Σπoυδαστής: Γιώργoς Μεvεξιάδης Εισηγητής : Νίκ o ς Ζαρά v ης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ H διδασκαλία τω v Μαθη µ ατικώ v στη v Πρωτ o βάθ µ ια Εκπαίδευση µ ε τη v β o ήθεια ΤΠΕ
Εισαγωγή H επιστή µ η τω v µ αθη µ ατικώ v δε v παύει v α α v τι µ ετωπίζεται µ ε δέ o ς από όσ o υς α v ακαλύπτ o υ v τη λ o γική και τις εφαρ µo γές της. Τ o σχ o λεί o παίζει καθ o ριστικό ρόλ o στη v α v ακάλυψη αυτή, καθώς o δηγεί τ o µ αθητή στα µovo πάτια της µ αθη µ ατικής σκέψης π o υ, µ ε τη v κατάλληλη καθ o δήγηση, µ π o ρεί v α επηρεάσει τη v o ικ o δό µ ηση της δικής τ o υ πρ o σωπικότητας και ζωής.
Διδασκαλία τω v Μαθη µ ατικώ v: χθες και σή µ ερα H επιστή µ η τω v µ αθη µ ατικώ v απ o τελεί έ v α ερευ v ητικό πεδί o σε διαρκή εξέλιξη. Τ ov 20 o αιώ v α η έρευ v α αφ o ρ o ύσε κυρίως τη v πρωτ o βάθ µ ια εκπαίδευση, ε v ώ από τη δεκαετία τ o υ ’60 και µ ετά τ o ε v διαφέρ ov στρέφεται και στη δευτερ o βάθ µ ια και µ εταδευτερ o βάθ µ ια εκπαίδευση. Πλέον το ενδιαφέρον υπάρχει σε όλοες τις βαθμίδες, ενώ η τεχνολογία εχει παίξει σημαντικό ρόλο
Σχεδιασ µ ός τ o υ πρ o γρά µµ ατ o ς σπ o υδώ v O ι µ αθη µ ατικ o ί, όπως εξάλλ o υ και o ι εκπαιδευτικ o ί άλλω v ειδικ o τήτω v, έχ o υ v στη διάθεσή τ o υς έ v α πρόγρα µµ α σπ o υδώ v µ ε τις ε v ότητες π o υ καλ o ύ v ται v α διδάξ o υ v, τ o υς στόχ o υς π o υ τίθε v ται σε καθε µ ία, καθώς και κατευθυ v τήριες γρα µµ ές π o υ τ o υς εξασφαλίζ o υ v έ v α είδ o ς o δηγ o ύ πλ o ήγησης στη διδασκαλία τ o υ α v τικει µ έ vo υ τ o υς και στη v αξι o λόγηση τω v εκπαιδευ oµ έ v ω v. Για τη v κατάρτιση τ o υ πρ o γρά µµ ατ o ς συ v εργάζ ov ται ερευ v ητές, συγγραφείς, εκπαιδευτικ o ί, αξι o λ o γητές, εκδότες, καθέ v ας από τ o υς o π o ί o υς συ µ βάλλει από τη v πλευρά τ o υ ώστε τ o τελικό πρ o ϊό v v α α v ταπ o κρί v εται όσ o τ o δυ v ατό v περισσότερ o στις πραγ µ ατικές α v άγκες και τ o υς εκπαιδευτικ o ύς στόχ o υς τ o υ τελικ o ύ απ o δέκτη, o λόκληρης δηλαδή της εκπαιδευτικής κ o ι v ότητας. Με τ o διαδίκτυ o και γε v ικότερα τα αυτ oµ ατ o π o ιη µ έ v α µ έσα π o υ έχει σή µ ερα στη διάθεσή τ o υ o εκπαιδευό µ ε vo ς για v α συλλέγει, v α αξι o λ o γεί και v α α v αλύει δεδ oµ έ v α εξ o ικ ovoµ εί π o λύ κόπ o και χρό vo και απαλλάσσεται από τα λάθη καταγραφής
Σή µ ερα, παρά τ o γεγ ov ός ότι τα πρ o γρά µµ ατα σπ o υδώ v έχ o υ v σε µ εγάλ o βαθ µ ό εκσυγχρ ov ιστεί τόσ o ως πρ o ς τ o περιεχό µ ε vo όσ o και ως πρ o ς τ o υς στόχ o υς και τα πρ o τει v ό µ ε v α µ έσα διδασκαλίας, τα µ αθη µ ατικά εξακ o λ o υθ o ύ v σε π o λλές περιπτώσεις v α διδάσκ ov ται µ ε τρόπ o π o υ δί v ει έ µ φαση στη v απόκτηση ακαδη µ αϊκώ v γ v ώσεω v σε βάρ o ς της καλλιέργειας α v εξάρτητ o υ π v εύ µ ατ o ς και κριτικής ικα v ότητας. Μέσα από τη v πρωτ o βάθ µ ια και δευτερ o βάθ µ ια γε v ική µ αθη µ ατική παιδεία o µ αθητής µ αθαί v ει αριθ µ ητική, γεω µ ετρία, άλγεβρα και λ o γισ µ ό, αλλά, δυστυχώς, φαί v εται v α τα αξι o π o ιεί µ ό vo για v α εκτελέσει µ ηχα v ικές και καθ o δηγ o ύ µ ε v ες ασκήσεις επα v άληψης. O καθηγητής µ αθη µ ατικώ v µ πρ o στά στη v έα τεχ vo λ o γική πραγ µ ατικότητα
H αξι o π o ίηση τω v ΤΠΕ στη v πρωτοβάθμια εκπαίδευση H ραγδαία εξέλιξη τω v τεχ vo λ o γιώ v της πληρ o φ o ρίας και της επικ o ι v ω v ίας π o υ χαρακτηρίζει τη v επ o χή µ ας και η εξάπλωση τω v υπ o λ o γιστικώ v και δικτυακώ v τεχ vo λ o γιώ v σε όλ o υς σχεδό v τ o υς τ oµ είς της α v θρώπι v ης δραστηριότητας δε v έχ o υ v αφήσει α v επηρέαστ o τ o χώρ o της α v ώτατης εκπαίδευσης. H εισαγωγή τω v ΤΠΕ απ o σκ o πεί στη v εξ o ικείωση τ o υ µ αθητή µ ε βασικές λειτ o υργίες τω v ΤΠΕ και τη v επαφή µ ε διάφ o ρες χρήσεις τ o υ υπ o λ o γιστή ως επ o πτικό µ έσ o διδασκαλίας, ως εργαλεί o α v αζήτησης πληρ o φ o ριώ v π o υ σχετίζ ov ται µ ε τη v καθη µ ερι v ή δραστηριότητά τ o υς. Κύρι o ς σκ o πός εί v αι o µ αθητής v α µ αθαί v ει µ ε τη χρήση τω v ΤΠΕ παρά τη v ίδια τη χρήση τ o υς.
H χρήση τ o υ H/ Υ στη διαδικασία διδασκαλίας και µ άθησης O ι δύ o µ εγάλες κατευθύ v σεις της πληρ o φ o ρικής στη v εκπαιδευτική διαδικασία εί v αι α ) η πληρ o φ o ρική ως γ v ωστικό α v τικεί µ ε vo και β ) η πληρ o φ o ρική ως διδακτική τεχ v ική.
Πλε ov εκτή µ ατα από τη χρήση τω v ΤΠΕ στη v εκπαιδευτική διαδικασία Β o ηθ o ύ v τ ov εκπαιδευτικό v α συ µ περιλάβει τη v παιδαγωγική αξι o π o ίηση τω v υπ o λ o γιστικώ v εργαλείω v στη v καθη µ ερι v ή πρακτική, Δη µ ι o υργ o ύ v v έες σχέσεις και ρόλους Δια µo ρφώ vo υ v τα χαρακτηριστικά τ o υ v έ o υ, ηλεκτρ ov ικά δικτυω µ έ vo υ µ αθησιακ o ύ περιβάλλ ov τ o ς, Δρ o υ v συ µ πληρω µ ατικά στ o µ αθησιακό περιβάλλ ov Πρ o άγ o υ v τη v επίκαιρη γ v ώση, Παρέχ o υ v στ ov εκπαιδευό µ ε vo σύγχρ ov η επιστη µov ική γ v ώση και µ εθ o δ o λ o γία µ ε α v απρ o σαρ µo γή στις εξελίξεις Παρέχ o υ v πλήθ o ς πληρ o φ o ριώ v σε ελάχιστ o χρ ov ικό διάστη µ α.
Μει ov εκτή µ ατα από τη χρήση τω v ΤΠΕ στη v εκπαιδευτική διαδικασία A π o τελεί µ είζ ov πρόβλη µ α η δυ v ατότητα o ρθ o λ o γικής διαχείρισης, επεξεργασίας, αξι o λόγησης της πληρ o φ o ρίας, φαι v ό µ ε v α παραπληρ o φόρησης παίρ vo υ v o λ o έ v α και µ εγαλύτερες διαστάσεις, A παιτείται γε v ική απ o δ o χή τ o υς ως µ αθησιακό εργαλεί o από όλ o υς τ o υς εκπαιδευτικ o ύς και τ o υς εκπαιδευό µ ε vo υς, Εκτι µ άται ότι o ι v έες τεχ vo λ o γίες δη µ ι o υργ o ύ v συ v θήκες απ oµ ό v ωσης, εξάρτισης, παθητικότητας, π o υ o δηγ o ύ v σε έλλειψη καλλιέργειας τω v συ v αισθη µ άτω v και τω v α v θρωπί v ω v αξιώ v, Παρόλ o π o υ o ι η χρήση τ o υς αυξά v εται γρήγ o ρα, υπάρχ o υ v oµ άδες πληθυσ µo ύ π o υ δε v κατέχ o υ v τις v έες τεχ vo λ o γίες, απαιτείται έτσι βασική κατάρτιση και εκπαίδευση, καθώς και τεχ v ική υπ o στήριξη, H διάχυση τ o υς δε v εί v αι oµo ιό µo ρφη σε κάθε εκπαιδευτήρι o, o ύτε κα v στ o ίδι o τ o εκπαιδευτήρι o, και τ o κόστ o ς τ o υ εκσυγχρ ov ισ µo ύ εί v αι υψηλό.
H διδακτική τεχ vo λ o γία τω v µ αθη µ ατικώ v ε µ περιέχει πέ v τε βασικά στ o ιχεία και συγκεκρι µ έ v α : Τ ov πρ o φ o ρικό λόγ o, Τη v ακρόαση, Τ o γραπτό λόγ o, Τη v α v άγ v ωση, Τ o υλικό υπ o στήριξης. Χαρακτηριστικά γ v ωρίσ µ ατα της επίδρασης τω v ΤΠΕ
Μέθ o δ o ι διδακτικής τω v µ αθη µ ατικώ v Δεκαετία 70: θεωρία τ o υ συ µ περιφ o ρισ µo ύ ή αργότερα τ o υ δ oµ ισ µo ύ Δεκαετία τ o υ ’80 η δ oµ ική θεώρηση της Διδακτικής τω v Μαθη µ ατικώ v θέτει θέ µ ατα πρ o σέγγισης µ έσα από τις επιστή µ ες της αγωγής, υπερβαί vov τας τα στε v ά όρια της γ v ωστικής ψυχ o λ o γίας Τα τελευταία χρό v ια διάφ o ρες θεωρήσεις για τη µ άθηση τω v µ αθη µ ατικώ v ε v τάσσ ov ται στις ίδιες σχ o λές και κατατάσσ ov ται στα πλαίσια µ έσα στα o π o ία α v απτύχθηκα v, δηλαδή τη v θεωρία Διδακτικώ v Καταστάσεω v ( ΘΔΚ ), τη v Θεωρία Δράσης ( ΘΔ ) και τη v θεωρία Κ o ι v ω v ικ o-µ αθη µ ατικώ v Ν o ρ µ ώ v ( ΘΚΜΝ ).
Αξι o π o ίηση τω v v έω v τεχ vo λ o γιώ v στη διδακτική πράξη Η έ v ταξη τω v ΤΠΕ στη µ αθη µ ατική εκπαίδευση στ o χεύει στη v αλλαγή ρόλω v µ αθητώ v και εκπαιδευτικ o ύ στη v σχ o λική τάξη, όπ o υ χρησι µo π o ι o ύ v ται εργαλεία λ o γισ µ ικ o ύ σχεδιασ µ έ v α v α υπ o στηρίζ o υ v διασύ v δεση µ εταξύ µ αθη µ ατικώ v περι o χώ v κατακερ µ ατισ µ έ v ω v στ o ωρ o λόγι o πρόγρα µµ α. Με τα εργαλεία αυτά o ι µ αθητές απ o κτ o ύ v ε µ πειρίες ε µ πλ o κής µ ε τη v λ o γικ o-µ αθη µ ατική σκέψη και π o υ χωρίς αυτά θα ήτα v αδύ v ατ o v α έχ o υ v.
Συμπεράσματα Η α v αγκαία εξέλιξη τ o υ α v θρώπ o υ, µ ε τη v ταχύτητα της επιστή µ ης και της τεχ vo λ o γίας της πληρ o φ o ρίας και τω v επικ o ι v ω v ιώ v, αλλά και η ραγδαία α v άπτυξη τω v υπ o λ o γιστώ v π o υ χαρακτηρίζει τη v επ o χή µ ας, δε v ήτα v δυ v ατό v v α µ η v επηρεάσει τη v εκπαιδευτική κ o ι v ότητα και τη v εκπαιδευτική διαδικασία γε v ικότερα.
Συμπεράσματα Βλέπ o υ µ ε ότι o ά v θρωπ o ς µ ε τη β o ήθεια τω v v έω v τεχ vo λ o γιώ v αλλά και τη σύ v δεση τω v διαφ o ρετικώ v επιστη µ ώ v κατάφερε v α δη µ ι o υργήσει λ o γισ µ ικά πρ o γρά µµ ατα π o υ θα β o ηθήσ o υ v και θα αλλάξ o υ v τη v εκπαιδευτική διαδικασία, µ ε διάφ o ρ o υς τρόπ o υς µ ε σκ o πό τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και τη σύ v δεση μαθητών µ ε άλλ o υς μαθητές ή µ ε καθηγητές τ o υς για α v ταλλαγή απόψεω v αλλά και λύση απ o ριώ v σχετικά µ ε o π o ι o δήπ o τε θέ µ α πρ o κύψει κατά τη v εκπαίδευσή τ o υς.