Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, ΛΔΚ ΟΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ / ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, ΛΔΚ ΟΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Επιθεώρηση – Αναγνώριση «ρευμάτων» αποβλήτων ανά «πηγή» Προσδιορισμός ποσοτήτων και ποιοτικών χαρακτηριστικών Χαρακτηρισμός – διάκριση ρευμάτων (πχ. επικίνδυνα ή μη) Διερεύνηση νομικών απαιτήσεων και δυνατοτήτων διαχείρισης, με βάση τις προτεραιότητες/ ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων

Ιεράρχηση: Αρχές διαχείρισης, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη Ιεράρχηση: Αρχές διαχείρισης, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη Μείωση παραγωγής αποβλήτων ή/και επικινδυνότητάς τους Πως μπορεί να ελαχιστοποιηθεί η παραγωγή των αποβλήτων; Μπορούν να αντικατασταθούν τα βλαβερά προς το περιβάλλον υλικά με άλλα περισσότερο φιλικά; ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ REACH Επαναχρησιμοποίηση Η επαναχρησιμοποίηση των υλικών μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη (π.χ. χρήση επιστρεφόμενων βαρελιών, συσκευασιών μεταφοράς) Ανάκτηση Υπάρχει δυνατότητα ανάκτησης υλικών μετά από επεξεργασία ή ανακύκλωση; Επεξεργασία και Διάθεση Επεξεργασία (αδρανοποίηση, μείωση όγκου κλπ) ΧΥΤΑ, αποτέφρωση

Αξιολόγηση Βέλτιστων Συστημάτων Διαχείρισης Περιβαλλοντικά Οφέλη Ποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις μειώνονται κατά την εφαρμογή του συστήματος (για κάθε εναλλακτικό); Σύγκριση των περιβαλλοντικών οφελών

Αξιολόγηση Βέλτιστων Συστημάτων Διαχείρισης Οικονομικοί Παράγοντες Κόστος της επένδυσης για την εφαρμογή του συστήματος διαχείρισης Κόστος λειτουργίας μετά την εφαρμογή του συστήματος Οικονομία στη χρήση πρώτων υλών, νερού, ενέργειας Οικονομία από επιβαρύνσεις εξαιτίας της παραγωγής αποβλήτων (κόστος συλλογής, επεξεργασίας, μεταφοράς και διαχείρισης αποβλήτων)

Αξιολόγηση Βέλτιστων Συστημάτων Διαχείρισης Εφαρμοσιμότητα Έτη λειτουργίας της μονάδας (νέα ή υφιστάμενη) Μέγεθος της μονάδας Διαθέσιμος χώρος

Αξιολόγηση Βέλτιστων Συστημάτων Διαχείρισης Άλλα Κίνητρα Κίνητρα από την Πολιτεία για την εφαρμογή του συστήματος Θετικά μηνύματα από εφαρμογή του συστήματος σε παρόμοιες μονάδες

ΕΦΑΡΜΟΓΉ - Διαχείριση «εντός» μονάδας ΕΦΑΡΜΟΓΉ - Διαχείριση «εντός» μονάδας Ευθύνη της μονάδας Εκπαίδευση υπευθύνου διαχείρισης αποβλήτων Επιλογή και προμήθεια κατάλληλων containers ή/και συστημάτων επεξεργασίας Κατάλληλη προετοιμασία χώρων προσωρινής αποθήκευσης (διαχωρισμός ρευμάτων, μέτρα αποφυγής ρύπανσης χώρου κλπ) Έκδοση αδειών και σχετικών μελετών για επεξεργασία και αποθήκευση των αποβλήτων στη μονάδα

ΕΦΑΡΜΟΓΉ - Διαχείριση «εκτός» μονάδας ΕΦΑΡΜΟΓΉ - Διαχείριση «εκτός» μονάδας Εύρεση υπηρεσίας ή τοπικής αρχής που να αναλαμβάνει τον επιλεγμένο τρόπο διαχείρισης Εύρεση και διορισμός αδειοδοτημένου εργολάβου για την μεταφορά Επιλογή και προμήθεια κατάλληλων containers για τη μεταφορά Ευθύνη μόνο για τη σήμανση, έκδοση συνοδευτικών δελτίων για τα απόβλητα Οργάνωση αρχείου - φύλαξη των σχετικών εντύπων

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΕΚΤΡΟΦΕΙΑ – ΣΦΑΓΕΙΑ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΡΕΑΤΟΣ

Χαλυβουργία Κατηγοριοποίηση ρευμάτων Σκωρία ηλεκτρικών κλιβάνων (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 01) Εξαντλημένα πυρίμαχα κλιβάνων (Κωδικός ΕΚΑ: 16 11 02) Σκωρία Ελασματουργείων – mill scale (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 10) Scrap Ελασματουργείων (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 99) Mill scale από επεξεργασία νερών ψύξης (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 12) Ιλύς από επεξεργασία νερών ψύξης (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 15) Σκόνη από σακκόφιλτρα επεξεργασίας των αερίων των ηλεκτρικών κλιβάνων (Κωδικός ΕΚΑ: 10 02 07*) Έλαια από επεξεργασία νερών ψύξης (Κωδικός ΕΚΑ: 13 05 06) Χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια (Κωδικός ΕΚΑ: 13 02 00) Συσκευασίες (βαρέλια ορυκτελαίων, χημικών για επεξεργασία νερών ψύξης)

Χαλυβουργία Μείωση στην Πηγή: Εσωτερική ανακύκλωση των scrap των ελασματουργείων στους ηλεκτρικούς κλιβάνους Ανάκτηση και ανακύκλωση χάλυβα από την εσωτερική επεξεργασία της σκωρίας ηλεκτρικών κλιβάνων Χρήση παλιοσίδερων ως πρώτη ύλη από προγράμματα ανακύκλωσης Χρήση εξοπλισμού έλασης που θα περιορίζει την παραγωγή σκωρίας Επιλογή προμήθειας υλικών σε επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες (βαρέλια για ορυκτέλαια, δοχεία για χημικά κλπ) Σωστή ρύθμιση και συντήρηση του εξοπλισμού έλασης για τον ίδιο σκοπό Σωστή συντήρηση των ηλεκτρικών κλιβάνων και αντικατάσταση των πυρίμαχων με καλής ποιότητας υλικά

Χαλυβουργία Επαναχρησιμοποίηση – Ανάκτηση – Ανακύκλωση : Επαναχρησιμοποίηση της σκωρίας ηλεκτρικών κλιβάνων σε έργα οδοποιίας Επαναχρησιμοποίηση της σκωρίας ελάστρων (mill scale) και ιλύος από επεξεργασία νερών ψύξης ως πρώτη ύλη στην τσιμεντοβιομηχανία (ενισχυτικό τσιμέντου) Επαναχρησιμοποίηση των εξαντλημένων πυρίμαχων (αδρανή υλικά) για χωματουργικά έργα (προσχώσεις κλπ) Συλλογή των χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων και αναγέννηση ή καύση σε κατάλληλες εγκαταστάσεις Επιστροφή υλικών συσκευασίας και παλετών μεταφοράς στον προμηθευτή

Χαλυβουργία Επεξεργασία – Διάθεση: Σκόνη από σακκόφιλτρα Συσσωμάτωση σε μορφή Pellets Διάθεση σε ΧΥΤ επικίνδυνων αποβλήτων Οικιακού τύπου απόβλητα Διαχωρισμός σε ανακυκλώσιμα (χαρτιά, αλουμίνιο, γυαλί κλπ) και συμμετοχή σε προγράμματα ανακύκλωσης της τοπικής αρχής Διάθεση των υπολοίπων σε ΧΥΤ μη επικίνδυνων αποβλήτων

Κατασκευή δομικών υλικών Μείωση στην Πηγή – εσωτερική ανάκτηση / ανακύκλωση : Εσωτερική ανάκτηση – ανακύκλωση άμμου και χαλικιών από τα κατάλοιπα σκυροδέματος σε βιομηχανίες ασβεστοκονιαμάτων (μείωση ως 90% των παραγόμενων αποβλήτων) Εσωτερική ανακύκλωση υπολειμμάτων μη στερεοποιημένου σκυροδέματος και επαναχρησιμοποίηση με ανάμιξή του με άσβεστο, τσιμέντο και άμμο για την παραγωγή πορομπετόν (aerated concrete) Υπολείμματα σκυροδέματος μπορούν να τεμαχιστούν και να επαναχρησιμοποιηθούν ως χαλίκι στην παραγωγική διαδικασία (μείωση 90-100% των παραγόμενων αποβλήτων)

Κατασκευή δομικών υλικών Επαναχρησιμοποίηση – Ανάκτηση Υλικών: Χρήση οξειδίων του σιδήρου (mill scale) από χαλυβουργίες ως ενισχυτικό συστατικό του τσιμέντου Χρήση σκυροδέματος από κατεδαφίσεις, μετά από επεξεργασία θραύσης για απομείωση του μεγέθους, ως χαλίκι ή χοντρή άμμος για την παραγωγή τσιμέντου Χρήση για την κατασκευή δομικών υλικών (ψευδοροφές, τούβλα, σοβάδες, στόκο, μονωτικές πλάκες κλπ) ιπτάμενης τέφρας από τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς (από καύση άνθρακα) τέφρας από εγκαταστάσεις καύσης αστικών κι αγροτικών απορριμμάτων Χρήση φωσφόγυψου από βιομηχανίες λιπασμάτων

Βιομηχανίες Γαλακτοκομικών Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση: Επαναχρησιμοποίηση στερεών που δεν τηρούν τις προδιαγραφές (μικροβιολογικό φορτίο κλπ) για ζωοτροφές Χρήση του τυρογάλακτος για την παραγωγή ζωοτροφών Ανάκτηση λακτόζης και πρωτεϊνών από το τυρόγαλα που προορίζεται για ζωοτροφές και χρήση αυτών σε παραγωγή παιδικών τροφών με μεθόδους όπως αποκρυστάλλωση και φυγοκέντρηση του τυρογάλακτος υπερ- και μικρο- διήθηση του τυρογάλακτος Ανάκτηση σκόνης γάλακτος με χρήση πλυντρίδων και χρήση της ιλύος για την παραγωγή ζωοτροφών

Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Πρόληψη: Μείωση του χρόνου παραμονής των ζώων στους χώρους υποδοχής των σφαγείων, οπότε μειώνεται η παραγωγή περιττωμάτων Πρόβλεψη διαχωρισμού ρευμάτων αποβλήτων σε σφαγεία, με κατάλληλο εξοπλισμό ώστε να συλλέγεται ξεχωριστά το αίμα, η κοπριά, τα λίπη και τα λύματα προσωπικού στο ρεύμα των λιπών να είναι εγκατεστημένες κατάλληλες διατάξεις συλλογής τους (λιποσυλλέκτες lamella, DAF κλπ) Σωστή ρύθμιση των τραπεζών κοπής για μείωση των απωλειών κομματιών κρέατος κατά την επεξεργασία

Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση: Συλλογή των στερεών αποβλήτων των εκτροφείων (περιττώματα, φτερά, τρίχες, υπολείμματα ζωοτροφών, στρωμνή κλπ) σε σωρούς και επεξεργασία τους είτε εντός της μονάδας είτε εκτός σε ειδικές εγκαταστάσεις για την παραγωγή λιπάσματος (αφυδάτωση και πελλετοποίηση σωρού, κομποστοποίηση, αναερόβια χώνευση) Συλλογή των ιλύων από τις επεξεργασίες των υγρών αποβλήτων εκτροφείων και επεξεργασία τους ως ανωτέρω (διερεύνηση αξιοποίησης βιοαερίου από αναερόβια χώνευση)

Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Εκτροφεία – Σφαγεία – Παραγωγή προϊόντων κρέατος Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση (συνέχεια): Χρήση των παραπροϊόντων σφαγείων σε άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες Εντόσθια μη βρώσιμα  φαρμακοβιομηχανίες, χειρουργικές μεμβράνες, χορδές από ρακέτες τέννις κλπ Δέρμα  δερμάτινα είδη (υποδήματα, ρούχα, τσάντες κλπ) Κόκκαλα & αίμα  ζωοτροφές (κρεατάλευρα & πτηνάλευρα) & λίπασμα Λίπος εδώδιμο  βιομηχανία τροφίμων Λίπος μη εδώδιμο  σαπούνι, καλλυντικά, ελαστικά, συνθετικές ίνες, λιπαντικά, βαφές, κολλητικές ουσίες, μελάνια κλπ Κέρατα  διακοσμητικά είδη, βιομηχανία καλλυντικών Ξίγκι  γλυκερίνη για καλλυντικά και για εκρηκτικά