Σιδηρόκαστρο Είκοσι πέντε χιλιόμετρα από τις Σέρρες, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, και άλλα τόσα από τον Προμαχώνα, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, βρίσκεται το Σιδηρόκαστρο. Μια πόλη 6.000 κατοίκων, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Κρουσοβίτη, που την διασχίζει.

Ιστορία Το Σιδηρόκαστρο οφείλει την ονομασία του στο βραχώδες φρούριό του, το Ισσάρι, ύψους 155 μ., που δεσπόζει ΒΔ της πόλης, κτίσμα του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου. «Δεμίρ Ισσάρ» Σιδερένιο κάστρο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το Σιδηρόκαστρο έγινε κέντρο του Ελληνισμού και αντιστάθηκε ηρωικά στους Μακεδονικούς Αγώνες. Επάνω στο Ισσάρι σώζονται ακόμη ερείπια από τα κάστρα της πόλης. Πολύ κοντά και μέσα σε κάστρο σώζεται, επίσης, και ένα πελώριο πλίνθινο κιούπι, κάτι σαν στέρνα, όπου μάζευαν νερό για ώρα ανάγκης. Οι πρώτοι κάτοικοι του Σιδηροκάστρου ήταν οι Σίντιοι, απ ‘ όπου πήρε το όνομά της η Επαρχία, μία από τις τέσσερις επαρχίες του νομού Σερρών. Η πόλη είναι χτισμένη σε πεδιάδα, που σχεδόν γύρω γύρω συνεχίζεται επάνω σε γραφικότατους λόφους.

Οι Σιδηροκαστρίτες είναι μείγμα από ντόπιους και πρόσφυγες από διάφορα μέρη, όπως οι Μικρασιάτες, οι Μελενίκιοι που ήρθαν το 1913 από το Μελένικο, οι Θρακιώτες που ήρθαν από την Ανατολική Θράκη το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή, επίσης το ίδιο έτος και οι Πόντιοι από τον Πόντο και άλλοι. Το Σιδηρόκαστρο απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 27 Ιουνίου 1913. Κάθε χρόνο στις 27 Ιουνίου γιορτάζει την επέτειό του αυτή, με κάθε μεγαλοπρέπεια,

Γέφυρες Η ανάπτυξη του οικισμού είναι τέτοια που χαρίζει θέα στην περιοχή, σχεδόν από οποιοδήποτε σημείο. Από όποιο σημείο της πόλης κι αν βρίσκεσαι, βλέπεις όλη την υπόλοιπη πόλη. Ο Κρουσοβίτης, παραπόταμος του Στρυμόνα, τη χωρίζει σε δύο μέρη που ενώνονται με γραφικές γέφυρες. Οι δύο μεγαλύτερες είναι του Σταυρού και του Καλκάνη. Επίσης ένας μικρός ξεροπόταμος, η Μαϊμούδα, που με τις μικρές του γέφυρες προσφέρεται για περίπατο και χαλάρωση.

Λίγο βορειότερα από το Σιδηρόκαστρο και κοντά στη σιδηροδρομική γέφυρα του Στρυμόνα, πάνω σε έναν λόφο, υπάρχει η αλκαλική οξυπηγή, τα λουτρά του Σιδηροκάστρου με νερό 45 βαθμών Κελσίου. Λειτουργεί υδροθεραπευτήριο και τα νερά ενδείκνυνται για αρθριτικές και γυναικολογικές παθήσεις, ρευματισμούς, νευραλγίες, ισχιαλγίες, μυαλγίες κ.ά. Μέχρι σήμερα διατηρείται το παλιό κάστρο στο Σιδηρόκαστρο. Σ αυτή την πευκόφυτη περιοχή βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, σκαλισμένη σε βράχο. Στο ιερό της φυλάσσεται η Αγία Ζώνη. Στη βορινή μεριά της πόλης,βρίσκεται το ύψωμα «Σωτήρα» ή «Τοπ - Μπαϊρ» και πάνω δεσπόζει το εξωκλήσι. Η ονομασία «Τοπ Μπαϊρ» (λόφος του κανονιού) οφείλεται στο γεγονός ότι επί τουρκοκρατίας οι Τούρκοι έστησαν στην κορυφή του ένα κανόνι. Από αυτό δινόταν το σύνθημα για μπαϊράμι και ραμαζάνι. Την περίοδο του Εμφυλίου η πόλη βαλλόταν από όλες τις πλευρές και για την ασφάλεια της χτίστηκαν ολόγυρα στα υψώματα φυλάκια. Ενα τέτοιο χτίστηκε και στον λόφο αυτόν και οι στρατιώτες του έχτισαν εκεί ένα μικρό εκκλησάκι που δόθηκε αυτό το όνομα «Σωτήρας».

Οι μονές Κυρήκου και Αγίου Δημητρίου Στο Σιδηρόκαστρο θα δείτε επίσης την Ιερά Μονή Κυρήκου και Ιουλίτης, που χτίστηκε το 1967 από τον Μητροπολίτη Ιωάννη, σε θέση με πανοραμική θέα, στη νοτιοδυτική πλευρά του βράχου. Τον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου, ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της ανατολικής Μακεδονίας. Η ιστορία του ναού αρχίζει από την αποστολική εποχή. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του βράχου Ισσάρι.

Καταρράκτες, φράγματα Αφήνοντας τη γέφυρα στον κεντρικό δρόμο, η ευρύτερη περιοχή δίπλα στο ποτάμι έχει διαμορφωθεί κατάλληλα σε τόπο αναψυχής και περιπάτου. Όμως η περιοχή εκείνη που επιφυλάσσει στους επισκέπτες τοπία εξαιρετικού φυσικού κάλλους είναι ο «Μαύρος Βράχος» και τα «Ζεστά Νερά», βόρεια - βορειοανατολικά της πόλης. Φυσικοί καταρράκτες, νερόμυλοι -σώζονται μόνο ερείπια-, δύο μικρά φράγματα που κατασκεύασε το Δασαρχείο και σχηματίζουν μικρές λίμνες, πλαισιώνονται από πλούσια και πυκνή βλάστηση, χάρμα οφθαλμών για τον επισκέπτη.

Σπήλαια Η πρώτη σπηλιά φημολογείται ότι ήταν υπόγεια σήραγγα που την διαπερνούσαν οι κάτοικοι της περιοχής με τα άλογα και έβγαιναν στην απέναντι πλευρά. Σήμερα αυτή η σπηλιά μάλλον έχει κλείσει και παραμένει ανεξερεύνητη. Η δεύτερη σπηλιά είναι μικρότερου ύψους και βάθους περίπου 30 μέτρων. Στην περιοχή γύρω από τον καταρράκτη έχουν δημιουργηθεί σταλακτίτες.