Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο στο Καστέλλι Ηρακλείου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΓΕΝ. ΓΡΑΜ. ΣΥΓΧΡ. ΔΗΜ. ΕΡΓΩΝ ΕΥΔΕ / MK / ΕΠΠ Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Εργων Μελετών-Κατασκευών Εργων Παραχώρησης Πελοποννήσου Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο στο Καστέλλι Ηρακλείου Παρουσίαση Κύριων Σημείων Mάρτιος 2010

Χαρακτηριστικά Κίνησης Ηρακλείου Η αεροπορική κίνηση του Ηρακλείου παρουσιάζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά συσσώρευσης που δημιουργούν ειδικές απαιτήσεις διαχείρισης των περιόδων αιχμής και μη αιχμής. To 80% της συνολικής κίνησης επιβατών αφορά κίνηση επιβατών εξωτερικού, ενώ το 20% αφορά επιβάτες εσωτερικού. Το 91,2% των κινήσεων εξωτερικού αφορούν μη προγραμματισμένες πτήσεις [charter]. Το 95% της επιβατικής κίνησης εξωτερικού πραγματοποιείται στο εξάμηνο Μάιος – Οκτώβριος. Η κίνηση εσωτερικού παρουσιάζει σχετικά ομαλή κατανομή στη διάρκεια του έτους, 54% περίοδο αιχμής, 46% περίοδο μη αιχμής. Ο στόλος των διακινούμενων αεροσκαφών αποτελείται κατά 16,22% από αεροσκάφη κατηγορίας Commuter, 78,31% κατηγορίας Narrow Body και 2,3% κατηγορίας Wide Body. Οι ανωτέρω παράμετροι οριοθετούν το πλαίσιο σχεδίασης και λειτουργίας του νέου αεροδρομίου. Μάρτιος 2010

Συνθήκες Αεροπορικής Αγοράς Η διεθνής επιβατική κίνηση το 2009 παρουσίασε ισχυρή πτώση. Στην Ευρώπη, κατά το 2009, και σύμφωνα με στοιχεία της ΙΑΤΑ, η κίνηση παρουσίασε πτώση 5% σε σχέση με το 2008. Ενώ η παγκόσμια αεροπορική αγορά παραμένει εύθραυστη η ΙΑΤΑ εκτιμά ότι η επιβατική κίνηση θα εμφανίσει μέση ετήσια αύξηση 5,5% εώς το 2013. Η συνολική κίνηση του Ηρακλείου, κατά το 2009, παρουσιάζει μείωση κατά 7,12% σε σχέση με το 2008 με την κίνηση εξωτερικού να παρουσιάζει μείωση 9,3% και την κίνηση εξωτερικού αύξηση 1,4%. Μάρτιος 2010

Στόχοι Παραχώρησης Η προετοιμασία μίας ανταγωνιστικής παραχώρησης για ένα σύγχρονο διεθνή αερολιμένα – προσανατολισμένου στην ικανοποίηση των ειδικών απαιτήσεων της κίνησης, με συστήματα και υποδομές που θα του επιτρέπουν να παρέχει υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών στις αεροπορικές εταιρείες και τους επιβάτες που εξυπηρετεί, τεχνολογικά ικανού να ελέγξει και να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον κατά την περίοδο κατασκευής και λειτουργίας του, εμπορικά ικανού να ανταπεξέλθει στις ανταγωνιστικές συνθήκες της αγοράς στην οποία απευθύνεται, ικανού να αποτελέσει στο μέλλον πόλο έλξης νέων μορφών κίνησης, πέραν της εποχιακής τουριστικής αεροπορικής κίνησης, η οποία σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα της κίνησης του Ηρακλείου, και με όρους και διαδικασίες οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις τρέχουσες – και στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εκτιμώμενες - συνθήκες της διεθνούς επενδυτικής και χρηματοπιστωτικής αγοράς. Μάρτιος 2010

Το Έργο Το Έργο περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση – μελέτη – κατασκευή – λειτουργία – εκμετάλλευση και συντήρηση του έργου του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης και την μελέτη – κατασκευή και χρηματοδότηση των Οδικών Συνδέσεών του με Σύμβαση Παραχώρησης. Το νέο Αεροδρόμιο χωροθετείται σε επαφή με το στρατιωτικό αεροδρόμιο στο Καστέλλι Πεδιάδος του Νομού Ηρακλείου και θα λειτουργεί παράλληλα με αυτό, χωρίς να περιορίζει τη λειτουργία. Μάρτιος 2010

Κύρια Χαρακτηριστικά Αεροδρομίου-1 Το Αεροδρόμιο θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον – Διάδρομο κατηγορίας Ε, μήκους 3.800 μέτρων, ακρίβειας προσέγγισης κατηγορίας Ι. Τροχόδρομο παράλληλο και ισομήκη με τον διάδρομο κατηγορίας Ε πλάτους 45 μέτρων, που θα μπορεί να χρησιμοποιείται και ως διαδρομος από/προσγειώσεων και επιπλέον πρόβλεψη για μελλοντική κατασκευή και δεύτερου τροχόδρομου. Οκτώ (8) Συνδετήριους Τροχόδρομους εκ των οποίων τρείς (3) θα είναι συνδετήριοι τροχόδρομοι υψηλής ταχύτητας και δύο (2) θα είναι συνδετήριοι τροχόδρομοι μεταξύ Αεροδρομίου και στρατιωτικού Αεροδρομίου. Πέντε (5) κατ’ ελάχιστον σταθερές Θέσεις (Γέφυρες Επιβίβασης) τύπου Multiple Aircraft Ramp System (MARS), οι οποίες δέχονται έως και 10 αεροσκάφη για ταυτόχρονη εξυπηρέτηση. Είκοσι πέντε (25) επιπλέον Θέσεις Στάθμευσης στην Πίστα, με δυνατότητα Αυτόνομης Προσέγγισης και Απομάκρυνσης (τύπου Power In – Power Out). Μάρτιος 2010

Κύρια Χαρακτηριστικά Αεροδρομίου-2 Σύστημα αποθήκευσης και διανομής καυσίμων με υπόγειο δίκτυο τροφοδοσίας αεροσκαφών για κάθε Θέση Στάθμευσης. Χώρους στάθμευσης με χωρητικότητα κατ’ ελάχιστον 800 οχημάτων, χώρους αναμονής για κατ’ ελάχιστον 50 τουριστικά λεωφορεία, 150 ταξί και 20 επαγγελματικά οχήματα εξυπηρέτησης επιβατών. Θέσεις στάθμευσης για Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Πλήρες οδικό δίκτυο 2 λωρίδων ανά κατεύθυνση εντός του Αεροδρομίου. Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων, το οποίο περιλαμβάνει Σύστημα Βιολογικού Καθαρισμού που θα δέχεται τα λύματα του Αεροδρομίου καθώς και των γειτονικών οικισμών. Αντιπλημμυρική προστασία και αποχέτευση ομβρίων υδάτων. Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Μάρτιος 2010

Κύρια Χαρακτηριστικά Αεροδρομίου-3 Πρόβλεψη εμπορικής ζώνης 400 στρ. για την ανάπτυξη εμπορικών δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή του Αεροδρομίου. Αστυνομικό Σταθμό, δύο (2) Πυροσβεστικούς Σταθμούς, Ιατρικές εγκαταστάσεις. Σύγχρονο σύστημα αεροβοηθημάτων. Εγκαταστάσεις επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών. Όλες οι Τεχνικές Απαιτήσεις του Αεροδρομίου έχουν εκτιμηθεί και προσδιοριστεί με βάση τις Αρχές, τις Οδηγίες και τους κανονισμούς των διεθνών οργανισμών [ΙCAO, IATA FAA,] και της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας. Για τεχνικά έργα από σκυρόδεμα ισχύει ο Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός, προσαυξημένος κατά 20%. Μάρτιος 2010

Συστήματα Αεροναυτιλίας Ο Εξοπλισμός Αεροναυτιλίας Αεροδρομίου θα αποκτηθεί, θα εγκατασταθεί, θα τεθεί σε λειτουργία, θα λειτουργεί, θα συντηρείται, θα αναβαθμίζεται ή και αντικαθίσταται με ευθύνη και κόστος της ΥΠΑ. Το σύστημα αεροναυτιλίας του νέου Αεροδρομίου – σε αντιδιαστολή με την έως σήμερα διαδικασία διαγωνισμού – θα καθοριστεί από την ΥΠΑ άμεσα ώστε η διαδικασία προμήθειας του απαραίτητου εξοπλισμού να ενταχθεί στο πλαίσιο του διαγωνισμού και να απαλειφθούν κίνδυνοι καθυστέρησης της εγκατάστασης του εξοπλισμού και έναρξης λειτουργίας του Αεροδρομίου. Μάρτιος 2010

Οδοί Σύνδεσης Αεροδρομίου-1 Περιλαμβάνουν τις οδικές συνδέσεις του νέου αεροδρομίου Καστελλίου με τον ΒΟΑΚ και ΝΟΑΚ για τη διασφάλιση ασφαλούς, εύκολης και γρήγορης πρόσβασης από και προς το νέο Αεροδρόμιο Συγκεκριμένα προβλέπεται: Νέος κλειστός αυτοκινητόδρομος, μήκους 18 χλμ., διατομής 2 λωρίδων ανά κατεύθυνση με διαχωρισμένο οδόστρωμα, για την σύνδεση του νέου αεροδρομίου Καστελλίου με τον ΒΟΑΚ στην περιοχή της Χερσονήσου Κατασκευή νέου ζεύγους Ανισόπεδων Κόμβων (Α/Κ) στον ΒΟΑΚ, στην περιοχή της Χερσονήσου. Προβλέπεται επίσης σύνδεση με το εν λειτουργία οδικό δίκτυο της περιοχής με ανισόπεδους κόμβους. Μάρτιος 2010

Οδοί Σύνδεσης Αεροδρομίου-2 Για την σύνδεση με τον ΝΟΑΚ προβλέπεται η μελέτη και κατασκευή οδικής σύνδεσης ταχείας κυκλοφορίας (με πρόβλεψη κατασκευής αυτοκινητοδρόμου) από το Αεροδρόμιο μέχρι τον ΝΟΑΚ μέσω του άξονα Ηράκλειο – Αρκαλοχώρι – Βιάννος. Το νέο Οδικό Δίκτυο δεν ανήκει στο έργο παραχώρησης. Θα χρηματοδοτηθεί και θα κατασκευαστεί από τον Ανάδοχο και με την ολοκλήρωσή του θα παραδοθεί στο Ελληνικό Δημόσιο, εκτός από τον κόμβο εισόδου στο Αεροδρόμιο καθώς και οδικό τμήμα της Ζώνης Εμπορικών Χρήσεων. Μάρτιος 2010

Διεθνής Ανοικτός Διαγωνισμός-1 Δομή Διαγωνισμού – Ανοικτός διεθνής Διαγωνισμός, χωρίς προεπιλογή. Κρίσιμες Ημερομηνίες – Έναρξη Διαγωνισμού – 1η Σεπτεμβρίου 2009 Ημερομηνία Υποβολής Προσφορών – 19η Οκτωβρίου 2010* Έως σήμερα – Έχει διανεμηθεί στους ενδιαφερόμενους ομίλους η Διακήρυξη, η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων, η Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων και ο Κανονισμός Μελετών. Δεν έχει διανεμηθεί το Σχέδιο Σύμβασης Παραχώρησης. *με βάση τη μετάθεση της ημερομηνίας διαγωνισμού, θα γίνει αντίστοιχη μετάθεση των ενδιάμεσων ημερομηνιών του διαγωνισμού Μάρτιος 2010

Διεθνής Ανοικτός Διαγωνισμός-2 Εκτίμηση Ενδιαφέροντος – Έχουν παραλάβει τα σχετικά κείμενα [11] ελληνικές και ξένες εταιρείες/όμιλοι. Με δεδομένη [i] την υπό εξέλιξη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση – που αναμένεται να έχει επιπτώσεις και το 2010 – η οποία δυσχεραίνει την κινητοποίηση δανειακών και ιδίων κεφαλαίων, [ii] το υψηλό κόστος συμμετοχής στο Διαγωνισμό και [iii] την εμπειρία που απαιτείται για την ανάπτυξη και λειτουργία ενός «δύσκολού» αεροδρομίου με τα χαρακτηριστικά κίνησης του Ηρακλείου, το εκδηλωμένο ενδιαφέρον θεωρείται καταρχήν ισχυρό. Χρονοδιάγραμμα Ολοκλήρωσης Έργου – Ακολουθείται διαγωνιστική διαδικασία που επιτρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε άλλα έργα και διαγωνισμούς. Οι Διαγωνιζόμενοι θα υποβάλουν τις δεσμευτικές Προσφορές τους την 19η Οκτωβρίου 2010. Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2010 και η κατασκευή θα αρχίσει αρχές του 2011. Το νέο Αεροδρόμιο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2015. Μάρτιος 2010

Δομή Παραχώρησης-1 Η Παραχώρηση αφορά τη δημιουργία μίας νέας Εταιρείας, στην οποία το Δημόσιο διατηρεί το 55% του μετοχικού κεφαλαίου και ο Ανάδοχος του Έργου αποκτά το 45% των μετοχών. Η συμβολή του Δημοσίου εξαντλείται στην παροχή Χρηματοδοτικής Συμβολής, μέγιστου ύψους 220εκ ευρώ, για την απόκτηση του 45% των μετοχών της Εταιρείας, ποσό το οποίο επιπλέον αποτελεί ανταγωνιστικό στοιχείο της Οικονομικής Προσφοράς. Επιπλέον, το Δημόσιο αναγνωρίζοντας το μέγεθος της αναγκαίας επένδυσης θα διαθέσει στην Εταιρεία – που συμμετέχει κατά 55% – το αναλογούν, από την ισχύουσα νομοθεσία Τέλος Ανάπτυξης και Εκσυγχρονισμού Αεροδρομίων, που καταβάλουν οι χρήστες του αεροδρομίου, θέτοντας παράλληλα ως ανταγωνιστικά στοιχεία της Οικονομικής Προσφοράς στο διαγωνισμό, τόσο το αναλογούν ποσοστό (ισχύον μέγιστο 80%) όσο και τη χρονική διάρκεια διάθεσής του (μέγιστη 35 έτη). Μάρτιος 2010

Δομή Παραχώρησης-2 Έτη Παραχώρησης – 35 έτη [περίοδος κατασκευής 5 έτη, 30 έτη λειτουργίας]. Δημιουργία χρηματορροών για αναβαθμίσεις, επεκτάσεις και αντικαταστάσεις βασικών συστημάτων κατά την περίοδο παραχώρησης [διασφάλιση υπολειμματικής αξίας για το Δημόσιο]. Δημιουργία χρηματορροών στο Δημόσιο για παροχή αντισταθμιστικών ωφελειών στους ΟΤΑ που γειτνιάζουν με το νέο Αεροδρόμιο. Χρηματοδότηση και κατασκευή οδικού δικτύου από Παραχωρησιούχο. Λειτουργία του νέου αεροδρομίου σε καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού. Οριστικό κλείσιμο υφιστάμενου αεροδρομίου με την έναρξη λειτουργίας του νέου. Μάρτιος 2010

Προτεινόμενη Παραχώρηση Απαιτείται η προετοιμασία μίας ανταγωνιστικής παραχώρησης για ένα σύγχρονο διεθνή αερολιμένα – προσανατολισμένου στην ικανοποίηση των ειδικών απαιτήσεων της κίνησης, με συστήματα και υποδομές που θα του επιτρέπουν να παρέχει υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών στις αεροπορικές εταιρείες και τους επιβάτες που εξυπηρετεί, τεχνολογικά ικανού να ελέγξει και να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον κατά την περίοδο κατασκευής και λειτουργίας του, εμπορικά ικανού να ανταπεξέλθει στις ανταγωνιστικές συνθήκες της αγοράς στην οποία απευθύνεται, ικανού να αποτελέσει στο μέλλον πόλο έλξης νέων μορφών κίνησης, πέραν της εποχιακής τουριστικής αεροπορικής κίνησης, η οποία σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα της κίνησης του Ηρακλείου, και με όρους και διαδικασίες οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις τρέχουσες – και στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εκτιμώμενες – συνθήκες της διεθνούς επενδυτικής και χρηματοπιστωτικής αγοράς. Μάρτιος 2010

Προτεινόμενες Δράσεις στο Πλαίσιο της Σύμβασης Παραχώρησης Εκπόνηση, άμεσα, μελέτης ΣΧΟΑΠ (Σχέδιο Χωροταξικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης ) για το σύνολο των Δήμων της περιοχής (Καστελίου, Αρκαλοχωρίου, Θραψανού καθώς και των οικισμών Ευαγγελισμού και Ρουσσοχωρίων), λαμβάνοντας υπόψη και τις προτάσεις του νέου διοικητικού σχεδίου της χώρας Παράλληλα με το παραπάνω εκπόνηση Αναπτυξιακού Προγράμματος για την ευρύτερη περιοχή. Το Πρόγραμμα αυτό θα προτείνει συγκεκριμένους άξονες, μέτρα και δράσεις. τα οποία θα ιεραρχηθούν, κοστολογηθούν και θα χρονοπρογραμματισθούν, Μάρτιος 2010 17

Προτεινόμενες Δράσεις στο Πλαίσιο της Σύμβασης Παραχώρησης Στη βάση των απαιτήσεων του παραπάνω Αναπτυξιακού Προγράμματος προσδιορισμός του ύψους των απαιτούμενων πόρων που κρίνονται αναγκαίοι για την εξυπηρέτησή του, καθ’ όλη την χρονική διάρκεια ισχύος της σύμβασης παραχώρησης Πλέον των ανωτέρω, που αποτελούν βραχυπρόθεσμες δράσεις, συγκρότηση Προγράμματος Αμεσων Ενεργειών για δράσεις και έργα τα οποία θα πρέπει να εκτελεστούν άμεσα στην περιοχή, σε κάθε περίπτωση, πριν την ολοκλήρωση και έναρξη λειτουργίας του νέου αεροδρομίου, με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Μάρτιος 2010 18

Χρονοδιάγραμμα Δράσεων Περιγραφή Δραστηριότητας 2010 2011 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 Εκπόνηση ΣΧΟΑΠ   Εκπόνηση Αναπτυξιακού Προγράμματος Συγκρότηση προγράμματος άμεσων Ενεργειών Μάρτιος 2010 19

Σενάριο Έτος 2015 2025 Χαμηλό Σενάριο 6.510.000 8.250.000 Μέσο Σενάριο Αναμενόμενος ετήσιος φόρτος επιβατών Σενάριο Έτος 2015 2025 Χαμηλό Σενάριο 6.510.000 8.250.000 Μέσο Σενάριο 7.030.000 9.700.000 Υψηλό Σενάριο 7.650.000 11.700.000 Μάρτιος 2010 20

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ ΕΤΟΥΣ 2007 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 538.000 562.000 1.100.000 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 2.162.000 2.176.000 4.338.000 2.700.000 2.738.000 5.438.000 Μάρτιος 2010 21