Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΚΑΒΑΛΙΩΤΗΣ (π. Απόστολος)

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (εξετάζεται ποια ήταν η εκπαίδευση των γυναικών στην Ελλάδα) ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (παρουσιάζεται η έρευνα που διεξήχθη ανάμεσα στους εν ενεργεία σχολικούς συμβούλους των Νομών Σερρών, Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου)

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: - η εκπαίδευση των γυναικών στην Ελλάδα - η γυναίκα εκπαιδευτικός από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα - στελέχη εκπαίδευσης και ο ρόλος του φύλου -η γυναίκα εκπαιδευτικός ως σχολική σύμβουλος - ανασκόπηση βιβλιογραφίας ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: - αφετηρία, στόχοι και μεθοδολογία της έρευνας - στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων της έρευνας - συμπεράσματα

Η εκπαίδευση των γυναικών στην Ελλάδα Οι παιδαγωγοί του 19ου αιώνα αναφορικά με τη γυναικεία εκπαίδευση είχαν διαμορφώσει αντιλήψεις εκ διαμέτρου αντίθετες μεταξύ τους. Η μία τάση αυτών των αντιλήψεων θεωρούσε περιττή τη γυναικεία εκπαίδευση, αφού πίστευαν ότι δεν συνάδει με το πραγματικό ρόλο των γυναικών, μιας και ο ρόλος τους εκείνη την εποχή περιοριζόταν στην ανατροφή των παιδιών και στην ενασχόλησή τους μετά του οίκου. Η άλλη τάση θεωρούσε ότι η γυναικεία εκπαίδευση πρέπει να βελτιωθεί και να ολοκληρωθεί αλλά να διαφέρει από των αγοριών τόσο σε θέμα μεθόδου όσο και σε περιεχομένου.

Η είσοδος του 20ου αιώνα χαρακτηρίστηκε από μεταβολές που δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστη την εκπαίδευση. Στις γυναίκες δεν δόθηκε απλώς το δικαίωμα, αλλά επιβλήθηκε η ένταξη τους στην αγορά εργασίας. Σε συνδυασμό με το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής τους στις ανώτερες σπουδές, η πολιτεία αναγκάστηκε να λάβει μέτρα οργάνωσης για τη γυναικεία εκπαίδευση. Το ζήτημα των διαφορετικών σχολείων για τα δύο φύλα παρέμεινε για αρκετές δεκαετίες και μόλις το 1979 τα σχολεία της χώρας μετατράπηκαν σε μεικτά. Βέβαια στη νοοτροπία της εκπαίδευσης αναφορικά με τις γυναίκες δεν είχε γίνει κάποια ουσιαστική αλλαγή, αφού όλα τα στερεότυπα του παρελθόντος είχαν διατηρηθεί.

Ουσιαστικές αλλαγές εμφανίστηκαν με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1981 -1985 όχι μόνο σε νομοθετικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Το μάθημα της οικοκυρικής επιβλήθηκε και στα δύο φύλα Συγγράφηκαν νέα σχολικά εγχειρίδια που παρουσίαζαν το νέο τύπο γυναίκας στην Ελλάδα. Σχολές που θεωρούνταν κλασικά «γυναικείες» και «ανδρικές» δέχτηκαν φοιτητές του άλλου φύλου. Επιπρόσθετα, από το 1983 και μετά, άρθηκε η ανισότητα ως προς τον περιορισμένο αριθμό των εισακτέων γυναικών στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες και υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των γυναικών που εισάγονταν στα Π.Τ.Δ.Ε.

Η γυναίκα εκπαιδευτικός από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα Το επάγγελμα της εκπαιδευτικού έδωσε στη γυναίκα τη δυνατότητα: -να μορφωθεί -να εργαστεί -να ανεξαρτητοποιηθεί οικονομικά -να προβάλει τις απαιτήσεις -να βελτιώσει την κοινωνική της θέση. Η κοινωνία όμως ταύτισε το επάγγελμα της δασκάλας με το μητρικό ρόλο της γυναίκας, θεωρώντας το ως προέκταση του, περιορίζοντας την επαγγελματική διάσταση.

Παρόλα αυτά όμως οι γυναίκες εκπαιδευτικοί κατάφεραν μέσω του επαγγέλματος τους να απαλείψουν τα παραπάνω εμπόδια και να επιβάλλουν τη συμμετοχή του φύλου τους στη δημόσια και κοινωνική σφαίρα. Αισθητή αλλαγή παρουσιάστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα όπου άρχισε η γενικότερη συζήτηση και προβληματισμός για το σχολείο και την εκπαίδευση αλλά και για τη θέση της γυναίκας σε αυτό. Η αίσθηση που αποκομίστηκε από αυτές τις καταγραφές ήταν αισιόδοξη αφού ανιχνεύτηκαν δυνατότητες παρέμβασης των γυναικών εκπαιδευτικών.

Στελέχη εκπαίδευσης και ο ρόλος του φύλου O θεσμός του επιθεωρητή στην εκπαίδευση χρονολογείται από πολύ παλιά. Η θέση όμως της επιθεωρήτριας ήταν απαγορευτική για τις γυναίκες, παρόλο που η νομοθεσία έκρινε αντισυνταγματική την διάκριση του φύλου. Παρόλα αυτά, με τις εξελίξεις των κοινωνιών, με τις κοινωνικοποιήσεις και τις διεκδικήσεις, πολλές θέσεις που χαρακτηρίζονταν ως ανδρικά φέουδα, μεταξύ αυτών και η θέση του επιθεωρητή, ήρθαν και στα χέρια των γυναικών.

Ο θεσμός του σχολικού συμβούλου Με τον νόμο 1304/82 καταργήθηκε ο θεσμός του επιθεωρητή και καθιερώθηκε ο θεσμός του σχολικού συμβούλου. Στον καινούριο νόμο ορίζονται δύο καινούρια όργανα, για να υλοποιήσουν το έργο που επιτελούσε ο Επιθεωρητής: - ο σχολικός σύμβουλος και - ο διοικητικός προϊστάμενος με διακριτούς ρόλους. Είναι γεγονός πως σύμφωνα με το ν.1304/ 1982 τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένας υποψήφιος για να καταλάβει τη θέση του Σχολικού Συμβούλου είναι κοινά για άνδρες και γυναίκες.

Παρά τη θεσμοθέτηση στην Ελλάδα της ισότητας στην εκπαίδευση με το Ν Παρά τη θεσμοθέτηση στην Ελλάδα της ισότητας στην εκπαίδευση με το Ν.1304/1982, ακόμα και σήμερα, υπάρχει μία νοοτροπία ότι οι γυναίκες είναι κατάλληλες για να διδάσκουν, αλλά οι διοικητικές θέσεις πρέπει να καταλαμβάνονται από άνδρες. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι παρά το μεγάλο αριθμό των γυναικών στον εκπαιδευτικό χώρο, στην διοικητική ιεραρχία και στην ανάδειξή τους σε στελέχη εκπαίδευσης, όπως για παράδειγμα σε Σχολικές Συμβούλους, τα πράγματα φαίνεται να διαφέρουν.

Συμπεράσματα -Οι άντρες σχολικοί σύμβουλοι υπερέχουν αριθμητικά σε σχέση με τις γυναίκες, λόγω του ότι συνδικαλίζονται περισσότερο από τις γυναίκες. -Οι γυναίκες σχολικοί σύμβουλοι είναι πιο αποτελεσματικές και αποδίδουν καλύτερα από τους άνδρες συναδέλφους τους στις θέσεις στελεχών εκπαίδευσης. -Οι λόγοι που οι γυναίκες δεν γίνονται σχολικοί σύμβουλοι σήμερα είναι καθαρά κοινωνικοί.

-Η εκπαίδευση συνεχίζει να μεταφέρει και σήμερα στερεότυπα για τον ρόλο της γυναίκας και του άνδρα στην κοινωνία. -Ενώ θεσμικά έχει κατοχυρωθεί η ισότιμη πρόσβαση της γυναίκας εκπαιδευτικού στις ανώτερες διοικητικές θέσεις, υπάρχουν κοινωνικές συνισταμένες που δεν της το επιτρέπουν. Φαίνεται λοιπόν ότι ο χώρος της εκπαίδευσης, ειδικά για την γυναίκα, είναι ένας επαγγελματικός χώρος που καθορίζεται σημαντικά από τον παράγοντα φύλο. -Αυτά τα «πλεονεκτήματα» είναι που επιτρέπουν στους άνδρες να κυριαρχούν στις ανώτερες διοικητικές θέσεις που δεν είναι επιθυμητές από τις γυναίκες και να κάνουν την πρόσβαση τους σε αυτές απαγορευτική.

Σας ευχαριστώ πολύ