1

2 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΕΑ (ΟΜΑΔΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ LEADER) Επωνυμία : ΕΛΙΚΩΝΑΣ – ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ Έδρα : Λιβαδειά Βοιωτίας, Έρκυνας 9, τ.κ Πρόεδρος : Γιώτα Πούλου Γενική Διευθύντρια: Γκικοπούλου Γεωργία Συνεργάτες: Β. Κοντελέ – Γεωπόνος Λ. Μπαλτσιώτης- Οικονομολόγος Α. Αναστασίου – Γραμματεία, Διοικητικός Χ. Γεωργίου - Διοικητικός Τηλέφωνα : , Fax : URL:

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΕΔΠ) Φορείς: Εκπρόσωπος: - - Δήμος Λιβαδειάς κα. Πούλου Γιώτα - - Δήμος Αλιάρτου–Θεσπιέων κ. Ντασιώτης Γεώργιος - - Δήμος Θήβας κ. Νικολάου Σπυρίδων - - Επιμελητήριο Βοιωτίας κ. Αγνιάδης Παναγιώτης - - ΤΕΕ Στερ. Ελλάδας ΚΟΙΝΣΕΠ κα. Χάχαλου Ερμιόνη - - Σύλλογος Γυναικών «Ακραιφνείς» - 3

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕΤΡΟ 19 CLLD/LEADER Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων 4 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

5 LEADER Liaisons Entre Actions de Développement de l' Economie Rurale Κοινοτικής Πρωτοβουλίας LEADER η αρχή μίας νέας προσέγγισης - ολοκληρωμένη και πολυτομεακή ανάπτυξη. Β΄ Προγραμματική Περίοδος - Ενεργοποίηση ακόμα περισσότερο του τοπικού πληθυσμού. Γ΄ Προγραμματική Περίοδο – Εισαγωγή αλλά και ενδυνάμωση δεσμών συνεργασίας. Δ΄ Προγραμματική Περίοδο – Άξονας 4 του ΠΑΑ με σκοπό την εξυπηρέτηση βασικών στόχων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

6 CLLD/LEADER Η Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων (CLLD), βασισμένη στην προσέγγιση LEADER, αποτελεί μια μέθοδο σχεδιασμού και υλοποίησης τοπικών ολοκληρωμένων αναπτυξιακών στρατηγικών, με τη συμμετοχή των εταίρων σε τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών οικονομικών και κοινωνικών φορέων, προκειμένου να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές.

7 CLLD/LEADER Η προσέγγιση αυτή συνιστά ένα ιδιαίτερα ισχυρό εργαλείο, ειδικά σε περιόδους κρίσης, που ευελπιστεί να αναδείξει ότι οι τοπικές κοινότητες μπορούν: α) να κάνουν σταθερά βήματα προς πιο αποτελεσματικές μορφές οικονομικής, βιώσιμης και «χωρίς αποκλεισμούς» ανάπτυξης, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ορίζοντας 2020», β) να «καινοτομήσουν» όχι αποκλειστικά σε όρους τεχνολογικούς αλλά κυρίως σε όρους αντιμετώπισης των τοπικών προβλημάτων και γ) να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή στις αγροτικές περιοχές.

8 CLLD/LEADER Στη νέα προγραμματική περίοδο, σκοπός είναι να ενισχυθούν «νέες και πιο καινοτόμες» προσεγγίσεις με βάση τα καινούργια αναπτυξιακά δεδομένα και εργαλεία (όπως τάση επιστροφής νέων στην ύπαιθρο, κοινωνικές πρωτοβουλίες, ενίσχυση βραχέων αλυσίδων και εναλλακτικών καναλιών διάθεσης αγροτικών προϊόντων, διασύνδεση αγροτικού τομέα με τον πολιτισμό, τον τουρισμό και το περιβάλλον), αυξάνοντας σχετικές συνέργειες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών σύμφωνα με τον αναπτυξιακό και στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας για την αγροτική ανάπτυξη.

9 Περιοχές Εφαρμογής   κατοίκους.   Τοπικές / Δημοτικές Κοινότητες των οποίων ο συνολικός μόνιμος πληθυσμός ή ο μόνιμος πληθυσμός των εκτός σχεδίου περιοχών είναι μικρότερος των κατοίκων (εξαίρεση τα μικρά νησιά).   Αγροτικές περιοχές (ορισμός ΕΕ) συμπεριλαμβανομένου του Ν. Θεσσαλονίκης και των Δήμων Νήσων του Ν. Αττικής.

  Δεν χορηγούνται ενισχύσεις: - - σε προβληματικές επιχειρήσεις - - που εξαρτώνται από τη χρήση εγχώριων αντί εισαγόμενων εμπορευμάτων, - - adhoc υπέρ επιχειρήσεων κατά των οποίων εκκρεμεί εντολή ανάκτησης εκδοθείσα βάσει προηγούμενης απόφασης της Επιτροπής η οποία κήρυξε μία ενίσχυση παράνομη και ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά. 10

11 Ενδεικτικές Ιδιωτικές Επενδύσεις Μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων –Τελικό προϊόν: γεωργικό –Τελικό προϊόν: μη γεωργικό Ανάπτυξη επιχειρήσεων –Ίδρυση, επέκταση, εκσυγχρονισμός τουριστικών επιχειρήσεων –Ίδρυση, επέκταση, εκσυγχρονισμός επιχειρήσεων του δευτερογενή και τριτογενή τομέα της οικονομίας εκτός τουριστικού κλάδου Συνεργασία (ενίσχυση πιλοτικών έργων, νέων μεθόδων εργασίας / παραγωγής, βραχείες αλυσίδες, περιβαλλοντικά έργα)

12 Ενδεικτικές Δημόσιες Επενδύσεις Βελτίωση (συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αναβάθμισης), αποκατάσταση και επέκταση δημόσιων κτηρίων για κοινωφελή χρήση, για δραστηριότητες όπως διενέργεια εκδηλώσεων, άθληση, εκπαίδευση (μουσεία, εκθετήρια, βιβλιοθήκες κλπ), η δημιουργία πολυχώρων, η στέγαση υπηρεσιών ή / και τοπικών επαγγελματιών με σκοπό την επίδειξη και πώληση τοπικών προϊόντων. Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση πολιτιστικών χαρακτηριστικών της υπαίθρου. Έργα υποδομών ή υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού. Έργα δημιουργίας, ανάπτυξης ή βελτίωσης υποδομών και υπηρεσιών αναψυχής, πολιτισμού, καθώς και ενέργειες ανάδειξης και προβολής για την αύξηση της ελκυστικότητας της περιοχής. Έργα που στοχεύουν στην περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών.

13 Ποσά και ποσοστά ενίσχυσης Ο μέγιστος προϋπολογισμός έργων: €. Έργα διαχείρισης στερεών / υγρών αποβλήτων, έργα ύδρευσης: μέχρι €. Άυλες ενέργειες: € για δημόσιου χαρακτήρα έργα και € για ιδιωτικού χαρακτήρα έργα. Για ενέργειες που καλύπτονται από το άρθρο 42 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ τα ποσοστά περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙ του Καν. (ΕΕ) 1305/2013. Για ενέργειες που δεν καλύπτονται από το άρθρο 42 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ τα ποσοστά σύμφωνα με τους Καν. (ΕΕ) 702/2014, 651/2014 ή 1407/2013 ανάλογα.

Στήριξη για την υλοποίηση δράσεων των στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων Έργα / ενέργειες δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα, τα οποία συμβάλουν με έμμεσο ή άμεσο τρόπο στην τοπική ανάπτυξη. στοχευμένα που συμβάλουν στην επίτευξη της τοπικής στρατηγικής, σε συνάφεια με τις προτεραιότητες του ΠΑΑ , εξυπηρετούν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο την τοπική κοινωνία, σύμφωνα με το αντίστοιχο εθνικό και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο, να τεκμηριώνεται ο υπεύθυνος φορέας για τη λειτουργία ή τη συντήρηση όπου απαιτείται.

Ενδεικτικές Δράσεις και ποσοστά ενίσχυσης Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης (Άρθρο 14 καν. (ΕΕ) 1305/2013) ■ Στήριξη για δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων ■ Στήριξη για δραστηριότητες επίδειξης και δράσεις ενημέρωσης ■ Στήριξη για βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών εκμεταλλεύσεων και δασών καθώς και για επισκέψεις σε γεωργικές εκτάσεις. ► Όταν ωφελούμενοι είναι γεωργοί η ένταση ενίσχυσης έως 100% των επιλέξιμων δαπανών ► Όταν οι δράσεις αφορούν ΜΜΕ Αγροτικών περιοχών: 60% των επιλέξιμων δαπανών για μεσαίες επιχειρήσεις 70% για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Όταν ο προϋπολογισμός είναι έως € Ένταση ενίσχυσης έως και 100%. 15

Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση εμπορία και /ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων (Άρθρο 17 παρ. 1β καν. (ΕΕ) 1305/2013) Ένταση ενίσχυσης για την Στερεά Ελλάδα 40% Επίσης δύναται να χρησιμοποιηθεί ο κανονισμός του γενικού deminimis με ένταση ενίσχυσης έως και 65% των επιλέξιμων δαπανών εφόσον αιτιολογείται από την τοπική στρατηγική Μεταποίηση, εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων με αποτέλεσμα γεωργικό προϊόν 16

Μεταποίηση, εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων με αποτέλεσμα μη γεωργικό προϊόν (Άρθρο 44 καν. (ΕΕ) 702/2014) ► Η στήριξη χορηγείται στο πλαίσιο του ΠΑΑ και αφορά δράση πανομοιότυπη με το σχετικό μέτρο του εγκεκριμένου προγράμματος Ένταση ενίσχυσης για την Βοιωτία 30% Επίσης δύναται να χρησιμοποιηθεί ο κανονισμός του γενικού deminimis με ένταση ενίσχυσης έως και 65% των επιλέξιμων δαπανών εφόσον αιτιολογείται από την τοπική στρατηγική. 17

Υποδομές που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό ή την προσαρμογή της γεωργίας (Δημ. Έργα) (Άρθρο 17 παρ. 1γ καν. (ΕΕ) 1305/2013) ► Βελτίωση πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις (Στήριξη υποδομών χωρίς εμπορική εκμετάλλευση με ωφελούμενους άτομα που ασχολούνται με την παραγωγή και εμπορία γεωργικών προϊόντων) Ένταση ενίσχυσης έως 100% 18

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (Άρθρο 19 παρ. 1β καν. (ΕΕ) 1305/2013) ► Επενδύσεις για την ίδρυση / δημιουργία μη γεωργικών δραστηριοτήτων (Άρθρο 22 καν. (ΕΕ) 651/2014) Μικρές επιχειρήσεις Ανώτατο ποσοστό 65% των επιλέξιμων δαπανών (σε επιχειρήσεις ΜΜΕ μη εισηγμένες που λειτουργούν έως 5 έτη χωρίς διανομή κερδών) Σε κάθε άλλη περίπτωση ίδρυσης / δημιουργία μη γεωργικών δραστηριοτήτων δύναται να εφαρμοστεί ο κανονισμός του γενικού deminimis με ένταση ενίσχυσης έως και 65% των επιλέξιμων δαπανών εφ’ όσον αιτιολογείται από την τοπική στρατηγική. 19

Επενδύσεις για την ανάπτυξη / εκσυγχρονισμό μη γεωργικών δραστηριοτήτων Ένταση ενίσχυσης: έως 65% Δύναται να χρησιμοποιηθεί ο κανονισμός του γενικού deminimis έως και 65% των επιλέξιμων δαπανών εφ’ όσον αιτιολογείται από την τοπική στρατηγική. 20

ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΧΩΡΙΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (Άρθρο 20 καν. (ΕΕ) 1305/2013) ► Όταν η χρήση των υποδομών είναι τοπική, ανοικτή στο κοινό και δεν αποφέρει κέρδη {ένταση ενίσχυσης 100%} ► Στήριξη για υποδομές μικρής κλίμακας (π.χ. ύδρευση, αποχέτευση, κ.λ.π.) συμπεριλαμβανόμενης της εξοικονόμησης ενέργειας σε χρησιμοποιούμενα Δημόσια κ τίρια (άρθρο 56 καν. (ΕΕ) 651/2014) Αν υπάρχουν ανταποδοτικά τέλη το ποσοστό ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης. 21

► Στήριξη για την δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση τοπικών βασικών υπηρεσιών για τον αγροτικό πληθυσμό καθώς και των σχετικών υποδομών (π.χ. παιδικοί σταθμοί, αγροτικά ιατρεία κ.λ.π.). Ένταση ενίσχυσης ως και 100% Σε περίπτωση που η χρήση των υποδομών είναι τοπική, ανοικτή στο κοινό, χωρίς καμία χρηματική επιβάρυνση και δεν αποφέρει κέρδος, η στήριξη δεν καθιστά κρατική ενίσχυση και το ανώτατο ποσοστό ενίσχυσης μπορεί να ανέλθει έως και 100% των επιλέξιμων δαπανών. 22

► Στήριξη για την δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση υπηρεσιών αναψυχής καθώς και των σχετικών υποδομών (Ενισχύσεις για αθλητικές υποδομές και πολυλειτουργικές ψυχαγωγικές υποδομές) (Άρθρο 55 καν. (ΕΕ) 651/2014)   Κατασκευή αναβάθμιση αθλητικών υποδομών και πολυλειτουργικών ψυχαγωγικών υποδομών   Ενισχύσεις λειτουργίας για αθλητικές υποδομές(δαπάνες προσωπικού, υλικών, συντήρησης,ενέργειας κ.λ.π) Μέγιστο ποσοστό ενίσχυσης έως 80% των επιλέξιμων δαπανών ή να μην υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης. 23

► Στήριξη για την δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση υπηρεσιών πολιτισμού καθώς και των σχετικών υποδομών (Άρθρο 53 καν. (ΕΕ) 651/2014)   Επενδυτικές ενισχύσεις   Δαπάνες λειτουργίας   Έκδοση μουσικών και λογοτεχνικών έργων (ένταση ενίσχυσης έως 70%) Ένταση ενίσχυσης έως και το 80% των επιλέξιμων δαπανών ή να μην υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης. 24

► Στήριξη για επενδύσεις για δημόσια χρήση σε υποδομές αναψυχής, τουριστικές πληροφορίες και τουριστικές υποδομές μικρής κλίμακας (Άρθρο 56 καν. (ΕΕ) 651/2014)   Η χρηματοδότηση της κατασκευής ή της αναβάθμισης τοπικών υποδομών συμβάλλει σε τοπικό επίπεδο στη βελτίωση του επιχειρηματικού και καταναλωτικού περιβάλλοντος. Το ποσό ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης 25

► Στήριξη για μελέτες και επενδύσεις που συνδέονται με την διατήρηση, αποκατάσταση, αναβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των χωριών, των αγροτικών τοπίων και των τόπων με υψηλή φυσική αξία καθώς και δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. (Άρθρο 53 καν (ΕΕ) 651/2014) Ένταση ενίσχυσης έως και 80% των επιλέξιμων δαπανών. 26

► Στήριξη για επενδύσεις που στοχεύουν στην μετεγκατάσταση κτιρίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, εξαιρούμενων του εκσυγχρονισμού και της αύξησης παραγωγικής ικανότητας των εγκαταστάσεων (Άρθρο 16 καν. (ΕΕ) 702/2014) Εφ’ όσον η μετεγκατάσταση εξυπηρετεί στόχο δημοσίου συμφέροντος η ένταση ανέρχεται έως το 100% των επιλέξιμων δαπανών όταν:   η μετεγκατάσταση συνίσταται στην κατεδάφιση, την απομάκρυνση και ανακατασκευή των υφιστάμενων εγκαταστάσεων.   αφορά δραστηριότητες πλησίον αγροτικών οικισμών 27

► Συνεργασία μεταξύ διαφορετικών παραγόντων του γεωργικού και του δασικού τομέα, της αλυσίδας τροφίμων και άλλων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων και των προτεραιοτήτων της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης καθώς και δημιουργία συμπλεγμάτων φορέων (CLUSTERS)   Ένταση ενίσχυσης έως 55%. Δύναται να χρησιμοποιηθεί ο κανονισμός του γενικού deminimis με ένταση ενίσχυσης έως και 65% των επιλέξιμων δαπανών   Σε περίπτωση συνεργασίας σε αγροτικές περιοχές, η ένταση ενίσχυσης για την λειτουργία του συνεργατικού σχηματισμού δεν υπερβαίνει το 50% των επιλέξιμων δαπανών 28

Γενικά Η ένταση ενίσχυσης των επενδυτικών ενισχύσεων (άμεσων δαπανών που συνδέονται με την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου ή άλλων δράσεων σχετικού με την καινοτομία) μπορεί να φθάσει έως: 40% για μεταποίηση 30% έως 65%για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις 20% για μεσαίες επιχειρήσεις 65% (κανόνας Deminimis εφ’ όσον αιτιολογείται από την τοπική στρατηγική) 29

ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΗΣΣΟΝΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ deminimis καν. (ΕΕ) 1407/2013 Ανώτερο ποσό ενίσχυσης ήσσονος σημασίας που μπορεί να λάβει μία μεμονωμένη επιχείρηση κατά την διάρκεια των τριών (3) τελευταίων ετών είναι € Ο κανονισμός θα εφαρμοστεί σε μέτρα – δράσεις που θα συμφωνούν με την στρατηγική του τοπικού προγράμματος. Ποσοστό ενίσχυσης 65% 30

  Οι παρεχόμενες ενισχύσεις εξυπηρετούν ένα σκοπό κοινού συμφέροντος, έχουν σαφή χαρακτήρα κινήτρου, είναι κατάλληλες και αναλογικές και χορηγούνται με απόλυτη διαφάνεια. 31

32 Κριτήρια Επιλογής Η ΟΤΔ, βάσει και της στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης, καθορίζει τα κριτήρια επιλογής βάσει των παρακάτω αρχών: Ανάπτυξη συλλογικών δράσεων, δικτύωσης και συνεργασίας. Καινοτόμα έργα ή έργα που περιλαμβάνουν καινοτόμες ενέργειες. Έργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης των περιοχών, ή να έργα φιλικά προς το περιβάλλον με αειφόρο χαρακτήρα. Ενίσχυση νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας. Έργα που υλοποιούνται από μόνιμους κάτοικους της περιοχής ή από κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Έργα που συνδέουν τον πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας ή συμβάλουν στην καθετοποίηση των επιχειρήσεων.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας 33