H Χρήση ψηφιακών πηγών στη διδασκαλία των Φυσικών επιστημών Η Περίπτωση του Φωτόδενδρου Γιώργος Παυλικάκης Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ04

Μάθηση Είναι η σχετικά μόνιμη αλλαγή στη συμπεριφορά ως αποτέλεσμα ενίσχυσης ή εμπειρίας και η απόκτηση του γνωστικού δυναμικού που απαιτείται προκειμένου το άτομο να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος (Αντωνοπούλου και Σιγάλας, 2006). Η μάθηση μπορεί να αφορά στο γνωστικό και ψυχοκινητικό τομέα (σύνθεση, συγκράτηση, αναπαραγωγή πληροφοριών και κινητικές δεξιότητες), στο συναισθηματικό και κοινωνικο - συμμετοχικό τομέα (στάσεις, εκφράσεις εκδηλώσεις των συναισθημάτων, δεξιότητες αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης και συνεργασίας).

Παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση Τα κίνητρα που ωθούν ή απωθούν το μαθητή Ο δάσκαλος Οι συνθήκες διδασκαλίας και μελέτης μέσα και έξω από την τάξη Η ύλη του μαθήματος και το ενδιαφέρον που παρουσιάζει αυτή για το μαθητή Οι κανόνες μάθησης που θα πρέπει να είναι σαφείς και ευέλικτοι Η ομάδα – τάξη και η δυναμική της Η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στη λειτουργία της τάξης Η ετοιμότητα του ατόμου – μαθητή για μάθηση Η σχέση αγωγής που οδηγεί στη μάθηση καθορίζεται από το τρίπτυχο δάσκαλος – μαθητής – μορφωτικό αγαθό

Κυριότερες θεωρίες μάθησης συνειρμικές ή συμπεριφοριστικές γνωστικές ή διάμεσες - εποικοδομητισμός - διερευνητική/ ανακαλυπτική μάθηση κοινωνικογνωστικές θεωρίες προγραμματικής δράσης

Ένταξη των Τ.Π.Ε στη διδακτική πράξη Επιστημολογικοί λόγοι: έχει διαφοροποιηθεί ο τρόπος που οι επιστήμονες εργάζονται και αναπτύσσουν τις επιστήμες (συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών, γρήγοροι υπολογισμοί, προσομοιώσεις, μοντελοποιήσεις, παραγωγή και χρήση εικόνων κλπ) Μαθησιακοί λόγοι: Τα εκπαιδευτικά λογισμικά που έχουν αναπτυχθεί δίνουν νέες δυνατότητες τόσο για τις δραστηριότητες που μπορούν να αναλάβουν οι μαθητές, όσο και για την υποστήριξη της διαδικασίας της μάθησης.

Ένταξη των Τ.Π.Ε στη διδακτική πράξη Ο εκπαιδευτικός Μπορεί να αναθεωρήσεις στρατηγικές για τη διδασκαλία. Μπορεί να έχει περισσότερες ευκαιρίες για ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, αλλά και για εξατομικευμένη παρέμβαση. Έχει καλύτερη αντίληψη για τα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών. Προωθεί διερευνητική, ενεργητική και βιωματική μάθηση. Επαναπροσδιορίζει το ρόλο του: προγραμματίζει και καθοδηγεί τις διερευνητικές προσπάθειες των μαθητών με υποδείξεις και ανατροφοδότηση. Αντιμετωπίζει το πρόβλημα του χρόνου για τη διδασκαλία της ύλης. Ξεπερνά προβλήματα επικαλύψεων της ύλης

Ένταξη των Τ.Π.Ε στη διδακτική πράξη Οι μαθητές Αποκτούν κίνητρα. Παρουσιάζουν καλύτερα τις εργασίες τους και το υλικό. Βοηθούνταιστην καλύτερη κατανόηση και αφομοίωση των πληροφοριών, καθώς οπτικοποιείται η γνώση. Ανακαλούν παλαιότερες γνώσεις. Εξοικειώνονται με τεχνικές μοντελοποίησης. Συνεργάζονται με τους συμμαθητές τους. Αποκτούν ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Διαμορφώνουν την πορεία της μαθησιακής διαδικασίας με την επίδρασή τους στο υλικό και τις ανατροφοδοτήσεις. Αποκτούν βάσεις για την δια βίου μάθηση.

Ψηφιακές πηγές μάθησης ή Μαθησιακά Αντικείμενα (ΜΑ) (1) Οποιαδήποτε ψηφιακή πηγή, η οποία μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί με σκοπό να υποστηρίξει τη διαδικασία της μάθησης (Wiley 2002, Χατζηνώτας και Σάμψων, 2004) Μία ανεξάρτητη και αυτόνομη μονάδα μαθησιακού περιεχομένου, η οποία έχει τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιηθεί σε πολλαπλά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα (Polsani, 2003) Χατζηνώτας, Σ. και Σάμψων, Δ, (2004), Επαναχρησιμοποιώντας μαθησιακά αντικείμενα σε εφαρμογές της ηλεκτρονικής μάθησης: από τα εκπαιδευτικά μεταδεδομένα στα προφίλ εφαρμογών, Πρακτικά 4 ου Συνεδρίου ΕΤΠΕ, Οι ΤΠΕ στη Εκπαίδευση, 29/9-3/10/2004, Πανεπιστήμιο Αθηνών, σελ Wiley, D.A, (2002), Connecting Learning Objects to instructional Design theory: A definition, a Metaphor, and a Taxonomy, In Wiley, D.A. (ed.), The Instructional Use of Learning Objects: On line version. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Polsani, P., (2003), Use and abuse of reusable learning objects, Journal of Information 3(4), Article no 164,. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

Ψηφιακές πηγές μάθησης ή Μαθησιακά Αντικείμενα (ΜΑ) (2) Ο ορισμός περιλαμβάνει οποιονδήποτε ψηφιακό πόρο, μικρού ή μεγάλου μεγέθους, ο οποίος μπορεί να μεταδοθεί μέσω δικτύου κατ’ απαίτηση. π.χ. ένα μαθησιακό αντικείμενο μπορεί να είναι είτε μία ψηφιακή φωτογραφία της Ακρόπολης είτε ένα ολόκληρο ηλεκτρονικό μάθημα για την αρχαία Αθήνα.

Είδη ΜΑ Ψηφιακές φωτογραφίες Παρουσιάσεις Προσομοιώσεις-μοντέλα Εκπαιδευτικά παιχνίδια Εννοιολογικοί χάρτες Πειράματα Εικονικά εργαστήρια Ασκήσεις αξιολόγησης Εκπαιδευτικά video Κινούμενα σχέδια Εκφωνήσεις-περιγραφές-αφηγήσεις-κείμενα-παρουσιάσεις Ασκήσεις πρακτικής και εξάσκησης

Τα ΜΑ μπορούν να ενταχθούν σε ένα σχέδιο μαθήματος ή εκπαιδευτικό σενάριο σενάριο

Εκπαιδευτικά μεταδεδομένα (1) Δεδομένα για τα δεδομένα Πληροφορία για την πληροφορία (Berners -Lee, 1997) Berners-Lee, T., (1997), Metadata architecture, Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Είναι ένα σύνολο χαρακτηριστικών, τα οποία προσπαθούν να περιγράψουν και να αναπαραστήσουν το περιεχόμενο του ΜΑ

Εκπαιδευτικά μεταδεδομένα (1) Τα μεταδεδομένα είναι απαραίτητα για να γίνει εφικτή η επαναχρησιμοποίηση των ΜΑ Με τα μεταδεδομένα μπορούμε να αναγνωρίσουμε αποτελεσματικά το περιεχόμενο των ΜΑ και έτσι να τα αναζητήσουμε και να τα ανακτήσουμε.

ΠΡΑΞΗ «Ανάπτυξη Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού – Ψηφιακή Βάση Γνώσεων – Υποδομές για ένα Ψηφιακό Σχολείο – Ψηφιακό Υλικό για τα Σχολεία » ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ «e-me»Ψηφιακή Εκπαιδευτική ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ

ebooks.edu.gr/2013/allcoursesdiadrastika.php Εμπλουτισμένα Βιβλία: Κατάλογος…

Είσοδος (Απευθείας στις συλλογές)

Ψηφιακό σχολείο

18

ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ E-YLIKO ΧΡΗΣΤΩΝ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ

Tρόποι αναζήτησης: τρόποι Αναζήτησης… photodentro.edu.gr

Είσοδος (2) ylrt (Ανά τύπο μαθησιακού αντικειμένου) ytaxon (Ανά θεματική περιοχή)

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑ (1) Αξιόλογηση μαθητών Αυτοαξιολόγηση Άμεση διδασκαλία Καθοδηγούμενη διερεύνηση Ανάδειξη πιθανών λανθασμένων αντιλήψεων των μαθητών και τον μετασχηματισμό τους Εξάσκηση των μαθητών στην τάξη με τη βοήθεια του βιντεοπροβολέα ή διαδραστικού πίνακα Εξάσκηση στη χρήση της συμβολικής γλώσσας Ο εκπαιδευτικός υποστηρίζει και καθοδηγεί τους μαθητές ενισχύοντας τη δημιουργία και συζήτηση βιωματικών μαθησιακών εμπειριών, μέσω διερευνητικής μάθησης

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑ (2) Ανατροφοδότηση της γνώσης Σύνδεση του μικρόκοσμου με το μακρόκοσμο Επαναφορά στη μνήμη των μαθητών όρων, εννοιών, φαινομένων κλπ που διδάχθηκαν Σύνδεση εννοιών και φαινομένων με την καθημερινή ζωή Διόρθωση πιθανής λανθασμένης προγενέστερης γνώσης τους Κατανόηση στους εννοιολογικούς χάρτες των μεταξύ τους διασυνδέσεων Συνεργατική μάθηση

Παραδείγματα εμπλουτισμού Φυσική

Παραδείγματα εμπλουτισμού Χημεία Εικονικό εργαστήριο – Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης

Παραδείγματα εμπλουτισμού: Βιολογία Προσομοίωση Διαδραστική Προσομοίωση

Εικόνες από μικροσκόπιο Εικόνες από στερεοσκόπιο

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Απαιτούμενα players και plugins Flash player (Adobe) Java (Oracle) Φυλλομετρητής (internet explorer, chrome, Mozilla Firefox, opera, safari) 29

Τρόποι εγκατάστασης players και plugins Ανοίγοντας την εφαρμογή της επιλογή σας με φυλλομετρητή και δεν έχετε εγκατεστημένο το κατάλληλο plugin, σας ενημερώνει να συνδεθεί και να το κατεβάσει. Σε πολλές περιπτώσεις δε γίνεται αυτό, οπότε πάτε στις αντίστοιχες εταιρίες και κατεβάζετε την έκδοση που αντιστοιχεί το φυλλομετρητή σας. Κάθε φυλλομετρητής έχει τη δική του έκδοση για τον ίδιο player (π.χ. άλλη έκδοση του shockwave player- plugins απαιτείται για internet explorer και άλλη έκδοση για Mozilla Firefox κλπ. ) 30

Eφαρμογή σε σχολικά εργαστήρια Ο υπεύθυνος του εργαστηρίου πληροφορικής πρέπει να ενημερωθεί ώστε να κάνει εγκατάσταση των απαραίτητων plugins και να αφήσει επιπλέον δυνατότητες στους χρήστες (να μπορούν να τρέξουν αρχεία exe). 31

Πιθανά προβλήματα με τους φυλλομετρητές (1) Τα windows 10 έχουν αντικαταστήσει τον internet explorer με τον Microsoft edge, που δεν τρέχει μεγάλο σύνολο εφαρμογών αλλά έχει τη δυνατότητα πάνω στο μενού του να ανοίξετε την ιστοσελίδα σας με internet explorer. Το smartscreen, που στους περισσότερους είναι ενεργοποιημένο χωρίς να το γνωρίζουν, μπορεί να σας βγάζει ότι είναι επικίνδυνη η εφαρμογή. Μπορείτε να την αγνοήσετε και να την εκτελέσετε. 32

Πιθανά προβλήματα με τους φυλλομετρητές (1) Μεμονωμένες εφαρμογές μπορεί να τρέχουν σε internet explorer και όχι σε Firefox Mozilla ή και το αντίστροφο. Αυτό εξαρτάται πολλές φορές από τις εκδόσεις των φυλλομετρητών σας. Προτιμητέο είναι να έχουμε πάντα τις τελευταίες εκδόσεις των φυλλομετρητών και plugins αν και αυτό, πολλές φορές δεν μπορεί να επιτευχθεί στα σχολικά εργαστήρια λόγω παλαιών λειτουργικών ή προηγούμενης γενιάς Η/Υ.

Τύποι αρχείων Flash (.swf ) – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Aυτοεκτελούμενα αρχεία (.exe) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Html και java script ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Video (.avi,.flv κλπ.) Eικόνες (.jpg,.png,.gif )

Αν δεν υπάρχει δίκτυο εντός της σχολικής αίθουσας Μπορεί ο καθηγητής να κατεβάσει τα ΜΑ από το Φωτόδεντρο, να τις ξεζιπάρει σε κάποιο φάκελο την καθεμία χωριστά και μπορεί να τις ανακαλεί, από όπου τις έχει αποθηκεύσει με οποιοδήποτε πρόγραμμα παρουσίασης θέλει για τη θεματική ενότητα που εξετάζει (προγράμματα παρουσίασης π.χ. Power point, html κλπ.) ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Να έχει κατεβάσει και εγκαταστήσει τους απαιτούμενους players. 35

ΑΠΟ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΒΑΛΕΤΑΙ ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΧΩΡΙΣ ΤΙΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Από εδώ κάνουμε σύνδεση κατευθείαν στην προβολή του ΜΑ Από εδώ κατεβάζετε το ΜΑ στον Η/Υ σας

Παραδείγματα εισαγωγής ΜΑ σε φύλλα εργασίας Βιολογία1 Βιολογία Φυσική Χημεία2 Χημεία