Αξιός ποταμός – Γαλλικός ποταμός Αξιός ποταμός – Γαλλικός ποταμός Μουρατίδης Στέλιος Αλτίκης Κωνσταντίνος Βασιλούδης Γιώργος Γιάντζος Νίκος

Ο Αξιός ή Βαρδάρης (Вардар) Δυο χώρες, ένας ποταμός, μια διαπολισμικη κοινότητα, Σκόπια-Ελλάδα. Δρόμος μετανάστευσης της βαλκανικής, ειδικότερα της περιοχής του ελλαδικού χώρου.

Ονομασία Στους αρχαίους χρόνους ονομαζόταν Άξιος ή Αξειός και Ναξειός. Η λέξη Αξιός έχει μακεδονική ρίζα από το αξός που σημαίνει δάσος ή ύλη και πραγματικά οι όχθες του Αξιού είναι δασώδεις. Το όνομα Βαρδάρης είναι μεσαιωνικό και προέρχεται από τη μογγολική φυλή των Βαρδάρων, που μετά από επιδρομές, κατά τον 7ο αιώνα, συνθηκολόγησε με τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου (Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) και έτσι εγκαταστάθηκε στην κοιλάδα του Αξιού καλλιεργώντας εδάφη που της παραχωρήθηκαν. Οι Βαρδάροι αφομοιώθηκαν γρήγορα από τους ντόπιους Ελληνικούς πληθυσμούς και εξαφανίστηκαν από την ιστορία. Το όνομα Βαρδάρης για τον Αξιό όμως, έμεινε ως και σήμερα.

Η μορφολογία Πηγάζει από την περιοχή του Σκάρδος (Π.Γ.Δ.Μ.). και διασχίζει την πεδιάδα της κεντρικής Μακεδονίας και δημιουργεί ένα σημαντικό βιότοπο στις εκβολές του στην περιοχή του νομού Θεσσαλονίκης. Έχει μήκος 480 km. Στον ελλαδικό χώρο περιορίζεται στους νόμους Κιλκίς και Θεσσαλονίκης στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας.

Υποβάθμιση βιότοπου Αξιού Ο υδροβιότοπος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα "επιβίωσης" εξαιτίας της αλόγιστης ανθρώπινης δραστηριότητας. Τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα και τα λιπάσματα που μολύνουν τα ύδατα, η αμμοληψία, η λαθροθηρία και η υπεράντληση των υδάτων για άρδευση (Σκόπια) είναι μερικοί από τους κινδύνους. Οι συγκεντρώσεις νιτρικών, νιτρωδών, αμμωνιακών αλάτων και ολικού φωσφόρου είναι εξαιρετικά υψηλές. Οι συνθήκες που είχαν υπογραφεί το 1957 και ανανεώθηκαν το 1987 μεταξύ Ελλάδας και ενωμένης τότε Γιουγκοσλαβίας, καθόριζαν τον όγκο των νερών του ποταμού που θα περνούσαν στην Ελλάδα σε όχι λιγότερο από 32 m3/sec και τώρα έχουν περιοριστεί σε 10 εξ αιτίας των φραγμάτων που κατασκευάζονται στην Π.Γ.Δ.Μ και της υπεράντλησης.

Πανίδα Ο ποταμός είναι σημαντική πηγή ζωής για χιλιάδες είδη πουλιών ( ερωδιοί, νεροχελίδονα) , άγριων αλόγων, νεροβούβαλων κτλ.

Χλωρίδα Φυσικά όπως και όλα το ποτάμια είναι πνεύμονας πρασίνου. Εχει σπάνια είδη φυτών. Οι όχθες του ποταμού περιβάλλονται από δάση με λεύκες, οξιές και πλατάνια , ενώ όσο πλησιάζουμε στις εκβολές κυριαρχούν τα αλμυρίκια και οι θάμνοι.

Γαλλικός-(Εχέδωρος) Η σημερινή ονομασία του προέρχεται από τη ρωμαϊκή αποικία Καλλίκουμ (Callicum), του 1ου αιώνα π.Χ. Callicum ονομαζόταν το κόσκινο από δέρμα κατσίκας, με το οποίο συνέλεγαν τη χρυσόσκονη. Η αποικία ήταν κέντρο συλλογής χρυσού και στα μετέπειτα χρόνια ονομαζόταν και Γκαλλίκουμ (Gallicum).

Μορφολογία Ο Γαλλικός ποταμός, ο αρχαίος Εχέδωρος, είναι ποταμός της Κεντρικής Μακεδονίας. Πηγάζει από το νομό Κιλκίς (Κρούσια όροι) και εκβάλλει στον Θερμαϊκός κόλπος, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Το μήκος του είναι 70 χλμ. Ο μεγαλύτερος παραπόταμός του είναι ο Σπανός.

Ο Γαλλικός ποταμός είναι γνωστός γιατί στην άμμο της κοίτης του ποταμού υπήρχαν εκμεταλλεύσιμες ποσότητες χρυσού. Το μεσαίωνα ονομαζόταν και Γομαροπνίχτης, λόγω των ξαφνικών πλημμύρων του.

Μυθολογία Σύμφωνα με τη μυθολογία, στις όχθες του ποταμού Εχέδωρου έγινε η μονομαχία του Κύκνου με τον Ηρακλή , καθώς ο τελευταίος προσπάθησε να περάσει αναζητώντας τα βόδια του Γηρυόνη . Ο Άρης όμως, ως πατέρας του Κύκνου, επενέβη και η μάχη σταμάτησε.

Πόλεμος Και στους δυο παγκοσμίους πολέμους και στον Ά & ΄Β ήταν σημαντικό προπύργιο της ελληνικής άμυνας.

Σημερινή εικόνα. Στο πρόσφατο παρελθόν ο Γαλλικός ήταν ξερός το καλοκαίρι και μόνο το χειμώνα έχει κάποιες μικρές ποσότητες υδάτων. Τα τελευταία χρόνια έχουν μεταφερθεί στον ποταμό ποσότητες ύδατος από τον Αλιάκμονα με αποτέλεσμα ο ποταμός να έχει αναγεννηθεί

Το δέλτα. Όπως έχουμε προαναφέρει και τα δυο ποτάμια είναι σημαντικοί φορείς πανίδας και χλωρίδας.