Εκπαιδευτική τεχνολογία (η Πληροφορική στην Εκπαίδευση) 12.05.2015

Ο όρος Εκπαιδευτική Τεχνολογία εισήχθη για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960 Ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει μοναδικός και καθολικά αποδεκτός ορισμός Οι ορισμοί της εκπαιδευτικής τεχνολογίας πρέπει να εστιάζουν στη διαδικασία της εφαρμογής εργαλείων για εκπαιδευτικούς σκοπούς

… ορισμός των Seels & Reachey (1994): Εκπαιδευτική Τεχνολογία είναι «η εφαρμογή τεχνολογικών διαδικασιών και εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να λύσουν προβλήματα της διδασκαλίας και της μάθησης»

Ιστορικά… Εκπαιδευτική τεχνολογία ως μέσα και οπτικοακουστικές επικοινωνίες Οι καθηγητές της ανώτερης εκπαίδευσης υπέδειξαν (’30) ότι μέσα όπως οι διαφάνειες (slides) ή οι ταινίες (films) μετέδιδαν πληροφορίες με πιο αποδοτικό τρόπο, απ’ ό,τι οι διαλέξεις και τα βιβλία Εκπαιδευτική τεχνολογία ως συστήματα διδασκαλίας και διδακτικός σχεδιασμός Η αντίληψη αυτή ξεκίνησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τους στρατιωτικούς και βιομηχανικούς εκπαιδευτές που αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της προετοιμασίας σε σύντομο χρόνο μεγάλου αριθμού προσωπικού

Εκπαιδευτική τεχνολογία ως επαγγελματική κατάρτιση Γνωστή και σαν τεχνολογική εκπαίδευση (’80)… μια σημαντική λειτουργία της μάθησης στο σχολείο είναι η προετοιμασία των μαθητών για τον κόσμο της εργασίας Εκπαιδευτική τεχνολογία ως συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών Γνωστή και ως πληροφορική στην εκπαίδευση (’60), όταν δάσκαλοι και εκπαιδευτές άρχισαν να βλέπουν τη δυνατότητα των υπολογιστών να βοηθήσουν τη διδασκαλία

’90… οι εκπαιδευτικοί είδαν τους υπολογιστές ως συστήματα υποστήριξης διδασκαλίας Έτσι… η πληροφορική στην εκπαίδευση έγινε γνωστή ως Εκπαιδευτική Τεχνολογία

Για τις διδακτικές διαδικασίες που αφορούν στην εκπαιδευτική τεχνολογία, εξετάζουμε: τις θεωρίες μάθησης και τις εφαρμογές της τεχνολογίας, διδάσκοντας τους μαθητές δεξιότητες χρήσης των υπαρχόντων εργαλείων και δεξιότητες του να «μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν» για εργαλεία του μέλλοντος

Η έννοια της εκπαιδευτικής τεχνολογίας Σύνθετη και ολοκληρωμένη διαδικασία: περιλαμβάνει ανθρώπους, διαδικασίες, ιδέες, συσκευές και οργάνωση ασχολείται με την ανάλυση των προβλημάτων τα οποία αφορούν την ανθρώπινη μάθηση χρησιμοποιεί μία ή περισσότερες τεχνολογίες και τεχνικές συσκευών στη διδασκαλία και τη μάθηση με σκοπό την απόκτηση ενός εκπαιδευτικού αποτελέσματος 8

Εκπαιδευτικοί και ΤΠΕ…

Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν 4 μοντέλα παιδαγωγικής: Ο Bruner (1996) ισχυρίζεται ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί έχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με τον τρόπο τους οι μαθητές μαθαίνουν Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν 4 μοντέλα παιδαγωγικής: (1) η απόκτηση του «ξέρω πώς», όπου τα παιδιά είναι μιμητικοί μαθητές (2) η απόκτηση της προτατικής γνώσης, όπου τα παιδιά μαθαίνουν από τη διδακτική έκθεση (3) η ανάπτυξη της διυποκειμενικής ανταλλαγής, όπου τα παιδιά είναι στοχαστές (4) η διαχείριση της αντικειμενικής γνώσης, όπου τα παιδιά είναι γνώστες Είναι δυνατόν να διαφανεί η ένταξη και εμπλοκή των ΤΠΕ και στα 4 αυτά μοντέλα

Ο Olson (1981) ανέπτυξε την ιδέα ότι ο υπολογιστής προσφέρει στους εκπαιδευτικούς τρόπους για να ενισχύσουν ό,τι μπορούν να διδάξουν, αλλά την ίδια στιγμή απειλεί αυτούς τους τρόπους με το να τους αμφισβητεί

Ο Olson προσθέτει ότι οι καθηγητές προκειμένου να προστατεύσουν βασικά στοιχεία της δουλειάς τους και την αξιοπιστία τους ακολουθούν ορισμένες στρατηγικές Η πλήρης αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην τάξη μπορεί να απαιτήσει από τον δάσκαλο να ανεχθεί περισσότερη ασάφεια ως προς την επιστημονική του επάρκεια, να αυξήσει την ατομική προσοχή και να εμπλέξει τους μαθητές σε αποκλίνουσες σκέψεις Όλα αυτά ελλοχεύουν «κινδύνους» Πρέπει οι σχεδιαστές των λογισμικών να εξετάσουν με κριτικό πνεύμα τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί ασκούν επιρροή στην τάξη

Ο Scrimshaw τόνισε (1997) ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη να διδάσκουν τη διαδικασία του μανθάνειν περισσότερο από τα παράγωγά της (διδακτέα ύλη) Οι συμβατικές δεξιότητες μάθησης όπως ο εντοπισμός, η σύνθεση, τα συνοπτικά στοιχεία και οι αναγνωριστικές συνδέσεις και αντιθέσεις σ’ ένα σώμα πληροφοριών, πρέπει να μεταφερθούν διεξοδικά στο κέντρο των ΑΠ Η ανάπτυξη τέτοιων δεξιοτήτων πρέπει να υποστηρίζονται από κατάλληλο software

Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται περισσότερες ευκαιρίες και υποστήριξη κατά τη χρήση των νέων τεχνολογιών σε συνεργατικά περιβάλλοντα, έτσι ώστε να μπορούν να προσδιορίσουν τα προβλήματα αλλά και τις δυνατότητές τους και να βρουν τρόπους για να διαμορφώσουν αυτές τις δραστηριότητες στη δική τους πρακτική με τους εκπαιδευόμενους

Οι μελέτες απέδειξαν ότι οι θεωρίες των εκπαιδευτικών σχετικά με τη διδασκαλία είναι κεντρικής σημασίας στο να τους επηρεάσουν να χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ στη διδασκαλία τους Ακόμα και εκπαιδευτικοί που τους παρέχεται επικαιροποιημένη τεχνολογία και υποστηρικτικά δίκτυα, μπορεί να μην είναι αρκετά ενθουσιώδεις ως προς να τα χρησιμοποιήσουν στην τάξη Πρέπει να έχουν αποδείξεις ότι οι ΤΠΕ μπορούν να κάνουν τα μαθήματά τους πιο ενδιαφέροντα, εύκολα, ευχάριστα και ενθαρρυντικά

Εξατομίκευση της διδασκαλίας Η χρήση των διδακτικών μηχανών εστιάζεται στην εξατομίκευση της διδασκαλίας που βασίζεται στους προσωπικούς ρυθμούς του μαθητή Παράλληλα, γίνονται προσπάθειες να ληφθεί υπόψη και η προηγούμενη συμπεριφορά του μαθητή ανάλογα με τις απαντήσεις που έχει δώσει στις ερωτήσεις του συστήματος Όταν παρουσιαστεί ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα αντιμετωπίζεται συνήθως επιτυχώς από τον εκπαιδευτικό αλλά ανεπιτυχώς από τη μηχανή 16/58 16

Άρα η ανθρώπινη επικοινωνία και επαφή μπορεί να αντικατασταθεί;

Από πού εξαρτάται η ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση; το πρόγραμμα σπουδών το επίπεδο εκπαίδευσης που αφορά η εισαγωγή και η ένταξη τους προς επίτευξη διδακτικούς και γνωστικούς στόχους τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες, την περίοδο της ένταξης το επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης τις φιλοσοφικές και ιδεολογικές θεωρήσεις των πρωτεργατών της ένταξης 18

Υπολογιστές και Εκπαίδευση Στην εκπαιδευτική πρακτική διαφαίνονται 4 προσεγγίσεις: 1η Μαθαίνω για τους υπολογιστές (υπολογιστής = αντικείμενο εκμάθησης) 2η Μαθαίνω από τους υπολογιστές (υπολογιστής = δάσκαλος) 3η Μαθαίνω με τους υπολογιστές (υπολογιστής = σύντροφος του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης) 4η Μαθαίνω τους υπολογιστές (ο μαθητής γίνεται δάσκαλος) 19

Εκπαιδευτική τεχνολογία-Πολυμέσα, «Παιδαγωγική επιμόρφωση εκπαιδευτικών του ΟΑΕΔ», Μουντρίδου Μαρία, Επιστημονικός υπεύθυνος ενότητας (ΕΚΠΑ και ΑΣΠΑΙΤΕ) Shazia Mumtaz, (2000) Factors affecting teachers' use of information and communications technology: a review of the literature Journal of Information Technology for Teacher Education, Vol. 9, No. 3