ΑΡΧΑΙΑ ΙΛΛΥΡΙΑ Αρτέμης Μουαμετη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ιλλυρία κατά την κλασσική αρχαιότητα, ήταν περιοχή στο δυτικό μέρος της σημερινής βαλκανικής χερσονήσου, η οποία κατοικούνταν από τις φυλές των Ιλλυριών, οι οποίοι μιλούσαν τις Ιλλυρικές διαλέκτους. O προσδιορισμός των ορίων της αρχαίας Ιλλυρίας είναι δύσκολος για τους ιστορικούς καθώς, πριν τη ρωμαϊκή κατάκτηση, ποτέ δεν είχαν ενοποιηθεί όλοι οι Ιλλυριοί σε ένα βασίλειο. Σήμερα, η περιοχή αυτή ανήκει στα κράτη Ελλάδα, Αλβανία, Κόσοβο, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Μαυροβούνιο, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη και Σερβία. Οι Ιλλυριοί, λέγεται ακόμη πως προήλθαν πιθανότατα από τη συγχώνευση αρχαιοτάτων ινδοευρωπαϊκών στοιχείων με μια μεσογειακή φυλή, που γύρω στα μέσα της 2ης χιλιετίας εγκαταστάθηκε στο βορειοδυτικό τμήμα της Βαλκανικής Χερσονήσου, κατά μήκος της Αδριατικής μέχρι τις Άλπεις. Οι Ιλλυριοί ήταν ναυτικός λαός που ζούσε κατά μήκος των παραλίων της Αδριατικής και ανταγωνιζόταν τους Έλληνες. Τα φύλα των Ιλλυρίων ήτανε 100αδες. Πολλά από αυτά ήτανε καθαρά ελληνικά από αποικίες. Τα τρία πιο δυνατά ήτανε οι Αρδιαίοι, οι Αυταριάτοι και οι Δαρδάνιοι.

ΤΑ ΦΥΛΑ Αλβανοί, Ἀρδιαῖοι ή Οὐαρδαῖοι, Αὐταριάτοι, Βαθυάτοι, Δερρίοπες, Κάβοι, Χελιδόνες, Δαόριζοι ή Δαούρσιοι, Δασσαρῆτοι, Δερβανοί, Δυέστοι, Κινάμβροι, Ἐγχελεῖς, Σεσαρηθιείς, Μελκομένιοι, Ναρήνσιοι, Πενέστοι, Ιάποδες, Δοκλεάτοι, Παλάριοι, Ιντερφρουρῖνοι, Καμβαῖοι, Λαβεάτοι, Ὀξυαῖοι, Ἱππασῖνοι, Ταυλάντιοι, Ἄβροι, Παρθηνοί, Παννόνιοι, Ἄμαντες, Βρεῦκοι, Πυρισσαῖοι, Γλιντιδίωνες, Κεραύνιοι, Σεγεστανοί, Μαζαῖοι, Ἀνδιζήτιοι, Ἄζαλοι, Διτίωνες,

ΙΣΤΟΡΙΑ Η φάση του σχηματισμού των λεγομένων Πρωτο-Ιλλυριών καλύπτει ολόκληρη την Εποχή του Ορειχάλκου (2100/2000 – 1100 π.Χ.), ενώ στην διάρκεια των πρώτων αιώνων της Εποχής του Σιδήρου (1100 – 700 π.Χ.), έχουμε την διαμόρφωση των Πρώϊμων Ιλλυριών. Από το 700 π.Χ. και μετά αναφερόμαστε πλέον στα ήδη σχηματισμένα φύλα των Ιλλυριών που αναφέρονται στους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους συγγραφείς. Κατά τα ελληνιστικά χρονια οι Ιλλύριοι αρχιζουν να αποδυναμονονται. Οι Ρωμαίοι δυσκολεύτηκαν πάρα πολύ να τους κατακτήσουν και τελικά το κατάφεραν με τη δωροδοκία τοπικών πολεμάρχων και την κατάληψη των πόλεων από ξηρά μία προς μία. Οι Ιλλυρικοί πόλεμοι (229-168 π.Χ.) έφεραν αντιμέτωπους την Ρωμαϊκή Πολιτεία με τα Ιλλυρικά φύλα που ζούσαν στην ανατολική ακτή της Αδριατικής. Για τον Α΄ Ιλλυρικός πόλεμος (229-227 π.Χ) αφορμή για την ρωμαϊκή επέμβαση έδωσε η μεγάλη αύξηση των περιστατικών πειρατείας στην Αδριατική.Η πειρατεία υποκινούνταν από την βασίλισσα Τεύτα. Στην αναμέτρηση επικράτησαν οι Ρωμαίοι. Β΄ Ιλλυρικός πόλεμος (219 π.Χ.). Κατά τον Γ΄ Ιλλυρικός πόλεμος (168 π.Χ.). Οι Ρωμαίοι εξουδετέρωσαν τον ηγεμόνα Γένθιο ο οποίος είχε συμμαχήσει με τον βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα με τον οποίο βρίσκονταν σε πόλεμοΟι Ιλλυριοί αναφέρονται για τελευταία φορά τον 7ο αι μ.Χ. όπου κάπου εκεί σημειώνεται το τέλος τους.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Οι θεότητες που είναι γνωστές είναι οι: Εία, Μαλεσόκους, Ο Μπίντους- Ποσειδώνας, Μπορία, και Ιρία. Η Ανζότικα ταυτίζεται με την Αφροδίτη. Άλλα τοπικά θεονύμια περιλαμβάνουν τα Λάτρα, Σεντόνα και Ικά. Στον Βορρά, στα θερμά λουτρά Τοπούσκο αφιερώθηκε στον Βιντάσους και τη Θάνα. Από τα ανατολικά Βαλκάνια, η λατρεία του Θράκα ιππέα διαδόθηκε στην Ιλλυρία κατά τη διάρκεια του πρώτων αιώνων π.Χ. Τέλος ειχαν τον Αρμάτους ως θεό του πολέμου. Ο Ιλλυριός ήταν ο τελευταίος γιος του Κάδμου και της Αρμονίας ο οποίος κυβέρνησε την Ιλλυρία και έγινε ο ομώνυμος γενάρχης των Ιλλυριών. Γεννήθηκε κατά την εποχή της εκστρατείας εναντίον της Ιλλυρίας, οπότε και η χώρα αυτή πήρε το όνομά του. Τέλος ο Ιλλυριός είχε έξι γιους και αρκετές θυγατέρες, από τις οποίες τρεις είναι γνωστές με τα ονόματά τους. Πιο συγκεκριμένα, παιδιά του Ιλλυριού ήταν οι: Έγχελος, Αυταριέας, Δάρδανος, Μαίδος, Ταύλας, Περραιβός, Παρθώ, Δαορθώ και Δασσαρώ.

ΓΛΩΣΣΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Η ιλλυρική ήταν μια παλαιοβαλκανική γλώσσα η οποία άνηκε στην ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία. Τα στοιχεία που έχουμε για τη γλώσσα είναι ελάχιστα και γι'αυτό δύσκολα μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τα χαρακτηριστικά της και τη σχέση της με άλλες γλώσσες. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κανένα κείμενο στα ιλλυρικά και οι γνώσεις που έχουμε γι'αυτή τη γλώσσα είναι από σύντομες επιγραφές. Τα βασίλεια των Ιλλυριών αποτελούνταν από μικρές περιοχές εντός της περιοχής της Ιλλυρίας. Η εσωτερική οργάνωση της νότιας Ιλλυρίας επισημαίνει επιρροή από τον ελληνιστικό κόσμο στην ανάπτυξη των αστικών κέντρων της. Το πολίτευμα ήταν μοναρχικό. Οι αγρότες και οι στρατιώτες ήταν υπό τον έλεγχο των αριστοκρατών. Κάθε αριστοκράτης έλεγχε μια πόλη μέσα στο βασίλειο. Για να γίνει κάποιος μονάρχης έπρεπε να είναι σωστός Ιλλύριος.

πΥΡΑΜΙΔΕΣ Οι ιλλυριακές πυραμίδες είναι ένα ένα σύμπλεγμα φυσικών λόφων στην κεντρική Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι η μεγαλύτερη ανθρώπινη κατασκευή αρχαίες πυραμίδες στη Γη. Οι λόφοι βρίσκονται κοντά στην πόλη της Βοσίκη. Έχουν βρεθεί σήραγγες, ογκόλιθοι και αρχαία κονίαματα.

νομισματα Τα Ιλλυρικά νομίσματα ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται τον 6ο αιώνα π.Χ. Τα πρώτα νομίσματα κόπηκα στη νότια Ιλλυρία και ακολούθησε και η βόρεια. Ήταν φτιαγμένα από ασίμι. Ιλλυρικά νομίσματα έχουν βρεθεί στην Ρώμη, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, κάτι που αποδεικνύει ότι είχαν ανεπτυγμένο εμπόριο- μιας και ληταν ναυτικός λαός- και έκανε εξαγωγες