Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική Δρ. Φωτεινή Ασδεράκη Λέκτορας Τμήμα Διεθνών κι Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Εκκίνηση συνεργασίας Κλειστά εθνικά συστήματα, περιορισμένη συνεργασία και κινητικότητα 1971 Πρώτη συνάντηση Υπουργών Παιδείας, πρωτοβουλία Olivier Gluichard, παρουσία Επιτρόπου Altiero Spinelli 1974 Συνάντηση Υπουργών Παιδείας στο πλαίσιο του Συμβουλίου των Υπουργών (Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων). Ιδρύεται η Επιτροπή Παιδείας 1976 Πρόγραμμα Δράσης για την εκπαίδευση (JSPs, SSVs) 1976-1980 Διακοπή της συνεργασίας (Δανία)
Ψήφισμα των Υπουργών Παιδείας της 6ης Ιουνίου 1974 «η εκπαιδευτική συνεργασία πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις παραδόσεις κάθε χώρας και τη διαφορετικότητα των αντίστοιχων εκπαιδευτικών πολιτικών και συστημάτων. Η εναρμόνιση των (εκπαιδευτικών) συστημάτων ή των πολιτικών δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να θεωρηθούν ως ο τελικός σκοπός»…
Δεκαετία του ’80 Ανεπάρκεια εθνικών πόρων 1985-1987, Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, Επιτροπή Delors, Λευκή Βίβλος, ΔΕΚ, Ευρωπαϊκά Προγράμματα, Erasmus, Lingua, Commet) Μαζικοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης, εισαγωγή διετών κύκλων σπουδών Συστήματα αξιολόγησης, (Η.Β. Γαλλία, Ολλανδία) Τα ΑΕΙ αυτόνομα μεν αλλά αποτελεσματικά και υπόλογα
Κατά του Erasmus Τα γερμανικά Lander, η Δανία Και…οι έλληνες φοιτητές που διαδηλώνουν…. (Υπ. Παιδείας, Τρίτσης) Μεταξύ 1987-2000 750.000 ευρωπαίοι φοιτητές μετακινήθηκαν για μια περίοδο 3-12 μηνών
Έως τώρα από την Ελλάδα έχουν μετακινηθεί 25 Έως τώρα από την Ελλάδα έχουν μετακινηθεί 25.000 φοιτητές στο πλαίσιο του Erasmus και ικανοποιητικός αριθμός καθηγητών. Έως το 2015 ο στόχος για όλη την Ευρώπη είναι η κινητικότητα 7,5 εκ φοιτητών. Μέχρι το 2020 το 20% των αποφοίτων να έχουν διανύσει μια περίοδο φοίτησης ή πρακτικής σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα
Η εκπαίδευση και η έρευνα στην Ευρωπαϊκή αρένα
Οι δράσεις για την ΑΕ και Ε&Α Οι δράσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα ξεκινούν με γνώμονα τις μεταρρυθμίσεις της ΕΕΠ (1987) Εξυπηρετούν την ενιαία εσωτερική αγορά και τον ανταγωνισμό με ΗΠΑ, Ιαπωνία, «τίγρεις» της ΝΑ Ασίας. Συνδυάζονται με διπλασιασμό των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων, την πολιτική συνοχής, την περιφερειακή ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας
Η εκπαίδευση στη Συνθήκη του Μάαστριχτ Άρθρο 126 ΣυνθΕΕ, η Κοινότητα σέβεται πλήρως την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση του εκπαιδευτικού τους συστήματος, συντονίζει, υποστηρίζει και συνεπικουρεί
Ευρωπαϊκά προγράμματα 1995-2000, 2000-2006 Ευρωπαϊκά προγράμματα 1995-2000, 2000-2006 Σωκράτης Λεονάρντο Tempus Jean Monnet
Ευρωπαϊκά Προγράμματα κρατών μελών της ΕΕ με τρίτες χώρες
Για το 2007-13 η ΕΕ έχει διαθέσει σχεδόν 13 δισ.ευρώ για τη δια βίου μάθηση και διεθνείς ανταλλαγές συμπεριλαμβανομένης και της δράσης Marie Curie για την επαγγελματική κατάρτιση και δυνατότητες διεθνούς κινητικότητας για μεταπτυχιακούς ερευνητές.
Europass: πιο κατανοητά τα προσόντα και οι δεξιότητές σας
Κοινό πλαίσιο Αναφοράς για τα Επαγγελματικά προσόντα Μέχρι το 2012, κάθε νέο επαγγελματικό προσόν που αποκτάται εντός της ΕΕ θα καταχωρείται σε ένα από τα οκτώ επίπεδα αναφοράς του ΕΠΕΠ.
Στρατηγική της Λισσαβόνας Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010 Διαδικασία της Bologna 29 ευρωπαϊκές χώρες υπέγραψαν το 1999 τη Διακήρυξη της Μπολόνια Διαδικασία της Κοπεγχάγης 31 ευρωπαϊκές χώρες υπέγραψαν τη διακήρυξη της Κοπεγχάγης το 2002 για συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
και σήμερα;
Συνθήκη της Λισσαβόνας
Άρθρο 9 ΣΛΕΕ Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεων της, η Ένωση συνεκτιμά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την προαγωγή υψηλού επιπέδου απασχόλησης, με τη διασφάλιση της κατάλληλης κοινωνικής προστασίας, με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙΙ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΧΙΙ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Άρθρο 165 (πρώην άρθρο 149 της ΣΕΚ) 1. Η Ένωση συμβάλλει στην ανάπτυξη παιδείας υψηλού επιπέδου, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και, αν αυτό απαιτείται, υποστηρίζοντας και συμπληρώνοντας τη δράση τους, σεβόμενη ταυτόχρονα πλήρως την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και την πολιτιστική και γλωσσική τους πολυμορφία. Η Ένωση συμβάλλει στην προώθηση των ευρωπαϊκών επιδιώξεων στον χώρο του αθλητισμού, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις ιδιαιτερότητές του, τις δομές του που βασίζονται στον εθελοντισμό καθώς και τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό του ρόλο.
2. Η δράση της Ένωσης έχει ως στόχο: να αναπτύσσει την ευρωπαϊκή διάσταση της παιδείας, μέσω ιδίως της εκμάθησης και της διάδοσης των γλωσσών των κρατών μελών, να ευνοεί την κινητικότητα φοιτητών και εκπαιδευτικών, μεταξύ άλλων και μέσω της ακαδημαϊκής αναγνώρισης διπλωμάτων και περιόδων σπουδών, να προωθεί τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, να αναπτύσσει την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών για τα κοινά προβλήματα των εκπαιδευτικών συστημάτων των κρατών μελών, να ευνοεί την ανάπτυξη των ανταλλαγών νέων, καθώς και οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων, και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των νέων στο δημοκρατικό βίο της Ευρώπης, να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της εκπαίδευσης εξ αποστάσεως να αναπτύσσει την ευρωπαϊκή διάσταση του αθλητισμού, προάγοντας τη δικαιότητα και τον ανοιχτό χαρακτήρα των αθλητικών αναμετρήσεων και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων για τον αθλητισμό φορέων, καθώς και προστατεύοντας τη σωματική και ηθική ακεραιότητα των αθλητών, ιδίως των νεότερων μεταξύ τους.
Άρθρο 166 (πρώην άρθρο 150 της ΣΕΚ) Άρθρο 166 (πρώην άρθρο 150 της ΣΕΚ) 1. Η Ένωση εφαρμόζει πολιτική επαγγελματικής εκπαίδευσης, η οποία στηρίζει και συμπληρώνει τις δράσεις των κρατών μελών, σεβόμενη ταυτόχρονα πλήρως την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο και την οργάνωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
2. Η δράση της Ένωσης έχει ως στόχο: να διευκολύνει την προσαρμογή στις μεταλλαγές της βιομηχανίας, ιδίως μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του επαγγελματικού αναπροσανατολισμού, να βελτιώνει την αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και τη συνεχή κατάρτιση, για να διευκολύνεται η επαγγελματική ένταξη και επανένταξη στην αγορά της εργασίας, να διευκολύνει την πρόσβαση στην επαγγελματική εκπαίδευση και την ενίσχυση της κινητικότητας των εκπαιδευτών και των εκπαιδευομένων και ιδίως των νέων, να τονώνει τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων στον τομέα της κατάρτισης, — να αναπτύσσει την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών για τα κοινά προβλήματα των συστημάτων κατάρτισης των κρατών μελών.
Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop) http://www.cedefop.europa.eu/EN/
Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην πρόσβαση στην επαγγελματική και συνεχή κατάρτιση» (άρθρο 14)
Έρευνα «Η Συνθήκη της Λισαβόνας θέτει στο επίκεντρο της ερευνητικής πολιτικής της τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, που θα επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία ερευνητών, επιστημονικών γνώσεων και τεχνολογίας. Τη στιγμή που εμφανίζονται στη διεθνή σκηνή νέοι φορείς που στοχεύουν στην εφαρμογή διαστημικών προγραμμάτων, η Συνθήκη προβλέπει νέα νομική βάση για μια συνεκτική διαστημική πολιτική» Πηγή:http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/better_life/index_el.htm
Ευρώπη 2020 Στόχοι 7 Εμβληματικές πρωτοβουλίες για μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη
Οι πέντε στόχοι σε επίπεδο ΕΕ για το 2020 1. Απασχόληση απασχόληση του 75% της ηλικιακής κατηγορίας 20-64 ετών 2. Έρευνα και Ανάπτυξη Το 3% του ΑΕΠ της ΕΕ πρέπει να επενδύεται στην Έρευνα και την Ανάπτυξη 3. Κλιματική αλλαγή / Ενέργεια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% (ή και 30%, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν) σε σχέση με το 1990 εξασφάλιση του 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αύξηση κατά 20% της ενεργειακής απόδοσης 4. Εκπαίδευση μείωση κάτω από 10% του ποσοστού εγκατάλειψης του σχολείου ολοκλήρωση τριτοβάθμιων σπουδών τουλάχιστον για το 40% της ηλικιακής κατηγορίας 30-34 ετών 5. Φτώχεια / Κοινωνικός αποκλεισμός μείωση τουλάχιστον κατά 20 εκατομμύρια των ατόμων που βρίσκονται ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού
Έξυπνη ανάπτυξη Έξυπνη ανάπτυξη σημαίνει βελτίωση των επιδόσεων της ΕΕ στους παρακάτω τομείς: εκπαίδευση (ενθάρρυνση των ατόμων για μάθηση, σπουδές και βελτίωση των δεξιοτήτων τους) έρευνα/καινοτομία (δημιουργία νέων προϊόντων/υπηρεσιών που ευνοούν την ανάπτυξη και την απασχόληση και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων) ψηφιακή κοινωνία (αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών)
Οι στόχοι της ΕΕ για την έξυπνη ανάπτυξη: 1. Οι συνδυασμένες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις να φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ της ΕΕ και να βελτιωθούν οι συνθήκες για την Ε&Α και την καινοτομία 2. Το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών και των ανδρών ηλικίας 20-64 ετών να φθάσει το 75% έως το 2020– πράγμα που θα επιτευχθεί με την ένταξη περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας, κυρίως γυναικών, νέων, εργαζόμενων μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και νόμιμων μεταναστών 3. Να βελτιωθεί το επίπεδο εκπαίδευσης, ειδικότερα: – να μειωθεί το ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου σε ποσοστό κατώτερο του 10% – να αυξηθεί σε τουλάχιστον 40% το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών που έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση (ή ισοδύναμη)
1. Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη Δημιουργία ενιαίας ψηφιακής αγοράς βασισμένης στο γρήγορο/πολύ γρήγορο Διαδίκτυο και σε διαλειτουργικές εφαρμογές: έως το 2013: όλοι να έχουν ευρυζωνική πρόσβαση έως το 2020: όλοι να έχουν πρόσβαση σε Διαδίκτυο πολύ υψηλότερων ταχυτήτων (30 Mbps ή μεγαλύτερες) έως το 2020: το 50% τουλάχιστον των ευρωπαϊκών νοικοκυριών να έχει πρόσβαση σε διαδικτυακές συνδέσεις άνω των 100 Mbps.
2. Ένωση Καινοτομίας επανεστίαση της πολιτικής για την Ε&Α και την καινοτομία στις κυριότερες προκλήσεις της κοινωνίας μας, όπως η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή απόδοση και η αποτελεσματική χρήση των πόρων, η υγεία και οι δημογραφικές μεταβολές ενίσχυση κάθε κρίκου της αλυσίδας καινοτομίας, από τη βασική έρευνα έως την εμπορία.
3. Νεολαία σε κίνηση βοήθεια στους σπουδαστές και στους ασκούμενους για να σπουδάσουν στο εξωτερικό περισσότερα εφόδια στους νέους για να διευκολυνθεί η ένταξή τους στην αγορά εργασίας ενίσχυση των επιδόσεων και της παγκόσμιας αίγλης των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων βελτίωση όλων των επιπέδων εκπαίδευσης και κατάρτισης (ακαδημαϊκή αριστεία, ισότητα ευκαιριών)
Γιατί χρειάζεται η Ευρώπη την έξυπνη ανάπτυξη;
Εκπαίδευση/κατάρτιση Περίπου το 25% των μαθητών έχουν δυσκολίες στην ανάγνωση Πάρα πολλοί νέοι εγκαταλείπουν τις σπουδές τους χωρίς να αποκτήσουν καμία δεξιότητα Ο αριθμός των ατόμων που αποκτά ένα μεσαίο επίπεδο δεξιοτήτων είναι μεγαλύτερος, αλλά οι δεξιότητες αυτές συχνά δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Λιγότεροι από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων ηλικίας 25-34 ετών έχουν πτυχίο πανεπιστημίου (40% στις ΗΠΑ και πάνω από το 50% στην Ιαπωνία) Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια βρίσκονται χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη των πανεπιστημίων – μόνο 2 περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 20 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο (βλέπε Shanghai index (ARWU)