Σ.Ηλιάδου-Τάχου Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Δυτικής Μακεδονίας Η εκπαιδευτική πολιτική στην ΕΚ/ΕΕ: Πεδίο μελέτης και πλαίσιο ερμηνείας Σ.Ηλιάδου-Τάχου Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Δυτικής Μακεδονίας

Η ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική 1976-1983 Συνάντηση Υπουργών παιδείας (1976) Εκπόνηση α προγράμματος δράσης Στόχοι-άξονες: Πολιτιστική-επαγγελματική κατάρτιση πολιτών Επαφές εκ/κών ιδρυμάτων Συστηματοποίηση στατιστικών δεδομένων Συνεργασία ΑΕΙ Ενίσχυση ξένων γλωσσών Ισότητα ευκαιριών

Η ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική 1983-1992 Ευελιξία στην αναγνώριση τίτλων σπουδών από χώρες-μέλη 1986: Ενιαία ευρ. Πράξη: μια Ευρώπη χωρίς σύνορα 1987:Erasmus για την κινητικότητα 1990: Ευρυδίκη για την αμοιβαία κατανόηση των συστημάτων εκ/σης των χωρών/μελών

Η θεσμοθέτηση της Ενιαίας Εκπαιδευτικής πολιτικής 1992 Η μεταβολή των συνθηκών α) οι τεχν. εξελίξεις επηρεάζουν τις σχέσεις παραγωγής β) η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας γ) ανάγκη για αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού δ) διαμόρφωση ευρωπαϊκού εκ/κού χώρου ε) διαμόρφωση ευρωπαϊκού χώρου έρευνας

Μάαστριχτ 1992 α) η εκ/ση θεωρείται τομέας πολιτικής της ΕΕ β)Τυπική ΈΠ: απευθύνεται σε επίσημους αναγνωρισμένους φορείς (Σωκράτης,Comenius: α/β/θμια, Erasmus: γ/θμια) Γ) Άτυπη ΕΠ:έχει διορθωτικό χαρακτήρα, αποσκοπεί στην πρόληψη ή την άρση ανισοτήτων (μειονεκτούσες ομάδες)

΄Αξονες ΕΠ (Μάαστριχτ) 1. Προώθηση μαθητικής/φοιτητικής κινητικότητας 2.Προώθηση συνεργασίας ιδρυμάτων 3. Σύνδεση ιδρυμάτων-αγοράς εργασίας 4. διαμόρφωση δομών ένταξης/επανένταξης στην αγορά εργασίας 5. Σύγκλιση ευρωπαϊκών εκπ/κών συστημάτων

Ευρωπαϊκός χώρος εκπαίδευσης Αποσκοπεί στα: 1. να προσφέρει μέσα για τη μόνιμη ενημέρωση των γνώσεών τους 2. να τους καταστήσει ευέλικτους για να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες εργασίας 3. να λειτουργήσει ως πλαίσιο για τον εμπλουτισμό των γνώσεων των πολιτών

Υποχρεωτική/ μεταυποχρεωτική εκπαίδευση α) υψηλό επίπεδο β) Θέσπιση ενιαίων κριτηρίων για την αξιολόγηση της ποιότητας γ) Προώθηση των τεχνολογιών της πληροφορίας δ) προώθηση της δια βίου εκπαίδευσης

Ευρωπαϊκός χώρος έρευνας Συντονισμός στις επενδύσεις για την έρευνα Κοινό πλαίσιο εφαρμογής ερευνητικών πολιτικών Προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας Οργάνωση δομών και ανβάθμιση υποδομών Κινητικότητα επ. προσωπικού Προσέλκυση ξένων ερευνητών

Δράσεις αναγνώρισης διπλωμάτων Τα κράτη αρείχαν ακαδημαϊκή αναγνώριση (τίτλους) & η Ευρώπη καθόριζε επαγγελματικά δικαιώματα Θέσπιση 1.ευρωπαϊκού χώρου κατάρτισης & δεξιοτήτων 2.Ευρωπαϊκού χώρου επαγγελμάτων 3. Ευρωπαϊκού χώρου ειδικοτήτων

Ενδιαφέρον για την ποιότητα Ανάπτυξη μεθόδων αξιολόγησης για την ποιότητα των προγραμμάτων Ομάδα 26 ειδικών για την ανάπτυξη δεικτών & αξιολόγηση σχολικής εκ/σης 16 δείκτες με κριτήρια α) την πολιτική σχέση με την περιοχή β) τη συγκρισιμότητα γ) την αξιοπιστία των στοιχείων

Περιοχές των 16 δεικτών Επίδοση σε γνωστικά αντικείμενα Επιτυχία & μετάβαση (μαθητικές ροές, ολοκλήρωση ΥΕ, συμμετοχή στη Γ/θμια) Παρακολούθηση & έλεγχος σχολικής εκ/σης (συμμετοχή γονέων) Πόροι & δομές (μαθητής/ΗΥ, εκ/ση εκ/κών, έξοδα)

6 ποσοτικοί δείκτες Αύξηση στο 90% της αποφοίτησης από ΥΕ Αύξηση κατά 15% των φοιτητων στα Μαθηματικά & Νέες τεχνολογίες Βελτίωση αναλογίας φοιτητών/φύλο 85% απόφοιτοι Λυκείου 12,5% ενηλίκων σε προγράμματα δια βίου Μείωση μαθητών με χαμηλέ επιδόσεις κατά 20%

Ευρωπαϊκός χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης Περιλαμβάνει α) τη διαπάλη ανάμεσα στο έθνος κράτος & τις εκ/κές του αρμοδιότητες β) το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενεργοποίηση στην υπόθεση του ECTS) γ) τις αρμοδιότητες των πανεπιστημίων (διακριτός ο ρόλος τους

Διαδικασία της Μπολόνια 1998 Σορβόνη: συνάντηση Υπουργών Παιδείας (Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας Αγγλίας): εναρμόνιση πτυχίων Bachelor: 3 έτη Master: 2 έτη PHD: 3 έτη 1999 (15 ΕΕ+14) συνάντηση Μπολόνια

Διακήρυξη της Μπολόνια (1999) Ευρωπαϊκό σύστημα πτυχίων ως το 2010 Στόχος α) η συγκρισιμότητα Β) η διασφάλιση ποιότητας γ) η κινητικότητα Αίτια Τα εθνικά εκπ/κά συστήματα δε διευκολύνουν τη συνεννόηση αφού συνδέπνται με τη διάχυση της εθνικής ταυτότητας, τη δημιουργία εθνικής ελίτ και εθνικής αγοράς εργασίας

Τα πολιτικά διακυβεύματα της Μπολόνια Ποιος πήρε την πρωτοβουλία, τι γίνεται με την αυτονομία των παν/μίων; Αντιβαίνει η Μπολόνια στη μέχρι τότε πολιτική της αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων & όχι ακαδημαϊκών τίτλων; Τα Πανεπιστήμια βάλλονται ως προς την αυτονομία τους και τη δυνατότητά τους να προσαρμόζονται στην εξέλιξη των αναγκών; Εκφράζει η Μπολόνια μια πολιτική βούληση συνεργασίας που ξεπερνά την ΕΕ;

Άξονες της διακήρυξης της Μπολόνια Στο όνομα της συγκρισιμότητας, της συνάφειας & του διεθνούς ανταγωνισμού 1. Προωθεί τους 2 κύκλους σπουδών 2. Τις μεταφερόμενες διδακτικές μονάδες ECTS Την Ευρ. συνεργασία για την ποιότητα Την ανάπτυξη συγκρίσιμων κριτηρίων& μεθόδων Την ευρωπαϊκή διάσταση στα προγράμματα σπουδών με σεβασμό της διαφορετικής κουλτούρας

Διαφορές Σορβόνης-Μπολόνια Σορβόνη: α) αναφορά στην αγορά εργασίας & διεθνή ανταγωνισμό β) 4 κράτη Μπολόνια: α) 29 κράτη β) ανθρώπινη ανάπτυξη γ)ευρωπαϊκή ιθαγένεια δ) κοινό πολιτισμικό χώρο ε) σταθερότητα ειρήνη, δημοκρατία

Κριτική θεώρηση της Διακήρυξης της Μπολόνια (1) 1. Κυρίαρχο το οικονομικό μοντέλο 2. Κατάλυση του ιστορικού μοντέλου του universitas Δεν εκφράζει την ευρωπαϊκή κουλτούρα για την επιστήμη & έρευνα Αναπαράγει την αμερικανική εκδοχή Πανεπιστημίου δε σέβεται όμως τα 4 χρόνια του α κύκλου Εκλαμβάνει το παν/μιο ως όργανο της αγοράς

Κριτική θεώρηση της Διακήρυξης της Μπολόνια (2) 1. Δεν ενδιαφέρεται για την ελεύθερη ανάπτυξη της έρευνας-διδασκαλίας αλλά την υποτάσσει σε οικονομικούς-πολιτικούς στόχους. 2. Πρεσβεύει για τον α κύκλο την αύξηση των φοιτητών για να φτάσουν τους ανταγωνιστές της Ευρώπης (αβέβαιη ποιότητα, μάζα απασχολήσιμων) 3. Κατασκευάζει για τους κύκλους β & γ ένα ελιτίστικο παν/μιο

Κριτική θεώρηση της Διακήρυξης της Μπολόνια (3) Εκφυλίζει τη σημασία των πτυχίων του α & β κύκλου Σύγχυση με τη γενίκευση των ECTS, που παρακάμπτει την ασυμβατότητα της διάρκειας των σπουδών Προωθούνται υπερκρατικά εκ/κά προγράμματα τύπου franchising. Ειδικά στην Ελλάδα αυτές είναι εκτός ελέγχου & πρέπει να θεσπιστούν κανόνες ποιότητας Δε ρθμίζονται οι κανόνες του e-learning

Κριτική θεώρηση της Διακήρυξης της Μπολόνια (4) H εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή διάσταση α) είναι πιο εύκολη στις θετικές επιστήμες β) δεν είναι εφικτή στην εκ/ση εκ/κών που κοινωνικοποιεί στα πλαίσια του έθνους-κράτους γ) η εξάρτηση από την αγορά και τα μονοπώλια μπορεί να οδηγήσει σε παρεμβάσεις στην ακαδημαϊκή ελυθερία

Η πορεία για τον ΕΧΑΕ Η Ελλάδα δεν υιοθέτησε τα 3 χρόνια του α κύκλου λόγω ισορροπιών με τα ΤΕΙ. Ενδέχεται όμως να εξισωθούν τα 3 ευρωπαϊκά με τα 4 ελληνικά έτη Προωθείται η διάδραση ΑΕ-Οικονομίας Η οικ. καταλληλότητα των προγραμμάτων ΑΕ Η ποιότητα με δείκτες Η δια βίου μάθηση Οι διδακτικές μονάδες ΟΙ διακριτοί κύκλοι σπουδών

Η Σύνοδος της Πράγας (2001) Αναφορά στο χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκ/σης ως δημόσιου αγαθού Αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων Κριτική του βαθμού επίτευξης των στόχων της Μπολόνια Ενίσχυση των θεσμών στήριξης της δια βίου μάθησης Ενδυνάμωση των σχέσεων των ιδρυμάτων 3/θμιας εκ/σης Προώθηση της ελκυστικότητας του ΕΧΑΕ

Η διαδικασία της Κοπεγχάγης (2002) Αφορά στη συνεργασία για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και μάλιστα: α) τη σύγκλιση των συστημάτων κατάρτισης β) επιμόρφωση γ) πιστοποίησης δ) μεταβίβασης επ. προσόντων

Η δήλωση της Κοπεγχάγης (2002) Συνδέτεια με τους στόχους της Λισαβόνας Συνδέεται με μια αγορά εργασίας ανοιχτή Υποστηρίζει μια συνεργασία των εκ/κών συστημάτων στην επαγγελματική κατάρτιση Ο ρόλος των εταίρων που επικυρώνουν πιστοποιούν και αναγνωίζουν προσόντα και εππ. Δικαιώματα θεωρείται σημαντικός

Ο ρόλος των Πανεπιστημίων στην Ευρώπη της γνώσης (2003) Ανακοίνωση της Επιτροπής Φεβρ. 2003 Ο ρόλος των ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων στην κοινωνία και οικονομία της γνώσης Το Διακύβευμα για την Ευρώπη (Το Πανεπιστήμιο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής) Τα Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια σημείο αναφοράς σε διεθνές επίπεδο

Το ανακοινωθέν του Βερολίνου (2003) Εμβάθυνση της Μπολόνια για Κοινά κριτήρια ποιότητας (Εθν. Συστ. Διασφ. Ποιότητας)επικύρωση/πιστοποίηση συγκρίσιμων διαδικασιών, ορισμός ευθυνών φορέων/ιδρυμάτων, αξιολόγηση, Διεθνής συμμετοχή, δικτύωση Ως το 2005: κύκλοι και πλαίσιο συγκρίσιμων & συμβατών προσότων με κριτήρια α) επίπεδο, β) φόρτος εργασίας, γ) μαθησιακά αποτελέσματα δ) δεξιότητες ε) προφίλ για να κατοχυρώνουν τα πτυχία διαφορετικά προσόντα

Europass (2004) Πρόκειται για θέσπιση με απόφαση Κοινοβουλίου/Επιτροπής ενός ενιαίου συτήματος διαφάνειας των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων που περιλαμβάνει: Υπόδειγμα βιογραφικού Συμπλήρωμα διπλώματος Ευρωπαϊκό βιβλιάριοκατάρτισης Ευρωπαϊκό χαρτοφυλάκιο γλωσσομάθειας

EQF (2005) Πρόκειται για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου προσόντων από την Επιτροπή.

Η Σύνοδος Bergen (2005) Αξιολογήθηκε η πρόοδος που συντελέστηκε Αποφασίστηκαν από 45 κράτη: α) η εφαρμογή των προτύπων & οδηγιών (ENQAQ European Asocciation for Quality Assurance in Higher Education) Η εφαρμογή εθνικών πλαισίων για τα προσόντα Αναγνώριση κοινών πτυχίων Εφαρμογή ευέλικτων διαδικασιών μάθησης στην 3/θμια

Η κινητοποίηση των Πανεπιστημίων στην στρατηγική της Λισαβόνας (2005) Στόχοι Ευρωπαϊκής Επιτροπής: 21% ενεργού πληθυσμού ΕΕ φτάνει στο Πανεπιστήμιο (38% ΗΠΑ, 36% Ιαπωνία) Η βελτίωση της εικόνας των ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων για να προσελκύσουν φοιτητές Η βελτίωση της διοίκησης των συστημάτων τους Η αύξηση και διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησής τους Πρόταση: Η αύξηση των επενδύσεων