Επιμέλεια - Παρουσίαση Δρ. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου Το μάθημα της τεχνολογίας στο γυμνάσιο τι γίνεται, τι δε γίνεται και τι πρέπει να γίνεται Επιμέλεια - Παρουσίαση Δρ. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ17.04

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Έργα μαθητών

Η γενική τεχνολογία Η Τεχνολογία είναι ένα μάθημα που δεν έχει σαν στόχο να αναπτύξει συγκεκριμένες  γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση ενός επαγγέλματος, αλλά να προσφέρει μια εξοικείωση με το τεχνολογικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί ο κάθε πολίτης, μια γενική και όχι εξειδικευμένη τεχνολογική υποδομή, θεωρητική και πρακτική, που δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να αντιμετωπίζουν και να επιλύουν οποιοδήποτε τεχνολογικό πρόβλημα. Το μάθημα είναι μονόωρο και από τις 28 διδακτικές ώρες που θεωρητικά προβλέπονται για ένα διδακτικό έτος στην καλύτερη περίπτωση γίνονται οι 25  ( με μια κατανομή  στα τρία τρίμηνα 9, 9 και 7 ώρες αντίστοιχα )  και κατά  μέσο όρο οι 23.

Οι ρόλοι Μέσω του μαθήματος της τεχνολογίας, επιδιώκεται ο τεχνολογικός αλφαβητισμός. Στο μάθημα της τεχνολογίας, εφαρμόζεται τα μοντέλα της «μαθητοκεντρικής» διδασκαλίας, της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και της διαθεματικής προσέγγισης. Κατά τη διδασκαλία ο ρόλος του καθηγητή είναι ιδιαίτερα σημαντικός και ιδιαίτερος, αφού αποτελεί τον «καθοδηγητή» των μαθητών και όχι την αποκλειστική πηγή πληροφόρησης μιας περιορισμένης ύλης, όπως γίνεται στα παραδοσιακά μαθήματα.  Ο καθηγητής: υποδεικνύει στους μαθητές πιθανές πηγές πληροφόρησης,

Οι ρόλοι τους βοηθά στην ταξινόμηση και την αποκωδικοποίηση των πληροφοριών, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν στα θέματα που επέλεξαν να μελετήσουν και να κατασκευάσουν, τους επιβλέπει και τους καθοδηγεί, ώστε να επιλέξουν τα κατάλληλα εργαλεία και υλικά και να εργασθούν με ασφάλεια, δημιουργεί τα κατάλληλα ερεθίσματα ώστε να προχωρήσουν οι μαθητές στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση και βάθος σχετικά με τα θέματα που μελετούν,

Οι ρόλοι παρακολουθεί τα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια των μαθητών, παρακολουθεί όλες τις δραστηριότητες και τις αξιολογεί, Οι μαθητές: γίνονται αυτοδύναμοι στον τρόπο προσέγγισης της γνώσης, σκέπτονται παραγωγικά, αυτοσχεδιάζουν, ερευνούν και αξιοποιούν τις πηγές πληροφόρησης. διερευνούν νέα προβλήματα, στηριζόμενοι στις γνώσεις και στις δεξιότητες αναπτύσσοντας μεθοδολογίες που ταιριάζουν στο δικό τους ξεχωριστό τρόπο σκέψης. εξοικειώνονται με τη συγγραφή εργασιών, με την κατασκευή έργων και με την παρουσίαση των εργασιών τους.

Οι ρόλοι αναδεικνύουν το ταλέντο τους, τη φαντασία τους, τη δημιουργικότητά τους και εξοικειώνονται με το «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», απολαμβάνουν τη χαρά του δημιουργού όταν ολοκληρώνουν τα έργα τους και τα εκθέτουν στην έκθεση έργων και εργασιών η οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο με το τέλος των μαθημάτων,  Η όλη διαδικασία κατά τη διάρκεια του μαθήματος (αυτενέργεια, προσπάθεια και τελικά η επιτυχία) ενισχύει την αυτοεκτίμησή τους βοηθώντας τους να διαμορφώνουν καλύτερα την προσωπικότητά τους.

Προβλήματα Ενδεικτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εφαρμογή του μαθήματος της τεχνολογίας : Έλλειψη ειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού. Δεν γίνεται ευρέως αποδεκτό ως μάθημα γενικής παιδείας. Υπάρχουν ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, με αποτέλεσμα οι εργασίες να ανατίθενται για το σπίτι. Απουσία επιμόρφωσης των καθηγητών που το διδάσκουν. Δεν έχει θεσμοθετηθεί ο σχολικός σύμβουλος τεχνολογίας.  Κάποιοι μαθητές αδυνατούν να συμμετάσχουν στο μάθημα, με οποιονδήποτε τρόπο. Η απουσία αναλυτικού προγράμματος.

Προβλήματα Διδασκαλία κάποιας ύλης από τους καθηγητές και εξέτασή της (δασκαλοκεντρική προσέγγιση). Ακριβής καθοδήγηση προς τις πηγές. Χοντροειδείς κατασκευές, χωρίς λεπτομέρειες. Επιφανειακή μελέτη των αντικειμένων που σχεδιάζουν και κατασκευάζουν οι μαθητές. Ακριβής αντιγραφή των πληροφοριών από τις πηγές αντί για διασταύρωση - σύνθεση πληροφοριών από διαφορετικές πηγές. Η ασάφεια περιεχομένου και τρόπου προσέγγισης του μαθήματος.

Προβλήματα Η διασπορά ανάθεσης του μαθήματος σε μια μεγάλη ποικιλία ειδικοτήτων. Η έλλειψη υποδομής στα σχολεία. Η αδυναμία / απροθυμία των μαθητών, να λειτουργήσουν μέσα σε ένα πλαίσιο μη παραδοσιακού μαθήματος. Μονόωρο αν και -σε μεγάλο βαθμό- εργαστηριακό μάθημα. Ο χαρακτηρισμός του μαθήματος (μη κύριο), η άρνηση αποδοχής της ιδιαιτερότητας του και της χρησιμότητάς του από πολλά μέλη του εκάστοτε συλλόγου. Αντιδράσεις των διευθυντών για τον εξοπλισμό του εργαστηρίου

Τι πρέπει να γίνεται Τα προβλήματα της σύγχρονης τεχνολογίας για να προσεγγισθούν διδακτικά με τρόπο ελκυστικό, γόνιμο και αποδοτικό πρέπει να τηρηθούν οι εξής αρχές: είναι το γεγονός ότι η μάθηση και η ανθρώπινη ανάπτυξη επιτυγχάνονται με βάση τον ενεργό και βιωματικό τρόπο ανακάλυψης της γνώσης και αποτίμησης των αξιών. Ο τρόπος αυτός ξεκινά στο εργαστήριο, με αφετηρία τον εντοπισμό από τον μαθητή μιας προβληματικής κατάστασης στην κοινωνία ή τη ζωή του που συνάπτεται με την τεχνολογία. Η κατάσταση αυτή οδηγεί τον μαθητή να προγραμματίσει και να σχεδιάσει τον τρόπο που θα τη μελετήσει και θα την αντιμετωπίσει.

Τι πρέπει να γίνεται ωθεί τον μαθητή ώστε να διακρίνει τις διαστάσεις της, να συλλέξει εμπειρίες και δεδομένα και να διαμορφώσει το πρόβλημα. Το πρόβλημα συναρτάται με την κατασκευή ενός έργου, την επινόηση ενός τεχνουργήματος ή την ανάπτυξη ενός τεχνικού συστήματος. Συναρτάται συνάμα με την γνωστοποίηση προς τους άλλους των ευρημάτων της αναζήτησης. Αυτό το σχέδιο δράσης, καθώς ο μαθητής διατρέχει, αξιοποιεί και αποτιμά τις πηγές της γνώσης και της εμπειρίας που υπάρχουν στο σχολείο και την κοινωνία, μετατρέπεται σε ένα σχέδιο ενεργητικής μάθησης και ανακάλυψης της γνώσης (πράγμα που διαφέρει ουσιωδώς από τη γνώση που μπορεί ν΄ αποκτηθεί απλά μέσα από κείμενα, πληροφορίες και διδαχές).

Τι πρέπει να γίνεται έμφαση δίνεται όχι στο τεχνικό «προϊόν» καθαυτό, αλλά στην ποιότητα της διαδικασίας μάθησης: στον τρόπο που αυτή διεγείρει στον μαθητή την εσωτερική παρόρμηση του δημιουργού, του κατασκευαστή, του ερευνητή, του εφευρέτη, και ιδιαίτερα, στην ποιότητα των ευκαιριών που του παρέχει για την τεχνικο-επιστημονική και ανθρωπολογική έκφραση και πραγμάτωσή του. Η εμπειρία αυτή κάνει τον μαθητή να αισθανθεί: (1) τη χαρά του κατασκευαστή, (2) τη μοναδική χαρά του ερευνητή, όταν συμβεί να ανακαλύψει κάτι από τον κόσμο και τους νόμους του, και (3) την πρωτόγνωρη χαρά του εφευρέτη δημιουργού, όταν, μετά από πολλές προσπάθειες κι’ αποτυχίες, φτάσει στην πραγμάτωση και λειτουργία του σχεδίου της επινόησής του.

Τι πρέπει να γίνεται ιδιαίτερη έμφαση που δίνει η Παιδεία στην Τεχνολογία στις αναπτυξιακές-ψυχολογικές ανάγκες του μαθητή, στις ευκαιρίες για λήψη αποφάσεων, στην αποτίμηση και κατάκτηση ενός συστήματος αξιών, στην επικοινωνία και συνεργασία και, γενικά, στη συνολική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του (διανοητική, συναισθηματική, ψυχοκινητική, κοινωνική, ηθική). Η 3η αρχή δίνει στον μαθητή την ευκαιρία να επιλέγει πράγματα του ιδιαίτερου ενδιαφέροντός του και να παρουσιάζει επίσημα σε ακροατήριο τα αποτελέσματα των ερευνών του (ή της εργασία του).

Τι πρέπει να γίνεται Ο διευρυνόμενος όγκος της σύγχρονης γνώσης και οι συντελούμενες αλλαγές απαιτούν αφενός την ικανότητα του εκπαιδευόμενου να μαθαίνει από μόνος του, αλλά συγχρόνως την οικονομία δυνάμεων και την εξοικονόμηση χρόνου μέσα από την οργανωμένη συστηματική διδασκαλία, για την οποία προσφέρονται πλέον αρκετά μέσα για να γίνει ελκυστική, κατανοητή και γόνιμη. Ο ρόλος του διδάσκοντος δεν χάνει εδώ τη σημασία του. Μπορεί να μειώνεται ο χρόνος της συστηματικής διδασκαλίας, αλλά αυξάνεται η έμφαση στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας.

Τι πρέπει να γίνεται Για το λόγο αυτό καθοριστική είναι η επαρκής προετοιμασία του διδάσκοντος, ο προγραμματισμός της διδασκαλίας και η ανάδειξη του ταλέντου και της φαντασία του, ώστε να ενορχηστρώσει σε ελκυστικό συμμετοχικό μαθησιακό δρώμενο το γνωστικό αντικείμενο και τις στοχεύσεις του προγράμματος. Ο διευρυνόμενος όγκος της σύγχρονης γνώσης και οι συντελούμενες αλλαγές απαιτούν αφενός την ικανότητα του εκπαιδευόμενου να μαθαίνει από μόνος του, αλλά συγχρόνως την οικονομία δυνάμεων και την εξοικονόμηση χρόνου μέσα από την οργανωμένη συστηματική διδασκαλία, για την οποία προσφέρονται πλέον αρκετά μέσα για να γίνει ελκυστική, κατανοητή και γόνιμη.

Τι πρέπει να γίνεται Ο ρόλος του διδάσκοντος δεν χάνει εδώ τη σημασία του. Μπορεί να μειώνεται ο χρόνος της συστηματικής διδασκαλίας, αλλά αυξάνεται η έμφαση στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας. Για το λόγο αυτό καθοριστική είναι η επαρκής προετοιμασία του διδάσκοντος, ο προγραμματισμός της διδασκαλίας και η ανάδειξη του ταλέντου και της φαντασία του, ώστε να ενορχηστρώσει σε ελκυστικό συμμετοχικό μαθησιακό δρώμενο το γνωστικό αντικείμενο και τις στοχεύσεις του προγράμματος.

Τι πρέπει να γίνεται αξιοποιεί τη μεγάλη σημασία που έχει η χειρωνακτική εργασία, η συμμετοχή της αίσθησης της αφής και η μυϊκή αίσθηση, στη μάθηση και την ανάπτυξη του μαθητή. Με τη συμμετοχή στο σχηματισμό των εντυπώσεων των αισθήσεων της αφής και των μυών, εισχωρεί η παρατήρηση βαθύτατα σε όλες τις λεπτομέρειες των πραγμάτων. Για την μορφωτική αξιοποίηση των πιο πάνω ψυχοπαιδαγωγικών αρχών, εξαιρετική σημασία έχει η μέσω της συμμετοχής της αφής και των μυών διαδικασία για κατασκευή του αντικειμένου. Η συμμετοχή των αισθήσεων αυτών στο συντελούμενο έργο συμπληρώνει και διορθώνει ακόμα και την πιο ακριβή παρατήρηση που προέρχεται από την όραση και από την επεξεργασία που μπορεί να κάνει ο νους.

Διδακτικός μετασχηματισμός Ο Εκπαιδευτικός πρέπει είναι σε θέση να παρατηρεί, να αξιολογεί τις νοητικές συλλήψεις, τις αντιδράσεις και τις ενέργειες, σε σχέση με τις αλληλεπιδράσεις στην τάξη και τα μαθησιακά αποτελέσματα, δηλαδή να ερευνά το εκπαιδευτικό του έργο, το σχεδιασμό και την εφαρμογή του. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η στοχαστική / αναστοχαστική διάσταση της διδασκαλίας και μειώνεται η πιθανότητα της εμπειριστικής προσέγγισής της (Ματσαγγούρας, 2005)

Τεχνολογικές ενότητες Εργαλεία και μηχανές. Ενέργεια και ισχύς. Μεταφορές και επικοινωνία. Γεωργική τεχνολογία.

Ατομικό έργο- Ενέργειες των μαθητών

Διδακτικοί στόχοι μελέτης ενοτήτων Να αποκτήσουν οι μαθητές μια γενική αντίληψη των Τεχνολογικών θεμάτων και αντικειμένων του περιβάλλοντός του και να κατανοήσουν τη σπουδαιότητα και τη χρησιμότητά τους για την ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών. Να κατατάξουν - κατηγοριοποιήσουν τα διάφορα τεχνολογικά αντικείμενα στις τέσσερις θεματικές ενότητες. Να αναλύσουν και να επιλέξουν για παρουσίαση των σημαντικότερων. Να θέσουν κριτήρια επιλογής θέματος και ατομικού έργου. Να συνεργάζονται για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Να αναζητήσουν και να χρησιμοποιήσουν διαφορετικές πηγές πληροφόρησης. Να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα εποπτικά μέσα.

Μελέτη ενοτήτων-Επιλογή ενότητας Χωρισμός των μαθητών σε 4 ομάδες (3-4 μαθητές) για τη συλλογή πληροφοριών για την κάθε ενότητα. Χωρισμός θεμάτων κάθε ενότητας σε υποενότητες σύμφωνα με κριτήρια που θα θέσουν οι μαθητές. Όταν ολοκληρωθεί η συλλογή πληροφοριών για τις τέσσερις βασικές τεχνολογικές ενότητες, οι μαθητές προχωρούν στην ανάλυσή τους. Αυτή θα γίνει με μορφή «αυτοδιοικούμενων» σεμιναρίων. Παρουσίαση από κάθε ομάδα της ενότητας που έχει αναλάβει, συζήτηση για τα κριτήρια επιλογής και επιλογή ενότητας μελέτης. Ο χρόνος παρουσίασης κάθε ενότητας είναι 10 λεπτά. Παράδοση γραπτής εργασίας κάθε ομάδας.

Επιλογή ενότητας-ατομικού έργου Η συζήτηση θα ξεκινά με μια εισήγηση από ένα μαθητή και θα αφορά σε μια συγκεκριμένη τεχνολογική ενότητα. Οι μαθητές προσπαθούν να εντοπίσουν τεχνολογικά δημιουργήματα (τεχνουργήματα) που αναφέρονται στην ενότητα αυτή. Με τη βοήθεια εικόνων και με καταιγισμό ιδεών αναλύονται, συζητούνται και προεκτείνονται στην τάξη χαρακτηριστικές έννοιες  των τεχνολογικών ενοτήτων που είναι κατανοητές από τους μαθητές αυτής της ηλικίας. Να εστιαστούν στη διαδικασία με την οποία τα τεχνουργήματα προέκυψαν ως αποτέλεσμα των αναγκών του ανθρώπου. Κριτήρια επιλογής, προτάσεις και επιλογή θεμάτων ατομικών έργων από τους μαθητές.

Ατομικό έργο-Διαδικασία ολοκλήρωσής του 2 μαθήματα τεχνικού σχεδίου. Προγραμματισμός έργου Συλλογή πληροφοριών και κατασκευή του έργου. Συγγραφή εργασίας (ανάλυση πληροφοριών, επεξεργασία, βιβλιογραφία - Διαδικτυογραφία). Τελική παρουσίαση (διάρκεια έως 10 λεπτά). Έκθεση δημιουργημάτων - τεχνουργημάτων.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Ως «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο μπορούμε να ορίσουμε μια οργανωμένη συζήτηση μαθητών πάνω σε ένα προκαθορισμένο θέμα. Στα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια ακολουθείται η εξής διαδικασία: Ένας μαθητής πραγματοποιεί μια εισήγηση. Στη συνέχεια απαντά σε ερωτήσεις, δέχεται κριτική και προτάσεις. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται με όλους τους μαθητές της τάξης. Το σεμινάριο κλείνει με μια συνολική συζήτηση σχετικά με το υλικό που παρουσιάστηκε στο σεμινάριο και την εξαγωγή των απαραίτητων συμπερασμάτων.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Τα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια πραγματοποιούνται: Για τη συζήτηση επί των τεχνολογικών ενοτήτων. Για την επιλογή της ενότητας που θα μελετήσει η τάξη. ο κάθε μαθητής αναπτύσσει τα επιχειρήματά του σχετικά με τη τεχνολογική ενότητα που προτείνει να μελετήσει η τάξη του. Ακούει τα επιχειρήματα των συμμαθητών του και αναπτύσσει αντίλογο προκειμένου να υποστηρίξει τη θέση του. Για την επιλογή των θεμάτων που θα μελετήσει ο κάθε μαθητής. ο κάθε μαθητής θα προτείνει όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα, που σχετίζονται με τη τεχνολογική ενότητα που μελετά η τάξη. συμμετάσχει στον καθορισμό των κριτηρίων με τα οποία θα γίνει η επιλογή των "κατάλληλων" θεμάτων μελέτης.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Κατά την εξέλιξη της εργασίας των μαθητών (σεμινάρια προόδου). ο κάθε μαθητής παρουσιάζει την πρόοδο της εργασίας του. παρουσιάζει προβλήματα που πιθανόν να συνάντησε και θα εξηγήσει τη μέθοδο με την οποία τα ξεπέρασε ή θα ζητήσει τη βοήθεια των συμμαθητών του. οι άλλοι μαθητές πρέπει να εκφράσουν την άποψή τους (τεκμηριωμένα) σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πιθανόν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. οι μαθητές θα κάνουν υποδείξεις στους συμμαθητές τους και ασκούν καλοπροαίρετη κριτική σε ενέργειές τους που τις θεωρούν λαθεμένες.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Για την τελική παρουσίαση των μελετών των μαθητών (σεμινάρια παρουσίασης). ο κάθε μαθητής θα παρουσιάσει συνολικά την εργασία του. Μέσα σε ένα προκαθορισμένο χρόνο θα πρέπει να παρουσιάσει τα στοιχεία εκείνα που θεωρεί σημαντικά ώστε το περιεχόμενο της παρουσίασής του να γίνει εύκολα κατανοητό. να χρησιμοποιήσει τα εποπτικά μέσα που διαθέτει το εργαστήριο Τεχνολογίας του σχολείου του, ώστε η παρουσίασή του να γίνει ευκολότερα κατανοητή. ερωτήσεις στις οποίες θα απαντήσει εμβαθύνοντας έτσι στην ανάλυση του θέματος του.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Την οργάνωση του κάθε σεμιναρίου την αναλαμβάνει ένας μαθητής (υπεύθυνος σεμιναρίου), διαφορετικός κάθε φορά. το ρόλο αυτό τον αναλάβουν όσο το δυνατόν περισσότεροι μαθητές.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Καθήκοντα υπεύθυνου σεμιναρίου Φροντίζει να υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός. Ετοιμάζει πρόγραμμα με τον τίτλο του σεμιναρίου, τους ομιλητές με το θέμα, το χρόνο ομιλίας και το χρόνο συζήτησης που θα ακολουθήσει. Ανακοινώνει το πρόγραμμα ομιλιών και μετά καλεί έναν - έναν τους ομιλητές, κάνοντας μία εισαγωγή στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει. Ελέγχει τη χρονική διάρκεια των ομιλιών και των συζητήσεων, ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει ετοιμάσει. Δίνει το λόγο στους μαθητές που θέλουν να κάνουν κάποια ερώτηση ή παρατήρηση μετά το τέλος κάθε ομιλίας. Ανακεφαλαιώνει τα συμπεράσματα του σεμιναρίου. Δεν ασχολείται με την τήρηση της τάξης.

Επιλογή ενότητας και θέματος ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ η ενότητα αναλύεται σε βάθος, ενώ οι μαθητές ασκούν την αναλυτική τους ικανότητα. ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Τα κριτήρια που καθορίζουν την επιλογή μπορεί να είναι: Τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Οι τοπικές συνθήκες. Ιδιαίτερο βάρος θα πρέπει να δοθεί στο δεύτερο κριτήριο.

Επιλογή ενότητας και θέματος Ο καθηγητής καταγράφει όλα τα προτεινόμενα θέματα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ατομικών εργασιών. Σε κάθε τάξη θα συγκεντρωθεί ένας μεγάλος αριθμός πιθανών θεμάτων. Στη συνέχεια, οι μαθητές της τάξης προχωρούν στην αξιολόγηση των προτάσεων. Οι μαθητές, με τη βοήθεια του καθηγητή καθορίζουν τα κριτήρια με βάση τα οποία θα γίνει η επιλογή των πλέον κατάλληλων θεμάτων.

Επιλογή ενότητας και θέματος Κάποια από τα κριτήρια αυτά μπορεί να είναι: Η δυνατότητα να υλοποιηθεί στο σχολικό εργαστήριο. Η δυνατότητα να υλοποιηθεί μέσα στα χρονικά όρια που έχουν καθοριστεί. Να δίνει στο μαθητή τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί πλήθος υλικών, εργαλείων και μηχανημάτων. Να οδηγεί το μαθητή σε διαφορετικές πηγές πληροφόρησης. Να δίνει στο μαθητή τη δυνατότητα να αναπτύξει τόσο τις νοητικές όσο και τις πρακτικές του ικανότητες.

Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών Συλλογή πληροφοριών της ατομικής εργασίας από διαφορετικές πηγές για: Τη λειτουργία του αντικειμένου που μελετά. Τη δομή και την κατασκευή του αντικειμένου που μελετά. Την ιστορική εξέλιξη του αντικειμένου που μελετά. Τις χρήσεις του αντικειμένου που μελετά και τις επιπτώσεις του στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Μελλοντικές τάσεις.

Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών Αξιολόγηση των πληροφοριών Αιτιολόγηση της επιλογής και απόρριψης σύμφωνα με τα κριτήρια που θα θέσει ο μαθητής (αναλυτική, κριτική σκέψη). Π.χ., ποιες θα τον βοηθήσουν να κατανοήσει καλύτερα το περιεχόμενο του θέματός του, ή της κατασκευής (π.χ. σχέδια με διαστάσεις) και στη συγγραφή της γραπτής εργασίας.

Δομή τελικής εργασίας Περιγραφή της γενικής ενότητας που επέλεξε η τάξη. Περιγραφή του θέματος που επέλεξε ο μαθητής. Τεχνικά-κατασκευαστικά σχέδια του αντικειμένου που θα κατασκευάσει ο μαθητής. Η διαδικασία που ακολούθησε ο μαθητής κατά τη μελέτη του θέματος. Ιστορική εξέλιξη του θέματος. Σύνδεση με τις κοινωνικές ανάγκες. Μελλοντικές τάσεις. Επιστημονικά στοιχεία και θεωρίες που σχετίζονται με το θέμα μελέτης.

Δομή τελικής εργασίας Η σημερινή χρησιμότητα του τεχνολογικού θέματος και οι επιπτώσεις του στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Εκτίμηση του κόστους κατασκευής. Κατάλογος εργαλείων και υλικών που χρησιμοποίησε ο μαθητής για την κατασκευή. Βιβλιογραφικές πηγές. Το περιεχόμενο πρέπει να είναι λιτό, σαφές και περιεκτικό

Αξιολόγηση η πολυπλοκότητα της κατασκευής, γραπτές εργασίες, παρουσιάσεις στα σεμινάρια, συμμετοχή σε ομαδικές εργασίες, ημερολόγια ομάδας, προγραμματισμός εργασιών, αξιοποίηση πηγών πληροφόρησης του τεχνολογικού περιβάλλοντος, κατασκευαστικά σχέδια κ.ά.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Εργασίες μαθητών

Οι γενικοί στόχοι του μαθήματος Να καταστούν ικανοί να εντοπίζουν, αξιολογούν, ταξινομούν και αξιοποιούν τις πληροφορίες και να παρουσιάζουν αυτά που θεωρούν πιο ενδιαφέροντα στους συμμαθητές τους. Να ερευνούν κάθε πηγή πληροφόρησης και να μην είναι θεατές μιας διαδικασίας, αλλά να αναλαμβάνουν πρωτοβουλία, καθώς και να γνωρίσουν τη δύναμη και την αξία της συνεργασίας, Να γνωρίσουν το εργασιακό τους περιβάλλον, ώστε να μπορέσουν αργότερα να κάνουν σωστή επιλογή επαγγέλματος, αλλά και να εκτιμήσουν τα προβλήματα που σχετίζονται με τη βιομηχανία, Να κατασκευάσουν μία μακέτα βιομηχανίας ομαδικά ώστε να γίνουν συν-δημιουργοί, Να αναλαμβάνουν ρόλους και να είναι υπεύθυνα άτομα. Να θέτουν συγκεκριμένα κριτήρια και να αξιολογούν κατά πόσο ικανοποιούνται.

Η διαδικασία του μαθήματος Παρουσίαση από τον καθηγητή των πιο γνωστών παραγωγικών μονάδων ή μέσω καταιγισμού ιδεών, κριτήρια σύμφωνα με τα οποία θα γίνει η επιλογή της παραγωγικής μονάδας(ΠΜ). Εύρεση στοιχείων για πιθανές προς μελέτη ΠΜ. Αξιολογήσεις βιομηχανιών σύμφωνα με τα κριτήρια. Χωρισμός σε ομάδες, εκλογή ΠΜ κάθε ομάδας και ανάθεση ρόλων. Οργανόγραμμα. Καθορισμός πολιτικής της ομάδας. Προγραμματισμός εργασιών-χρονοδιαγράμματα. Επίσκεψη για τη γνωριμία της ΠΜ ή μελέτη μέσω Διαδικτύου ή άλλων μέσων πληροφόρησης. Εργασία και συνεργασία σύμφωνα με τους ρόλους, κατασκευή προϊόντος και μακέτας. Εκθέσεις αξιολόγησης τμημάτων. Γραπτή εργασία. Δημιουργία λογότυπου. Παρουσίαση στους συμμαθητές. Παρουσίαση σε έκθεση. http://www.pi-schools.gr/hdtc/material/scenaria/technology.htm

Eκλογή παραγωγικής μονάδας

Επιλογή ρόλου

Πιθανοί ρόλοι Γενικός Διευθυντής Διευθυντής Παραγωγής Γενικός Διευθυντής Διευθυντής Παραγωγής Διευθυντής Σχεδίασης Μηχανικός Παραγωγής Μηχανικός Σχεδίασης Διευθυντής Προσωπικού Διευθυντής Ασφάλειας Διευθυντής Εκπαίδευσης Διευθυντής Οικονομικών Διευθυντής Προμηθειών Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης Δ/ντής Σχεδιασμού Προϊόντος Διευθυντής Ποιοτικού Ελέγχου Διευθυντής Μάρκετινγκ Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων. Δ/ντής Πληροφ/κών Συστημάτων

Ανάπτυξη μακέτας

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Κατά τη διδασκαλία της μεθόδου, η έμφαση δίνεται στην εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγική διαδικασία την επίλυση τεχνο-παραγωγικών προβλημάτων στην πράξη, τα οποία συνδέονται με την καθημερινή μας ζωή. Η μέθοδος εμπεριέχει τη διαθεματική προσέγγιση και αξιοποίηση γνώσεων απ’ όλους τους τομείς.

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Ομοιογενείς και ανομοιογενείς ομάδες Ομοιογενώς οργανωμένες ομάδες: Σε ένα δεδομένο μάθημα, οι μαθητές έχουν σχεδόν το ίδιο επίπεδο όσον αφορά τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Ανομοιογενώς οργανωμένες ομάδες: Οι διαφορές, όσον αφορά τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των μαθητών σε ένα δεδομένο μάθημα, είναι πιο έντονες. το κάθε μέλος της ομάδας συμμετέχει στην εργασία ανάλογα με τις ικανότητές του. οι μαθητές μπορούν να μάθουν πολύ αποτελεσματικά ο ένας από τον άλλο.

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Τα πλεονεκτήματα της ομαδικής εργασίας Οι καλά οργανωμένες ομάδες επηρεάζουν βαθιά την προσωπικότητα και την κλίμακα αξιών των μαθητών. Ανταλλαγή σκέψεων (διατομική επικοινωνία) Ικανότητα προσαρμογής Καλλιέργεια συνεργασίας, αμοιβαιότητας και αποδοχής Δυνατότητα θεώρησης από τη σκοπιά του άλλου, κάτι που διευκολύνει την επίλυση των συγκρούσεων Καλλιέργεια αυτό-εκτίμησης Εμπειρία του ανήκειν σε μια ομάδα

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Βασικές αρχές συνεργατικής μάθησης Αν δεν τηρούνται όλες οι αρχές που ακολουθούν, η συνεργατική μάθηση δεν πραγματοποιείται. Οι τέσσερις βασικές αρχές (σύμφωνα με τον Spencer Kagan) είναι: Παράλληλες αλληλεπιδράσεις: Κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας συμβαίνουν πολλαπλές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών. Κατά συνέπεια, ο χρόνος της ενεργού συμμετοχής κάθε μαθητή είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ όσο θα ήταν στον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας.

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Βασικές αρχές συνεργατικής μάθησης β) Προσωπική ευθύνη: Καθένας από τους μαθητές οφείλει να ολοκληρώσει το μερίδιο που του αναλογεί, ώστε να συνεισφέρει στο έργο της ομάδας. Όλοι δίνουν αναφορά στην ομάδα. Τα μέλη κάθε ομάδας γνωρίζουν τη συνεισφορά ενός εκάστου και ο καθένας είναι υπεύθυνος για κάποιο μέρος της εργασίας. γ) Εποικοδομητική αλληλεξάρτηση: Η ανάπτυξη του ατόμου και η ανάπτυξη της ομάδας θα επηρεαστούν αμοιβαία με θετικό τρόπο, εφόσον η ανάπτυξη του μαθητή απαιτεί την ανάπτυξη και των συμμαθητών του και εφόσον η επιτυχία μιας ομάδας σημαίνει ταυτόχρονατην επιτυχία και μιας άλλης ομάδας. δ) Ισότιμη συμμετοχή: Οι μαθητές συμμετέχουν στην εργασία ανάλογα με τις ικανότητές τους. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με καταμερισμό της εργασίας και ανάθεση καθηκόντων.

Γενικές οδηγίες Θα πρέπει, όπου στο βιβλίο εμφανίζεται η λέξη βιομηχανία να εννοούμε επιχείρηση με την ευρύτερη έννοια. Οι ομάδες των μαθητών δεν συγκροτούνται στη βάση της φιλίας αλλά στη βάση του ενδιαφέροντος για ένα θέμα. (σ.σ. Προσοχή, ο κάθε μαθητής πρέπει να έχει ρόλο μέσα στην ομάδα, ανάλογα με τις εμπειρίες, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητές του). Το τεστ πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner ίσως βοηθήσει το σχηματισμό ομάδων. Προτείνονται ομάδες των 5-7 ατόμων ανά τμήμα. Μία ομάδα δημιουργεί προβλήματα συνεργασίας ενώ περισσότερες ομάδες είναι δύσκολο να παρακολουθούνται μέσα στην τάξη από τον καθηγητή.

Γενικές οδηγίες Οι μαθητές μελετούν μια πραγματική επιχείρηση και όχι μια ιδεατή. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να μελετηθεί η πρόταση για μια καλύτερη επιχείρηση, ξεκινώντας από μια υφιστάμενη πραγματική. Για τη διευκόλυνση πρόσβασης σε επιχειρήσεις, είναι καλό να γίνει καταγραφή των επιχειρήσεων που εργάζονται ή έχουν πρόσβαση οι γονείς ή κάποιος συγγενής ή οικογενειακός φίλος  της οικογένειας του μαθητή. Προφανώς, αξιοποιείται το Διαδίκτυο και η δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με το τμήμα Δημοσίων Σχέσεων των επιχειρήσεων. Είναι χρήσιμο οι τηλεφωνικές συνεννοήσεις να γίνονται μέσα από το σχολείο, από τους ίδιους τους μαθητές.

Γενικές οδηγίες Οι μαθητές εισηγούνται προτάσεις για το είδος των επιχειρήσεων που προτείνουν να μελετηθούν και ακολουθεί ψηφοφορία για το ποιες θα επιλεγούν. Η κάθε ομάδα παρουσιάζει την επιχείρηση που θα εξετάσει, τι παράγει, πως είναι οργανωμένη κλπ σε σεμινάριο (1ο Τρίμηνο) Για επισκέψεις σε επιχειρήσεις από ομάδες μαθητών υπό τη συνοδεία γονέα, απαιτείται η απόφαση συλλόγου και ενυπόγραφη συμφωνία όλων των γονέων. Για την ομαδική εργασία θα πρέπει να δημιουργείται ένα περιβάλλον που θα συνδυάζει την ελευθερία της ατομικής δραστηριότητας με τη συλλογικότητα της ομάδας και με τις υποχρεώσεις απέναντι στην ομάδα.

Γενικές οδηγίες -Οι ομάδες κρατούν αναλυτικό εβδομαδιαίο ημερολόγιο, όπου καταγράφεται η δουλειά της ομάδας και του κάθε μέλους της. -Καλό είναι να υπάρχει έντυπο ανάθεσης εργασιών ανά μαθητή που το κρατεί ο επικεφαλής της ομάδας -Επιδιώκεται η συνεργασία με άλλους καθηγητές, ιδιαιτέρως αυτούς της Πληροφορικής. -Ο εκπαιδευτικός επιδιώκει να βρει εναλλακτικούς τρόπους συμμετοχής στην ομάδα μαθητών που με την παραδοσιακή έννοια δεν θεωρούνται επιμελείς.

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Παράδειγμα 1 Παράδοση αίτησης σύστασης της εταιρείας στο Εργαστήριο Τεχνολογίας. Στο χώρο που διαθέτει η αίτηση για το λογότυπο της εταιρείας πρέπει να έχει κολληθεί το λογότυπο της επωνυμίας , το οποίο -σε περίπτωση που κάποια ομάδα δε διαθέτει υπολογιστή- θα εκτυπωθεί την ώρα του μαθήματος της Τεχνολογίας στο σχολείο. (Γι αυτό το λόγο έχει ζητηθεί ο λογότυπος σε δισκέτα). ( Η εργασία αυτή είναι υποχρέωση των Δ/ντών Marketing-Δημοσίων σχέσεων). Ο χώρος που διαθέτει η αίτηση για περιγραφή των εργασιών της εταιρείας, μετά από συζήτηση με ΟΛΑ τα μέλη της εταιρείας σας, θα συμπληρωθεί από τους Γενικούς Δ/ντές. Οι Διευθυντές Οικονομικών θα συγκεντρώσουν 5 ΕΥΡΩ από κάθε μέλος της εταιρείας τους (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού τους!) για τη δημιουργία μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Τα χρήματα θα φυλάσσονται στο Χρηματοκιβώτιο του Εργαστηρίου Τεχνολογίας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη)

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Οι σχεδιαστές θα φτιάξουν σε κλίμακα 1:100 το σχέδιο της μακέτας τους, σε ριζόχαρτο που θα προμηθευτούν από το Εργαστήριο Τεχνολογίας (παράδοση σχεδίων ΟΛΩΝ των εταιρειών τη Δευτέρα 14/2 στην προσευχή στο Εργαστήριο Τεχνολογίας). Οι Διευθυντές Παραγωγής-Προμηθειών οφείλουν να συντάξουν κατάλογο με τα απαραίτητα υλικά για την κατασκευή της μακέτας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη). Οι Διευθυντές Ασφάλειας θα αποχωρούν ΠΑΝΤΑ τελευταίοι από το Εργαστήριο Τεχνολογίας και θα είναι υπεύθυνοι ώστε να παραμένει το Εργαστήριο τακτοποιημένο και καθαρό. (τραπέζια συσκέψεων εταιρειών, βιβλιοθήκη εργαστηρίου, φάκελοι και ντοσιέ Δ/ντών, πάγκοι εργασίας, αποθήκευση υλικών και μισοτελειωμένης μακέτας της εταιρείας).

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Οποιαδήποτε απώλεια ή ζημιά υλικών , εργαλείων ή εξοπλισμού του Εργαστηρίου,που δεν αναφέρεται έγκαιρα (δηλαδή την ώρα του μαθήματος )χρεώνεται προσωπικά στο Δ/ντή Ασφάλειας ή στην Εταιρεία του! Οι Διευθυντές Προσωπικού οφείλουν να προσέρχονται στο Εργαστήριο με το Απουσιολόγιο του Τμήματος. Αντικαθιστούν το Γενικό Δ/ντή της εταιρείας τους σε περίπτωση απουσίας του από το σχολείο και ετοιμάζουν το εβδομαδιαίο «πλανόγραμμα» εργασιών , σε συνεργασία με το Γενικό Δ/ντή της εταιρείας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη). Οι Διευθυντές Προσωπικού πρέπει να φωτογραφίζουν την ομάδα και την πρόοδο των εργασιών της σε κάθε μάθημα, να καταγράφουν διάφορες φάσεις του μαθήματος ώστε να έχουν υλικό για το Αναμνηστικό Ημερολόγιο που θα ετοιμάσουν και το οποίο , σε συνεργασία με τους Διευθυντές Εκπαίδευσης θα αναπαράγουν για όλα τα μέλη της ομάδας και για το Εργαστήριο Τεχνολογίας.

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Οι Διευθυντές Εκπαίδευσης είναι υπεύθυνοι για τη φωτοτύπηση των πληροφοριών που θα ζητούν οι συμμαθητές τους για τη γραπτή εργασία της ομάδας και γενικά για τις …εκδόσεις της εταιρείας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη) Η αγορά των υλικών για την κατασκευή των μακετών των ομάδων θα γίνει μαζικά το Σάββατο 12/2/13 από τους Διευθυντές Ασφάλειας . ( Θα σας ανακοινωθεί στο μάθημα η ώρα και το σημείο συνάντησης , ώστε να πάμε να αγοράσουμε όλοι μαζί τα υλικά : βάσεις μακέτας, χαρτόνι ΚΑΡΑ ή ΟΝΤΟΥΛΕ, πλαστικά χρώματα, σπρέϋ, καλώδια, λαμπάκια, καλάϊ , θερμόκολλα, χαρτί γκοφρέ, σίτες, ασημόχαρτο, γυαλόχαρτο, καρφάκια, πινέζες, σελοτέιπ, κόλλες φύλλα αλουμινίου και χαλκού, φελλός, γύψος+γάζες, κ.λπ) .* Σε περίπτωση που κάποια ομάδα δεν εκπροσωπηθεί το Σάββατο 12/2/13, αναλαμβάνει την ευθύνη προμήθειας των υλικών της.

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Παράδειγμα 2 Σύσταση εταιρειών. «Καταχώρηση περίληψης καταστατικού στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως» και συμπλήρωση του σχετικού εντύπου. (υπεύθυνοι Δ/ντές προσωπικού) Οι Διευθυντές Οικονομικών θα φτιάξουν τις μετοχές της εταιρείας τους (Αυτό θα εξηγηθεί σε σύσκεψη των Διευθυντών Οικονομικών) Οι σχεδιαστές θα διορθώσουν σε κλίμακα το σχέδιο της κάτοψης μακέτας τους, με βάση τις υποδείξεις του κεντρικού σχεδιαστή και του Big Boss. (παράδοση σχεδίων ΟΛΩΝ των εταιρειών τη Δευτέρα 21/2 στην προσευχή στο Εργαστήριο Τεχνολογίας).

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Οι Διευθυντές Παραγωγής-Προμηθειών οφείλουν να συντάξουν κατάλογο με τα απαραίτητα υλικά για την κατασκευή της μακέτας, πέρα από αυτά που θα προμηθευτούμε μαζικά. Οι Διευθυντές Ασφάλειας πρέπει να κάνουν καταγραφή εξοπλισμού και υλικών του Εργαστηρίου τεχνολογίας. ( αυτό θα γίνει την ώρα του μαθήματος, μετά την ώρα του Χρόνη- Πισωχρόνη) Οι Διευθυντές Προσωπικού οφείλουν να προσέρχονται στο Εργαστήριο με το Απουσιολόγιο του Τμήματος. Αντικαθιστούν το Γενικό Δ/ντή της εταιρείας τους σε περίπτωση απουσίας του από το σχολείο και ετοιμάζουν το εβδομαδιαίο «πλανόγραμμα» εργασιών , σε συνεργασία με το Γενικό Δ/ντή της εταιρείας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη).

Εβδομαδιαίος Προγραμματισμός Εργασιών Οι Διευθυντές Προσωπικού πρέπει να φωτογραφίζουν την ομάδα και την πρόοδο των εργασιών της σε κάθε μάθημα, να καταγράφουν διάφορες φάσεις του μαθήματος ώστε να έχουν υλικό για το Αναμνηστικό Ημερολόγιο που θα ετοιμάσουν και το οποίο , σε συνεργασία με τους Διευθυντές Εκπαίδευσης θα αναπαράγουν για όλα τα μέλη της ομάδας και για το Εργαστήριο Τεχνολογίας. Οι Διευθυντές Εκπαίδευσης είναι υπεύθυνοι για τη φωτοτύπηση των πληροφοριών που θα ζητούν οι συμμαθητές τους για τη γραπτή εργασία της ομάδας και γενικά για τις …εκδόσεις της εταιρείας. (Αυτό θα εξηγηθεί στην τάξη)

Ενδεικτικά υλικά Φελιζόλ – Είναι ευαίσθητο όμως στις βαφές με διαλυτικό, οι οποίες το διαλύουν Μακετόχαρτο πάχους 3 mm (Sandwich) (8 ευρώ ανά φύλλο 1Χ0,70) – Προσοχή, όχι πάχος 2mm γιατί κόβεται πολύ δύσκολα. Μονωτικό υλικό dow πάχους 3 και 5 mm – Κατάλληλο για συμπαγείς όγκους όπως κτίρια, είναι εύκολο στην κατεργασία, βάφεται με νερομπογιές και κολλάει με ξυλόκολα. Ξύλα – κόντρα πλακέ, αλλά καλύτερα MDF πάχους 3 ή 4 mm Οντουλέ, οκουμέ,  κουσέ μακετόχαρτο Χαρτόνια ομολούξ, κάνσον Γύψος – για διαμόρφωση διαφόρων αντικειμένων, αλλά προσθέτει πολύ βάρος. Γυψόγαζα – για αναπαραστάσεις τοπίων ή για επικάλυψη επιφανειών, ευαίσθητων στα διαλυτικά χρωμάτων πχ Φελιζόλ Ξυλόκολλα  - είναι κατάλληλη εκτός από κόλληση ξύλου και για χαρτί. Φελλός Φύλλα αλουμινίου ή χαλκού Αφρός πολυουρεθάνης

Χρήσιμοι σύνδεσμοι http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-B104/document/4bd800eete4n/524008eaefxo/5240090eaphg.pdf http://users.otenet.gr/~foniflo/technology/materials.htm http://www.youtube.com/watch?v=CU9hEN9wiEI http://www.specialeducation.gr/files4users/files/pdf/teyxos_c.pdf http://www.irantousis.gr/02_TEXNOLOGIA_B!_TAKSIS/04_grapti_ergasia_b/05_chocolove_.pdf http://schooltec.wordpress.com/b-grade/projectb/ http://www.youtube.com/watch?v=M9rP48vIHIU