7 η Επιτροπή Παρακολούθησης Νίκος Χριστοδούλου Αθήνα, 19 Φεβρουαρίου 2008 H οπτική γωνία του Παρατηρητηρίου για την Ψηφιακή Ελλάδα

2 Περιεχόμενα 1 Παρακολούθηση Ε.Π. για την ΚτΠ 2 Παρακολούθηση της πορείας της Ψηφιακής Ελλάδας

3 Η εξέλιξη του Προγράμματος μέχρι σήμερα χαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο από οικονομικά στοιχεία, όπως είναι:  ο αριθμός των προκηρύξεων  ο αριθμός των συμβάσεων  ο αριθμός των έργων που υλοποιούνται αυτό που με άλλα λόγια λέμε «Απορροφητικότητα». Το Παρατηρητήριο θεωρώντας ότι το σύστημα δεικτών που υπάρχει αποτελεί βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση του προγράμματος, εκπόνησε πρόσφατα μια μελέτη με στόχο την εξέλιξη των τιμών των δεικτών του Ε.Π. για την ΚτΠ. Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση των δεικτών ήταν τα ακόλουθα: Το Παρατηρητήριο μελέτησε την εξέλιξη του Ε.Π. για την ΚτΠ μέσω δεικτών  Σαφήνεια του ορισμού του δείκτη  Σύνδεση του δείκτη με τους στόχους του Μέτρου στο οποίο εντάσσεται  Βαρύτητα του δείκτη στο Μέτρο στο οποίο εντάσσεται  Ύπαρξη και εφαρμογή κατανοητής μεθόδου μέτρησης  Πηγές μέτρησης του δείκτη  Συχνότητα μέτρησης του δείκτη  Χρησιμότητα του δείκτη

4 Από την ανάλυση προέκυψε ότι: - ο σύνθετος ορισμός κάποιων δεικτών - ο τρόπος Μέτρησης τους - ο αριθμός των έργων που συνεισφέρουν στην υλοποίηση του και - η έλλειψη οργάνωσης στην καταγραφή των στοιχείων αποτελούν κάποιες από τις βασικές αιτίες για την ύπαρξη δεικτών απομακρυσμένων από τον τελικό στόχος τους Φύση Δεικτών Προβλήματα με  τον ορισμό  τις σύνθετες έννοιες που τον αποτελούν  το αντικείμενο που πραγματεύεται &  το πλήθος των αντικειμένων που τον συνθέτουν Μέτρηση Δείκτη Προβλήματα με  τον τρόπο μέτρησης  την αξιοπιστία της μέτρησης Προβλήματα με θέματα  χειρισμού  οργάνωσης &  επικοινωνίας (π.χ. έλλειψη συντονισμού καθυστέρηση διαδικασιών) Ανθρώπινος Παράγοντας Έργα Υλοποίησης Προβλήματα με τις διαδικασίες έναρξης και λήξης των έργων που τροφοδοτούν το δείκτη προκήρυξη διαγωνισμών)  αποστολή προτάσεων  αξιολόγηση  εγκρίσεις κονδυλίων  ακυρώσεις εργασιών Επισημάνθηκαν 4 κατηγορίες αιτιών Αιτίες προβλημάτων Από την ανάλυση εντοπίσθηκαν αιτίες που δρουν ανασταλτικά στη σωστή μέτρηση των δεικτών

Επίσης εντοπίσθηκαν προβλήματα απόκλισης τιμών των δεικτών στο ΟΠΣ (υστέρηση) με τις παραγματικές τιμές Ένα από τα βασικά προβλήματα που παρατηρήθηκε ήταν η απόκλιση των τιμών ανάμεσα στις τιμές των δεικτών που υπήρχαν καταχωρημένες στο ΟΠΣ και στις τιμές που έδιναν οι φορείς. Τα στοιχεία του ΟΠΣ δεν είναι ενημερωμένα γιατί: 1.Αφενός στην καθυστέρηση στην αποστολή και κατ’ επέκταση στην καταχώρηση των Τριμηνιαίων Δελτίων Έργου και αφετέρου στην έλλειψη ποιοτικού ελέγχου στα περιεχόμενα στοιχεία. 2.Το ΟΠΣ αδυνατεί να απεικονίσει τη στοχοθεσία. Τόσο η τιμή υλοποίησης όσο και η τιμή στόχος κάθε δείκτη καταχωρείται σε επίπεδο έργου μόνο όταν ξεκινήσει υλοποίηση και μεμονωμένα. 3.Υπάρχουν περιπτώσεις που η τιμή - στόχος κάποιων δεικτών του ΟΠΣ, ως άθροισμα των έργων που συμβάλλουν σε αυτούς, υπερβαίνουν την τιμή – στόχο του Συμπληρώματος Προγραμματισμού (ή του Ε.Π.) για τον ίδιο δείκτη. Οι περιπτώσεις αυτές οφείλονται είτε σε εσφαλμένη εισαγωγή στοιχείων στο σύστημα, είτε στην εμφάνιση στο σύστημα έργων που έχουν απενταχθεί. 5

6 Εργαλείο Παρακολούθησης Χρηματοοικονομικά Αποτελέσματα Πελάτες- Τελικοί Ωφελούμενοι Μάθηση & Ανάπτυξη Εμπλεκομένων Στελεχών / Φορέων Εσωτερικές Διεργασίες Αξιολογούνται οι διαδικασίες υλοποίησης των έργων του ΕΠ-ΚτΠ. Περιλαμβάνει τα στοιχεία του προγράμματος που σχετίζονται με την οικονομική διαχείριση των πόρων του και με δράσεις δαπανών εξοπλισμού και υλοποίησης έργων Είναι αυτοί που καταλήγουν οι ευεργετικές δράσεις του προγράμματος Εντάσσονται όλες οι δράσεις με σκοπό την ανάπτυξη, βελτίωση και αναδιάρθρωση της τεχνολογικής υποδομής των εμπλεκόμενων φορέων Το Παρατηρητήριο προχώρησε σε 2 η κατηγοριοποίηση των δεικτών σε επίπεδο συνόλου δεικτών και σε επίπεδο άξονα και με βάση Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος της τρέχουσας τιμής των δεικτών με βάρος την απόδοση κάθε δείκτη. Το Παρατηρητήριο προχώρησε σε νέα κατηγοριοποίηση των Δεικτών

. Σε επίπεδο αξόνων, θετική εικόνα παρουσιάζουν οι Άξονες 1: «Παιδεία και Πολιτισμός», 3: «Ανάπτυξη και Απασχόληση στην Ψηφιακή Οικονομία» και 5: «Τεχνική Βοήθεια Προγράμματος», ενώ οι Άξονες 2: «Εξυπηρέτηση του Πολίτη και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής» και 4: «Επικοινωνίες» επιταχύνουν τους ρυθμούς εξέλιξής τους Οι δράσεις των οποίων η υλοποίηση παρουσίασε μεγάλη πρόοδο ήταν οι σχετικές με: i.εκπαίδευση και κυρίως με τη δημιουργία τεχνικής υποδομής ΤΠΕ ii.οργάνωση και την ανάπτυξη της εκπαίδευσης iii.χρήση, εκμετάλλευση και επιμόρφωση όλων των εμπλεκομένων με την παιδεία iv.πολιτιστικό περιεχόμενο v.οργάνωση και διαχείριση των έργων vi.χρήση, εκμετάλλευση και επιμόρφωση όλων των εμπλεκομένων με τη Δημόσια Διοίκηση vii.οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων για την είσοδό τους στην ψηφιακή οικονομία και τη δημιουργία ευνοϊκού «ψηφιακού» περιβάλλοντος για οικονομική δραστηριότητα viii.μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων στις νέες τεχνολογίες στο χώρο των τηλεπικοινωνιών και ix.ενέργειες εσωτερικών διαδικασιών οργάνωσης δομών φορέων και υπηρεσιών με ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα Υπολείπονται οι δράσεις ανάπτυξης και αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών ηλεκτρονικού εμπορίου και επιχειρείν προς όφελος Πελατών και Τελικών Ωφελουμένων. Συμπεράσματα 7

8 Το Παρατηρητήριο έχει προτείνει ένα σύνολο δεικτών (λίγοι και εύκολα μετρήσιμοι) για την παρακολούθηση της επόμενης περιόδου Το παραπάνω σύνολο δεκτών και το εργαλείο που αναπτύχθηκε από το Παρατηρητήριο μπορεί να αποτελέσει βασικό εργαλείο αξιολόγησης για τη νέα περίοδο

9 Περιεχόμενα 1 Παρακολούθηση Ε.Π. για την ΚτΠ 2 Παρακολούθηση της πορείας της Ψηφιακής Ελλάδας

10 Ολοκληρώνονται και τα δεκαπέντε υποέργα / μελέτες που ανέλαβε το Παρατηρητήριο για την Γ’ Προγραμματική Περίοδο Α/ΑΤίτλος Μελέτης Παραδοτέα Η χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο Δημόσιο (e-government) √√ 2 Η χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών στις Περιφέρειες και τους ΟΤΑ √√ 3 Η χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών στον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα √√ 4 Μελέτη βελτίωσης αποδοτικότητας των επενδύσεων σε τεχνολογίες πληροφορικής στη δημόσια διοίκηση √ 5 Μελέτη για τον προσδιορισμό και την παρακολούθηση των δεικτών του σχεδίου eEurope 2005 στην Ελλάδα √ 6 Μελέτη για τη μέτρηση των δεικτών των πρωτοβουλιών eEurope και i2010 για τα έτη 2006 και 2007 √√ 7 Μελέτη των κλάδων Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα: Κατάσταση και προοπτικές √√ 8 Μελέτες περίπτωσης για τη χρήση των ΤΠΕ στην Ελληνική κοινωνία √√ 9 Βέλτιστες πρακτικές χρήσης ΤΠΕ στον Δημόσιο και ιδιωτικό Τομέα √ 10 Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης αναφορικά με την πρόοδο της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) στην Ελλάδα: Διαθεσιμότητα, κάλυψη, μεθοδολογία, έρευνα ανάπτυξης ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης √ 11 Ευρυζωνικότητα στην Ελλάδα: Κατάσταση και Προοπτικές √ 12 Μελέτη για τη δημιουργία υποδομής για την παρακολούθηση των δεικτών του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας και των δεικτών του Συμπληρώματος Προγραμματισμού √√ 13 Η χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών στην υγεία και πρόνοια √√ 14 Μελέτη της διείσδυσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στον τομέα του Τουρισμού: Στρατηγικές και Προοπτικές √√ 1515 Μελέτη περίπτωσης για τις ελληνικές online φορολογικές υπηρεσίες και άσκηση μάθησης μέσω σύγκρισης (bench-learning exercise) με αντίστοιχες υπηρεσίες χωρών της ΕΕ √

Το ποσοστό ατόμων που χρησιμοποιούν Η/Υ και Διαδίκτυο ανεξάρτητα αν έχουν δική τους σύνδεση ή όχι αυξάνεται σταθερά (*) (*) Εκτίμηση τιμών 11 Ποσοστά ατόμων

Αττική Δυτ. Μακεδονία - Επικείμενοι Γεωγραφική Περιοχή Αν. Μακεδονία/Θράκη Στ. Ελλάδα Β.Αιγαίο Δυτ. Ελλάδα Ήπειρος Θεσσαλία Ν. Ιουνίου Κεν. Μακεδονία Κρήτη Ν. Αιγαίο Πελοπόννησος Κατοχή υπολογιστή Πρόσβαση στο Διαδίκτυο Πρέπει ωστόσο να προσεχθούν οι διαφοροποιήσεις ανά Γεωγραφική Περιοχή Στοιχεία 2006

13 Επίσης υπάρχουν συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες με πιθανότητα ψηφιακού χάσματος Γενικό κοινό ετών % Μετανάστες % Άτομα 3 ης ηλικίας % ΑμεΑ % Πρόσβαση στο Διαδίκτυο (Βάση: Σύνολο επαφών) Χρήση Η/Υ (Βάση: Σύνολο επαφών) Πρόσβαση στο διαδίκτυο και χρήση Η/Υ από ΑΜΕΑ, Μετανάστες, 3η ηλικία - Στοιχεία 1 ου εξαμήνου

Οι ηλεκτρονικές Δημόσιες Υπηρεσίες 2007 (με βάση την κατηγοριοποίηση της ΕΕ) εμπλουτίζονται 14

15 Με ελλείψεις η διείσδυση των ΤΠΕ στο Δημόσιο –Δεν υπάρχει οργανωμένη καταγραφή συστημάτων –Σημαντικός αριθμός εφαρμογών είναι ανεπτυγμένος σε Access και Excel –Διασύνδεση μόνο με τα ΟΠΣ των Φορέων και σε πολύ μικρό ποσοστό με συστήματα τρίτων –Η συντριπτική πλειοψηφία των συστημάτων χωρίς συμβόλαια συντήρησης Αύξηση χρήσης Η/Υ Δεξιότητες που έχει ο υπάλληλος Ανασφάλεια εν όψει εκσυγχρονισμού Δύο τα κίνητρα για τη χρήση των Η/Υ από τους Δημόσιους Υπαλλήλους  Δε γνωρίζουν την εθνική στρατηγική για την Ψηφιακή Σύγκλιση  Θεωρούν την κουλτούρα της υπηρεσίας τους γραφειοκρατική  Θεωρούν ότι ο φορέας τους είναι μέτρια προσανατολισμένος στον πολίτη  Εκφράζουν την ανάγκη περαιτέρω κατάρτισης σε ΤΠΕ  Είναι δεκτικοί στο ενδεχόμενο οργανωσιακών αλλαγών Οι δημόσιοι υπάλληλοι:

16 Ανάκαμψη του κύκλου εργασιών του τομέα ΤΠΕ Η συμβολή του τομέα ΤΠΕ στο ΑΕΠ είναι της τάξης του 3,8%. To 2006 διαφαίνεται υπερκάλυψη της % μείωσης που υπήρξε το Το εκτιμάται ότι ο τομέας θα συνεχίσει να έχει αυξητικές τάσεις.

17 Αναφορικά με την ευρυζωνικότητα, τόσο το μέσο μηνιαίο κόστος όσο και η διείσδυση σημειώνουν σημαντική βελτίωση Το μέσο μηνιαίο κόστος εμφανίζει πτωτική τάση Η Διείσδυση της Ευρυζωνικότητας αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς Εξέλιξη Μέσου Μηνιαίου Κόστους

Στην ευρυζωνικότητα επίσης, η προοπτική της σύγκλισης με την ΕΕ 25 είναι πλέον ορατή - Σενάρια σύγκλισης της Ελάδας με την ΕΕ

19 Συμπεράσματα 1.Η αύξηση της έντασης της χρήσης του Διαδικτύου είναι δεδομένη σε επίπεδο νοικοκυριών/ατόμων. Παρόλο αυτά αξίζει να παρατηρήσει κανείς την διαφορά  ανάμεσα στην περιφέρεια της Αττικής και στις υπόλοιπες περιφέρειες  ανάμεσα στο γενικό πληθυσμό και κάποιες ειδικές πληθυσμιακές ομάδες 2.Οκτώ από τις 20 βασικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες είναι διαθέσιμες από το κράτος προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. 3.Σε επίπεδο κεντρικής και τοπικής αυτοδιοίκησης χρειάζονται ακόμη βήματα εξοικείωσης για την ένταση της χρήσης των ΤΠΕ. 4.Σημαντική η συμβολή του κλάδου των ΤΠΕ στην οικονομία (3,8% του ΑΕΠ), κάτι που σε σημαντικό βαθμό συνεισφέρει στην αύξηση της ζήτησης των θέσεων εργασίας που σχετίζονται με ΤΠΕ. στην αγορά 5.Άνοδος των ευρυζωνικών συνδέσεων και μείωση του κόστους των προσφερόμενων πακέτων. Με αισιόδοξους υπολογισμούς εκτιμάται ότι η χώρα μας μέσα στην επόμενη διετία θα αγγίξει ποσοστά ευρυζωνικών συνδέσεων αντίστοιχα με τα ανάλογα ευρωπαϊκά

Το νέο Όραμα του Παρατηρητηρίου για την περίοδο Το Παρατηρητήριο στην Ψηφιακή Ελλάδα Όραμα του Παρατηρητηρίου είναι να αποτελέσει κεντρική πηγή: Πληροφόρησης Διαμόρφωσης προτάσεων Επηρεασμού του ψηφιακού γίγνεσθαι Τα εμπόδια αξιοποίησης των ΤΠΕ Το Εθνικό και Ευρωπαϊκό περιβάλλον Προσφορά & Ζήτηση του τομέα Προτάσεις Ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην παραγωγή και στην καθημερινότητα των πολιτών Την ικανοποίηση & ένταση χρήσης των ψηφιακών υπηρεσιών & προϊόντων Τις δεξιότητες του Ανθρωπίνου Δυναμικού Δράσεων για την αύξηση της ικανοποίησης πολιτών και επιχειρήσεων από τις προσφερόμενες υπηρεσίες και προϊόντα Προτάσεις για την ανάπτυξη του Τομέα ΤΠΕ Στο σχεδιασμό & αξιολόγηση δράσεων άλλων φορέων Την Πολιτεία στη διαμόρφωση αναπτυξιακών κινήτρων Επικοινωνία αποτελεσμάτων σε εστιασμένες πληθυσμιακές κατηγορίες και επιχειρήσεις Πολιτεία Ειδικές Πληθυσμιακές Ομάδες Επιχειρηματικό Κόσμο σχετικά με Περιφέρεια Επικοινωνία αποτελεσμάτων σε Ευρωπαϊκούς κ Διεθνείς οργανισμούς 20