Σχεδιασμός Εργασίας •Θεωρίες Σχεδιασμού Εργασίας •Ανασχεδιασμός Εργασίας •Η επίδραση της Τεχνολογίας στο Σχεδιασμό της Εργασίας •Η Περιγραφή Θέσης Εργασίας σε σχέση με το Ρόλο •Σχεδιασμός Εργασίας και Ανάλυση Διεργασιών •Παραδείγματα
Θεωρίες Σχεδιασμού Εργασίας •Θεωρία των Απαραίτητων Χαρακτηριστικών (Arthur Turner - Paul Lawrence, μέσα δεκαετίας ’60) •Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας (J.Richard Hackman - Greg Oldham, 1976) •Μοντέλο Ανταπόκρισης στην Κοινωνική Άποψη (G.R. Salanic - J. Pfeffer, 1978)
Θεωρία Απαραίτητων Χαρακτηριστικών •Ερευνητική Μελέτη για την αξιολόγηση της επίδρασης των χαρακτηριστικών των εργασιών στο βαθμό ικανοποίησης των εργαζομένων από την εργασία τους και στο δείκτη απουσιών •Υπόθεση - Πρόβλεψη: Οι εργαζόμενοι προτιμούν πολύπλοκες εργασίες που τους παρακινούν και τους προκαλούν
Πολυπλοκότητα Εργασίας: f (6 χαρακτηριστικών) •Ποικιλία •Αυτονομία •Υπευθυνότητα •Απαίτηση για Γνώσεις και Ικανότητες •Απαίτηση για Κοινωνικές Συνδιαλαγές •Δυνατότητα για Κοινωνικές Συνδιαλαγές
Θεωρία Απαραίτητων Χαρακτηριστικών •Η αρχική υπόθεση - πρόβλεψη επαληθεύτηκε για το δείκτη απουσιών •Δεν εντοπίστηκε γενικευμένη σχέση μεταξύ πολυπλοκότητας εργασίας και βαθμού ικανοποίησης •Προστέθηκε η παράμετρος «υπόβαθρο προέλευσης εργαζομένου» •Εντοπίστηκε σύνδεση αυτής της παραμέτρου με την προτίμηση για πολυπλοκότητα
Θεωρία Απαραίτητων Χαρακτηριστικών •Οι εργαζόμενοι που προέρχονται από ευρύτερες κοινωνίες (π.χ. αστικές) προτιμούν χαμηλής πολυπλοκότητας εργασίες •Καλύπτονται από εξωεπαγγελματικά ενδιαφέροντα •Οι εργαζόμενοι που προέρχονται από μικρές ή κλειστές κοινωνίες (π.χ. αγροτικές) προτιμούν υψηλής πολυπλοκότητας εργασίες •Έχουν ανάγκη από προκλήσεις και ενδιαφέροντα
Η Θεωρία Απαραίτητων Χαρακτηριστικών: •Απέδειξε ότι υπάρχει διαφορετική ανταπόκριση των εργαζομένων σε διαφορετικούς τύπους εργασίας •Εστίασε την προσοχή στη μελέτη των ιδιαιτεροτήτων των ανθρώπων, όσον αφορά τη σχέση τους με την εργασία •Ανέπτυξε μια προκαταρκτική ομάδα χαρακτηριστικών στοιχείων για την αξιολόγηση των εργασιών
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας •Ποικιλία Απαιτούμενων Ικανοτήτων και Ταλέντων •Βαθμός Απαιτούμενης Ολοκλήρωσης •Βαθμός Σημαντικότητας •Αυτονομία •Ανατροφοδότηση σε σχέση με το αποτέλεσμα
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Παραδείγματα (1) •Μεγάλη Ποικιλία Απαιτούμενων Ικανοτήτων •Μικρή Ποικιλία Απαιτούμενων Προσόντων •Ιδιοκτήτης Συνεργείου Αυτοκινήτων που ασχολείται ο ίδιος με όλα τα τεχνικά θέματα και συνδιαλέγεται με πελάτες •Ο εργάτης που βάφει αυτοκίνητα με ψεκασμό όλο το 8ωρο
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Παραδείγματα (2) •Υψηλός Βαθμός Απαιτούμενης Ολοκλήρωσης •Χαμηλός Βαθμός Απαιτούμενης Ολοκλήρωσης •Επιπλοποιός που σχεδιάζει το έπιπλο, επιλέγει το ξύλο, κατασκευάζει το έπιπλο και το τελειοποιεί •Εργάτης επιπλοποιοβιομηχανίας που δουλεύει τόρνο για κατασκευή ποδιών τραπεζιού
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Παραδείγματα (3) •Υψηλός Βαθμός Σημαντικότητας •Χαμηλός Βαθμός Σημαντικότητας •Φροντιστής Νοσοκόμος στη Μονάδα Εντατικής •Καθαριστής Κοινοχρήστων Χώρων Νοσοκομείου
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Παραδείγματα (4) •Υψηλός Βαθμός Αυτονομίας •Χαμηλός Βαθμός Αυτονομίας •Τεχνικός εγκατάστασης τηλεφώνων που προγραμματίζει τα ραντεβού της ημέρας, επισκέπτεται τα σπίτια και επιλέγει τεχνική εγκατάστασης χωρίς επιστασία •Τηλεφωνητής που χειρίζεται κλήσεις βάσει τυποποιημένης οδηγίας
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Παραδείγματα (5) •Άμεση Ανατροφοδότηση •Έμμεση ή Καθόλου Ανατροφοδότηση •Εργάτης σε εργοστάστιο ηλεκτρονικών που συναρμολογεί μηχανισμούς και κάνει έλεγχο λειτουργίας αυτών •Εργάτης στο ίδιο εργοστάστιο που συναρμολογεί μηχανισμούς οι οποίο οδηγούνται σε Ελεγκτή Ποιότητας για έλεγχο και διορθώσεις
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας Κύριες Διαστάσεις Εργασίας Κρίσιμες Ψυχολογικές Καταστάσεις Προσωπικά / Επαγγελματικά Αποτελέσματα Ποικιλία Ικανοτήτων Βαθμός Ολοκλήρωσης Βαθμός Σημαντικότητας Αυτονομία Ανατροφοδότηση Εμπειρία του Νοήματος της Εργασίας Εμπειρία της Ευθύνης για το Αποτέλεσμα Γνώση των Πραγμα- τικώνΑποτελεσμάτων Υψηλός Βαθμός Παρακίνησης Απόδοση Υψηλής Ποιότητας Ικανοποίηση Μείωση Απουσίας ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Αποτελέσματα •Οι άνθρωποι που απασχολούνται σε εργασίες υψηλών απαιτήσεων και με υψηλό βαθμό στα κύρια χαρακτηριστικά, είναι γενικά περισσότερο κινητοποιημένοι, ικανοποιημένοι και παραγωγικοί •Τα χαρακτηριστικά εργασίας λειτουργούν μέσα από τις ψυχολογικές καταστάσεις για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των προσωπικών και επαγγελματικών παραμέτρων και όχι άμεσα
Μοντέλο Ανταπόκρισης στην Κοινωνική Άποψη •Οι εργαζόμενοι υιοθετούν στάσεις και συμπεριφορές σε ανταπόκριση των κοινωνικών απόψεων που εισπράττουν από εκείνους με τους οποίους έρχονται σε επαφή: συναδέλφους, προϊσταμένους, φίλους, μέλη της οικογένειας ή πελάτες. •Χωρίς να αλλάξουν τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της εργασίας, αναδομείται η πραγματικότητα από τα εξωγενή μηνύματα.
Μοντέλο Ανταπόκρισης στην Κοινωνική Άποψη •Η παρακίνηση και ο βαθμός ικανοποίησης των εργαζομένων μπορεί να επηρεαστεί και να διαμορφωθεί από κατάλληλους χειρισμούς των managers •Οι managers οφείλουν να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην αντίληψη των εργαζομένων για την εργασία τους παρά στα πραγματικά χαρακτηριστικά των εργασιών.
Ανασχεδιασμός Εργασίας •Μετακινήσεις Στελεχών •Διεύρυνση Εργασίας •Εμπλουτισμός Εργασίας
Μετακινήσεις Στελεχών Μετακίνηση στελεχών σε άλλη θέση του ίδιου οργανωτικού επιπέδου και με παρόμοιες απαιτήσεις ικανοτήτων, όταν η εργασία μιας θέσης δεν κινητοποιεί πια
Μετακινήσεις Στελεχών + •Μείωση ανίας •Αύξηση παρακίνησης μέσα από τη διαφοροποίηση των εργασιών •Αύξηση ευλιξίας όσον αφορά την αξιοποίηση στελεχών, την αλλαγή, την κάλυψη οργανωτικών κενών - •Αύξηση κόστους εκπαίδευσης •Μείωση παραγωγικότητας (για ένα αρχικό διάστημα) •Ανάγκη προσαρμογής μελών ομάδας και προϊσταμένου στο νεοεισερχόμενο •Αποθάρρυνση φιλοδοξιών
Διεύρυνση Εργασίας Αύξηση του αριθμού και της ποικιλίας των καθηκόντων ενός εργαζόμενου •Τα αποτελέσματα δεν είναι εντυπωσιακά όσον αφορά τη βελτίωση του βαθμού ικανοποίησης από την εργασία.
Εμπλουτισμός Εργασίας Κάθετη επέκταση του περιεχομένου της εργασίας: Αύξηση του βαθμού ελέγχου του εργαζόμενου •στο σχεδιασμό και •την αξιολόγηση της εργασίας Αύξηση της ανεξαρτησίας και υπευθυνότητας του εργαζομένου.
Εμπλουτισμός μέσω του Μοντέλου Χαρακτηριστικών Εργασίας Προτεινόμενη Ενέργεια Κύριο Χαρακτηριστικό Συνδυασμός ΚαθηκόντωνΠοικιλία Ικανοτήτων Ταυτότητα Εργασίας (Βαθμός Ολοκλήρωσης) Δημιουργία Φυσικών Μονάδων Εργασίας Καθιέρωση Πελατειακών Σχέσεων Σημαντικότητα Εργασίας Κάθετη Επέκταση Αυτονομία Δημιουργία Καναλιών Ανατροφοδότησης Ανατροφοδότηση
Η επίδραση της Τεχνολογίας στο Σχεδιασμό της Εργασίας •Ολική Ποιότητα και Συνεχής Βελτίωση •Αναδιοργάνωση Διεργασιών •Ευέλικτα Συστήματα Παραγωγής •Βαθμιαία «Έκλειψη» Εργασιών