Ονοματεπώνυμο και ιδιότητα ομιλητή Εκστρατεία Ασφαλείς και Υγιείς Χώροι Εργασίας 2012-2013 Εργοδότες: Η συμμετοχή των εργαζομένων στην επαγγελματική ασφάλεια και υγεία Ονοματεπώνυμο και ιδιότητα ομιλητή Ημερομηνία | Τίτλος εκδήλωσης

Γενικός στόχος: διαχείριση βασικών επιχειρηματικών κινδύνων μέσω της επίτευξης υψηλών επιδόσεων σε θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία Βασικές αρχές επίτευξης υψηλών επιδόσεων σε θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία: Σύστημα διαχείρισης βασιζόμενο σε εκτιμήσεις κινδύνων Εφαρμογή μέσω σχεδιασμού, υλοποίησης, παρακολούθησης και επανεξέτασης Ανάληψη ισχυρού και ενεργού επιτελικού ρόλου σε επίπεδο κορυφής Συμμετοχή των εργαζομένων

Η νοοτροπία σε θέματα ασφάλειας και υγείας που βασίζεται στην ανάληψη επιτελικού ρόλου και τη συμμετοχή είναι: Νοοτροπία που ευνοεί την αναγνώριση από όλους των δικαιωμάτων, των ρόλων και των υποχρεώσεών τους στον τομέα της προστασίας της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και την μεταξύ τους συνεργασία για την πρόληψη ασθενειών και τραυματισμών που σχετίζονται με την εργασία Η ανάληψη επιτελικού ρόλου συμβαδίζει με τη συμμετοχή. Από την κορυφή ως τη βάση, η διοίκηση: οφείλει να επιδεικνύει σαφή δέσμευση σε θέματα υγείας και ασφάλειας έχει την ευθύνη της διαμόρφωσης κατάλληλων συνθηκών συνεργασίας και συμμετοχής Χωρίς την ανάληψη αποτελεσματικού επιτελικού ρόλου, η συμμετοχή δεν θα είναι επιτυχής.

Τι σημαίνει συμμετοχή των εργαζομένων; (1) Η συμμετοχή των εργαζομένων περιλαμβάνει πρωτίστως τα εξής: Ενημέρωση Παροχή καθοδήγησης & κατάρτισης Διαβούλευση με τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους Τα ανωτέρω συνιστούν επιταγές του νόμου προς όλα τα κράτη μέλη.

Τι σημαίνει συμμετοχή των εργαζομένων; (2) Η πλήρης και ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους στη διαχείριση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας υπερβαίνει αισθητά την απλή ενημέρωση, κατάρτιση και διαβούλευση. Οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους ενθαρρύνονται να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων που άπτονται της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία. Υπάρχει αποτελεσματική επικοινωνία με τα ανώτερα επίπεδα της διοικητικής ιεραρχίας: οι εργαζόμενοι εισακούονται και οι απόψεις τους λαμβάνονται ουσιαστικά υπόψη. Οι σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων βασίζονται στη συνεργασία, την εμπιστοσύνη, τον σεβασμό και την από κοινού επίλυση των προβλημάτων. Η συμμετοχή των εργαζομένων συμβάλλει τα μέγιστα στην βελτίωση των συνθηκών υγείας και της ασφάλειας.

Αμφίδρομη διαδικασία Η συμμετοχή των εργαζομένων στην προστασία της ασφάλειας και της υγείας είναι στην ουσία μια αμφίδρομη διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι/εκπρόσωποι των εργαζομένων: συζητούν μεταξύ τους ακούν τους προβληματισμούς αμφότερων των πλευρών εγείρουν τους προβληματισμούς τους και επιλύουν από κοινού τα προβλήματα μαθαίνουν και ανταλλάσσουν απόψεις και πληροφορίες συζητούν εγκαίρως θέματα κοινού ενδιαφέροντος λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις της άλλης πλευράς συναποφασίζουν

Τα οφέλη της διαχείρισης της ασφάλειας και υγείας στην εργασία Η συνεργασία με τους εργαζόμενους βοηθά ουσιαστικά τους εργοδότες να διαχειριστούν την υγεία και την ασφάλεια με πρακτικό τρόπο: αυξάνοντας τους διαθέσιμους πόρους συμβάλλοντας στον εντοπισμό κινδύνων στους χώρους εργασίας μεριμνώντας για την υλοποίηση των ελέγχων της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία ενισχύοντας τη δέσμευση έναντι των εν λόγω ελέγχων και της εργασίας με ασφαλή και υγιή τρόπο Οι επιχειρήσεις με καλό επίπεδο συμμετοχής των εργαζομένων συνιστούν σε γενικές γραμμές πιο ασφαλείς και υγιείς χώρους εργασίας. Από τις περιπτώσεις καλών πρακτικών που έχει συλλέξει ο EU-OSHA προκύπτει συστηματικά η σημαντική συμβολή της συμμετοχής των εργαζομένων στον καθορισμό μέτρων αποτελεσματικής πρόληψης

Η νομοθεσία Η νομοθεσία περί υγείας και ασφάλειας στην εργασία κατοχυρώνει τη διαβούλευση με τους εργαζόμενους λόγω της σπουδαιότητάς της στην πρόληψη κινδύνων και την εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων. Στο πλαίσιο της διαχείρισης της υγείας και της ασφάλειας, η ευρωπαϊκή νομοθεσία θεσπίζει ελάχιστες επιταγές προς τους εργοδότες για: Ενημέρωση των εργαζομένων Παροχή καθοδήγησης και κατάρτισης στους εργαζόμενους Διαβούλευση με τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους Η νομοθεσία και οι πρακτικές κάθε χώρας θέτουν ειδικότερες απαιτήσεις.

Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ. 89/391– θέτει ελάχιστες απαιτήσεις για τη διαβούλευση με τους εργαζόμενους (1) Οι εργοδότες οφείλουν να διαβουλεύονται με τους εργαζόμενους ή/και τους εκπροσώπους τους και να τους επιτρέπουν να συμμετέχουν σε συζητήσεις για όλα τα θέματα που άπτονται της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία. Οφείλουν: να σέβονται το δικαίωμά τους να υποβάλλουν προτάσεις να οργανώνουν τη συμμετοχή τους με ισορροπημένο τρόπο

Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ. 89/391– θέτει ελάχιστες απαιτήσεις για τη διαβούλευση με τους εργαζόμενους (2) Πρέπει να πραγματοποιείται διαβούλευση με τους εργαζόμενους για: κάθε μέτρο που μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά την ασφάλεια και την υγεία τον καθορισμό των εργαζομένων που είναι υπεύθυνοι για δραστηριότητες ΕΑΥ και τη χρησιμοποίηση εξωτερικών υπηρεσιών ΕΑΥ την πληροφόρηση σχετικά με τις εκτιμήσεις κινδύνων και τις ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης για: τα μέτρα προστασίας τον κατάλογο σοβαρών ατυχημάτων και συμβάντων που δηλώνονται στις αρχές την κατάρτιση εργαζομένων σε θέματα ΕΑΥ Πρέπει να πραγματοποιείται διαβούλευση με τους εργαζόμενους για: κάθε μέτρο που μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά την ασφάλεια και την υγεία τον καθορισμό των εργαζομένων που είναι υπεύθυνοι για δραστηριότητες ΕΑΥ, παροχής πρώτων βοηθειών, πυρόσβεσης και εκκένωσης, και τη χρησιμοποίηση προσηκουσών εξωτερικών υπηρεσιών τη φύση και τη χρήση πληροφοριών σχετικά με τις εκτιμήσεις κινδύνων και τις ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε συγκεκριμένους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης για: τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν τον κατάλογο των ατυχημάτων που συνεπάγονται άνω των 3 ημερών απουσία από την εργασία και τις εκθέσεις ατυχημάτων προς υποβολή στις αρμόδιες αρχές τον σχεδιασμό και την οργάνωση της κατάρτισης εργαζομένων σε θέματα ΕΑΥ

Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ Η οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για την ΕΑΥ –οδηγία αριθ. 89/391– θέτει ελάχιστες απαιτήσεις για τη διαβούλευση με τους εργαζόμενους (3) Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων δικαιούνται να ζητούν από τον εργοδότη τη λήψη προσηκόντων μέτρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας. Οι εργοδότες οφείλουν να επιτρέπουν στους εκπροσώπους των εργαζομένων: να λαμβάνουν άδεια μετ' αποδοχών, οφείλουν δε να τους παρέχουν τα μέσα για να ασκούν τα δικαιώματά τους να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων που διενεργούν οι αρχές Η νομοθεσία και οι πρακτικές κάθε χώρας θέτουν ειδικές απαιτήσεις για την ενημέρωση και τη διαβούλευση, τους εκπροσώπους εργαζομένων και τις επιτροπές ασφάλειας. Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων δικαιούνται να ζητούν από τον εργοδότη τη λήψη προσηκόντων μέτρων και την υποβολή προτάσεων Οι εργοδότες οφείλουν να επιτρέπουν στους αρμόδιους για την υγεία και την ασφάλεια εκπροσώπους των εργαζομένων να λαμβάνουν προσήκουσα άδεια, χωρίς απώλεια αποδοχών, και να τους παρέχουν τα αναγκαία μέσα για την επιτέλεση των καθηκόντων τους Πρέπει να επιτρέπεται στους εκπροσώπους των εργαζομένων να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων που διενεργούν οι αρχές Η νομοθεσία ή/και οι πρακτικές κάθε χώρας θέτουν ειδικές απαιτήσεις για την ενημέρωση και τη διαβούλευση, ιδίως όσον αφορά τους εκπροσώπους εργαζομένων και φόρα όπως οι κοινές επιτροπές ασφαλείας

Ρυθμίσεις συμμετοχής (1) Η συμμετοχή πρέπει να είναι συστηματική, συνεκτική και σχεδιασμένη. Επιβάλλεται η εξασφάλιση ουσιαστικής και αποτελεσματικής συμμετοχής κατά την εκτίμηση κινδύνων. Η συμμετοχή δεν πρέπει να είναι πολύπλοκη. Μπορεί να επιτευχθεί: μέσω εκπροσώπων εργαζομένων και επιτροπών ασφαλείας, χρησιμοποιώντας ομάδες εργασίας για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων, κατά την κατάρτιση - ενθαρρύνοντας τους εργαζόμενους να διατυπώνουν τις απόψεις τους για τα υπό συζήτηση θέματα.

Ρυθμίσεις συμμετοχής (2) Η διαπροσωπική επικοινωνία και ανατροφοδότηση μπορεί να επιτευχθεί: καθορίζοντας διαδικασίες αναφοράς τραυματισμών, παρ' ολίγον ατυχημάτων, κ.λπ. και παρέχοντας ανατροφοδότηση αναφορικά με ιδέες περί βελτίωσης της υγείας και της ασφάλειας εντάσσοντας την ΕΑΥ σε δραστηριότητες ευαισθητοποίησης, συναντήσεις ενημέρωσης, συνεδριάσεις τμημάτων/ομάδων, στο ενδοδίκτυο της επιχείρησης, σε μηχανισμούς υποβολής ιδεών, κ.λπ. διεξάγοντας έρευνες και άλλες μελέτες

Ρυθμίσεις συμμετοχής (3) Εκπρόσωποι εργαζομένων έναντι άμεσης συμμετοχής εργαζομένων: Η άμεση συμμετοχή εργαζομένων και οι εκπρόσωποι εργαζομένων δεν συνιστούν οδούς που υποκαθιστούν η μία την άλλη, αλλά διαφορετικές οδούς που πρέπει να συνδυάζονται όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα Ο εκπρόσωπος εργαζομένων που προωθεί τις απόψεις των συναδέλφων του, συνιστά αποτελεσματικό μέσο συμμετοχής του συνόλου του εργατικού δυναμικού στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας Η νομοθεσία και οι πρακτικές κάθε χώρας θέτουν απαιτήσεις για τους εκπροσώπους εργαζομένων και τις επίσημες δομές (π.χ. επιτροπές ασφαλείας).

Παράγοντες επιτυχίας (1) Ηγεσία που επιδεικνύει δέσμευση στον διάλογο και στη συμμετοχή των εργαζομένων: ακολουθεί ανοιχτή προσέγγιση παρέχει πάντοτε ανατροφοδότηση προβλέπει επαρκή χρονικά περιθώρια ενθαρρύνει τους εργαζόμενους να συμμετέχουν, ακόμη και ως εκπρόσωποι εργαζομένων Συνδυαστική χρήση επίσημων και ανεπίσημων μεθόδων Ενθάρρυνση της συμμετοχής όλων... εργαζομένων σε βάρδιες, εργαζομένων μερικής απασχόλησης, εργαζομένων κατ' οίκον, κ.λπ. Η αποτελεσματική συμμετοχή των εργαζομένων προϋποθέτει ηγεσία που επιδεικνύει δέσμευση στον διάλογο και στη συμμετοχή των εργαζομένων - οι διευθυντές και τα ανώτερα διοικητικά στελέχη πρέπει να προβάλλουν τη στήριξη που παρέχουν στη συμμετοχή των εργαζομένων. Οι διευθυντές και τα ανώτερα διοικητικά στελέχη μπορούν να επιδεικνύουν τη στήριξη που παρέχουν στη συμμετοχή των εργαζομένων: υιοθετώντας ανοιχτή προσέγγιση, γεγονός που σημαίνει, μεταξύ άλλων, να ακούν προσεκτικά, να ενεργούν βάσει αυτών που ακούν και να μαθαίνουν από αυτά που ακούν παρέχοντας πάντοτε ανατροφοδότηση για κάθε ζήτημα που θίγουν οι εργαζόμενοι, ακόμη κι αν είναι απλώς για να δηλώσουν ότι δεν μπορεί να επιλυθεί. Είναι απογοητευτικό για τους εργαζόμενους να θίγουν προβλήματα και κατόπιν να μην μαθαίνουν τι μέτρα λαμβάνονται σχετικά αναγνωρίζοντας ότι η ανάπτυξη αποτελεσματικών ρυθμίσεων συμμετοχής των εργαζομένων συνιστά χρονοβόρα διαδικασία. Πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της διαρκούς ανάπτυξης ενθαρρύνοντας τους εργαζόμενους να συμμετέχουν και να αναλαμβάνουν ρόλο εκπροσώπων εργαζομένων Η συνδυαστική χρήση –επίσημων και ανεπίσημων–- ρυθμίσεων και μεθόδων είναι αποτελεσματικότερη Οι ρυθμίσεις πρέπει να επιτρέπουν την πλήρη συμμετοχή όλων στη διαμόρφωση των μέτρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας, όπως των εργαζομένων σε βάρδιες, των εργαζομένων μερικής απασχόλησης, των εργαζομένων κατ' οίκον, κ.λπ.

Παράγοντες επιτυχίας (2) Συστηματική συμμετοχή σε όλες τις διαδικασίες διαχείρισης της ΕΑΥ Παροχή κατάρτισης σε διοικητικά στελέχη, προϊσταμένους και εκπροσώπους εργαζομένων Ανάπτυξη νοοτροπίας που ευνοεί την ενσωμάτωση της υγείας και της ασφάλειας στους ρόλους όλων Η επιτυχία εξαρτάται επίσης από: τη συστηματική συμμετοχή σε όλες τις διαδικασίες διαχείρισης της ΕΑΥ - εντοπισμό κινδύνων, εκτίμηση κινδύνων, αποφάσεις για μέτρα πρόληψης, εφαρμογή, παρακολούθηση και επανεξέταση την παροχή κατάλληλης κατάρτισης στα διοικητικά στελέχη, τους προϊσταμένους και τους εκπροσώπους εργαζομένων, ώστε να μπορούν να στηρίζουν αποτελεσματικά τη συμμετοχή των εργαζομένων την ανάπτυξη νοοτροπίας που ευνοεί την ενσωμάτωση της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας στους ρόλους όλων

Συμπέρασμα (1) Ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων: Ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων: Απαιτεί αποτελεσματική επικοινωνία και διαβούλευση, εμπιστοσύνη και σεβασμό, αρμονική συνεργασία, διάλογο και προσεκτική ακρόαση

Συμπέρασμα (2) Τα οφέλη της καλής συμμετοχής των εργαζομένων: αξιοποιούνται στον βέλτιστο βαθμό οι γνώσεις όλων η επιχείρηση ωφελείται από τη μείωση του ποσοστού των τραυματισμών που οφείλονται στην εργασία συνεπάγεται συνήθως αύξηση της παραγωγικότητας, της ποιότητας και της αποδοτικότητας ενισχύει τη δέσμευση των εργαζομένων ενισχύει τη συνεργασία τα προβλήματα επιλύονται από κοινού

Εκστρατείες που βασίζονται σε δίκτυα Βασικό πλεονέκτημα: Δίκτυο Εθνικών Εστιακών Πόλων και Τριμερή Δίκτυα για την ΕΑΥ Αλλά και … συμμετοχή λοιπών ενδιαφερομένων/εταίρων Επίσημοι εταίροι εκστρατείας (πανευρωπαϊκοί και διεθνείς φορείς) όπως κοινωνικοί εταίροι, ΜΚΟ, κλαδικές ομοσπονδίες και δίκτυα, ιδιωτικές εταιρείες Θεσμικά όργανα της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντιπροσωπείες της ΕΕ, οργανισμοί της ΕΕ, το δίκτυο Enterprise Europe

Πώς μπορείτε να συμμετάσχετε ενεργά; Στην εκστρατεία μπορούν να συμμετάσχουν φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Μπορείτε να συμμετάσχετε ενεργά: διαδίδοντας πληροφορίες και υλικό της εκστρατείας λαμβάνοντας μέρος σε κάποια από τις πολυάριθμες εκδηλώσεις, συνέδρια, διαγωνισμούς, διαφημιστικές εκστρατείες που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της εκστρατείας οργανώνοντας τις δικές σας δραστηριότητες

Προσφορά σύναψης εταιρικών σχέσεων στο πλαίσιο της εκστρατείας Προσφορά σύναψης εταιρικών σχέσεων στο πλαίσιο της εκστρατείας Οι πανευρωπαϊκοί οργανισμοί μπορούν ακόμη να υποβάλουν αίτηση για να γίνουν εταίροι της εκστρατείας. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός παρέχει: Πιστοποιητικό συμμετοχής Φάκελο συμμετοχής Προώθηση σε επίπεδο ΕΕ και στα ΜΜΕ Πλατφόρμα επιγραμμικής επικοινωνίας Ειδική ενότητα για τους εταίρους στον δικτυακό τόπο της εκστρατείας

Ευρωπαϊκά βραβεία καλής πρακτικής Αναγνώριση ξεχωριστών και καινοτόμων συνεισφορών Ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ διοικητικών στελεχών και εργαζομένων Βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας στους χώρους εργασίας Συμμετοχές από Κράτη μέλη ΕΕ, ΕΟΧ, Δυτικά Βαλκάνια και Τουρκία Δύο κατηγορίες υποψηφιοτήτων: Χώροι εργασίας που απασχολούν λιγότερα από 100 άτομα Χώροι εργασίας με 100 ή περισσότερους εργαζόμενους Οι νικητές επιλέγονται από συμμετοχές που υποβάλλουν οι Εθνικοί Εστιακοί Πόλοι http://osha.europa.eu/en/about/competitions

Πόροι Ο οδηγός της εκστρατείας Πρακτικοί οδηγοί για εργαζόμενους και διοικητικά στελέχη Παραδείγματα καλής πρακτικής Νέα για τις εκδηλώσεις της εκστρατείας Παρουσιάσεις και βιντεοκλίπ κινουμένων σχεδίων Όλα διαθέσιμα σε 24 γλώσσες www.healthy-workplaces.eu

Σημαντικές ημερομηνίες Έναρξη εκστρατείας 18 Απριλίου 2012 Ευρωπαϊκές Εβδομάδες για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία Οκτώβριος 2012 και Οκτώβριος 2013 Τελετή απονομής Βραβείων Καλής Πρακτικής Απρίλιος 2013 Πανευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη κορυφής με θέμα «Ασφαλείς και Υγιείς Χώροι Εργασίας» Νοέμβριος 2013 24

Περισσότερες πληροφορίες Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο της εκστρατείας www.healthy- workplaces.eu Για να πληροφορηθείτε τις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητες στη χώρα σας, επικοινωνήστε με τον Εθνικό Εστιακό Πόλο www.healthy-workplaces.eu/fops