Η διαδικασία της αξιολόγησης Μαθησιακές δυσκολίες Μέθοδοι και τεχνικές εκπαιδευτικής αξιολόγησης Η διαδικασία της αξιολόγησης Η ανεπίσημη-άτυπη και η επίσημη-τυπική εκπαιδευτική αξιολόγηση αξιολόγηση Μέθοδοι και τεχνικές Η αξιολόγηση από άτυπης αξιολόγησης το ΚΕΔΔΥ από τον εκπαιδευτικό (Μέτρηση με βάση το Α.Π. ο φάκελος εργασιών κ.τ.λ.)

εκπαιδευτικής αξιολόγησης Η διαδικασία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης Η εκπαιδευτική αξιολόγηση αποτελεί μία συστηματική διαδικασία συλλογής πληροφοριών σχετικά με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών με και χωρίς δυσκολίες μάθησης.

Η σκοποθεσία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης Η σκοποθεσία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης Τα αποτελέσματα μίας αξιολόγησης εξυπηρετούν κατά περίσταση τους παρακάτω 4 σκοπούς: 1) Την ανίχνευση των μαθητών εκείνων που χρειάζονται περαιτέρω εξειδικευμένη αξιολόγηση και /ή διδακτική στήριξη και την παραπομπή τους στην αρμόδια υπηρεσία προκειμένου να διερευνηθεί βαθύτερα η φύση των δυσκολιών τους από τη διεπιστημονική ομάδα 2) Τον προσδιορισμό του εκπαιδευτικού πλαισίου φοίτησης του μαθητή σύμφωνα με τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του (π.χ. τμήμα ένταξης) 3) Την αξιολόγηση του μαθητή, το βαθμό δηλ. στον οποίο έχει καταφέρει να κατακτήσει τις προβλεπόμενες γνώσεις και δεξιότητες 4) Τον προγραμματισμό και την αξιολόγηση της διδασκαλίας ανά γνωστικό αντικείμενο.

Στρατηγική της εκπαιδευτικής αξιολόγησης 1. Προσδιορίστε τη γνωστική περιοχή και την ιεραρχία δεξιοτήτων ή το περιεχόμενο που θα διδαχθεί 2. Αποφασίστε ποια συμπεριφορά, δεξιότητα ή γνώση θα αξιολογηθεί 3. Επιλέξτε ένα όργανο αξιολόγησης 4. Χορηγείστε τη δοκιμασία 5. Καταγράψτε την επίδοση του μαθητή 6. Προσδιορίστε επακριβώς τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους διδακτικούς στόχους  

Μέθοδοι και τεχνικές άτυπης αξιολόγησης-Μερικά παραδείγματα Η αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης Η αξιολόγηση της αναγνωστικής ευχέρειας Η αξιολόγηση της ορθογραφικής ικανότητας Η αξιολόγηση στα Μαθηματικά

Η αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης Η αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης

Παραδείγματα αξιολόγησης φωνολογικής επίγνωσης

Η αξιολόγηση της αναγνωστικής ευχέρειας Η Μέτρηση με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα Ιστορικό Ο Βασίλης είναι οχτώ ετών, μαθητής της Β΄ τάξης και αντιμετωπίζει αναγνωστικές δυσκολίες. Η εκπαιδευτικός της τάξης τοποθετεί το μαθητή από πλευράς αναγνωστικής ικανότητας στο επίπεδο της Α΄ τάξης (β΄ εξάμηνο). Όπως δηλώνει διαισθάνεται ότι ο Βασίλης μπορεί να αποκτήσει αναγνωστική ευχέρεια, καθώς τα κίνητρα και η συγκέντρωση της προσοχής του βρίσκονται σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Διαδικαστικά βήματα Βήμα 1ο: Αξιολόγηση του αναγνωστικού επιπέδου (παρούσας επίδοσης) Δύο παραλλαγές: α) Τρία ισοδύναμα κείμενα της Β΄ δημοτικού β) Τρία κείμενα (Α΄ τάξη/τέλος, αρχή και μέση Β΄ τάξης ) Στην παρούσα μελέτη επιλέχτηκε η πρώτη προσέγγιση.

Σε μία δοκιμασία αναγνωστικής ικανότητας κατά τη βαθμολόγηση εκλαμβάνονται ως λάθη τα εξής: Κάθε δισταγμός πέρα των 3 δευτερολέπτων μεταξύ των λέξεων Κάθε παραφθορά λέξεων (π.χ. ο μαθητής διαβάζει πέρα αντί πέτρα) Κάθε παράλειψη λέξεων Κάθε υπερπήδηση σειράς (ο εκπαιδευτικός επαναφέρει το μαθητή στη σωστή σειρά και καταγράφει ένα λάθος). Αντίθετα, οι παρακάτω επισημάνσεις δεν εκλαμβάνονται ως λάθη κατά τη βαθμολόγηση: Λέξεις που ο μαθητής επανορθώνει μόνος του εντός 3 δευτερολέπτων Λέξεις που παρεμβάλλονται (ο μαθητής αντί του «Είδα ένα σκύλο» διαβάζει «Είδα ένα μεγάλο σκύλο»)

Βήμα 2ο: Σύγκριση της επίδοσης του μαθητή Προσδιορισμός του στόχου της παρέμβασης Τεχνικές προσδιορισμού στόχου παρέμβασης Η χρήση εθνικών ή τοπικών ελάχιστων ορίων (δεν υφίσταται στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα) Η τεχνική της αξιολόγησης συνομηλίκων Επιλέγονται 3 μαθητές της τάξης φοίτησης για αξιολόγηση Οι μαθητές διαβάζουν τρία ισοδύναμα κείμενα της τάξης στην οποία φοιτούν Εξάγονται οι μέσοι όροι των επιδόσεων των 3 μαθητών και ο μέσος όρος αυτών (Μ.Ο. μαθητή: 33 λέξεις/λεπτό, Μ.Ο. μαθητών: 67 λέξεις/λεπτό: Στόχος παρέμβασης) Καθορίζεται ο ρυθμός προόδου, ο ρυθμός προσέγγισης του διδακτικού στόχου (από το μακροπρόθεσμο στόχο αφαιρείται η επίδοση του μαθητή 67-33= 34 λέξεις/λεπτό) Το πρόγραμμα θα διαρκέσει 30 εβδομάδες (34:30=1,1 λέξεις/λεπτό κάθε εβδομάδα παρέμβασης).

Επόμενα βήματα… Βήμα 3ο: Σχεδιασμός της παρέμβασης Βήμα 4ο: Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης και προσδιορισμός των αναγκαίων τροποποιήσεων Βήμα 5ο: Συνέχιση της αξιολόγησης και επανεκτίμηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης

Η αξιολόγηση της ορθογραφικής ικανότητας Η αξιολόγηση της ορθογραφικής ικανότητας Οι Λίστες Λέξεων Ορθογραφημένης Γραφής ανά Τάξη (Spelling Graded Word Lists) Πρόκειται για έναν αδρό τρόπο εκτίμησης της ορθογραφικής ικανότητας. Τα βήματα υλοποίησης της τεχνικής έχουν ως εξής: Συγκεντρώνονται οι λέξεις που περιλαμβάνονται στο βασικό λεξιλόγιο των βιβλίων του μαθήματος της Γλώσσας Για κάθε τάξη επιλέγονται από το βασικό λεξιλόγιο 20 λέξεις με τυχαίο τρόπο (μία λέξη ανά 10 ή 20 λέξεις) που αποτελούν τη λίστα λέξεων της συγκεκριμένης τάξης.

Η αξιολόγηση με τις Λίστες Λέξεων Ορθογραφημένης Γραφής ανά Τάξη Οι λίστες λέξεων, μία για κάθε τάξη από την Α΄ έως την ΣΤ΄ υπαγορεύονται στους μαθητές με στόχο την αδρή εκτίμηση της ορθογραφικής ικανότητάς τους (Jones, 2001). Για παράδειγμα σε έναν μαθητή της Β΄τάξης θα υπαγορευτούν οι λίστες λέξεων της Α΄ και Β΄ τάξης Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή γίνεται με δυο τρόπους: 1. Είτε συγκρίνοντας την επίδοση του μαθητή με εκείνη των συνομηλίκων του 2. Είτε με αναφορά στα κριτήρια που έχουν εισηγηθεί οι Mann, Suiter, and McClung (1992) για τον προσδιορισμό του επιπέδου της ορθογραφικής ικανότητας ενός μαθητή: Επίπεδο ανεξαρτησίας: Ο μαθητής αποδίδει ορθά το 90-100% των λέξεων Επίπεδο διδασκαλίας: Ο μαθητής αποδίδει ορθά το 75-89% των λέξεων Επίπεδο απογοήτευσης: Ο μαθητής αποδίδει ορθά λιγότερες από το 75% των λέξεων

Μέθοδοι και Τεχνικές Άτυπης Αξιολόγησης στα Μαθηματικά

Η μέτρηση με βάση το Α.Π. (Ελέγχεται η ταχύτητα και η ακρίβεια εκτέλεσης των πράξεων με δοκιμασίες ενός λεπτού) Ο εκπαιδευτικός ετοιμάζει ένα φύλλο εργασίας που περιλαμβάνει προσθέσεις διψήφιων με κρατούμενο (π.χ. 7 4άδες) και οι μαθητές καλούνται να λύσουν μέσα σε ένα λεπτό όσες περισσότερες μπορούν. Κατά την αξιολόγηση υπολογίζεται όχι το σύνολο των ορθών αθροισμάτων, αλλά το σύνολο των ορθών αριθμών που περιλαμβάνονται στα αθροίσματα ανεξάρτητα εάν τα δεύτερα είναι ή δεν είναι ορθά. Παράδειγμα 37 + 19 36 Ο μαθητής πιστώνεται με 1 βαθμό για αυτήν την πράξη.

2. H γνωστική ή ποιοτική ανάλυση των λαθών με τη βοήθεια της κλινικής συνέντευξης Η διενέργεια της ποιοτικής ανάλυσης των λαθών ενός μαθητή περιλαμβάνει τα εξής στάδια: 1. Συγκέντρωση επαρκούς δείγματος εργασιών του μαθητή ή χορήγηση δοκιμασίας από την περιοχή στην οποία εμφανίζονται τα λάθη 2. Επισήμανση των λαθών, διατύπωση υποθέσεων για τους μηχανισμούς παραγωγής τους και έλεγχος των υποθέσεων μέσω συνέντευξης με το μαθητή (π.χ. στην κατανόηση επισημαίνονται λάθη που σχετίζονται με (α) την κύρια ιδέα, (β) περιγραφικές λεπτομέρειες, (γ) ακολουθίες γεγονότων, (δ) αιτιώδεις σχέσεις και (ε) εξαγωγή συμπερασμάτων) 3. Λειτουργική περιγραφή και κατηγοριοποίηση των λαθών με βάση τη μορφή και τη συχνότητά τους 4. Καταγραφή των τελικών συμπερασμάτων της ανάλυσης και διατύπωση προτάσεων για την υποστήριξη του μαθητή. (Αγαλιώτης, 2006)

Παράδειγμα Είναι πανεύκολο! Ο Γιάννης, μαθητής της Β΄ τάξης δημοτικού, αντιμετωπίζει ήπιες μαθησιακές δυσκολίες. Η εκπαιδευτικός της τάξης του ανέφερε στον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μαθητής στον αλγόριθμο της πρόσθεσης με διψήφιους αριθμούς και κρατούμενο, που διδάχτηκε πρόσφατα στην τάξη του. Ο εκπαιδευτικός του τμήματος ένταξης προετοίμασε και έδωσε στο μαθητή μία δοκιμασία με αντίστοιχες προσθέσεις, απόσπασμα της οποίας με τις απαντήσεις του μαθητή ακολουθεί: 9 4 16 38 + 7 +7 + 8 +18 16 11 114 416

Ελλείμματα στη διαδικαστική γνώση Η συμβολή της κλινικής συνέντευξης (Piaget) Υπόθεση δασκάλου: Ο μαθητής δεν έχει καταλάβει τι σημαίνει κρατούμενο στην πρόσθεση και γιατί θα πρέπει να το μεταφέρουμε στη στήλη των δεκάδων. Ερώτηση συνέντευξης : «Πώς βρήκες το αποτέλεσμα;» Μαθητής: «Είναι πανεύκολο! Προσθέτεις τους πάνω αριθμούς με αυτούς που είναι από κάτω. Έξι και οκτώ μας κάνει δεκατέσσερα. Μετά κατεβάζεις και το ένα κάτω».

(π.χ. την εκτέλεση ενός αλγόριθμου) 3. Η τεχνική της ανάλυση έργου για την αξιολόγηση της διαδικαστικής γνώσης (π.χ. την εκτέλεση ενός αλγόριθμου) Η ανάλυση σε βήματα του αλγόριθμου της πρόσθεσης

Προτεινόμενη βιβλιογραφία Πόρποδας, Κ. (2002). Η Ανάγνωση. Πάτρα: Έκδοση του Συγγραφέα. Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Αγαλιώτης, Ι. (2000). Μαθησιακές δυσκολίες στα μαθηματικά: Αιτιολογία, αξιολόγηση, αντιμετώπιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Σπαντιδάκης, Ι. (2004). Προβλήματα παραγωγής γραπτού λόγου παιδιών σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Επίπεδα αναγνωστικής ευχέρειας κατά τάξη Σε κείμενα Α΄ - Γ΄ τάξης Ευχέρεια Ακρίβεια Επίπεδο απογοήτευσης Κάτω των 35 λέξεων/λεπτό Λιγότερο από 85% Επίπεδο διδασκαλίας 35 – 60 λέξεις/λεπτό 85% - 95% Επίπεδο επάρκειας Πάνω από 60 λέξεις/λεπτό Πάνω από 95% Σε κείμενα Δ΄ - ΣΤ΄ τάξης Ευχέρεια Ακρίβεια Επίπεδο απογοήτευσης Κάτω των 50 λέξεων/λεπτό Λιγότερο από 85% Επίπεδο διδασκαλίας 50 – 100 λέξεις/λεπτό 85% - 95% ακρίβεια Επίπεδο επάρκειας Πάνω από 100 λέξεις/λεπτό Πάνω από 95%