ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Χειμερινό Τετράμηνο 2006
Οι προσωπικές μας αμαρτίες (Η αμαρτία - β’ μέρος) Κυριακή, 5 Νοεμβρίου 2006 Οι προσωπικές μας αμαρτίες (Η αμαρτία - β’ μέρος)
φανέρωση της αμαρτίας στη ζωή των ανθρώπων Α. Η έμπρακτη φανέρωση της αμαρτίας στη ζωή των ανθρώπων
Όλοι οι άνθρωποι έχουν αμαρτήσει προσωπικά «Ο Κύριος διέκυψεν εξ ουρανού επί τους υιούς των ανθρώπων διά να ίδη εάν ήναι τις έχων σύνεσιν, εκζητών τον Θεόν. Πάντες εξέκλιναν, ομού εξηχρειώθησαν· δεν υπάρχει πράττων αγαθόν· δεν υπάρχει ουδέ εις». Ψαλμ. ιδ’ 2-3 «ουδείς άνθρωπος είναι αναμάρτητος» Α’ Βασ. η’ 46
Όλοι οι άνθρωποι έχουν αμαρτήσει προσωπικά «καθώς είναι γεγραμμένον Ότι δεν υπάρχει δίκαιος ουδέ εις, δεν υπάρχει τις έχων σύνεσιν· δεν υπάρχει τις εκζητών τον Θεόν». Ρωμ. γ’ 9-10 «πάντες ήμαρτον και υστερούνται της δόξης του Θεού». Ρωμ. γ’ 23 «Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν δεν έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια δεν είναι εν ημίν». Α’ Ιωάν. α’ 8
Β. Πόσο υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος για τις προσωπικές του αμαρτίες, δεδομένου ότι έχει κληρονομήσει αμαρτωλή φύση;
Έλλειψη ικανότητας = έλλειψη υπευθυνότητας; Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι, εφόσον οι άνθρωποι δεν μπορούν παρά να αμαρτάνουν και δεν μπορούν να ακολουθήσουν το θέλημα του Θεού, δεν μπορούν να λογιστούν υπεύθυνοι για τις πράξεις τους. Αυτό, ωστόσο, θα σήμαινε ότι όσο πιο πωρωμένος από την αμαρτία είναι κανείς, τόσο λιγότερο υπόλογος είναι. Οι χειρότεροι εγκληματίες θα ήταν και λιγότερο ένοχοι, λιγότερο υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.
Γ. Τι ισχύει για τα νήπια; Έχουν ενοχή πριν να τελέσουν προσωπικές αμαρτίες;
Τα εδάφια που μιλούν για κρίση … Τα εδάφια που μιλούν για κρίση … Αναφέρονται στα έργα ως βάση της κρίσης, στα πεπραγμένα διά του σώματος. Δεν αναφέρονται διόλου σε νήπια που έχουν πεθάνει χωρίς να έχουν αμαρτήσει προσωπικά. «Διότι πρέπει πάντες να εμφανισθώμεν έμπροσθεν του βήματος του Χριστού, διά να ανταμειφθή έκαστος κατά τα πεπραγμένα διά του σώματος καθ' α έπραξεν, είτε αγαθόν είτε κακόν». Β’ Κορ. ε’ 10
Τα εδάφια που μιλούν για κρίση … Τα εδάφια που μιλούν για κρίση … «όστις (Θεός) θέλει αποδώσει εις έκαστον κατά τα έργα αυτού, εις μεν τους ζητούντας δι' υπομονής έργου αγαθού, δόξαν και τιμήν και αφθαρσίαν ζωήν αιώνιον, εις δε τους φιλονείκους και απειθούντας μεν εις την αλήθειαν, πειθομένους δε εις την αδικίαν θέλει είσθαι θυμός και οργή, […] επειδή δεν είναι προσωποληψία παρά τω Θεώ. Διότι όσοι ημάρτησαν χωρίς νόμου, θέλουσι και απολεσθή χωρίς νόμου· και όσοι ημάρτησαν υπό νόμον, θέλουσι κριθή διά νόμου. Διότι δεν είναι δίκαιοι παρά τω Θεώ οι ακροαταί του νόμου, αλλ' οι εκτελεσταί του νόμου θέλουσι δικαιωθή». Ρωμ. β’ 6-8, 11-13
Ωστόσο, η Γραφή βεβαιώνει την αμαρτωλή μας φύση «Απεξενώθησαν οι ασεβείς εκ μήτρας· επλανήθησαν από κοιλίας οι λαλούντες ψεύδος». Ψαλμ. νη’ 3 «Ιδού, συνελήφθην εν ανομία, και εν αμαρτία με εγέννησεν η μήτηρ μου». Ψαλμ. να’ 5 «ήμεθα εκ φύσεως τέκνα οργής, ως και οι λοιποί·» Εφεσ. β’ 3
Συνεπώς, και τα νήπια χρειάζονται τη χάρη του Θεού, για να σωθούν Τα νήπια χρειάζονται και αυτά την αναγέννηση. «Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτόν· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή άνωθεν, δεν δύναται να ίδη την βασιλείαν του Θεού». Ιωάν. γ’ 3 «Απεκρίθη ο Ιησούς· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού». Ιωάν. γ’ 5
Το νηπιοβάπτισμα στις παραδοσιακές εκκλησίες … Έχει στόχο ακριβώς την αναγέννηση των νηπίων, μια και θεωρείται ότι η αναγέννηση επιτυγχάνεται διά του μυστηρίου του βαπτίσματος. Δεν ισχυρίζονται βεβαίως ότι έτσι το παιδί σώζεται, αφού για να σωθεί, κατά την άποψή τους, πρέπει στη συνέχεια να ζήσει για όλη του τη ζωή μια χριστιανική ζωή, με βασικό χαρακτηριστικό τη συμμετοχή στα μυστήρια της εκκλησίας.
Υπάρχει αναγέννηση σε νήπια; Υπάρχει αναγέννηση σε νήπια; Ναι, πρόκειται για μια κυρίαρχη πράξη του Θεού. «Διότι (ο Ιωάννης ο Βαπτιστής) θέλει είσθαι μέγας ενώπιον του Κυρίου, και οίνον και σίκερα δεν θέλει πίει, και θέλει πληρωθή Πνεύματος Αγίου έτι εκ κοιλίας της μητρός αυτού, …» Λουκ. α’ 15 Ο Δαβίδ λέει για το παιδί του από την Βηθσαβεέ: «εγώ θέλω υπάγει προς αυτό, αυτό όμως δεν θέλει αναστρέψει προς εμέ». Β’ Σαμ. ιβ’ 23
Η αναγέννηση, ωστόσο, σχετίζεται κατά κανόνα με την ανταπόκριση με πίστη στο κήρυγμα του ευαγγελίου σε μεγαλύτερες ηλικίες. «ανεγεννήθητε ουχί εκ φθαρτού σπέρματος, αλλά αφθάρτου, διά του λόγου του Θεού του ζώντος και μένοντος εις τον αιώνα». Α’ Πέτρ. α’ 23
Υπάρχει υπόσχεση για τη σωτηρία των νηπίων; Η Γραφή σιωπά στο θέμα αυτό. Όλοι οι πιστοί γονείς δεν έχουν πιστά παιδιά. Όμως υπάρχουν ενδείξεις πως ο κανόνας είναι ο Θεός να σώζει τα παιδιά των πιστών. «Και είπε Κύριος προς τον Νώε, Είσελθε συ, και πας ο οίκός σου, εις την κιβωτόν· διότι σε είδον δίκαιον ενώπιόν μου εν τη γενεά ταύτη·» Γεν.ζ’ 1 «Διότι προς εσάς είναι η επαγγελία και προς τα τέκνα σας και προς πάντας τους εις μακράν, όσους αν προσκαλέση Κύριος ο Θεός ημών». Πραξ. β’ 39 «Οι δε είπον· Πίστευσον εις τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, και θέλεις σωθή, συ και ο οίκός σου». Πραξ. ις’ 31
Δ. Υπάρχουν βαθμοί αμαρτωλότητας; Υπάρχει διαβάθμιση στην αμαρτία;
Όλες οι αμαρτίες είναι εξίσου ικανές να μας κατακρίνουν. Ακόμη και μία αμαρτία μπορεί να μας καταστήσει αμαρτωλούς ενώπιον του Θεού. Αυτή εξάλλου είναι η περίπτωση του Αδάμ και της Εύας. «Διότι όστις φυλάξη όλον τον νόμον και πταίση εις εν, έγεινεν ένοχος πάντων. Επειδή ο ειπών, Μη μοιχεύσης, είπε και, Μη φονεύσης· αλλ' εάν δεν μοιχεύσης, φονεύσης δε, έγεινες παραβάτης του νόμου». Ιακ. β’ 10-11
Κάποιες αμαρτίες όμως είναι χειρότερες από άλλες Διότι ο Θεός τις θεωρεί σοβαρότερες αλλά και διαφέρουν ως προς τις συνέπειες που φέρνουν στη ζωή μας «Τότε είπε προς εμέ, Υιέ ανθρώπου, βλέπεις συ τι κάμνουσιν ούτοι; τα μεγάλα βδελύγματα, τα οποία ο οίκος Ισραήλ κάμνει εδώ, διά να απομακρυνθώ από των αγίων μου; πλην στρέψον έτι, θέλεις ιδεί μεγαλήτερα βδελύγματα». Ιεζ. η’ 6 «Απεκρίθη ο Ιησούς· Δεν είχες ουδεμίαν εξουσίαν κατ' εμού, εάν δεν σοι ήτο δεδομένον άνωθεν· διά τούτο ο παραδίδων με εις σε έχει μεγαλητέραν αμαρτίαν». Ιωάν. ιθ’ 11. «αφήκατε τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και τον έλεον και την πίστιν· ταύτα έπρεπε να πράττητε και εκείνα να μη αφίνητε». Ματθ. κγ’ 23
Η πρόθεση ή η άγνοια, αν και δεν αθωώνουν, λαμβάνονται υπόψη Η πρόθεση ή η άγνοια, αν και δεν αθωώνουν, λαμβάνονται υπόψη «Λάλησον προς τους υιούς Ισραήλ, λέγων, Εάν ψυχή τις αμαρτήση εξ αγνοίας και εκ των όσα είναι προστεταγμένον υπό του Κυρίου να μη πράττωνται πράξη τι εξ αυτών·» Λευιτ. δ’ 2 «Και εάν τις αμαρτήση και πράξη τι εκ των όσα είναι προστεταγμένον υπό του Κυρίου να μη πράττωνται, και δεν εγνώρισεν αυτό, όμως θέλει είσθαι ένοχος και θέλει βαστάσει την ανομίαν αυτού·» Λευιτ. ε’ 17 «Η δε ψυχή ήτις πράξη αμάρτημα με χείρα υπερήφανον, είτε αυτόχθων είτε ξένος, ούτος καταφρονεί τον Κύριον· και θέλει εξολοθρευθή η ψυχή εκείνη εκ μέσου του λαού αυτής». Αριθ. ιε’ 30
Μεγαλύτερη γνώση ή ωριμότητα σημαίνει μεγαλύτερη κατάκριση Μεγαλύτερη γνώση ή ωριμότητα σημαίνει μεγαλύτερη κατάκριση «Μη γίνεσθε πολλοί διδάσκαλοι, αδελφοί μου, εξεύροντες ότι μεγαλητέραν κατάκρισιν θέλομεν λάβει· διότι εις πολλά πταίομεν άπαντες». Ιακ. γ’ 1 «Ουαί εις σε, Χοραζίν, ουαί εις σε, Βηθσαϊδά· διότι εάν εν τη Τύρω και Σιδώνι ήθελον γείνει τα θαύματα τα γενόμενα εν τω μέσω υμών, προ πολλού ήθελον μετανοήσει καθήμεναι εν σάκκω και σποδώ. Πλην εις την Τύρον και Σιδώνα ελαφροτέρα θέλει είσθαι η τιμωρία εν τη κρίσει παρά εις εσάς».. Λουκ ι’ 13-14
Υπάρχουν θανάσιμες αμαρτίες; Οι Καθολικοί μιλούν για αμαρτίες που μπορούν να συγχωρηθούν και για αμαρτίες θανάσιμες που δεν μπορούν να συγχωρηθούν. «Εάν τις ίδη τον αδελφόν αυτού αμαρτάνοντα αμαρτίαν ουχί θανάσιμον, θέλει ζητήσει, και ο Θεός θέλει δώσει εις αυτόν ζωήν, εις τους αμαρτάνοντας ουχί θανασίμως. Είναι αμαρτία θανάσιμος· δεν λέγω περί εκείνης να παρακαλέση». Α’ Ιωάν. ε’ 16 Τι σημαίνει όμως εδώ «αμαρτία θανάσιμος»; Πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα για την άρνηση του Χριστού, σύμφωνα με το περιεχόμενο της επιστολής, που στρέφεται εναντίον των αιρετικών που αρνούνται ότι ο Χριστός είναι ο Θεός εν σαρκί.
Θανάσιμες αμαρτίες; Ωστόσο, υπό μία έννοια όλες οι αμαρτίες είναι θανάσιμες, αφού μπορούν να μας καταδικάσουν, αλλά και όλες δεν είναι θανάσιμες, αφού μπορούν να συγχωρηθούν, αν ο άνθρωπος μετανοήσει. «Ή δεν εξεύρετε ότι οι άδικοι δεν θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού; Μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται ούτε κλέπται ούτε πλεονέκται ούτε μέθυσοι ούτε λοίδοροι ούτε άρπαγες θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού. Και τοιούτοι υπήρχετέ τινες· αλλά απελούσθητε, αλλά ηγιάσθητε, αλλ' εδικαιώθητε διά του ονόματος του Κυρίου Ιησού και διά του Πνεύματος του Θεού ημών». Α’ Κορ. ς’ 9-11
Ποια είναι η πρακτική αξία της διαβάθμισης των αμαρτιών; Στην εκκλησιαστική πειθαρχία: υπάρχουν αμαρτίες που επηρεάζουν καθοριστικά το ποίμνιο, και αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους ηγέτες. «Κατηγορίαν εναντίον πρεσβυτέρου μη παραδέχου, εκτός διά στόματος δύο ή τριών μαρτύρων. Τους αμαρτάνοντας έλεγχε ενώπιον πάντων, διά να έχωσι φόβον και οι λοιποί». Α’ Κορ. ε’ 20 Στην κοινωνική μας ζωή: υπάρχουν αμαρτήματα με τα οποία ασχολείται η δικαιοσύνη, ενώ αμαρτήματα που δεν εμπίπτουν σ’ αυτήν.
Προσευχή και περισυλλογή Εξομολόγηση στον Θεό για τις αμαρτίες μας, μεγάλες και μικρές, εν αγνοία ή συνειδητές. Ευχαριστία στον Θεό ο οποίος εν Χριστώ Ιησού μας συγχωρεί τις αμαρτίες και μας λυτρώνει από τη δύναμή τους.
Βιβλιογραφία Grudem, Systematic Theology, κεφ. 24