Νέοι Ορίζοντες στην Έρευνα & Εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων Σοφία Σταματάκη Καθηγήτρια ΕΜΠ

Ερωτήματα Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Υπάρχουν πετρελαιοπιθανές περιοχές στην Ελλάδα ; Ποιες οι δυνατότητες και οι προοπτικές ; Πως εξελίσσονται οι έρευνες; Πότε αναμένονται αποτελέσματα ; Ποια τα αναμενόμενα οφέλη; Υπάρχει ελκυστικό επενδυτικό πλαίσιο & επιχειρηματικό ενδιαφέρον; Ποια η επιβεβλημένη στρατηγική ;

Ιστορικό της Έρευνας Υ/Α στη Χώρα μας Pre-1903 1903-1959 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-2000 Oil seeps identified Archaic exploration Active exploration but sparse data All on-shore Off-shore exploration First international concessions granted Commercial discoveries Production from Prinos and South Kavala First seismic acquisition Law 3498/1959 Prinos Oil Field discovered South Kavala Gas Field discovered 1st International Licensing Round for acreage in Western Greece (1996) West Katakolon Oil Field discovered DEP-EKY formed Law 2289/1995 in compliance with Directive 94/22/EC

Δεδομένα που αποκτήθηκαν 2D seismic: 63.000 km 161 Ερευνητικές γεωτρήσεις (74 μετά το 1975 ) 3D seismic: 2.500 sq. km. Γεωτρητική έρευνα κυρίως στην ξηρά Γεωλογικοί πετρελαιοπιθανοί στόχοι σε βάθος >3.000 μ δεν έχουν ερευνηθεί Ανεξερεύνητες περιοχές σε βάθη νερού μεγαλύτερα των 500 μ. Δίκτυο σεισμικών γραμμών κυρίως μεταξύ νησιών και χερσαίας ζώνης Περιοχές χωρίς διαθέσιμα σεισμικά δεδομένα

Αποτελέσματα των Ερευνών Ιζηματογενείς λεκάνες μεγάλου πάχους Εμφανίσεις Y/A σε μεγάλο αριθμό γεωτρήσεων και στην επιφάνεια ALBANIA F.Y.R.O.M BULGARIA TURKEY PRINOS KATAKOLON S. KAVALA EPANOMI Oil seeps Oil fields Gas fields Oil shows Gas shows Basin Wells Orestias Kavala Drama Serres Kilkis Thessaloniki Katerini Kastoria Ptolemaida Igoumenista Preveza Volos Lamia Patra Kalamata Halkida Athena Lavric Thiva Livadia Piraeus Aspropyrges Iraklio Larissa Alexandeoupolis Corfu “Prinos” oil field (120 MMbbl produced) - Additional prospects identified South Kavala (gas field) (1 Bcm) Zakynthos (asphalt field) Epanomi (gas discovery (1 Bcm) Katakolon (oil discovery) 5

Συσχέτιση με Γειτονικές Περιοχές (Ανάλογα) Ν. Ιταλία -Αλβανία Ευρύτερη Λεκάνη Ανατ. Μεσογείου?

Συμπεράσματα (1) Υπάρχουν πετρελαιοπιθανές περιοχές Υπάρχουν ανακαλύψεις κοιτασμάτων Υ/Α Υπάρχουν αποδεδειγμένα ενεργά πετρελαϊκά συστήματα (πληρούνται οι προϋποθέσεις γένεσης & παγίδευσης Υ/Α) Υπάρχουν αξιόπιστα ανάλογα και εκμεταλλεύσεις Υ/Α στην εγγύς περιοχή Υπάρχουν ενεργές ενδείξεις Υ/Α επιφανειακά και σε γεωτρήσεις Οι δυνατότητες εντοπισμού και εκμετάλλευσης Υ/Α στη Χώρα είναι ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ και οι προοπτικές απολύτως ΘΕΤΙΚΕΣ Απαιτείται Εντατική & Συνεχής Έρευνα

Η Μεθοδολογία της Έρευνας & Παραγωγής Υ/Α Η Μεθοδολογία της Έρευνας & Παραγωγής Υ/Α 1ο - 2ο έτος: Γεωλογικές μελέτες –Σεισμικές καταγραφές 2D ? 3ο έτος: Σεισμικές καταγραφές 3D –Προσδιορισμός στόχων ενδιαφέροντος Ι. Γρηγορίου, Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών 4ο – 6ο έτος: Γεωτρητική Έρευνα 7ο-10ο έτος: Πιστοποίηση κοιτάσματος - Ανάπτυξη Πεδίου Παραγωγή 25-35 έτη

Τα Αναμενόμενα Δημόσια Έσοδα Το επίπεδο των Δημοσίων εσόδων εξαρτάται από: Την προσφορά (Χώρες) και τη ζήτηση (ΙΟC) περιοχών προς Ε&Π (διαθεσιμότητα ευκαιριών) Τα βασικά οικονομικά μεγέθη στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή Το όγκο των απολήψιμων αποθεμάτων Τις συνθήκες που διαμορφώνουν αβεβαιότητες (γεωλογικές, οικονομικές, πολιτικές) Την ωριμότητα της αγοράς Ε&Π (Εθνικό επίπεδο) Τις τιμές πετρελαίου & αερίου ΧΩΡΑ ΦΟΡΟΣ % ΜΙΣΘΩΜΑ % ΠΡΟΘΕΤΕΣ ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ Γερμανία 15,8 0-18 12-21% Επί καθαρών κερδών Γαλλία 34,4 0-12 1,11 $/bbl Μεταλλευτικός φόρος Ιταλία 34 0-10 4,3% Περιφερειακός φόρος Πορτογαλία 25 5 % Δημοτικός φόρος Ελλάδα 20 2-20 5%

Source: IHS Report Ανενεργή δραστηριότητα Το Μεγάλο Λάθος (1996-2011)

Άνοιγμα της Πετρελαϊκής Αγοράς (Στρατηγική-Απαιτήσεις & Προϋποθέσεις) Νομικό-Κανονιστικό - Οικονομικό Πλαίσιο Μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα Διαφάνεια και κράτος δικαίου Σταθερότητα συμβάσεων αδειοδότησης Εφαρμογή σαφών κανόνων διαχείρισης & ελέγχου Ελαχιστοποίηση στρεβλώσεων του συστήματος Συμμόρφωση/ενσωμάτωση σχετικών διεθνών συμβάσεων Συνέπεια και συνέχεια στους αναπτυξιακούς στόχους Διαφάνεια & Αξιοκρατία διαγωνιστικών διαδικασιών Αποτελεσματική Εποπτεία & Έλεγχο συμβατικών υποχρεώσεων Ταχύτητα στην εξέλιξη εργασιών, στη διασφάλιση σχετικών αδειών, συντονισμό συναρμόδιων υπηρεσιών Θεσμούς διαχείρισης Δράσεις Δημιουργία επενδυτικών ευκαιριών Συνεχής διατήρηση πετρελαϊκού ενδιαφέροντος- Σταθερή χρονική εξέλιξη δράσεων Διασφάλιση υψηλής ποιότητας δεδομένων Συνεχής προώθηση και αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Χώρας Αποτελέσματα Χορήγηση Αδειών Ε&Π (blocks) Χορήγηση Αδειών Αναζήτησης σε νέες περιοχές Επαύξηση ποιότητας και ποσότητας διαθέσιμης πληροφορίας σε συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος

Άνοιγμα της Πετρελαϊκής Αγοράς Εκσυγχρονισμός & Αναβάθμιση Νομικού πλαισίου Νόμος ίδρυσης ΕΔΕΥ Ολοκλήρωση Ψήφιση ν. 4001 Νομικό-Κανονιστικό - Οικονομικό Πλαίσιο Θεσμοί Διαχείρισης Δράσεις 1. Σεισμικές έρευνες Δ. Ελλάδα, Ν. Κρήτη 225.000 τετρ. χλμ.

Άνοιγμα της Πετρελαϊκής Αγοράς Δράσεις 2. Παραχώρηση δικαιωμάτων Ε&Π “Open Door” Δράσεις 3. Νέος Γύρος Παραχωρήσεων Δ. Ελλάδα, Ν. Κρήτη

Άνοιγμα της Πετρελαϊκής Αγοράς Αποτελέσματα 3. Νέα δεδομένα υψηλής ποιότητας σε Δ. Ελλάδα & Ν. Κρήτη 4. Παλαιά δεδομένα σε συμβατή μορφή στη Δ. Ελλάδα & Ν. Κρήτη 5. Ολοκληρωμένο Σύστημα πληροφοριών για Δ. Ελλάδα & Ν. Κρήτη Greece Mega Project 30.5000 km σεισμικές γραμμές Αποτελέσματα 1. Κατάρτιση/Υπογραφή συμβάσεων 2.Άμεσο Δημόσιο όφελος από αντάλλαγμα υπογραφής % revenues = f (sales number) Αποτελέσματα 6. Άμεσο Δημόσιο όφελος από τα έσοδα διανομής των ερευνητικών δεδομένων

Ο Νέος Γύρος Παραχωρήσεων (Δ. Ελλάδα & Ν. Κρήτη) Λειτουργία Data Room Αθήνα, Χιούστον, Λονδίνο, Όσλο Εμπορία Δεδομένων Ερμηνεία δεδομένων, Εκτίμηση πετρελαιο-δυνατών περιοχών Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – Προσδιορισμός ευάλωτων περιοχών Οριοθέτηση των προς παραχώρηση blocks Προώθηση Γύρου Παραχωρήσεων Ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας για ασφάλεια υπεράκτιων δραστηριοτήτων

Συμπεράσματα (2) Η Έρευνα & Παραγωγή Υ/Α είναι μια εξαιρετικά σύνθετη επιχειρηματική δραστηριότητα, υψηλού κινδύνου (γεωλογικού-γεωτρητικού), υψηλής ένταση κεφαλαίων και απαιτεί εξειδικευμένες τεχνολογίες και χρόνο  Ελλάδα, μη εξερευνημένη (frontier) περιοχή, με σύνθετο & δύσκολο γεωλογικό περιβάλλον – Μεγάλα βάθη θάλασσας - Ανάγκη εφαρμογής τεχνολογιών νέας γενιάς  Μεγάλος ανταγωνισμός, μεγάλη προσφορά περιοχών για έρευνα σε πολλές χώρες, ιδιαίτερα στο χώρο της Μεσογείου που ενδιαφέρει πιο άμεσα τη Χώρα (Αίγυπτος, Λιβύη, Αλγερία, Ισραήλ, Τουρκία, Κύπρο, Λίβανο)  Σημαντική Αρχή - Όχι επανάληψη των αστοχιών του παρελθόντος

Συμπεράσματα (3) Η Χώρα σήμερα προσφέρει :  Σύγχρονο και διαφανές νομικό και κανονιστικό καθεστώς αδειοδοτήσεων Ανταγωνιστικό και ελκυστικό για τους επενδυτές οικονομικό πλαίσιο και όρους Υψηλής ποιότητας δεδομένα Σοβαρές επενδυτικές ευκαιρίες για την πετρελαϊκή βιομηχανία  Η διεθνής πετρελαϊκή αγορά παρακολουθεί με μεγάλο ενδιαφέρον τις δραστηριότητες στη Χώρα - Έντονη επιχειρηματική κινητικότητα  3 2 1 4 5 Underground storage facility in South Kavala Floating LNG terminals either in Kavala or Alexandroupolis Trans Adriatic Pipeline South Med Pipeline Euroasia electricity interconnector  Η γεωπολιτική θέση ενισχύει το ρόλο της στην Ν.Α Μεσόγειο - Βασική οδός διαμετακόμισης φ.α στην ΕΕ

Συμπεράσματα (4) Η επίτευξη θετικού αποτελέσματος προϋποθέτει προγραμματισμό, σοβαρή προετοιμασία, αξιόπιστους αναδόχους, υπευθυνότητα, νηφαλιότητα και συστηματική παρακολούθηση TOTAL IMPORTS (2012)   152 εκατ. bbls 17 δισ. ευρώ Η ενίσχυση της συμμετοχής Υ/Α ελληνικής προέλευσης στην κάλυψη των αναγκών της Χώρας Βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία