Επιμόρφωση Σχολικών Συμβούλων Ξένων Γλωσσών για την Πιλοτική Εφαρμογή του ΕΠΣ-ΞΓ ΕΚΔΔΑ Φεβρουάριος 2012

Ψηφιακό Σχολείο Εμπλουτισμός των ηλεκτρονικών Διδακτικών Εγχειριδίων Γαλλικής στο Γυμνάσιο με ψηφιακά πολυμεσικά μαθησιακά αντικείμενα Πρόσκολλη Αργυρώ Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας & Φιλολογίας – ΕΚΠΑ proscoli@frl.uoa.gr

Μέλη της ομάδας Δαμάσκου Μαρία Μαρκαντωνάκης Στέλιος Θεοδωρακέας Στέλιος Λούμου Μαρία Λούμου Ανέτα Πληροφορικοί Κώστας Παπαδημητρίου Νίκος Μαυραντζάς 3

Αρχές και σκεπτικό του εμπλουτισμού

Στόχοι του εμπλουτισμού Ο εμπλουτισμός έχει βασικό αποδέκτη το μαθητή (αυτονόμηση της μάθησης, αυτο-αξιολόγηση...) αφορά - πρωτίστως και κυρίως - σε σημεία προβληματικά ελλιπής ή ανεπιτυχής παρουσίαση της νέας γνώσης => παρανοήσεις κενά προς κάλυψη (απουσία βιβλίου για τη Β΄ Γυμνασίου) αποβλέπει στο να καταστήσει σαφή, κατανοητή και εύληπτη την παρουσίαση/διδασκαλία της νέας γνώσης προωθώντας την αποτελεσματικότερη πρόσληψη/αντίληψή της συμβάλλοντας στην κατάκτηση/εμπέδωσή της από το μαθητή (συμπληρωματικές προτάσεις για εφαρμογές που ζητούν από το μαθητή να τη χρησιμοποιήσει). Προσδιορίζουν το βαθμό παρέμβασης της ομάδας στην ύλη/περιεχόμενο των διδακτικών εγχειριδίων 5

Αρχές – Επιστήμες αναφοράς Με βάση σύγχρονες θεωρίες της γλώσσας σύγχρονες θεωρίες μάθησης αρχές διδασκαλίας/εκμάθησης γλωσσών παιδαγωγική προσέγγιση διδακτική προσέγγιση. 6

Αντίληψη/φιλοσοφία έργου σχεδιασμού/υλοποίησης πόρων εμπλουτισμού Αξιοποίηση, κατά προτεραιότητα, λογισμικών ελεύθερης χρήσης (διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο). Παραδειγματική λειτουργία: Δυνατότητα χρήσης/αξιοποίησής τους από το μέσο εκπαιδευτικό για τη δημιουργία ψηφιακού μαθησιακού υλικού.

Είδος των αντικειμένων εμπλουτισμού 8

Περιεχόμενο και τύπος των προτάσεων εμπλουτισμού Περιεχόμενο και τύπος των προτάσεων εμπλουτισμού Το πρόσθετο διδακτικό ψηφιακό υλικό πρωτογενές υλικό που δημιουργείται/ κατασκευάζεται από τα μέλη της ομάδας. έτοιμο ψηφιοποιημένο υλικό διαθέσιμο στο Διαδίκτυο και το οποίο προσφέρεται για αξιοποίηση/ένταξη σε διάφορες διδακτικές ενότητες. 9

Πρωτογενές ψηφιακό Υλικό των μελών της ομάδας 10

ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΥ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΕ 0 ΔΕ 1 ΔΕ 2 ΔΕ 3 ΔΕ 4 ΔΕ 5 ΔΕ 6 ΣΥΝΟΛΟ 27 19 18 22 26 20 154 ΔΕ = Διδακτική ενότητα του βιβλίου

Μορφή & Περιεχόμενο ψηφιακού μαθησιακού υλικού Μαθησιακό υλικό σε πολυμεσική διαδραστική μορφή Παρουσιάσεις επεξηγηματικού χαρακτήρα για την παρουσίαση της νέας γνώσης. Εφαρμογές της νέας γνώσης μέσα από ασκήσεις και δραστηριότητες καθώς και εκπαιδευτικά παιγνίδια με τα οποία καλείται ο μαθητής να εξασκηθεί στη χρήση της γλώσσας. 12

Χαρακτηριστικά του ψηφιακού μαθησιακού υλικού Είναι πολυμεσικό/πολυτροπικό Συνίσταται σε διαδραστικές κυρίως παρουσιάσεις και animations ευνοείται κυρίως η ανάδραση/απάντηση προβλέπεται ελεγχόμενη πλοήγηση ⇒ ανακαλυπτική/απαγωγική προσέγγιση/πρόσληψη της νέας γνώσης, αναγωγή σε συμπεράσματα, διατύπωση κανόνων που διέπουν τη χρήση της γλώσσας. Αφορά σε διάφορες παραμέτρους της γλώσσας και της διδασκαλίας της (στόχοι, περιεχόμενα, μέθοδοι, τρόποι, στρατηγικές διδασκαλίας/μάθησης…). Υπακούει και ευνοεί την αυτονόμηση της μάθησης: «να μάθει ο μαθητής να μαθαίνει», να αυτο-αξιολογείται να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τάξη ή εκτός τάξης. Μπορεί να αποτελέσει γενεσιουργό υλικό για δημιουργία σχεδίων δράσης. Πολυμεσικό/πολυτροπικό: (ανταποκρίνεται σε διαφορετικά μαθησιακά στυλ και γνωστικά προφίλ: οπτικό, ακουστικό, συνθετικό, αναλυτικό…) και ευνοεί διάφορους τρόπους νοηματοδότησης. ελεγχόμενη πλοήγηση: ευνοείται η ανακαλυπτική/ απαγωγική προσέγγιση/πρόσληψη της νέας γνώσης, η αναγωγή σε συμπεράσματα και η διατύπωση κανόνων που διέπουν τη χρήση της γλώσσας: καθοδηγείται ο μαθητής στον εντοπισμό των διαφοροποιήσεων με την αλλαγή των στοιχείων των προς κατάκτηση λεξικογραμματικών φαινομένων (αλλαγή γραμματοσειράς, μεγέθους γραμματοσειράς, χρώματος σημείων…). γενεσιουργό υλικό: προσφέρουν ιδέες και σημείο εκκίνησης για νέες διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις στον εκπαιδευτικό. Συνεπώς, στοχεύοντας την πλαισίωση του μαθητή στις εκμαθήσεις/κατακτήσεις του, βοηθιέται και ο εκπαιδευτικός να εμπλουτίσει το υλικό που θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει σύμφωνα με τη δική του διδακτικο-παιδαγωγική φιλοσοφία. 13

Κατηγορίες Πόρων εμπλουτισμού και Δείγματα

Ηχητικά αρχεία Ηχογραφήσεις των βασικών διαλόγων (BD) κάθε διδακτικής ενότητας καθώς και των παρουσιάσεων και ασκήσεων (Bandes son) για την ανάπτυξη φωνολογικής ικανότητας. BD ΔΕ3 Φόρτωση/κατέβασμα. 15

Παρουσιάσεις λεξιλογίου/Λεξικά Τύποι: Λεξιλόγια αρχικών διαλόγων/BD Κυρίως Σημασιολογικά : θεματικό/λεξιλογικό πεδίο Λεξιλογικά ισοδύναμα διαγλωσσική (fr ⇆ grec) διασημειωτική: γλωσσικά + εξωγλωσσικά σημεία (εικόνα, ήχος) Πολυμεσικά: Γραφή + Εικόνα +Ήχος/προφορά Διδακτική προσέγγιση: απλή παρουσίαση (εξ)άσκηση στη χρήση του (ανάκληση-απομνημόνευση). 16

Παρουσιάσεις μορφοσυντακτικών φαινομένων Με πολυμεσικό και διαδραστικό τρόπο και αξιοποίηση στρατηγικών μάθησης (επαγωγή, υπόθεση/συμπέρασμα…). αναλυτική (step by step) οπτικοποιημένη και οπτικο-ακουστική παρουσίασή τους κατηγοριοποίηση/συστηματοποίηση των νέων μορφοσυντακτικών φαινομένων λαμβάνοντας υπόψη την πραγματιστική χρήση τους κυρίως αναφορικά με το συγκειμενικό πλαίσιο (νοηματοδότηση). 17

Στόχος: Ανάπτυξη πραγματολογικής ικανότητας Παρουσιάσεις λεξικογραμματικών στοιχείων για πραγματοποίηση γλωσσικών πράξεων + εφαρμογές Στόχος: Ανάπτυξη πραγματολογικής ικανότητας Μακρο- και μικρο-δεξιότητες Επιγραμματική/σχηματική και με συστηματικό τρόπο (π.χ. χρονική σειρά) παρουσίαση των μικρολειτουργιών/ λεκτικών πράξεων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο κάποιας μακρο-δραστηριότητας. Παρουσίαση των εκφράσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση μικρολειτουργιών/λεκτικών πράξεων αναφορικά με τις διάφορες παραμέτρους του συγκειμενικού πλαισίου/της επικοινωνιακής περίστασης (π.χ. μεταξύ ομιλητών με διαφορετική ηλικία, status, κοινωνικο-επαγγελματικών σχέσεων…). Δόμηση λόγου. Δείγμα 18

Παρουσιάσεις πολιτισμικών στοιχείων Πρόσθετο υλικό υπό μορφή διαδραστικών παρουσιάσεων, είναι πρόσφατο, με δυνατότητες επικαιροποίησης, αυθεντικό και ημι-αυθεντικό (δεδομένα, έρευνες…), προβληματίζει το μαθητή σε διαπολιτισμικό επίπεδο προτείνει πίστες για διαθεματικές/ διεπιστημονικές εργασίες μπορεί να αξιοποιηθεί στην πραγματοποίηση των projets που προτείνει το βιβλίο. Δείγμα: ΔΕ 1 Le système éducatif 19

Ασκήσεις-Δραστηριότητες Χαρακτηριστικά: κυρίως κλειστού τύπου διαδραστικές δυνατότητες αυτο-αξιολόγησης γνώσεων (→ ανάδραση/ ανατροφοδότηση) ει δυνατόν, ενταγμένες στις παρουσιάσεις αλλά και αυτόνομες. Μέσα από αυτές, ο μαθητής υποστηρίζεται στην κατάκτηση/εμπέδωση και ανάκληση/ χρήση του νέου λεξιλογίου, αλλά και στην νοηματοδότηση και κατηγοριοποίηση της νέας γνώσης (εννοιολογικοί χάρτες) στην κατανόηση και την κατάκτηση των μορφοσυντακτικών ιδιαιτεροτήτων του νέου γλωσσικού συστήματος μέσα από την ανακάλυψη και την αυτομάθηση (π.χ. σχηματισμός του κανόνα με άσκηση drag and drop) ασκείται στη λογικο-σημασιολογική χρήση της γλώσσας και των λεξικογραμματικών επιλογών που επιβάλλουν οι διάφορες περιστάσεις επικοινωνίας με βάση μακρο-δραστηριότητες στις οποίες ο μαθητής αναλαμβάνει ρόλο «κοινωνικού δράστη» ώστε να μπορεί να κάνει εφαρμογή/χρήση των εκμαθήσεών του στη χρήση εργαλείων δημιουργικής γραφής με προσομοίωση (μέσω flash). 20

Εκπαιδευτικά παιχνίδια πάνω στη χρήση της γλώσσας Edugames Ιδιαίτερα χρήσιμα για εξάσκηση στη χρήση της γλώσσας. Διαδραστικές κλειστού τύπου ασκήσεις/ δραστηριότητες παιγνιώδους μορφής που συνιστούν μνημοτεχνικές και οι οποίες προβλέπουν σε κατηγοριοποίηση/συστηματοποίηση του νέου λεξιλογίου (π.χ. drag & drop, κρυπτόλεξα, κρεμάλα, puzzle, memory…) εξάσκηση στην επιλογή και χρήση του κατάλληλου λεξιλογίου (παθητικό και ενεργητικό) ως προς το συγκειμενικό πλαίσιο έλεγχο των γνώσεων (γλωσσικών και πολιτισμικών). 21

Τύποι εκπαιδευτικών παιχνιδιών Puzzle Κρεμάλα Memory Κρυπτόλεξα - Mots cachés Quiz γνώσεων Φιδάκι Game Tetris Qui est franconnaire? Κατηγοριοποίησης 22

Υπερδεσμοί σε εξωτερικές πηγές Γαλλική έκδοση της Wikipedia Διαδικτυακά/On line εγκυκλοπαιδικά & γλωσσ(ολογ)ικά λεξικά δίγλωσσα (Alexandria, μεταφραστικό εργαλείο της Google, Systran) και μονόγλωσσα (Wiktionnaire, Trésor de la langue française, Lexilogos, Le Dictionnairε…) Ψηφιακοί πόροι και πηγές Υποστηρικτικό υλικό για τα Γαλλικά διαθέσιμο διδακτικό/μαθησιακό υλικό (TV5MONDE, Le Point du FLE…) προτάσεις αξιολόγησης των γνώσεων στη γλώσσα (Test de connaissance du français του TV5, ορθογραφία του Bernard Pivot…) Ιστότοποι με αυθεντικό υλικό → αξιοποίηση για πραγματοποίηση δραστηριοτήτων γαλλικών υπηρεσιών, μέσων μαζικής ενημέρωσης… εταιριών και επιχειρήσεων καταναλωτικών αγαθών… 23

ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ Adobe Flash cs5 => ασκήσεις/δραστηριότητες Adobe Photoshop CS v.8 => επεξεργασία γραφικών και εικόνων (κυρίως στις παρουσιάσεις λεκτικών πράξεων) Articulate Presenter ΄09 => παρουσιάσεις μορφοσυντακτικών και πολιτισμικών φαινομένων/στοιχείων Articulate Quizmaker => ασκήσεις/δραστηριότητες Audacity => επεξεργασία ήχου CamStudio => δημιουργία βίντεο  με καταγραφή συγκεκριμένων κινήσεων σε μια οθόνη. π.χ. για σχηματισμό ρήματος όπου ο μαθητής θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί βήμα-βήμα. Corel - Ulead VideoStudio => επεξεργασία βίντεο για παρουσιάσεις. CourseLab => δημιουργία διαδραστικών παρουσιάσεων και ασκήσεων FreeMind => δημιουργία εννοιολογικών χαρτών Gimp 2.6 => επεξεργασία εικόνων Hot Potatoes version 6 => δημιουργία διαδραστικών ασκήσεων αυτομάθησης Ispring free => μετατροπή power point σε flash Jclic Αuthor => δημιουργία διαδραστικών ασκήσεων αυτομάθησης Languagesonline => Εφαρμογές για εκπαιδευτικά παιχνίδια (Tetris Game Maker, Sentence Game Maker και Memory Game Maker) NetQuiz Pro 4 => δημιουργία διαδραστικών ασκήσεων αυτομάθησης Quandary => δημιουργία διαδραστικών ασκήσεων Usinaquiz => Εφαρμογές για εκπαιδευτικά παιχνίδια (Jeu du Pendu/κρεμάλα, Snakes and Ladders/φιδάκι).

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!