βιβλιοθήκες σε ανάπτυξη βιβλιοθήκες και ανάπτυξη βιβλιοθήκες σε ανάπτυξη βιβλιοθήκες και ανάπτυξη εισήγηση: μανόλης πυργιώτης υπουργείο παιδείας, δια βίου μάθησης και θρησκευμάτων συνδιάσκεψη για τη διαμόρφωση εθνικής πολιτικής για τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες 27-28 ιανουαρίου 2011, αίγλη ζαπείου, αθήνα βιβλιοθήκη σάμου δ η μ ό σ ι α κ ε ν τ ρ ι κ ή & ι σ τ ο ρ ι κ ή 1

1999 - 2009 δεκαετία 1999-2009 περίοδος αλλαγών και ανάπτυξης των δημοσίων βιβλιοθηκών 2 κάθε αναφορά σε βιβλιοθήκες έχει ως αντικείμενο τις 45 δημόσιες βιβλιοθήκες του Υπουργείου Παιδείας

3 1 2 3 4 5 6 29 κινητές βιβλιοθήκες (+ 756 σχολικές βιβλιοθήκες) συμβάσεις με ειδικευμένους επιστήμονες - βιβλιοθηκονόμους 2 υιοθέτηση και εφαρμογή κοινών βιβλιοθηκονομικών εργαλείων και προτύπων σε όλες τις βιβλιοθήκες [Θησαυρός, Συλλογικός Κατάλογος, Dewey κλπ] 3 προσαρμογή του νομικού & θεσμικού πλαισίου [Ν.3149/2000, ΚΑ.Λ.ΒΙΒ., κανονισμοί βιβλιοθηκών, προσοντολόγιο βιβλιοθηκονόμου κλπ] 4 κοινό ηλεκτρονικό βιβλιοθηκο- νομικό πρόγραμμα [ΑΒΕΚΤ] ενίσχυση υποδομών ενίσχυση ανθρώπινου δυναμικού χρήση των νέων τεχνολογιών 5 δημιουργία κέντρων υπολογιστών για τους χρήστες [δημόσια κέντρα πληροφόρησης] 6 ευρύς εμπλουτισμός των βιβλιακών συλλογών, ενίσχυση νέων μορφών τεκμηρίων και συλλογών [π.χ. CD/DVD, οτπικοακουστικά μέσα, παιχνίδια κ.ά.] 3

4 7 8 9 1 1 2 1 λειτουργία ιστοτόπων και άλλων μορφών διαδικτυακής πρόσβασης & επικοινωνίας στις βιβλιοθήκες [π.χ. infolibraries] 8 ειδικός ηλεκτρονικός εξοπλισμός για τα άτομα με αναπηρία 9 δημιουργία ψηφιακών συλλογών / ψηφιακών βιβλιοθηκών [ψηφιοποίηση 17 εκ. σελίδων] αντιμετώπιση νέων νομικών θεμάτων [σχετικά με ψηφιακές βιβλιοθήκες και διαδίκτυο, τη χρήση Η/Υ, πνευματικά δικαιώματα, πρόσβαση ανηλίκων κ.ά. 1 ανάγκη δημιουργικής αφομοίωσης των νέων δεδομένων και συνθηκών για πολλαπλασιαστικά οφέλη 1 ενίσχυση κτηριακών υποδομών 2 εκτεταμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης του προσωπικού [επιμορφωτικές δράσεις ΙΝ.ΕΠ.] 1 4

ανάπτυξη των βιβλιοθηκών 5 βασικοί παράγοντες που συντέλεσαν στην ανάπτυξη των βιβλιοθηκών 5

5 πληροφοριακές ανάγκες βιβλιοθηκονομικές σπουδές ευρωπαϊκά προγράμματα ομογενοποίηση βιβλιοθηκών ικανότητες και δράση ατόμων 5 στην κεντρική διοίκηση στις βιβλιοθήκες

6 οι βιβλιοθηκονόμοι στις βιβλιοθήκες 27% 27% βιβλιοθηκονόμοι 27% βιβλιοθηκονόμοι 63% άλλες ειδικότητες 63% 12 από τις 45 βιβλιοθήκες δεν διαθέτουν βιβλιοθηκονόμο 6 !! καμμία από τις 756 σχολικές βιβλιοθήκες δεν διαθέτει βιβλιοθηκονόμο !!

ισχύει κυρίως για βιβλιοθήκες ο βιβλιοθηκονόμος στη βιβλιοθήκη: χαρακτηριστικά βιβλιοθηκονόμου υψηλή κατάρτιση (απόφοιτος σχολής βιβλιοθηκονομίας, μεταπτυχιακό) βιβλιοθηκονομικά καθήκοντα (επεξεργασία υλικού, δανεισμός κλπ) συνεχής ενημέρωση και προσαρμογή (νέα βιβλιοθηκονομικά δεδομένα, αλλαγές τεχνολογίας κλπ ) χρήση νέων υπηρεσιών στη βιβλιοθήκη (π.χ. ψηφιακές βιβλιοθήκες, εξοπλισμός ΑμΕΑ κλπ) εξαντλητικές υπερωρίες (εκδηλώσεις, λέσχες ανάγνωσης, ενημέρωση ιστοτόπων κλπ) ισχύει κυρίως για βιβλιοθήκες με προσωπικό κάτω των 5 ατόμων, για τη μεγάλη δηλ. πλειοψηφία των δημόσιων βιβλιοθηκών διοικητικά & λογιστικά καθήκοντα (ιδιαίτερα αυξανόμενα κατά την εφαρμογή του μνημονίου) 7 χαμηλός μισθός (ο χαμηλότερος σε όλη την μισθολογική κλίμακα του δημοσίου)

8 λαϊκές βιβλιοθήκες και ανάπτυξη unesco διακήρυξη 1972 ο σκοπός των λαϊκών βιβλιοθηκών είναι να συμβάλλουν στη δια βίου σφαιρική εκπαίδευση, ….να παρέχουν πληροφορίες για τις νέες τεχνικές, επιστημονικές και κοινωνικές εξελίξεις κανονισμός λειτουργίας δημόσιων βιβλιοθηκών ΚΑ.Λ.ΒΙΒ. 2003 η βιβλιοθήκη …λειτουργεί ως τοπικό κέντρο πληροφόρησης, που εξασφαλίζει στους χρήστες την πρόσβαση σε κάθε είδους γνώση και πληροφορία 8

9 λαϊκές βιβλιοθήκες και ανάπτυξη εκπαίδευση, μάθηση, έρευνα, γνώση, πληροφόρηση πολιτιστική ανάπτυξη οικονομική ανάπτυξη 9

συμβολή μιας λαϊκής βιβλιοθήκης στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου της από τις προτάσεις για διαβούλευση των Μ.Καππία - Μ.Πυργιώτη παροχή δωρεάν υπηρεσιών δωρεάν χωρίς κόστος πρόσβαση στην πληροφορία, στα τεκμήρια, στα βιβλία, στους υπολογιστές, στο διαδίκτυο κ.ά. υποστήριξη στην επαγγελματική κατάρτιση και ενημέρωση εκπαιδευτικές δράσεις σε εργαζόμενους και ανέργους, βοήθεια στον άνεργο κατά την προσπάθεια αναζήτησης εργασίας (σύνταξη βιογραφικού κλπ) κ.ά. δράσεις ενίσχυσης μικρών επιχειρήσεων πληροφόρηση σε θέματα οικονομικά και στατιστικά σε μικρές και τοπικές επιχειρήσεις, ελεύθερη πρόσβαση των επιχειρήσεων σε εξειδικευμένες και ακριβές ηλεκτρονικές πηγές, διάθεση των χώρων της βιβλιοθήκης σε επαγγελματικούς φορείς κ.ά. 1

συμβολή μιας λαϊκής βιβλιοθήκης στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου της από τις προτάσεις για διαβούλευση των Μ.Καππία - Μ.Πυργιώτη προβολή της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας προβολή των τοπικών προϊόντων με εκδηλώσεις κε δημοσιεύσεις έντυπες ή ψηφιακές, παροχή πληροφοριών για τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή τους, δημιουργία κέντρου πληροφόρησης για αναζήτηση εργασίας, συμβολή στην ενίσχυση του τουρισμού κ.ά. συνεργασία με άλλους φορείς συνεργασία με τα κατά τόπους επιμελητήρια, τους επαγγελματικούς φορείς, τις συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις, υποστήριξη στο έργο των κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης, των σχολών εκπαίδευσης ανέργων και των τεχνικών σχολών κ.ά. αναδιοργάνωση υλικού και χώρων της βιβλιοθήκης ειδικές συλλογές με βιβλία και άλλο πληροφοριακό υλικό για οικονομικά και επαγγελματικά θέματα, προβάλλει την τοπική ιστορία και πολιτισμό με καινοτόμες δράσεις και με χρήση της τεχνολογίας για τις ανάγκες πληροφόρησης τουριστών και επισκεπτών κ.ά. 1

4 βασικές προϋποθέσεις 4 χρηματοδότηση, υποδομές, ασφάλεια υλικού 3 σχεδιασμός και οργάνωση από την κεντρική διοίκηση και επιστημονική υποστήριξη από την εθνική βιβλιοθήκη 2 συνεργασίες με άλλες βιβλιοθήκες, ιδρύματα, πολιτιστικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς, δημιουργία δικτύων 1 ενίσχυση του ρόλου του βιβλιοθηκονόμου 1 2

1 3 ο ανθρώπινος παράγοντας ως το κέντρο κάθε δράσης καθοριστικός είναι ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα για το νέο ρόλο των βιβλιοθηκών στην υποστήριξη της δια βίου μάθησης. ιδιαίτερα στην περιφέρεια, όπου συχνά οι σχέσεις των ανθρώπων προσωποποιούνται, εκεί, η πνευματική συγκρότηση, οι γνώσεις, η κοινωνική αποδοχή και ο δυναμισμός των βιβλιοθηκονόμων και των άλλων υπαλλήλων των βιβλιοθηκών αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία. Ευγενία Κεφαλληναίου, δ.Φ 1 3