ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Company LOGO ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Κατερίνα Δημητριάδου Παφίτη Λειτουργός Εσωτερικού Ελέγχου Α’ Σεπτέμβριος 2016 1

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο - Νόμος Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο - Νόμος Η ΥΕΕ συστάθηκε με βάση τον περί Εσωτερικού Ελέγχου Νόμο 114(Ι) – Ιούλιος του 2003 (βασικός νόμος), ο οποίος τροποποιήθηκε στη συνέχεια με τον περί Εσωτερικού Ελέγχου (Τροποποιητικό) Νόμο του 2014 [Ν.182(Ι)/2014]. Ο Νόμος προνοεί: Το διορισμό του Εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου και τις αρμοδιότητες του. Τη δημιουργία του Συμβουλίου Εσωτερικού Ελέγχου και τις αρμοδιότητες του. Την ίδρυση της ανεξάρτητης (λειτουργικά και οργανικά από τους ελεγχόμενους οργανισμούς) ΥΕΕ και τη λειτουργία της. Τις υποχρεώσεις των ελεγχόμενων οργανισμών και τα αντίστοιχα αδικήματα. 2

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου - θητεία για έξι χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμα μια θητεία. Ετοιμάζει Στρατηγικό Σχέδιο καθορίζοντας τη στρατηγική κατεύθυνση της Υπηρεσίας. Ετοιμάζει Ετήσιο Πρόγραμμα Ελέγχου καθορίζοντας τις δραστηριότητες της Υπηρεσίας. Είναι υπεύθυνος για την ετοιμασία και υποβολή Έκθεσης Ελέγχου μετά την ολοκλήρωση κάθε ελέγχου, προς τη Διεύθυνση του ελεγχόμενου οργανισμού. Υποβάλλει εντός έξι μηνών από τη λήξη κάθε έτους Έκθεση προς το Συμβούλιο με τις δραστηριότητες της ΥΕΕ κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. 3

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Ο Έφορος είναι αρμόδιος για τη διενέργεια του εσωτερικού ελέγχου για όλους τους ελεγχόμενους οργανισμούς. Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Νόμου, Εσωτερικός Έλεγχος είναι: «Μια ανεξάρτητη, αντικειμενική και συμβουλευτική δραστηριότητα σχεδιασμένη να προσθέτει αξία και να βελτιώνει τις εργασίες του ελεγχόμενου οργανισμού. Βοηθά τον ελεγχόμενο οργανισμό να πετύχει τους στόχους του μέσω μίας συστηματικής, πειθαρχημένης προσέγγισης για να αξιολογήσει και να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης κινδύνων, των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου και των διαδικασιών διακυβέρνησης». 4

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Ελεγχόμενοι οργανισμοί: Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Νόμου, ελεγχόμενος οργανισμός είναι η Δημόσια Υπηρεσία που υπάγεται στη Δημοκρατία και περιλαμβάνει τη Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία, την Αστυνομία, το Στρατό και την Εθνική Φρουρά, αλλά δεν περιλαμβάνει: (α) τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και το Ανώτατο Δικαστήριο, όπως και κάθε υπαγόμενο σ’ αυτό Δικαστήριο. (β) το Γενικό Εισαγγελέα, το Γενικό Ελεγκτή και την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας για ενέργειες που αφορούν την άσκηση των καθοριζομένων από το Σύνταγμα αρμοδιοτήτων τους. 5

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Αρμοδιότητες Εφόρου Στα πλαίσια αυτά ο Έφορος έχει εξουσία να: εξετάζει και να αξιολογεί την επάρκεια και αποτελεσματικότητα των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, εξετάζει και να αξιολογεί τα συστήματα που έχουν καθοριστεί για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με πολιτικές, σχεδιασμούς και διαδικασίες, νομικές υποχρεώσεις και κανονισμούς, εξετάζει και να αξιολογεί την οικονομικότητα, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των διαφόρων δραστηριοτήτων και διαδικασιών, Διεξάγει ειδικές μελέτες και ελέγχους για οποιοδήποτε θέμα που επηρεάζει την ακεραιότητα, τα συμφέροντα, την απώλεια εσόδων και τη λειτουργική αποδοτικότητα του ελεγχόμενου οργανισμού. 6

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Υποψία για πιθανή απάτη ή παρατυπία Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Υποψία για πιθανή απάτη ή παρατυπία Σύμφωνα με το Άρθρο 12 του Νόμου: «Αν, στα πλαίσια του ελέγχου, αποκαλυφθούν περιστάσεις που εγείρουν υποψίες για πιθανή απάτη ή παρατυπία ή σημαντική ζημιά στα στοιχεία ενεργητικού του ελεγχόμενου οργανισμού ή του κράτους, ο Έφορος απαιτείται να δράσει άμεσα για να σταματήσει τέτοια δραστηριότητα. Σε τέτοια περίπτωση, θα ετοιμάζεται μια ειδική έκθεση, η οποία θα κοινοποιείται έγκαιρα στις κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές.» 7

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Συμβούλιο Εσωτερικού Ελέγχου: Σύνθεση Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Συμβούλιο Εσωτερικού Ελέγχου: Σύνθεση Το Συμβούλιο διορίζεται για περίοδο τριών χρόνων και αποτελείται από πέντε μέλη (Άρθρο 15): Τον Υπουργό Οικονομικών ως Πρόεδρο Δύο Υπουργούς ως μέλη: Τον Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τη Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας ως μέλος Ένα μη δημόσιο αξιωματούχο ή λειτουργό με σχετική εμπειρία σε θέματα Εσωτερικού Ελέγχου 8

Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Συμβούλιο Εσωτερικού Ελέγχου: Αρμοδιότητες Να διασφαλίζει την ανεξαρτησία της Υπηρεσίας. Να παρακολουθεί τα αποτελέσματα της εργασίας της Υπηρεσίας και να ενημερώνει σχετικά το Υπουργικό Συμβούλιο. Να εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο τα κατάλληλα μέτρα για την ενδυνάμωση του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο Τομέα. 4. Να καλεί τις Διευθύνσεις των ελεγχόμενων οργανισμών να δώσουν εξηγήσεις στις περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις προς την Υπηρεσία. 5. Να ενημερώνεται για το Ετήσιο Πρόγραμμα Εσωτερικού Ελέγχου και το Στρατηγικό Σχέδιο της Υπηρεσίας. 6. Να αποφασίζει για την κυκλοφορία της Ετήσιας Έκθεσης με τις δραστηριότητες της Υπηρεσίας. 9

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου Διενέργεια Ελέγχων (Άρθρο. 9) Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου διενεργεί έλεγχο σε οποιαδήποτε δραστηριότητα, οποιουδήποτε ελεγχόμενου οργανισμού ακολουθώντας οποιαδήποτε μεθοδολογία και προσέγγιση κρίνει σκόπιμη. Ανεξαρτησία (Άρθρο. 10) Ο Έφορος και η ΥΕΕ είναι ανεξάρτητοι από τη Διεύθυνση του ελεγχόμενου οργανισμού και δεν επιτρέπεται να έχουν οποιαδήποτε άμεση αρμοδιότητα για, ή εξουσία πάνω, στις δραστηριότητες που αποτελούν αντικείμενο ελέγχου ούτε να μετέχουν σε οποιαδήποτε απόφαση εκτελεστικής φύσεως. 10

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου Εξουσιοδότηση (Άρθρο. 11) Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου εξουσιοδοτείται όπως: (α) έχει πρόσβαση σε εύλογο χρόνο σε όλα τα βιβλία, έγγραφα, λογαριασμούς, περιουσία, εντάλματα πληρωμής, αποδείξεις είσπραξης, αρχεία, αλληλογραφία και άλλα δεδομένα τα οποία είναι αναγκαία για την κατάλληλη εκτέλεση της εργασίας του Εσωτερικού Ελέγχου. (β) έχει το δικαίωμα να εισέρχεται σε οποιαδήποτε κτίρια ή άλλες εγκαταστάσεις και να ζητεί από οποιοδήποτε Λειτουργό να παρέχει όλη την πληροφόρηση και όλες τις επεξηγήσεις που κρίνονται απαραίτητες για τη διαμόρφωση γνώμης και ο κάθε Λειτουργός θα πρέπει να ανταποκρίνεται έγκαιρα στην παροχή τέτοιων εξηγήσεων. 11

1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Υποχρεώσεις ελεγχόμενων οργανισμών Company LOGO 1) Θεσμικό / Νομικό Πλαίσιο – Υποχρεώσεις ελεγχόμενων οργανισμών Η Διεύθυνση του κάθε ελεγχόμενου οργανισμού υποχρεούται εντός ενός μηνός από την υποβολή της Έκθεσης Ελέγχου, εκτός εάν ο Έφορος καθορίσει διαφορετικά, να αποστείλει στον Έφορο χρονοδιάγραμμα με τις ενέργειες που προτίθεται να κάνει σε σχέση με τα ευρήματα του ελέγχου. 12

2) Στελέχωση και Οργανωτική Δομή Company LOGO 2) Στελέχωση και Οργανωτική Δομή Η Υπηρεσία για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις και αρμοδιότητες της έχει οργανωθεί στους πιο κάτω Τομείς: Τομέας Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών (Τμήμα Α΄ και Β΄) – Σύμβουλος του Κράτους Τομέας Ελέγχου Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων – Συνεργάτης της Ε.Ε. ως Αρχή Ελέγχου 13

Οργανωτική Δομή – Σήμερα 14

Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Company LOGO Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Ο Τομέας Εσωτερικού Ελέγχου – Τμήμα Α΄ επιλαμβάνεται: θέματα που αφορούν τις Μονάδες Ελέγχου που έχουν συσταθεί στα Υπουργεία βάσει των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων και του Άρθρου 80 του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου [Ν.20(Ι)/2014]. τη διενέργεια εξειδικευμένων ελέγχων μηχανογραφικών συστημάτων (IT audit) στις Κρατικές Υπηρεσίες. την εκπόνηση οριζόντιων μελετών μέσα στα πλαίσια της διενέργειας εσωτερικού ελέγχου μετά από οδηγίες του Εφόρου. 15

Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Company LOGO Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Ο ρόλος των Μονάδων Ελέγχου είναι διακριτός σε σχέση με το ρόλο της ΥΕΕ. Οι Μονάδες Ελέγχου θα πρέπει να ενεργούν ως ασφαλιστικές δικλείδες (internal control – 2η Γραμμή Άμυνας) ενώ η ΥΕΕ διενεργεί εσωτερικό έλεγχο (internal audit – 3η Γραμμή Άμυνας). 16

Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Company LOGO Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών 17

Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Company LOGO Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου Κρατικών Υπηρεσιών Ο Τομέας Εσωτερικού Ελέγχου – Τμήμα Β΄ είναι αρμόδιο για τη διενέργεια εσωτερικού ελέγχου σε εξειδικευμένα θέματα και μελετών σε οριζόντια θέματα που αφορούν το σύνολο της Δημόσιας Υπηρεσίας. 18

Company LOGO Ελεγκτικές Δραστηριότητες Τομέα Ελέγχου Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Πέραν των αρμοδιοτήτων που έχει η Υπηρεσία για τη διενέργεια του εσωτερικού ελέγχου στις Κρατικές Υπηρεσίες, όπως αυτές καθορίζονται στο Νόμο, η Υπηρεσία έχει ορισθεί και ως η ανεξάρτητη Αρμόδια Αρχή Ελέγχου για Προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Ε.Ε. με βάση σχετικές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Ως Αρχή Ελέγχου με βάση τους Κοινοτικούς Κανονισμούς είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου για έργα που υλοποιούνται με συγχρηματοδότηση από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, τα Ταμεία Αλληλεγγύης και τους Χρηματοδοτικούς Μηχανισμούς ΕΟΧ – Νορβηγίας. 19

Επικοινωνία Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου: κα Άννα Ζαβού Χριστοφόρου Company LOGO Επικοινωνία Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου: κα Άννα Ζαβού Χριστοφόρου Διεύθυνση: Ταχυδρομική Διεύθυνση: Λεωφόρος Λεμεσού 13, Τ.Θ. 23812, 2112 Αγλαντζιά, Λευκωσία 1686 Λευκωσία ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠΡΟΣ Τηλ: +357 22608800 Φαξ: +357 22463257 Ηλ.Ταχυδρομείο: commissioner@internalaudit.gov.cy Ηλ. Διεύθυνση: www.internalaudit.gov.cy 20

Company LOGO Ευχαριστώ 21