Θεόδωρος Μητράκος Δρ. Οικονομικών Επιστημών Η Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας: μύθοι και αλήθειες Παρασκευή, 13 Μαΐου 2011

Δομή Παρουσίασης  Οι φιλοδοξίες του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής  Το αίνιγμα της αξίας της Δημόσιας Περιουσίας  Τα προβλήματα της αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας  Τα 50 δις και η συμβολή της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου  Συμπεράσματα και προτάσεις πολιτικής

Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής : Έσοδα από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας ΠΗΓΗ: ΥΠΟΙΟ, Απρίλιος 2011  15 δις ευρώ την περίοδο  50 δις ευρώ συνολικά έως το 2015  Εκτίμηση εσόδων: 2011: 2-4 δις, 2012: 5,5-7,5, 2013:  Μείωση του χρέους (από τα έσοδα) κατά επιπλέον 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, έως το 2015  Μείωση της ετήσιας δαπάνης για τόκους κατά 3 δις ευρώ το 2015  Εξαιρετικά αισιόδοξοι οι στόχοι των εσόδων

Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο Δημοσιονομικής στρατηγικής : Διαδικασίες αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας ΠΗΓΗ: ΥΠΟΙΟ, Απρίλιος 2011

Περιουσιακά στοιχεία για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο Δημοσιονομικής στρατηγικής : ΥΠΟΙΟ, Απρίλιος 2011

Δράσεις για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο Δημοσιονομικής στρατηγικής : ΥΠΟΙΟ, Απρίλιος 2011  Επέκταση σύμβασης παραχώρησης του Αερολιμένα Αθηνών  Πολυμετοχικά εταιρικά σχήματα για τα 29 περιφερειακά αεροδρόμια, με τη συμμετοχή του Δημοσίου  Δημιουργία σχημάτων ΣΔΙΤ για το Αττικό Λιμενικό Σύστημα, τις μαρίνες και τα κυριότερα περιφερειακά λιμάνια  Παραχώρηση της λειτουργίας των αυτοκινητοδρόμων σε ιδιωτικά επενδυτικά σχήματα (Εγνατία, Ελληνικοί Αυτ/δρομοι)  Εταιρία Ειδικού Σκοπού με την τιτλοποίηση των εσόδων από τα διόδια  Αποκρατικοποίηση ΤΡΑΙΝΟΣΕ, εξυγίανση ΟΣΕ και αξιοποίηση περιουσίας ΓΑΙΟΣΕ  Μείωση % συμμετοχής στη ΔΕΗ (από το 51% έως το 34%), ΔΕΠΑ (στο 34%) και πλήρη πώληση ΛΑΡΚΟ

Δράσεις για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο Δημοσιονομικής στρατηγικής : ΥΠΟΙΟ, Απρίλιος 2011  Προσέλκυση ιδιωτικών επενδυτών στην ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ  Μείωση συμμετοχής στον ΟΤΕ, νέες άδειες κινητής τηλεφωνίας, στρατηγικός επενδυτής στα ΕΛΤΑ, πώληση των καζίνο, παραχώρηση αδειών τυχερών παιχνιδιών και στοιχήματος, πώληση της μετοχής του ΟΠΑΠ, μετοχοποίηση λαχείων, αποκρατικοποίηση ΟΔΙΕ  Αναδιάρθρωση ΑΤΕ και μείωση της συμμετοχής του δημοσίου  Διαχωρισμός Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και πώληση εμπορικής δραστηριότητας  Μείωση συμμετοχής του δημοσίου στο Ταχ. Ταμιευτήριο

Οι δυνατότητες του προγράμματος: Σύνοψη δις ευρώ από εταιρίες και υποδομές δις ευρώ από αξιοποίηση δικαιωμάτων και ακινήτων - Συνολική εκτιμώμενη απόδοση 15 δις έως το 2013 και 50 συνολικά έως το 2015  Στην παρούσα φάση με τις τρέχουσες χρηματιστηριακές αξίες και την ύφεση στην αγορά ακινήτων καμία εκποίηση δεν μπορεί να είναι επωφελής για το Δημόσιο  Υπαρκτός ο κίνδυνος κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων, λόγω πιθανής υπερ-προσφοράς επενδυτικών ευκαιριών σε σύντομο χρονικό διάστημα

Η αξία των κρατικών συμμετοχών σε εισηγμένες Πηγή: Προϋπολογισμός 2011, Τιμές κλεισίματος 11 Φεβρουαρίου 2011 Εταιρία Μετοχές Δημοσίου Μερίδιο (σε εκατ. ευρώ)Μερίδιο (%) AΤΕbank ,31% ΔΕΗ118,61.470,751,12% ΕΛΠΕ108,4804,635,48% ΕΥΑΘ26,9112,374,02% ΕΥΔΑΠ65,3324,661,33% ΟΛΘ7,510274,27% ΟΛΠ18,5259,574,14% ΟΠΑΠ108,51.685,534,00% ΟΤΕ78,4592,916,00% ΤΤ96,8331,234,04% Εθνική Τράπεζα11,886,91,23% Τράπεζα Πειραιώς8,513,32,53% ΤτΕ1,862,28,93% Alpha Bank3,314,40,62% Folli Follie Group0,69,32,81% Πετζετάκις, Αλλατίνη, Τιτάν κ.ά.0,10,60,50% Σύνολο 6.465

Το αίνιγμα της αξίας της Δημόσιας Περιουσίας  Πρόσφατες εκτιμήσεις ανεβάζουν την αξία της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου στα 300 περίπου δις  Σε κάθε κάτοικο της χώρας μας αναλογούν € Δημόσιας Περιουσίας, 4 φορές περισσότερο από ότι στο Ην. Βασίλειο  Το καλοκαίρι του 2009, σε έκθεση του για την Ελλάδα, το ΔΝΤ έκανε μια έμμεση εκτίμηση και κατέληξε ότι το Ελληνικό Δημόσιο το 2008 διέθετε καθαρό απόθεμα πάγιου κεφαλαίου αξίας ίσης με το 51% του ΑΕΠ (δηλαδή της τάξεως των 125 δισεκ. ευρώ)  Μελέτη ΙΣΤΑΜΕ σε σχέση με την αξία των 272 δις των ακινήτων της ΚΕΔ: «δεν έχουν ληφθεί υπόψη θεμελιώδεις παράμετροι που μειώνουν σημαντικά και την αξία και τη δυνητικά πρόσφορη εκμετάλλευσή της»

Το αίνιγμα της αξίας της Δημόσιας Περιουσίας  Η ανάδειξη 100 αξιοποιήσιμων ακινήτων από τα της ΚΕΔ αποτελεί ιδιαίτερα φιλόδοξο (ΙΣΤΑΜΕ)  «… Για την κατάρτιση της λίστας των πρώτων 20 αξιοποιήσιμων ακινήτων ελέγξαμε φακέλους ακινήτων. Και τα 20 προτεινόμενα δεν είναι πλήρως «ελεύθερα» (Σύμβουλος Αξιοπ.)  «…το σημαντικότερο έσοδο της ΚΕΔ προέρχεται από μισθώσεις ακινήτων που αποτελούν το 1% των καταχωρημένων στο Μητρώο Ακινήτων» (Έκθεση Εσωτερικού Ελέγχου της ΚΕΔ)  Το 22,8% της καταγεγραμμένης ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών είναι άγνωστη, ενώ ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, 40,0%, είναι καταπατημένο και το 12,4% παραχωρημένο  Μόλις το 13,5% των καταγεγραμμένων ακινήτων της ΚΕΔ είναι ελεύθερο προς αξιοποίηση

Κατανομή των ακινήτων της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ) κατά κατηγορία Στοιχεία Μητρώου ΚΕΔ, μελέτη ΙΣΤΑΜΕ

Κατανομή της αξίας των ακινήτων της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ) κατά νομικό καθεστώς Στοιχεία Μητρώου ΚΕΔ, μελέτη ΙΣΤΑΜΕ

Τα προβλήματα της αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας (1/2)  Το ελληνικό δημόσιο δεν γνωρίζει το μέγεθος της ακίνητης περιουσίας κυρίως λόγω της ανυπαρξίας πλήρους και ακριβούς κτηματολογίου και μητρώου ακινήτων  Ανυπαρξία κεντρικής πολιτικής και αδυναμία συγκρότησης ενός ολοκληρωμένου επιχειρησιακού σχεδίου αξιοποίησης  Έλλειψη διαφάνειας, ελέγχου και αποδοτικότητας  Πολλοί και γραφειοκρατικοί μηχανισμοί με την ευθύνη της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας (ΚΕΔ, Ολυμπιακά Ακίνητα, Τουριστικά Ακίνητα κ.ά.) με δυσμενείς συνέπειες στο διαχειριστικό κόστος και την οικονομική αποδοτικότητα  Η μη κτηματογράφηση της δημόσιας περιουσίας έχει δώσει έδαφος στις συνεχείς καταπατήσεις και χρόνιες δικαστικές διενέξεις με σημαντικά νομικά προβλήματα διεκδικήσεων που κρατούν σε ομηρία την αξιοποίηση σημαντικού τμήματός της

Τα προβλήματα της αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας (2/2)  Μεγάλο μέρος των δημοσίων ακινήτων έχει πολλαπλές δεσμεύσεις και περιορισμούς ως προς την αξιοποίησή τους, στοιχεία τα οποία διαμορφώνουν την εμπορική αξία της δημόσιας περιουσίας σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απ’ αυτά της αγοράς  Σημαντικοί περιορισμοί, που συνήθως έχουν τεθεί από την πλευρά των δωρητών, δεσμεύουν συνήθως την αξιοποίηση της περιουσίας των Κληροδοτημάτων η οποία έχει περιέλθει στο δημόσιο  Λόγω της διάχυτης αβεβαιότητας, θα είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα εγχώριοι ή ξένοι επενδυτές διατεθειμένοι να επενδύσουν σε δημόσια ακίνητα στην Ελλάδα, εκτός κι αν τα ακίνητα δοθούν σε πολύ ελκυστικές τιμές και με... «εκπτώσεις»

Συμπεράσματα και προτάσεις πολιτικής  Υπάρχει αδήριτη ανάγκη για την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας με έμφαση στον κοινωνικό της ρόλο  Ο εκσυγχρονισμός της σχετικής νομοθεσίας αλλά και των διοικητικών και ελεγκτικών μηχανισμών είναι αναγκαίος προκειμένου τα δημόσια ακίνητα να αξιοποιηθούν και να εκπληρώσουν τον κοινωνικό τους ρόλο  Υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και εμπόδια που θα πρέπει να επιλυθούν. Αυτό δεν σημαίνουν ότι δεν υπάρχουν αξιόλογες δυνατότητες αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας  Στην παρούσα οικονομική συγκυρία φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας να μπορεί άμεσα ή βραχυπρόθεσμα να αμβλυνθεί ουσιαστικά από τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου  Η τρέχουσα ύφεση στην αγορά ακινήτων δυσχεραίνει την εκποίηση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων και περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες αξιοποίησης της δημόσια περιουσίας