Υποέργο 03: Επιμόρφωση Επιμορφωτών και Εκπαιδευτικών για την Εφαρμογή του Προγράμματος Εκμάθησης της Αγγλικής Το προφίλ των εκπαιδευτικών του ΠΕΑΠ και οι ανάγκες επιμόρφωσης Ευδοκία Καραβά Επίκουρη Καθηγήτρια

Το πρόγραμμα επιμόρφωσης ΠΕΑΠ 1 η φάση ( ) Στόχος: Ενημέρωση των εκπαιδευτικών σχετικά με τη φιλοσοφία και την εφαρμογή του ΠΕΑΠ ● Διενεργήθηκαν δύο ενημερωτικές διημερίδες: 1 στην Αθήνα και 1στη Θεσσαλονίκη, με στόχο την ενημέρωση και την εκπαίδευση των Σχολικών Συμβούλων Αγγλικής (επιμορφωτών Α) και των εκπαιδευτικών Αγγλικής της Α’ και Β’ Δημοτικού των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, σχετικά με την φιλοσοφία και την εφαρμογή του ΠΕΑΠ στα 805 ολοήμερα σχολεία. ● Διενεργήθηκαν 69 τετράωρα ενημερωτικά-επιμορφωτικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς Αγγλικής στις τάξεις Α΄ και Β΄ δημοτικού, σε όλη την επικράτεια από τους επιμορφωτές Α (δηλ. Σχολικούς Συμβούλους Αγγλικής), τον 12/2010 και 1/

Το πρόγραμμα επιμόρφωσης- 1 η φάση ● Έγινε εξειδικευμένη επιμόρφωση, διάρκειας 3 μηνών (6-8/2011), στη διδασκαλία της Αγγλικής σε μικρές ηλικίες σε 15 συνεργαζόμενους εκπαιδευτικούς τάξης. ● Διοργανώθηκε Ημερίδα ενημέρωσης για τους εκπαιδευτικούς και τους Σχολικούς Συμβούλους Αγγλικής από 4 όμορους νομούς, στο Βόλο (26/11/2011), με θέμα «οι ξένες γλώσσες στο δημοτικό». ● Μαγνητοσκοπήθηκαν 4 μαθήματα σε τάξεις της Α’ και Β’ δημοτικού και αναπτύχθηκε επιμορφωτικό υλικό για τη Β’ φάση της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών Α’ και Β’ Δημοτικού, στο οποίο ενσωματώνονται τα μαγνητοσκοπημένα μαθήματα. ● Επιμορφώθηκαν συνεργαζόμενοι εκπαιδευτικοί τάξης στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού για την Α’ και Β’ Δημοτικού και στην αξιολόγηση της εφαρμογής του στη τάξη στα πλαίσια του ΠΕΑΠ. 3

Το αρχικό σχέδιο επιμόρφωσης… ● προέβλεπε την ανάπτυξη ψηφιακού επιμορφωτικού υλικού για χρήση σε δια ζώσης σεμινάρια από τους επιμορφωτές Α (σχολικοι σύμβουλοι) και επιμορφωτές Β (εκπαιδευτικοί που θα λειτουργούσαν ως πολλαπλασιαστές) ● Τα αποτελέσματα από την έρευνα του προφίλ των εκπαιδευτικών έκαναν αναγκαίες ορισμένες αλλαγές στο αρχικό σχέδιο… 4

Το προφίλ των εκπαιδευτικών: δημογραφικά στοιχεία 5

6

7

8

Το προφίλ των τμημάτων 20 μαθητές/ τμήμα σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς 89,6% 89,6% ανέφεραν ότι είχαν 1-10 μαθητές διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής Α’ τάξη 92,3% μαθητές διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής 92,3% ανέφεραν ότι είχαν μαθητές διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής Β’ τάξη 9

Μαθητές που κάνουν μαθήματα αγγλικών και εκτός σχολείου % εκπαιδευτικοί Αριθμός μαθητών Α’ τάξης που κάνουν μαθήματα αγγλικών και εκτός σχολείου % εκπαιδευτικοί Αριθμός μαθητών Β’ τάξης που κάνουν μαθήματα αγγλικών και εκτός σχολείου 16,8%02,5%0 62,5%1-543,2%1-5 15,2%6-1036,7%6-10 3,7% ,1% ,9%16-205,4%

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εκπαιδευτικοί με μαθητές πρώιμης παιδικής ηλικίας Συναντάτε δυσκολία στα παρακάτω;Μεγάλη δυσκολία%Λίγη δυσκολία%Καθόλου δυσκολία % Να συγκεντρώνονται οι μαθητές σε ό,τι κάνουν στην τάξη 17,275,96,8 Να ανταποκρίνονται στους κανόνες της τάξης23,870,25,9 Να σέβονται τους άλλους1570,714,3 Να προσαρμόζετε τις δραστηριότητες σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών σας 3,849,247 Να σχεδιάζετε μόνοι σας δραστηριότητες για το μάθημά σας 7,35141,7 Να αντιμετωπίζετε τις ανησυχίες των γονέων2,932,864,6 Να συνεργάζεστε με τον δάσκαλο της τάξης4,316,679,1 Να εξασφαλίζετε υλικά/ γραφική ύλη για το μάθημα 27,149,523,4 11

Ανάγκες για επιπλέον υλικό 12

Οι εκπαιδευτικοί χωρίς εμπειρία με μαθητές πρώιμης παιδικής ηλικίας… …ανέφεραν ότι είχαν δυσκολίες ή μεγάλες δυσκολίες με παιδιά κάτω των 8 ετών (να ακολουθούν τους κανόνες της τάξης, να βοηθούν τους μαθητές να συγκεντρώνονται σε ό,τι κάνουν) και στο σχεδιασμό και στην προσαρμογή των δραστηριοτήτων για τόσο μικρούς μαθητές. Οι εκπαιδευτικοί με εμπειρία ανέφεραν λιγότερες δυσκολίες σε αυτούς τους τομείς, με τις μικρές ηλικίες. Σύγκριση της διδακτικής εμπειρίας με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί 13

Παρατηρήθηκε μια τάση των αποσπασμένων εκπαιδευτικών από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες με τόσο μικρούς μαθητές αλλά και με τον σχεδιασμό κατάλληλων δραστηριοτήτων σε σχέση με τους συναδέλφους τους που έχουν οργανική θέση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Σύγκριση της διδακτικής εμπειρίας και μεταπτυχιακών σπουδών με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί 1/2 Αποσπασμένοι από την δευτεροβάθμια σε δημοτικά σχολεία Εκπαιδευτικοί σε δημοτικά σχολεία Στον σχεδιασμό κατάλληλων δραστηριοτήτων Με τους μικρούς μαθητές Δυσκολίες Δυσκολίες 14

Τάση των εκπαιδευτικών με μεταπτυχιακό αλλά χωρίς εμπειρία σε δημοτικά σχολεία να βιώνουν μεγαλύτερες δυσκολίες σε σχέση με όσους δεν έχουν μεταπτυχιακές σπουδές, αλλά διαθέτουν εμπειρία σε τάξεις με μικρούς μαθητές. Σύγκριση της διδακτικής εμπειρίας και μεταπτυχιακών σπουδών με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί 2/2 15

Δεδομένο1 Περισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευτικούς ήταν αρκετά έμπειροι (11-20 έτη διδασκαλίας) και πάνω από το 60% είχε εμπειρία διδασκαλίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ΑΛΛΑ, παρά την εμπειρία τους, οι εκπαιδευτικοί δεν είχαν κάνει ποτέ συστηματική επιμόρφωση σε θέματα μεθοδολογίας στη διδασκαλία πολύ μικρών μαθητών. Το 1/3 των εκπαιδευτικών είχαν διδακτική εμπειρία από 1-5 έτη χωρίς καμία επιμόρφωση. Περισσότεροι από το 60% των εκπαιδευτικών δεν είχαν καμία διδακτική εμπειρία με πολύ μικρούς μαθητές, που σημαίνει ότι η πλειοψηφία τους δεν ήταν εξοικειωμένοι ούτε με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ούτε με τις προκλήσεις που προκύπτουν με την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα. Υπάρχει μεγάλος αριθμός αλλόγλωσσων μαθητών στις τάξεις των εκπαιδευτικών Το πρόγραμμα επιμόρφωσης απευθύνεται σε μια ομάδα εκπαιδευτικών με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά και ανάγκες. Απόφαση Το πρόγραμμα επιμόρφωσης έπρεπε να συμπεριλάβει και γενικές αλλά και πιο εξειδικευμένες θεματικές ενότητες, ώστε να καλύψει τις ανάγκες και των έμπειρων αλλά και των σχετικά άπειρων εκπαιδευτικών. Ευρήματα και επιπτώσεις: Δεδομένα και αποφάσεις 16

Δεδομένο 2 Λόγω συγχωνεύσεων των σχολείων, τα σχολεία του ΠΕΑΠ το έγιναν 960. Ως αποτέλεσμα, το εκπαιδευτικό προσωπικό στα πιλοτικά σχολεία από την έναρξη του προγράμματος μέχρι την επόμενη σχολική χρονιά άλλαξε κατά 40%. Ο σχεδιασμός ενός συνεκτικού επιμορφωτικού προγράμματος κατά τα τρία έτη πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος δεν είναι εφικτός λόγω των συνεχών αλλαγών στη σύσταση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Απόφαση Το επιμορφωτικό πρόγραμμα έπρεπε να διαμορφωθεί ανεξάρτητα από τις αλλαγές της σύστασης του εκπαιδευτικού προσωπικού ή του σώματος των επιμορφωτών μας. Η επιμόρφωση έπρεπε να έχει συνοχή προσφέροντας επιμόρφωση σε γενικότερα θέματα μεθοδολογίας διδασκαλίας μαθητών πρώιμης παιδικής ηλικίας αλλά και σταδιακά να οδηγεί σε πιο εξειδικευμένα ζητήματα. Ευρήματα και επιπτώσεις: Δεδομένα και αποφάσεις 17

Δεδομένο3 Καταφέραμε να συγκεντρώσουμε στοιχεία από λιγότερους από τους μισούς εκπαιδευτικούς στα πιλοτικά σχολεία, παρόλο που α) έγιναν σεμινάρια από τους Σχολικούς Συμβούλους σε όλη την Ελλάδα, β) οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο και ηλεκτρονικά. Αυτό δημιούργησε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του αρχικού σχεδίου επιμόρφωσης Δεδομένου ότι κάποια από τα σχολεία είναι σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά της Ελλάδας τα δια ζώσης σεμινάρια είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, δαπανηρά και απαιτούν μεγάλο αριθμό ανθρώπινου δυναμικού. Ακολουθώντρας το αρχικό σχέδιο επιμόρφωσης, ήταν δύσκολο να διασφαλιστεί η ποιότητα και η «αξιοπιστία» της επιμόρφωσης μέσω της αλληλουχίας. Ηταν δύσκολο να συντονιστεί μεγάλος αριθμός επιμορφωτών (οι οποίοι δεν έχουν εξειδικευμένες γνώσεις μεθοδολογίας διδασκαλίας για μικρούς μαθητές) και να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί σε όλη την Ελλάδα θα λάβουν υψηλού επιπέδου επιμόρφωση. Απόφαση Η επιμόρφωση δεν μπορούσε να εστιάσει μόνο σε δια ζώσης σεμινάρια από εκπαιδευμένους πολλαπλασιαστές. Για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίας επιμόρφωσης, ποσοτικά και ποιοτικά, έπρεπε να δημιουργηθεί εξ’ αποστάσεως ηλεκτρονικό πρόγραμμα αποτελούμενο από μια σειρά θεματικών που θα εστιάζει σε διαφορετικές πλευρές της μεθοδολογίας και που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των εκπαιδευτικών (και των έμπειρων αλλά και των νεότερων στο χώρο της διδασκαλίας). Το επιμορφωτικό υλικό θα διαμορφωθεί και για δια ζώσης σεμινάρια, που θα πραγματοποιηθούν από τους Σχολικούς Συμβούλους. Ευρήματα και επιπτώσεις: Δεδομένα και αποφάσεις 18

2. Χρησιμοποιώντας ρίμες και τραγουδάκια Η επιμόρφωση για διδασκαλία σε μαθητές πρώιμης παιδικής ηλικίας: Ενότητες 1. Εισαγωγή Η κατανόηση και η διαχείριση της τάξης: Διδασκαλία μικρών μαθητών Ο μαθητής πριν το δημοτικό σχολείο Ο εκπαιδευτικός ως ρυθμιστής: Διαχείριση Τάξης Ο εκπαιδευτικός ως σχεδιαστής εκπαιδευτικού υλικού (Τα σύνεργα του εκπαιδευτικού) Η χρήση της Γ1 και της Γ2 στο μάθημα με μικρά παιδιά Ο Πολιτισμός μέσα από τη Γλώσσα. Συνεργασία με τον Διευθυντή και τους συναδέλφους. 1. Εισαγωγή Η κατανόηση και η διαχείριση της τάξης: Διδασκαλία μικρών μαθητών Ο μαθητής πριν το δημοτικό σχολείο Ο εκπαιδευτικός ως ρυθμιστής: Διαχείριση Τάξης Ο εκπαιδευτικός ως σχεδιαστής εκπαιδευτικού υλικού (Τα σύνεργα του εκπαιδευτικού) Η χρήση της Γ1 και της Γ2 στο μάθημα με μικρά παιδιά Ο Πολιτισμός μέσα από τη Γλώσσα. Συνεργασία με τον Διευθυντή και τους συναδέλφους. 5. Αφήγηση παραμυθιών για μικρούς μαθητές 4. Οργανώνοντας θεατρικά και εκδηλώσεις 6. Αντιμετωπίζοντας τους γονείς 3. Χρησιμοποιώντας παιχνίδια και χειροτεχνίες Κάθε ενότητα αποτελείται από: I.Παρουσιάσεις powerpoint με πληροφορίες σχετικές με κάθε ενότητα II.Αποσπάσματα από βιντεοσκοπημένα μαθήματα σε πιλοτικά σχολεία III.pre-while-post viewing activities IV.Κουιζ ευαισθητοποίησης και αυτό-αξιολόγησης V.Προτάσεις για επιπλέον διάβασμα και ιστοσελίδες με σχετικό υλικό. 19

Ανάπτυξη διαθεματικών projects Χρήση της τεχνολογίας στην τάξη των μαθητών πρώιμης παιδικής ηλικίας Η αξιολόγηση των μικρών μαθητών Δημιουργία της διαδικτυακής πλατφόρμας επιμόρφωσης ώστε να είναι περισσότερο διαδραστική Το πρόγραμμα επιμόρφωσης Ανάπτυξη τριών επιπλέον εκπαιδευτικών ενοτήτων 20

Ερωτηματολόγιο για εκπαιδευτικούς μέχρι 20 Μαΐου

Ερωτηματολόγιο για γονείς Σε έντυπη μορφή στο: (στο πεδίο «Ερωτηματολόγια») 22

Το έργο υλοποιείται από το ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ