλα τα κράτη-μέλη. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, σημαντικές επί μέρους προκλήσεις παραμένουν:  Η εξασφάλιση μακροχρόνιας βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών  Ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης  Η χάραξη αποτελεσματικής στρατηγικής για την Έρευνα και Ανάπτυξη  Η εφαρμογή ενεργών πολιτικών απασχόλησης ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τους νέους.

HELLENIC REPUBLIC 8 Διαβούλευση Η συμβολή των κοινωνικών εταίρων και ΜΚΟ υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική κατά την προετοιμασία του ΕΠΜ Επιπλέον, το Παρατηρητήριο της ΟΚΕ με τη συνδρομή των Κοινωνικών Εταίρων παρακολουθεί με συγκεκριμένους δείκτες την επιτυχία των μέτρων στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί. Σύμφωνα με το ανεξάρτητο ερευνητικό ινστιτούτο Bruegel, το Ελληνικό ΕΠΜ αξιολογείται ανάμεσα στα 10 καλύτερα (από τα 25) σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της Κοινωνίας Πολιτών και των Κοινοβουλίων στην προετοιμασία του (Index of “ownership”).

HELLENIC REPUBLIC 9 Εφαρμογή του ΕΠΜ Η παρακολούθηση και ο συντονισμός της εφαρμογής στηρίζεται στον ίδιο μηχανισμό της εκπόνησης του ΕΠΜ. Η Επιτροπή που έχει δημιουργηθεί, με τη συμμετοχή όλων των φορέων (Υπουργείων, Περιφερειών, Κοινωνικών Εταίρων και ΜΚΟ) συναντάται σε τακτά διαστήματα, ενημερώνεται και αξιολογεί την εξέλιξή του. Ήδη προετοιμάζεται η πρώτη έκθεση εφαρμογής που πρέπει η χώρα μας να υποβάλει έως τις 15/10.

HELLENIC REPUBLIC 10 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ Ο συντονισμός των διαδικασιών σχεδιασμού, παρακολούθησης και εφαρμογής του ΕΣΠΑ και του ΕΠΜ είναι απαραίτητος.  Το ΕΠΜ καλύπτει τα τελευταία έτη εφαρμογής του Γ’ ΚΠΣ και τα αρχικά έτη της προγραμματικής περιόδου των Διαρθρωτικών Ταμείων  Η υποχρέωση για τη διασφάλιση της συνέπειας των προτεραιοτήτων του ΕΣΠΑ και των νέων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων με το ΕΠΜ αποτυπώνεται ρητά στους Κανονισμούς για τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε.  Ένας σημαντικός αριθμός πολιτικών, αναπτυξιακών μέσων και παρεμβάσεων του ΕΠΜ, ήδη εξυπηρετούνται από το Γ’ ΚΠΣ και σημαντικό μέρος τους θα συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ.

HELLENIC REPUBLIC 11 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ Η προσπάθεια για στενότερη διασύνδεση του ΕΣΠΑ με τη Στρατηγική της Λισσαβόνας εκφράστηκε ήδη κατά την κατάρτιση του Ελληνικού ΕΠΜ στα τέλη του Σύμφωνα πάντα με την πρώτη έκθεση αξιολόγησης του ΕΠΜ από την Επιτροπή, ένα από τα δυνατά σημεία του ελληνικού ΕΠΜ είναι η: “Ισχυρή διασύνδεση των προτεραιοτήτων του ΕΠΜ με τρέχουσες και μελλοντικές χρηματοδοτήσεις της ΕΕ.” Αντίστροφα, στόχος που εξυπηρετείται με την κατάρτιση του ΕΣΠΑ είναι οι προτεραιότητες και τα προτεινόμενα Επιχειρησιακά Προγράμματα να παρουσιάζουν ισχυρή συνάφεια με τις προτεραιότητες της Λισσαβόνας

HELLENIC REPUBLIC 12 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ Ο συντονισμός στο επίπεδο των δύο βασικών οργάνων (α)κατάρτισης του ΕΣΠΑ και (β)κατάρτισης και παρακολούθησης του ΕΠΜ γίνεται ως εξής:  Για το ΕΣΠΑ: στη «Διυπουργική Επιτροπή για το συντονισμό και τη χάραξη πολιτικής αναπτυξιακού προγραμματισμού για την περίοδο », όπου συμμετέχουν μεταξύ άλλων και οι αρμόδιοι εκπρόσωποι για το ΕΠΜ.  Για το ΕΠΜ: ο συντονισμός του οποίου γίνεται από τον Υπουργό Οικονομίας με τη συνεργασία του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων. Στην Επιτροπή Παρακολούθησης που έχει συσταθεί, συμμετέχουν και οι εκπρόσωποι της ΔΑ ΚΠΣ, αρμόδιας για το ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ.

HELLENIC REPUBLIC 13 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ To σκέλος των Μικροοικονομικών Κατευθύνσεων αλλά και το σκέλος των Κατευθύνσεων για την Απασχόληση (από τις Ολοκληρωμένες Κατευθυντήριες Γραμμές) εξυπηρετούνται πλήρως μέσω του ΕΣΠΑ. Επίσης, το διάστημα Ιουν-Σεπτ 2006 (διαμόρφωση νέων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων) θα αξιοποιηθεί προκειμένου ο συντονισμός ΕΣΠΑ και ΕΠΜ να διευρυνθεί και στο επίπεδο του επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η στρατηγική του ΕΣΠΑ συνιστά μια δυναμική ανταπόκριση στις προκλήσεις που περιλαμβάνει η αξιολόγηση του Ελληνικού ΕΠΜ, καλύπτοντας συστηματικά τις σχετικές οδηγίες της Ε.Ε. Βασική επιδίωξη θα είναι η συνεχής παρακολούθηση, αξιολόγηση και συστηματική μέτρηση της (ποσοτικής) συμβολής των παρεμβάσεων του ΕΣΠΑ στους στόχους της ΣτΛ, με στόχο να βελτιωθεί η σχετική θέση της χώρας.

HELLENIC REPUBLIC 14 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ Στο επίπεδο του προγραμματισμού του ΕΣΠΑ αναδεικνύονται στην παρούσα φάση 7 Στρατηγικοί άξονες Ανάπτυξης οι οποίοι θα συμβάλλουν στις 3 βασικές προτεραιότητες της αναθεωρημένης ΣτΛ 3 προτεραιότητες 7 Άξονες Ανάπτυξης 1. Η Ευρώπη ελκυστικότερος τόπος Επενδύσεων και εργασίας 2. Γνώση και καινοτομία ως παράγοντες Μεγέθυνσης 3. Δημιουργία περισσότερων και Καλύτερων θέσεων εργασίας

HELLENIC REPUBLIC 15 Συνάφεια με το ΕΣΠΑ Άξονας 1: Περιφερειακή Ανάπτυξη (5 περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα) Άξονας 2: Επιχειρηματικότητα και εξωστρέφεια (Ιδιωτικές επενδύσεις, έρευνα και ανάπτυξη, καινοτομία, τουρισμός) Άξονας 3: Ενίσχυση της προσπελασιμότητας και υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος (Μεταφορές, ενέργεια) Άξονας 4: Ψηφιακή σύγκλιση και αναδιάρθρωση της Δημόσιας Διοίκησης Άξονας 5: Αειφόρος ανάπτυξη Άξονας 6: Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού (Εκπαίδευση, κατάρτιση, ισότητα) Άξονας 7: Προώθηση της διασυνοριακής, διακρατικής, διαπεριφερειακής συνεργασίας