ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ»(ΕΦΕΠΤ) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Π. Καριώτογλου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Π. Καριώτογλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΜΣ ΕΦΕΠΤ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΜΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΣΘΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΦΕ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΕ ΜΕΘΟΔΟΣ: Διερεύνηση (Inquiry) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Διδακτικές -Μαθησιακές Ακολουθίες (Teaching Learning Sequences) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: Μίγμα Τυπικής και Μη τυπικής Εκπαίδευσης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Διδακτικός Μετασχηματισμός Περιεχομένου ΜΕΘΟΔΟΣ: Διερεύνηση (Inquiry) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Διδακτικές -Μαθησιακές Ακολουθίες (Teaching Learning Sequences) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: Μίγμα Τυπικής και Μη τυπικής Εκπαίδευσης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Διδακτικός Μετασχηματισμός Περιεχομένου

τι είναι η διερεύνηση; θέτω ερωτήματα, παρατηρώ, σχεδιάζω έρευνες, συλλέγω πληροφορίες, αναλύω και ερμηνεύω δεδομένα καθώς και κατασκευάζω και επικοινωνώ εξηγήσεις (National Research Council, 2000) Διερεύνηση ως μέσο για μάθηση Διερεύνηση ως μαθησιακός στόχος: Δεξιότητες απαραίτητες για την επιστημονική διερεύνηση Κατανόηση της επιστημονικής διερεύνησης Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν οι επιστήμονες Οι δραστηριότητες μέσα από τις οποίες μαθαίνουν οι μαθητές τόσο τις επιστημονικές έννοιες όσο και τις επιστημονικές διαδικασίες (Abd-El-Khalick et al. 2004, Waight and Abd-El-Khalick 2007)‏ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ (1) Η ικανότητα σχεδιασμού και ερμηνείας πειραμάτων ώστε να εξάγονται συμπεράσματα σε σχέση με το ρόλο μιας μεταβλητής στη συμπεριφορά ενός συστήματος (βασική διαδικασία των Φυσικών Επιστημών: Boudreaux, et al. 2008) Η μάθηση της χρήσης επιστημονικών μοντέλων ή η κατασκευή και αναθεώρηση μοντέλων (η κατανόησή μας για τις Φυσικές επιστήμες πρέπει να μετακινηθεί από τις υποθετικο- παραγωγικές απόψεις σε άλλες που περιλαμβάνουν και άλλα σημαντικά στοιχεία όπως η κατασκευή μοντέλων: Brickhouse 2008, Chinn & Samarapungavan, 2008) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

«Διάβασμα» - «Γράψιμο»: Οι μαθητές καθοδηγούνται να προετοιμαστούν για τα θέματα που διαπραγματεύονται με διάβασμα επιστημονικών κειμένων, π.χ. εγχειρίδια, ίντερνετ, ατομικά ή σε ομάδες. Επίσης το «γράψιμο» των αναφορών ή των αποτελεσμάτων των ερευνών τους (Chamberlain & Crane 2009). ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ (2) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Διερευνητική προσέγγιση Η διερευνητική προσέγγιση φαίνεται να ενσωματώνει πολλά στοιχεία των προηγούμενων ρευμάτων (ανακαλυπτική, εποικοδομητική, παραδοσιακή, …. ) Στόχος είναι η πολύπλευρη μύηση του μαθητή στο περιεχόμενο, τις διαδικασίες και τη φύση της επιστήμης, παρά η μάθηση κάποιων γεγονότων, εννοιών, νόμων κλπ.

Π.χ. Η μέθοδος πρόβλεψης και ελέγχουν μεταβλητών που επηρεάζουν ένα φαινόμενο. «Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πλεύση – βύθιση?» Η γνώση και η εφαρμογή μοντέλων. Π.χ. η εισαγωγή της πυκνότητας στο Δημοτικό μέσω του μοντέλου συνωστισμένου πλήθους Η μελέτη πηγών – αναζήτηση πληροφοριών και η συγγραφή σχετικής έκθεσης – ρεπόρτ. Η μέθοδος jigsaw (home and experts group)

Οι μαθητές κάνουν πραγματικά πειράματα

Οι μαθητές κάνουν εικονικά πειράματα

Διερευνητική διδασκαλία – μάθηση (Millar, 2006; Duschl & Grandy, 2008)  Πλεονέκτημα: πρακτικά ενσωματώνει τις προηγούμενες προτάσεις – ρεύματα.  Δυσκολία: απαιτεί επιλογή περιεχομένου με ταυτόχρονο συστηματικό και εκτεταμένο διδακτικό μετασχηματισμό.  Προϋποθέσεις: 1) επιλογή περιεχομένου κατάλληλου για διδασκαλία, με χαμηλό εννοιολογικό φορτίο, που να επιτρέπει ταυτόχρονα την άσκηση των μαθητευομένων στη διαδικαστική και την προσέγγιση της επιστημολογικής γνώσης και 2) εκπαίδευση μαθητευομένων και εκπαιδευτικών. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Τι αξιολογούμε στη ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ?  Εννοιολογική μάθηση  Διαδικαστική μάθηση …. αλλά και  Επιστημολογική μάθηση …. επιπλέον δε και  Ενδιαφέρον και κίνητρα  Στάσεις (Bennet et al. 2010) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΜΕΘΟΔΟΙ; συνδυασμός:  Ποσοτικών μεθόδων (ερωτηματολόγια πριν – μετά)  Ποιοτικών μεθόδων (συνεντεύξεις – παρατήρηση τάξης για να αναδείξουμε τις πορείες μάθησης στη διάρκεια της παρέμβασης) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΜΕ ΤΗΝ ΩΡΙΑΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΥΙΟΘΕΤΟΥΜΕ: DESIGN BASED RESEARCH (USA) TEACHING – LEARNING SEQUENCES (TLS- EUROPE) ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΜΕ ΤΗΝ ΩΡΙΑΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΥΙΟΘΕΤΟΥΜΕ: DESIGN BASED RESEARCH (USA) TEACHING – LEARNING SEQUENCES (TLS- EUROPE)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ – ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ  Οι διδακτικές ακολουθίες ως τμήματα του ΑΠ διδακτικών ωρών  Αφορούν μεγάλη γνωστική περιοχή: δομή ύλης, ρευστά, ηλ. Κυκλωματα, φωτοσύνθεση, διαχείριση αποβλήτων, κύκλος νερού  ΑΙΤΙΑ: Ανάγκη νέας ώθησης, από το “αδιέξοδο” του κινήματος των ιδεών  Εφαρμογή στα Ρευστά (Β’ Γυμν- Φοιτ ΠΤ)  Εφαρμογή στον 3ο Νόμο του Νεύτωνα (φοιτ. ΠΤ)  Εφαρμογή στην Εισαγωγή της πυκνότητας για μελετη π/β (Ε’ Δημ.)  Εφαρμογές στην Οργάνωση επισκέψεων σε χώρους τεχνοεπιστήμης (Ε’Δημ και Γ’Γυμν, σε ΟΤΕ - ΔΕΗ)  Οι διδακτικές ακολουθίες ως τμήματα του ΑΠ διδακτικών ωρών  Αφορούν μεγάλη γνωστική περιοχή: δομή ύλης, ρευστά, ηλ. Κυκλωματα, φωτοσύνθεση, διαχείριση αποβλήτων, κύκλος νερού  ΑΙΤΙΑ: Ανάγκη νέας ώθησης, από το “αδιέξοδο” του κινήματος των ιδεών  Εφαρμογή στα Ρευστά (Β’ Γυμν- Φοιτ ΠΤ)  Εφαρμογή στον 3ο Νόμο του Νεύτωνα (φοιτ. ΠΤ)  Εφαρμογή στην Εισαγωγή της πυκνότητας για μελετη π/β (Ε’ Δημ.)  Εφαρμογές στην Οργάνωση επισκέψεων σε χώρους τεχνοεπιστήμης (Ε’Δημ και Γ’Γυμν, σε ΟΤΕ - ΔΕΗ)

Το πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Επανοικοδόμησης Educational Reconstruction Duit, Reinders et al IPN Group Kiel, Germany

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΔΜΑ Προϊόν έρευνας Βιβλία Μαθητή (δραστηριοτήτων) και Εκπαιδευτικού (ανάλυση / αιτιολόγηση διδασκαλίας, αξιολόγηση) Κυκλική εφαρμογή / αξιολόγηση (iteration) Δομικές Μονάδες (ανάλυση περιεχομένου / διδακτικός μετασχηματισμός, εναλλακτικές ιδέες μαθητών, υλικά, αξιολόγηση, Δραστηριότητες και Αιτιολόγηση) Προϊόν έρευνας Βιβλία Μαθητή (δραστηριοτήτων) και Εκπαιδευτικού (ανάλυση / αιτιολόγηση διδασκαλίας, αξιολόγηση) Κυκλική εφαρμογή / αξιολόγηση (iteration) Δομικές Μονάδες (ανάλυση περιεχομένου / διδακτικός μετασχηματισμός, εναλλακτικές ιδέες μαθητών, υλικά, αξιολόγηση, Δραστηριότητες και Αιτιολόγηση)

ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΝ ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΝ

Τα νέα Προγράμματα Σπουδών – Φυσικών Επιστημών δίνουν έμφαση στην άτυπη, αλλά δομημένη εκδοχή της εκπαίδευσης. Οργανωμένες επισκέψεις σε χώρους τεχνοεπιστήμης, με πριν και μετά φάση (Καριώτογλου 2004, Lavonen et all 2010), Αξιοποιείται η διερεύνηση και τα «εργαλεία» της και συνδυάζονται με θέματα αλλαγής στάσης ως προς το χώρο επίσκεψης, … αλλά και με θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών / τριών (Anderson, Luca, Ginns 2003). Σημαντική πτυχή αυτών των επισκέψεων είναι ότι για την προετοιμασία, υλοποίηση και ανατροφοδότηση απαιτείται η συνέργεια και συνεργασία τόσο εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων, π.χ. ΦΕ, Γλώσσας, Τεχνολογίας, όσο και ειδικών από τους χώρους επίσκεψης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Επισκέψεις σε χώρους τεχνοεπιστήμης

ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αναφέρεται σε δραστηριότητες που:  υλοποιούνται έξω από τα σχολεία,  δεν αναπτύσσονται πρωταρχικά για σχολική χρήση ούτε για να αποτελέσουν μέρος ενός συνεχιζόμενου σχολικού προγράμματος σπουδών,  λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά προς τη θεσμοθετημένη  χαρακτηρίζονται από εθελοντική και όχι υποχρεωτική συμμετοχή όταν είναι μέρος μιας αναγνωρισμένης σχολικής εμπειρίας με καθορισμένους στόχους

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ  προκαλεί δέος και εξάπτει την περιέργεια και την φαντασία ιδιαίτερα των μικρών μαθητών,  τους προκαλεί να δοκιμάσουν τις ιδέες τους και  να ασχοληθούν με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους.

ΣΚΟΠΟΙ ΜΟΥΣΕΙΩΝ  Μελέτη, Εκπαίδευση, Ψυχαγωγία (ICOM)  … σημαντική εξωσχολική εμπειρία, αλλά και εμπλουτισμός σχολικού μαθήματος... (ΤΜΘ)  … και επιμόρφωση εκπαιδευτικών (Deutsches Museum, Science Museum London)

ΣΚΟΠΟΙ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Τα μουσεία μπορεί να είναι παράλληλα εκπαιδευτικά συστήματα ανοικτά για όλους, - όπως υποστηρίζει ο Frank Oppenheimer, ιδρυτής και διευθυντής του ερευνητικού κέντρου Exploratorium στο Σαν Φρανσίσκο - μπορεί όμως και να αποτελούν ένα καλό συνεργάτη του σχολείου

Σκοποί εκπαιδευτικών: κυρίως γνωστικοί (ή «ψυχροί») Σκοποί Μουσείων: κυρίως μη γνωστικοί (ή «θερμοί») σύγκλιση; απόκλιση;

ΣΧΕΣΗ ΜΟΥΣΕΙΟΥ - ΣΧΟΛΕΙΟΥ  Κάθε ένας από τους δυο φορείς βλέπει τον άλλο ως «υπηρεσία» του  Οι δυο φορείς είναι αυτοτελείς με ιδιαίτερους στόχους, που πρέπει να γίνουν σεβαστοί και από τις δυο πλευρές  Επειδή έχουν ανάγκη οι μεν τους δε πρέπει να συνεργαστούν, με στόχο το αμοιβαίο όφελος

ΚΑΠΟΙΑ ΣΩΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΖΕΣΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΚΡΥΑ; Ή …….

Όλα τα υλικά του προγράμματος (διδακτικά σενάρια, φύλλα εργασίας, λογισμικό, οδηγίες δασκάλου – μαθητή, ….) διατίθενται ελεύθερα από το δικτυακό τόπο του προγράμματος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΤΟ ΠΜΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΟ ΠΜΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ

ΠΜΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΦΕ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Παλιές και νεώτερες επιλογές περιεχομένου Παραδοσιακά ΠΜΣ ΦΕ STEM Science Technology Society STS Environment Παλιές και νεώτερες επιλογές περιεχομένου Παραδοσιακά ΠΜΣ ΦΕ STEM Science Technology Society STS Environment

Ή Or Ερευνητικής κατεύθυνσης Research Oriented? Ή Or Ερευνητικής κατεύθυνσης Research Oriented? Επαγγελματικής Ανάπτυξης Professional Development? Επαγγελματικής Ανάπτυξης Professional Development?

ΜΑΘΗΜΑΤΑΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ 1 Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής ΈρευναςΕ. Τσακιρίδου, Α. Σπύρτου, Π. Παπαδοπουλου, Γ. Μαλανδράκης 2 Ανάπτυξη και οικοδόμηση της γνώσης στις φυσικές επιστήμες Δ. Πνευματικός, Γ. Στεφάνου, Α. Σπύρτου, Π. Παπαδοπουλου, Γ. Μαλανδράκης, Π. Καριώτογλου, 3 Αξιολόγηση και ένταξη διδακτικού υλικού κλασικών και τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών στην εκπαίδευση ΦΕ/Π Θ. Μπράτιτσης, Γ. Παλαιγεωργίου, Α. Σπύρτου, Π. Παπαδοπουλου, Γ. Μαλανδράκης 4 Μαθησιακά−Διδακτικά περιβάλλοντα στη Φυσική−Χημεία−Βιολογία: Σχεδιασμός, ανάπτυξη−βελτίωση Π. Καριώτογλου, Α. Σπύρτου, Π. Παπαδοπουλου, Γ. Μαλανδράκης Δ. Ψύλλος, Α. Ζουπίδης 5 ΕπιστημολογίαΒ. Τσελφές, Ν. Κανδεράκης 6 Οργάνωση εξωσχολικών επισκέψεων/ δράσεων Π. Καριώτογλου, Γ. Μαλανδράκης, A. Σπύρτου, Μ. Καρνέζου Μεταπτυχιακή Διπλωματική ΕργασίαΟΛΟΙ + ΔΕΠ ΣΧΟΛΗΣ

Σκοπός / Στόχος του Προγράμματος Να εκπαιδεύσει υπηρετούντες και μέλλοντες εκπαιδευτικούς στο διδακτικό σχεδιασμό ΦΕΠΤ Να καταστήσει τους αποφοίτους ικανούς  Να συνδυάζουν ΦΕ-Τ-Π σε διαδικασίες διερεύνησης και μοντελοποίησης  Να οργανώνουν ερευνητικές διαδικασίες αξιολόγησης Να εκπαιδεύσει υπηρετούντες και μέλλοντες εκπαιδευτικούς στο διδακτικό σχεδιασμό ΦΕΠΤ Να καταστήσει τους αποφοίτους ικανούς  Να συνδυάζουν ΦΕ-Τ-Π σε διαδικασίες διερεύνησης και μοντελοποίησης  Να οργανώνουν ερευνητικές διαδικασίες αξιολόγησης

Εργασία Να γράψετε σύντομη κριτική περιγραφή των σύγχρονων τάσεων της ΔΦΕ (400 λέξεις). Να απαντήσετε τα παρακάτω ερωτήματα (150 λέξεις): 1)Σχετίζεται η διερεύνηση με τη μη τυπική εκπαίδευση ΦΕ? Αν ναι πως? Αν όχι γιατί? 2)Με ποιο διδακτικό μοντέλο μπορούν να συνδυαστούν καλλίτερα οι ΔΜΑ με το εποικοδομητικό ή το διερευνητικό? 3)Ποια από τις καινοτομίες που περιγράφηκαν (διερεύνηση, ΤΠΕ, μη τυπική εκπαίδευση, μοντελοποίηση, συνδυασμός περιεχομένων, …) μπορεί να εφαρμοστεί ευκολότερα / δυσκολότερα στο Ελληνικό Σχολείο? Παράδοση Ηλεκτρονικά με μειλ μέχρι τις 29/11 Να γράψετε σύντομη κριτική περιγραφή των σύγχρονων τάσεων της ΔΦΕ (400 λέξεις). Να απαντήσετε τα παρακάτω ερωτήματα (150 λέξεις): 1)Σχετίζεται η διερεύνηση με τη μη τυπική εκπαίδευση ΦΕ? Αν ναι πως? Αν όχι γιατί? 2)Με ποιο διδακτικό μοντέλο μπορούν να συνδυαστούν καλλίτερα οι ΔΜΑ με το εποικοδομητικό ή το διερευνητικό? 3)Ποια από τις καινοτομίες που περιγράφηκαν (διερεύνηση, ΤΠΕ, μη τυπική εκπαίδευση, μοντελοποίηση, συνδυασμός περιεχομένων, …) μπορεί να εφαρμοστεί ευκολότερα / δυσκολότερα στο Ελληνικό Σχολείο? Παράδοση Ηλεκτρονικά με μειλ μέχρι τις 29/11