ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΜΕΣΩ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ Αθήνα 1/11/2011

Κοινωνική Συνοχή Κοινωνική Συνοχή Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας ανέδειξε: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας ανέδειξε:  την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού  την εξάλειψη της φτώχειας  τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων  την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας, ως κεντρικά στοιχεία του εκσυγχρονισμού του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και σε θεμελιώδεις στόχους της Στρατηγικής της Λισσαβόνας. ως κεντρικά στοιχεία του εκσυγχρονισμού του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και σε θεμελιώδεις στόχους της Στρατηγικής της Λισσαβόνας.

Πολιτικές για την κοινωνική συνοχή: Πολιτικές για την κοινωνική συνοχή:  Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού  Διευκόλυνση της πρόσβασης και ενσωμάτωσης στο εκπαιδευτικό σύστημα ευπαθών ομάδων του πληθυσμού  Προώθηση ολοκληρωμένων παρεμβάσεων κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης σε τοπικό επίπεδο, με τη συμμετοχή των τοπικών αρχών, των επιχειρήσεων, ΜΚΟ, κοινωνικών και οικονομικών φορέων  Ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας ευάλωτων κοινωνικά ομάδων  Στοχευμένες παρεμβάσεις στήριξης ατόμων που χρήζουν βοήθεια  Ενίσχυση των μηχανισμών για το συντονισμό, παρακολούθηση, αξιολόγηση των πολιτικών κοινωνικής ένταξης και προστασίας, διασφάλιση της συμπληρωματικότητας με τις εθνικές πολιτικές  Βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών μεταβιβάσεων και σύνδεσή τους με την απασχόληση

Κοινωνικός αποκλεισμός Κοινωνικός αποκλεισμός Ορίζεται στην «Κοινή Έκθεση για την Κοινωνική Ενσωμάτωση του 2004», ως η διαδικασία κατά την οποία ορισμένοι πολίτες εξωθούνται στα άκρα της κοινωνίας και εμποδίζεται η πλήρης συμμετοχή τους, εξαιτίας: Ορίζεται στην «Κοινή Έκθεση για την Κοινωνική Ενσωμάτωση του 2004», ως η διαδικασία κατά την οποία ορισμένοι πολίτες εξωθούνται στα άκρα της κοινωνίας και εμποδίζεται η πλήρης συμμετοχή τους, εξαιτίας:  της φτώχειας  των διακρίσεων  της έλλειψης ενός βασικού εισοδήματος που εγγυάται τη διαβίωσή τους  της απουσίας ευκαιριών δια βίου μάθησης.

Τυπολογία μορφών του κοινωνικού κράτους Τυπολογία μορφών του κοινωνικού κράτους  Το μοντέλο του φιλελεύθερου κράτους πρόνοιας (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία Ελβετία κλπ).  Το μοντέλο της συνεργατικής πρόνοιας (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες).  Το μοντέλο της κοινωνικο-δημοκρατικής πρόνοιας (σκανδιναβικό μοντέλο).

Ευπαθείς Ομάδες- Προσδιορισμός Ευπαθείς Ομάδες- Προσδιορισμός Ως ευπαθείς ομάδες θεωρούνται οι κοινωνικές ομάδες, που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό, είτε λόγω εγγενών χαρακτηριστικών είτε λόγω συγκεκριμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ως ευπαθείς ομάδες θεωρούνται οι κοινωνικές ομάδες, που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό, είτε λόγω εγγενών χαρακτηριστικών είτε λόγω συγκεκριμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ευπαθείς ομάδες θεωρούνται τα ΑμεΑ, οι παλιννοστούντες, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι αιτούντες άσυλο, τα θύματα trafficking, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, οι ομάδες με πολιτισμικές ή/και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, χρήστες και πρώην χρήστες ουσιών, οι ανήλικοι παραβάτες, οι φυλακισμένοι, οι αποφυλακισμένοι, οι άστεγοι, τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας ή είναι απειλούμενα από φτώχεια κλπ. Ευπαθείς ομάδες θεωρούνται τα ΑμεΑ, οι παλιννοστούντες, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι αιτούντες άσυλο, τα θύματα trafficking, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, οι ομάδες με πολιτισμικές ή/και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, χρήστες και πρώην χρήστες ουσιών, οι ανήλικοι παραβάτες, οι φυλακισμένοι, οι αποφυλακισμένοι, οι άστεγοι, τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας ή είναι απειλούμενα από φτώχεια κλπ. (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του ΕΣΠΑ , Θεματικός Άξονας 4 «Πλήρης ενσωμάτωση του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών») (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του ΕΣΠΑ , Θεματικός Άξονας 4 «Πλήρης ενσωμάτωση του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών»)

Κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα Κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα Μέσω των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη (ΕΣΔΕΝ), αναλύεται και επεξηγείται ο τρόπος που η χώρα επιδιώκει την κοινωνική συνοχή, καθορίζονται προτεραιότητες, εξειδικεύονται ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες και γίνεται απολογισμός της υλοποίησης. Μέσω των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη (ΕΣΔΕΝ), αναλύεται και επεξηγείται ο τρόπος που η χώρα επιδιώκει την κοινωνική συνοχή, καθορίζονται προτεραιότητες, εξειδικεύονται ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες και γίνεται απολογισμός της υλοποίησης. Στο τελευταίο ΕΣΔΕΝ, προτείνονται τέσσερις πολιτικές προτεραιότητες: Στο τελευταίο ΕΣΔΕΝ, προτείνονται τέσσερις πολιτικές προτεραιότητες:  Ενίσχυση της απασχόλησης, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, τους νέους, τους μακροχρόνια άνεργους και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.  Αντιμετώπιση της μειονεκτικής θέσης προσώπων και ομάδων όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση.  Ενίσχυση της οικογένειας και στήριξη των ηλικιωμένων.  Κοινωνική ένταξη των ΑμεΑ, των μεταναστών και των ατόμων/ομάδων με πολιτισμικές/θρησκευτικές ιδιαιτερότητες.

Αρμοδιότητες Δήμων ν. 3852/2010  Η χορήγηση της Κάρτας Αναπηρίας  Η έκδοση πιστοποιητικών οικονομικής αδυναμίας  Η καταβολή επιδομάτων σε τυφλούς, κωφάλαλους, ανασφάλιστους παραπληγικούς,, καθώς και σε λοιπά άτομα δικαιούμενα παροχής κοινωνικής προστασίας, (ν.δ. 57/1973)  Η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης οικημάτων λόγω απορίας  Η υλοποίηση προγραμμάτων δημόσιας υγείας που οργανώνονται από το Υπουργείο Υγείας  Η έκδοση αποφάσεων παροχής κοινων. προστασίας  Η χορήγηση άδειας ίδρυσης - λειτουργίας και η άσκηση ελέγχου και εποπτείας δημοτικών και ιδιωτικών παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών  Η σύσταση υπηρεσιακής Μονάδας «Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής και Πολιτικών Ισότητας Φύλλων»

Κοινωνική Πολιτική - Δήμοι Κοινωνική Πολιτική - Δήμοι Φορείς άσκησης κοινωνικής πολιτικής Φορείς άσκησης κοινωνικής πολιτικής  Διευθύνσεις Κοινωνικής Πρόνοιας / Υπηρεσιών των ΟΤΑ που απαντώνται κατά κύριο λόγο σε μεγάλους πληθυσμιακά ΟΤΑ,  Δημοτικά Ιδρύματα ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (πρόκειται για ΝΠΔΔ) που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής και κλειστής φροντίδας ή έχουν αντικείμενο την οργάνωση και λειτουργία δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας ( πχ Κέντρα Κοινωνικής Προστασίας),  Δημοτικές Κοινωφελείς Επιχειρήσεις με αντικείμενο την οργάνωση λειτουργιών ή δραστηριοτήτων και την παροχή υπηρεσιών συναφών ή συνδεομένων με τις αρμοδιότητες των ΟΤΑ

Δράσεις Κοινωνικής Συνοχής Δράσεις Κοινωνικής Συνοχής Με την αξιοποίηση πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων (ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, Ε.Κ.Τ.) οι ΟΤΑ ανέλαβαν σημαντική δράση στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής μέσω της λειτουργίας δομών/έργων, δράσεων: Με την αξιοποίηση πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων (ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, Ε.Κ.Τ.) οι ΟΤΑ ανέλαβαν σημαντική δράση στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής μέσω της λειτουργίας δομών/έργων, δράσεων:  Βοήθεια στο Σπίτι,  Βρεφονηπιακοί-βρεφικοί - παιδικοί σταθμοί - ΚΔΑΠ  Κ.Η.Φ.Η,  Γραφεία Υποστηρικτικών Κοινωνικών Υπηρεσιών  «Τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης» μέσω των ΠΕΠ,  «Ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης υπαίθρου και αστικών περιοχών».  Ιατροκοινωνικά κέντρα σε περιοχές με έντονα κοινωνικά προβλήματα, όπως η συγκέντρωση πληθυσμού ROMA.

Προβλήματα Προβλήματα  Η ανάθεση αρμοδιοτήτων δεν συνοδεύτηκε πάντα από την αντίστοιχη μεταφορά πόρων  Η ανάπτυξη κοινωνικών δράσεων είχε συνήθως αποσπασματικό χαρακτήρα  Παρουσιάζονταν προβλήματα σε οργανωτικό επίπεδο  Θεσμικές αλληλοεπικαλύψεις των αρμοδιοτήτων κοινωνικής πολιτικής  Διαπίστωση σημαντικών ελλείψεων στο επίπεδο σχεδιασμό των δράσεων  Ασυνέχειες και αναντιστοιχίες στο παραγόμενο κοινωνικό έργο ανάλογα με το είδος των ΟΤΑ  Απουσία μιας πλήρους χαρτογράφησης των υφιστάμενων δομών

Προτάσεις – Ευκαιρίες Προτάσεις – Ευκαιρίες  Ανάπτυξη ενός προτύπου μεθοδολογικών εργαλείων  Συνέχιση της λειτουργίας σημαντικού μέρους των Προνοιακών Δομών των ΟΤΑ μέσω του ΕΣΠΑ  Αξιοποίηση του σημαντικού κοινωνικού οφέλους για ένα μεγάλο μέρος πληθυσμού (παιδιά, ηλικιωμένοι, ΑμΕΑ κλπ)  Αξιοποίηση της συγκρότησης σε κάθε Δήμο μιας ενιαίας Υπηρεσίας Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής.

Δράσεις κοινωνικής συνοχής / Κοινωνικής Ενσωμάτωσης- Προτεραιότητες: Δράσεις κοινωνικής συνοχής / Κοινωνικής Ενσωμάτωσης- Προτεραιότητες:  Μείωση της παιδικής φτώχειας  Κοινωνική και επαγγελματική ενσωμάτωση των νεαρών ατόμων, που αντιμετωπίζουν προβλήματα διακρίσεων  Εξάλειψη των ανισοτήτων στην εκπαίδευση και κατάρτιση  Πρόσβαση και επιστροφή στην απασχόληση για τα άτομα που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας, (μονογονείς, ΑμΕΑ, εργαζόμενους ετών)  Ενίσχυση των αστέγων  Ενσωμάτωση των μεταναστών  Καταπολέμηση του trafficking  Αποτελεσματική αντιμετώπιση των διακρίσεων  Ανάπτυξη της κοινωνικής εργασίας  Ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας

Χρηματοδοτήσεις ΕΣΠΑ Χρηματοδοτήσεις ΕΣΠΑ  Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» Προϋπολογισμός: 2,260 δις €, κοινοτική συνδρομή. Προϋπολογισμός: 2,260 δις €, κοινοτική συνδρομή.  Ε.Π. «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων». Προϋπολογισμός: 158,800 εκ. €, κοινοτική συνδρομή. Προϋπολογισμός: 158,800 εκ. €, κοινοτική συνδρομή.  Ε. Π. «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση Προϋπολογισμός: 2,058 δις €, κοινοτική συνδρομή. Προϋπολογισμός: 2,058 δις €, κοινοτική συνδρομή.  Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση» Προϋπολογισμός: 505 εκ. €, κοινοτική συνδρομή. Προϋπολογισμός: 505 εκ. €, κοινοτική συνδρομή.