1 Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Δημοκρατίας Δρ. Βασίλειος Τριανταφύλλου Αν. Καθηγητής Τμήμα Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων TEI Μεσολογγίου

2 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Ως ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-Government) ορίζεται η χρήση των τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη δημόσια διοίκηση και στις υπηρεσίες, σε συνδυασμό με οργανωτικές αλλαγές και νέες δεξιότητες για τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και των δημοκρατικών διαδικασιών, καθώς και την ενίσχυση της υποστήριξης στις πολιτικές του δημοσίου.

3 4 Τομείς Παρέμβασης E-services: Η ηλεκτρονική παροχή κυβερνητικών πληροφοριών και υπηρεσιών μέσω Διαδικτύου. E-management: Βελτίωση της απόδοσης των επιχειρησιακών διαδικασιών και της ροής των πληροφοριών μέσα από τα διακυβερνητικά γραφεία. E-democracy: Η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. E-commerce: Οι πληρωμές για αγαθά και υπηρεσίες μέσω του Διαδικτύου.

4 e-Διακυβέρνηση: Παράγοντες Επιτυχίας e-Δημοκρατία Εκμετάλλευση της αλληλεπίδρασης του Διαδικτύου. Παροχή συμβουλευτικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους πολίτες, Ανάπτυξη νομοθεσίας για το e-Democracy. Εκπαίδευση των εκλεγμένων μελών της κυβέρνησης στη χρήση του Διαδικτύου. Ελεύθερη παροχή εφαρμογών, πληροφοριών και αρχιτεκτονικών σε οποιονδήποτε την επιθυμεί.

5 e-Διακυβέρνηση: Παράγοντες Επιτυχίας e-Δημοκρατία Ανακοίνωση όλων των δημόσιων συσκέψεων / συναντήσεων Παρουσίαση όλων των τμημάτων, κόμβων και υπηρεσιών που προσφέρει η κυβέρνηση, με αντίστοιχες παραπομπές (links). Υλοποίηση στην πράξη της «Παροχή Υπηρεσιών Δημοκρατίας». Αναβάθμιση της υποδομής των υπηρεσιών που λειτουργούν αποκλειστικά για τους πολίτες

6 Ηλεκτρονική Δημοκρατία Η ηλεκτρονική-δημοκρατία είναι η χρήση των τεχνολογιών ενημέρωσης και επικοινωνιών και των στρατηγικών από τους "δημοκρατικούς φορείς" στις πολιτικές διαδικασίες των τοπικών κοινοτήτων, των κρατών / περιοχών, των εθνών και στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

7 Σκοπός Η σύνδεση πολιτών από διαφορετικές χώρες και με διαφορετικές πεποιθήσεις και πολιτισμούς, (αλληλεπίδραση). Η δημιουργία χώρων όπου οι πολίτες μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις και ιδέες, να συγκροτούν συμμαχίες και να οργανώνουν δίκτυα, (ενοποίηση). Η καλλιέργεια της κοινωνίας των πολιτών εντός των κοινοτήτων, των χωρών και των περιφερειών, αλλά και σε διακοινοτικό, διασυνοριακό και δια- περιφερειακό επίπεδο, (συμμετοχή).

8 Σκοπός Η παροχή δυνατοτήτων σε αυτούς που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, (καταπολέμηση των αποκλεισμών). Η στην καλλιέργεια και τη διατήρηση της ανταπόκρισης της ηγεσίας στις ανάγκες της κοινωνίας (λογοδοσία). Η αύξηση της διαφάνειας στη διακυβέρνηση, (ανοικτές διαδικασίες).

9 Λειτουργίες Αναζήτηση πληροφοριών Εντοπισμός νομοθεσιών Εύρεση κυβερνητικών αντιπροσώπων (εκστρατείες πίεσης) Hλεκτρονικό ταχυδρομείο (περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης) Online δημοσκοπήσεις Online έρευνες (Don Nikles) Μέθοδοι ηλεκτρονικής ψηφοφορίας (Issy-les- Moulineaux)

10 Λειτουργίες Δυναμική παρακολούθηση ειδήσεων στο διαδίκτυο και τα media Online φόρουμ Ηλεκτρονικές αιτήσεις Ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις Πολιτική Διπλωματία Διαφάνεια

11 Παραδείγματα Queensland Αυστραλία( “Get involved with government”  “Queensland Agencies” δίνει στους πολίτες βασικές πληροφορίες για ένα ζήτημα, ένα τρέχων νόμο ή μια προτεινόμενη νομοθεσία και προσκαλεί τον πολίτη για διατύπωση άμεσων σχολίων τα οποία δίνονται στην επιτροπή και τελικά στο κοινοβούλιο, ως βοήθεια για τη διατύπωση πολιτικών και προτύπων σε ποικίλα νομοθετικά θέματα.  “Queensland Parliament” εξουσιοδοτεί τον πολίτη για τη δημιουργία άμεσου επίσημου αιτήματος υπό τη μορφή ηλεκτρονικής αίτησης, με αντικείμενο “πείθω το κοινοβούλιο για να λάβει συγκεκριμένα μέτρα”.

12 Παραδείγματα Το Σκωτσέζικο Κοινοβούλιο, είναι ένας απ τους πρωτοπόρους ηλεκτρονικών αιτήσεων.  Οι πολίτες μπορούν να δημιουργήσουν μια ηλεκτρονική αίτηση η ένα σχόλιο η να εκφράσουν την υποστήριξή τους σε μια υπάρχουσα ηλεκτρονική αίτηση - όλα με ηλεκτρονικό τρόπο ( petitions/ index.htm). Το 2001 ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Koizumi ενεργοποίησε το “Koizumi Cabinet Mail Magazine”.  Ένα περιοδικό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου διανέμεται εβδομαδιαία απ το γραφείο του, με σκοπό να εξηγήσει τις πολιτικές του θέσεις. Αυτή τη στιγμή συμμετέχουν περισσότερα από εκατομμύρια συνδρομητές

13 Ευκαιρίες / Κίνδυνοι... Η ποιότητα μιας δημοκρατίας εξαρτάται από το βαθμό συμμετοχής των πολιτών. Η συμμετοχή προϋποθέτει μια ριζική αλλαγή κουλτούρας τόσο στη Διοίκηση όσο και στους Πολίτες-καταναλωτές. Απαιτεί την ενεργοποίηση των πολιτών, της γειτονίας, των κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων, όλων σε κίνηση, σε νέα σχήματα δράσης και αυτοδιαχείρισης, πέρα από τα κομματικά στεγανά και τις ταμπέλες των παραδοσιακών ιδεολογιών.

14 …Ευκαιρίες / Κίνδυνοι... Η συμμετοχή έχει νόημα αν αποκτήσουμε τη κουλτούρα της συμμετοχής σαν αίτημα από κάτω, σαν ώριμη ανάγκη, αλλιώς θα είναι ψευδεπίγραφη και επικοινωνιακή και οι πολίτες-καταναλωτές θα την απορρίψουν σύντομα Η συμμετοχή θα πρέπει να κινητοποιήσει μέσα μας τον Πολίτη-Καταναλωτή και όχι τον χρήστη, γιατί ο χρήστης κουράζεται και εγκαταλείπει γρήγορα. Η συμμετοχή δεν θα πρέπει να ψαρεύει ψήφους on line, αλλά να καταγράφει τάσεις και να τις λαμβάνει υπόψη.

15 … Ευκαιρίες / Κίνδυνοι … Η συμμετοχή θα έχει νόημα, όταν τα forum γίνουν σαν την αρχαία αγορά, όταν τα τοπικά δημοψηφίσματα εκφράζουν όλο και πιο συλλογικές αποφάσεις, όταν θα καλύψει της “αντιπροσωπευτικής” δημοκρατίας αρχικά και κάνει στη συνέχεια τη μετάβαση στη λήψη των αποφάσεων από τις ρίζες στο κέντρο με ενίσχυση μιας κουλτούρας του διαλόγου

16 … Ευκαιρίες / Κίνδυνοι … Σύμφωνα με το καθηγητή Colleman του Oxford Internet Institute τρία βασικά ερωτήματα προκύπτουν: Τι καινούργιο προσθέτει η e-Dem στις υφιστάμενες διαδικασίες ? Ο σημαντικότερος νεωτερικός παράγοντας είναι η μείωση του εκλογικού κόστους (της διαδικασίας) αλλά αυτό δεν απαντά στο γιατί ο κόσμος δεν ψηφίζει. Επισήμανε ότι δημοκρατική επιλογή σημαίνει να έχει περισσότερες από δύο επιλογές σε ένα ζήτημα και όχι μια λογική ΝΑΙ-ΟΧΙ.

17 … Ευκαιρίες / Κίνδυνοι … Ποιος (ή ποιοι) ισχυροποιείται από αυτήν? Ισχυροποιούνται οι έχοντες πρόσβαση και οικονομική επάρκεια καθώς και οι μορφωμένοι πολίτες Η e-Dem εισάγει νέους κίνδυνους & απειλές? Οι κίνδυνοι που εισάγονται είναι κυρίως τεχνικής φύσεως, σε σχέση με την τοποθεσία που λαμβάνει χώρα η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος. Εκτιμάται ότι επί του παρόντος οι διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σε ελεγχόμενη περιοχή (regulated closed area) όπως τα εκλογικά κέντρα προσφέρουν συγκριτικά περισσότερα στοιχεία ασφαλείας από την διαδικασία στο ανοικτό διαδίκτυο.

18 e-Δημοκρατία &Τοπική Αυτοδιοίκηση… Ανακοίνωση όλων των δημόσιων συσκέψεων / συναντήσεων, με συστηματικό και αξιόπιστο τρόπο. Στην ιστοσελίδα των Τοπικών Αρχών, θα πρέπει να υπάρχει επιλογή μέσω της οποίας θα παρουσιάζονται όλα τα τμήματα, οι κόμβοι και οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι Δήμοι και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση

19 …e-Δημοκρατία &Τοπική Αυτοδιοίκηση… Με τη βοήθεια κλασικών φορμών, δημοσκοπήσεων on-line και ομάδων ευαισθητοποιημένων πολιτών θα συλλέγονται τα δεδομένα που θα κάνουν την τοπική ηλεκτρονική διακυβέρνηση περισσότερο αποτελεσματική και δημοκρατική. Εκμετάλλευση της αλληλεπίδρασης του Διαδικτύου. Επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων με και άμεση και προσωποποιημένη απάντηση στα αιτήματα των πολιτών, με τη βοήθεια των κατάλληλων αυτοματοποιημένων εργαλείων και δελτίων ενημέρωσης.

20 …e-Δημοκρατία &Τοπική Αυτοδιοίκηση… Δημιουργία "Εικονικών Συνελεύσεων Επιτρόπων" (e-forum) στο Διαδίκτυο, που θα μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο και θα είναι ανοιχτές σε οποιονδήποτε. Ταυτόχρονα, θα διατίθενται ενημερωτικό υλικό, πληροφορίες και σημαντικά έγγραφα. Πρέπει ακόμα να έχει προβλεφθεί η μεταφορά του εγχειρήματος στην ψηφιακή και αλληλεπιδραστική τηλεόραση.

21 …e-Δημοκρατία &Τοπική Αυτοδιοίκηση… Αναβάθμιση της υποδομής των υπηρεσιών που λειτουργούν αποκλειστικά για τους πολίτες και όχι για διαχειριστικά ζητήματα των τοπικών αρχών. Η αξιοπιστία, η ταχύτητα, η ασφάλεια και η ευκολία αποτελούν σημαντικές παραμέτρους, τις οποίες απαιτούν τόσο η τοπική ηλεκτρονική διακυβέρνηση στο εσωτερικό όσο και οι "πελάτες" της.

22 …e-Δημοκρατία &Τοπική Αυτοδιοίκηση… Παροχή συμβουλευτικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους πολίτες, μέσα από τακτικά, προκαθορισμένα και σωστά σχεδιασμένα σεμινάρια on-line, που θα έχουν στόχο την εκπαίδευση σε θέματα δημόσιας πολιτικής, συναλλαγών με τις υπηρεσίες των δήμων και της Ν.Α. με ειδικούς του χώρου κ.λπ., να συμμετάσχουν από οπουδήποτε (σπίτι, γραφείο, χώρος εργασίας, σχολεία, βιβλιοθήκες κ.λπ.). Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει η δυνατότητα άμεσης αντίληψης των δυσλειτουργιών και η υιοθέτηση λύσεων από την πλευρά των τοπικών αρχών.

23 e-Δημοκρατία & Ψηφιακό χάσμα Η υποδομή που απαιτείται δεν είναι διαθέσιμη σε όλες τις χώρες και σε όλους τους πολίτες. Μπορεί να υπάρχουν πάνω από 550 εκατ. χρήστες του Διαδικτύου παγκοσμίως, αλλά οι τάσεις στον τομέα της χρήσης του Διαδικτύου αντικατοπτρίζουν τις υπάρχουσες παγκόσμιες ανισότητες, ιδίως όσον αφορά το εισοδηματικό και το μορφωτικό επίπεδο. Το παγκόσμιο χωριό μας στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο παγκόσμιο, καθώς μόνο το 6% παγκοσμίως είναι δικτυωμένο.

24 e-Δημοκρατία & Ψηφιακό χάσμα Στην Ελλάδα γνωρίζουμε όλες τις δυσκολίες της πρακτικής εφαρμογής της ηλεκτρονικής δημοκρατίας. Το ποσοστό χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα είναι μόνο 30% περίπου, πολύ κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ. Το γεγονός ότι η ελληνική γλώσσα και οι ελληνικές γραμματοσειρές δεν χρησιμοποιούνται ευρέως στον Παγκόσμιο Ιστό επιτείνει αυτό το πρόβλημα πρόσβασης.

25 Ευχαριστώ Δρ. Βασίλειος Τριανταφύλλου Αν. Καθηγητής, ΤΕΙ Μεσολογγίου Παράρτημα Ναυπάκτου Τμήμα Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων