ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤοπΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ Μαρία Κασωτάκη Προϊσταμένη ΕΔΑ Περιφ.Κρήτης
Η Κοινωνική Οικονομία θεωρείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα σημαντικό μέσο το οποίο μπορεί να ενισχύσει την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη μέσω της προώθησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών τοπικού, περιφερειακού ή και εθνικού επιπέδου. Για το λόγο αυτό η ΕΕ επιδιώκει την ενίσχυσή της, μέσω της προώθησης δέσμης μέτρων, τα οποία άρχισαν να εφαρμόζονται την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, προβλέπεται όμως να πολλαπλασιαστούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια.Οι δράσεις θα εφαρμόζονται στη βάση στρατηγικού σχεδίου περιφερειακού επιπέδου και οι επιχειρήσεις θα υποστηρίζονται από: μηχανισμούς που θα δρούν σε περιφερειακό επίπεδο και πόρους που θα διατίθενται από τα ΕΠ του νέου ΕΣΠΑ. Όλα τα μέτρα εναρμονίζονται με την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Επιχειρηματική Πρωτοβουλία (Social Business Initiative). Κοινωνική Οικονομία Στόχος 2
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να αποτελέσουν μια πραγματική πρόκληση για την αντιμετώπιση της ανεργίας εφόσον: 1. Διευρύνουν την παραγωγική βάση της περιφέρειας (αναπτυξιακή προσέγγιση) 2. Αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις προοπτικές της περιφέρειας (τουρισμός, πολιτισμός, περιβάλλον) 3. Δεν ανταγωνίζονται υφιστάμενες δομές των ΟΤΑ 4. Δε στηρίζουν τη βιωσιμότητά τους μόνο στην υποστήριξη του δημόσιου τομέα (κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις) 5. Στοχεύουν στην εξασφάλιση βιωσιμότητας με όρους αγοράς 6. Επιδιώξουν ένα κατάλληλο μίγμα μελών και δεξιοτήτων που θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη δυναμική της επιχείρησης σε μικρά χρονικά διαστήματα 7.Υποστηριχθούν από έναν καλά προσανατολισμένο μηχανισμό και κατάλληλη δέσμη μέτρων. Κοινωνική Οικονομία Πρόκληση 3
ΕΝΑ ΜΕΣΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 4 ΤοπΣΑ
Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης για ανέργους, μέσω της ενεργοποίησης και κινητοποίησης των τοπικών φορέων. Υλοποιούνται λοιπόν σε τοπικό επίπεδο, από Αναπτυξιακές Συμπράξεις, οι οποίες λειτουργούν με τη μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με τη συμμετοχή Δημόσιων και Ιδιωτικών φορέων. Ο Ν 4019/2011”Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα”, ο οποίος καθορίζει το πλάισιο των Αναπτυξιακών Συμπράξεων, των ΤοπΣΑ, καθορίζει και το πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας ΤοπΣΑ Στόχος 5
ΤοπΣΑ Ωφελούμενοι Κάθε τοπική δράση στοχεύει σε συγκεκριμένες κατηγορίες ανέργων: Άνεργοι, εγγεγραμμένοι στα Μητρώα Ανεργίας του ΟΑΕΔ. Νέοι επιστήμονες (ιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φαρμακοποιοί, δικηγόροι, μηχανικοί που είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακών, ή Πολυτεχνικών Σχολών)(υπό προϋποθέσεις) Ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, με ατομικό εισόδημα για το οικονομικό έτος 2011 έως € από γεωργικές δραστηριότητες και έως 9.000€ από άλλες πηγές.
Οι υλοποιούμενες δράσεις έχουν ως πεδίο αναφοράς τις τοπικές αγορές εργασίας και επικεντρώνονται στην υποστήριξη των ωφελουμένων, αλλά και των επιχειρήσεων μιας οριοθετημένης περιοχής, για τη σύζευξη της προσφοράς και της ζήτησης εργασίας. Οι δράσεις αφορούν σε: κατάρτιση και επιμόρφωση, εκπαιδευτική πρακτική άσκηση σε ιδιωτική επιχείρηση στο εσωτερικό ή εξωτερικό, εκπόνηση business plan, εξειδικευμένες υπηρεσίες αξιολόγησης και έρευνας για εκκίνηση επιχειρήσεων, παροχή υποστήριξης σε νομικά και φορολογικά θέματα κ.α. ΤοπΣΑ Δράσεις 7
Οι ωφελούμενοι, αφού ολοκληρώσουν την προετοιμασία τους μέσω των δράσεων που αναφέραμε αποκτώντας συγκεκριμένες δεξιότητες,θα πρέπει να επιδιώξουν: είτε να ιδρύσουν επιχείρηση που θα αξιοποιεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής τους (εδώ συμπεριλαμβάνονται και οι κοινωνικές επιχειρήσεις). είτε να καλύψουν διαπιστωμένες ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων που θα τους προσλάβουν. ΤοπΣΑ Το αποτέλεσμα 8
Τα ΤοπΣΑ χρηματοδοτούνται από το ΕΠ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και έχουν εκχωρηθεί ως προς τη διαχείριση στις ΕΔΑ των Περιφερειών. Στην Κρήτη υλοποιούνται : 11 ΤοπΣΑ που καλύπτουν σχεδόν το σύνολο της επικράτειας της Κρήτης και ένα μεγάλο εύρος οικονομικών δταστηριοτήτων, Ο π/υ τους ανέρχεται σε ευρώ Οι Ωφελούμενοι φθάνουν τους 1060 άνεργοι ΤοπΣΑ ΚΡΗΤΗ 9
Γεωγραφική Κατανομή ΠΕ Λασιθίου 3 ΤοπΣΑ π/υ ευρώ 280 ωφελ. ΠΕ Ηρακλείου 3 ΤοπΣΑ π/υ ευρώ 300 ωφελ. ΠΕ Ρεθύμνου 3 ΤοπΣΑ π/υ ευρώ 280 ωφελ. ΠΕ Χανίων 2 ΤοπΣΑ π/υ ευρώ 200 ωφελ. ΤοπΣΑ ΚΡΗΤΗ 10
Ενδεικτικές εξειδικεύσεις μέσω των ΤοπΣΑ 1. Παραγωγή, τυποποίηση και προώθηση παραδοσιακών γλυκών, εδεσμάτων 2. Τυποποίηση, επεξεργασία και εμπορία τοπικών προϊόντων (μέλι, λάδι, αρωματικά κλπ) 3. Κατ’ οικον φροντίδα ατόμων που χρήζουν βοήθειας (επέκταση και στον τουρισμό) 4. Προαγωγή ειδικών μορφών τουρισμού (έμφαση στον περιβαλλοντικό τουρισμό) 5. Εξειδικευμένες εργασίες οροφοκομίας ξενοδοχείων και υπηρεσιών επισιτιστικών τμημάτων Επιπλέον επιδιώκεται η κατάρτιση σε βασικές αρχές οργάνωσης και διοίκησης προκειμένου να υποστηριχθούν οι ωφελούμενοι που επιδιώκουν τη δημιουργία επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων και αυτών της κοινωνικής οικονομίας. ΤοπΣΑ Εξειδικεύσεις 11
ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ 12 Η Κοινωνική Οικονομία στην περιφέρεια Κρήτης, την περίοδο
Από την εξέταση της ελληνικής πραγματικότητας έχουν εντοπιστεί τα ακόλουθα εμπόδια στην προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας: Έλλειψη κατάλληλων και προσβάσιμων υπηρεσιών στήριξης των Κοινωνικών Επιχειρηματιών Έλλειψη εξειδικευμένων προγραμμάτων επιχορήγησης για την έναρξη λειτουργίας των Κοιν.Σ.Eπ. Δυσμενές οικονομικό περιβάλλον για την ανάπτυξη χρηματοδοτικών εργαλείων υποστήριξης των Κοιν.Σ.Eπ. Διοικητικά και άλλα εμπόδια στην ανάπτυξη της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Μικρή αναγνωρισιμότητα του νέου θεσμού και της αξίας της κοινωνικής Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη Τα εμπόδια 13
Ο Περιφερειακός Μηχανισμός υποστηρίζει τη ίδρυση και λειτουργία των Κοινωνικών Επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο, μεριμνά για τη διάχυση της ιδέας της Κοινωνικής Οικονομίας και την εδραίωσή της μέσω μόνιμων δικτύων συνεργασίας και τοπικών συμφωνιών. Επιδιώκει:.Την πληροφόρηση, παρακίνηση και υποστήριξη της εκδήλωσης τοπικών εταιρικών σχημάτων, συλλογικού και αλληλέγγυου χαρακτήρα, για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας..Την παροχή συμβουλευτικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών, καθώς και υπηρεσιών θερμοκοιτίδας ανάπτυξης κοινωνικής επιχειρηματικότητας (χώροι κοινής χρήσης γραφείων, γραμματειακής, λογιστικής υποστήριξης κλπ)..Την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των Κοινωνικών Επιχειρήσεων, μέσω της προώθησης συμφωνιών συνεργασίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μεταξύ των Κοινωνικών επιχειρήσεων και δημοσίων οργανισμών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων. Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη Μηχανισμός Υποστήριξης 14
Ο νέος Περιφερειακός Μηχανισμός θα εκπονήσει στρατηγικό σχέδιο για την κοινωνική οικονομία στην Κρήτη, το οποίο και θα αποτελέσει προϋπόθεση για την ενεργοποίηση των μέτρων υποστήριξης της κοινωνικής οικονομίας μέσω των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ. Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη Στρατηγικός Σχεδιασμός 15
Η Κοινωνική Οικονομία θα υποστηριχθεί από τα παρακάτω ΕΠ του νέου ΕΣΠΑ:.Το ΕΠ “Ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού,Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση “, το οποίο μεταξύ των άλλων επιδιώκει την ενίσχυση της απασχόλησης των ανέργων και μέσω της κοινωνικής οικονομίας,στο πλαίσιο του ΘΣ 8.Το ΠΕΠ Κρήτης , το οποίο μεταξύ των άλλων επιδιώκει την καταπολέμιση της φτώχειας και την κοινωνική ένταξη ευάλωτων ομάδων και μέσω της κοινωνικής οικονομίας, στο πλαίσιο του ΘΣ 9. Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη Το νέο ΕΣΠΑ 16
Για την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και της οικονομίας της αλληλεγγύης προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην απασχόληση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού της Κρήτης θα διατεθούν 5 εκ ευρώ, από τον Άξονα Προτεραιότητας 5 του ΠΕΠ Κρήτης για δράσεις: Επιχορήγησης των αρχικών επιχειρηματικών σχεδίων των Κοιν.Σ.Eπ. (start ups) Vouchers υποστήριξης των Κοιν.Σ.Eπ. με υπηρεσίες τύπου θερμοκοιτίδας Κατάρτισης εργαζομένων σε Κοιν.Σ.Eπ. Χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση των Κοιν.Σ.Eπ. Δικτύωσης κλπ Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη Το ΠΕΠ Κρήτης