Ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης της Επικράτειας Μάρκος Σκληβανιώτης Δρ Χημικός Μηχανικός ΕΔΕΥΑ

Αναγκαιότητα 1 Δυο νέες Οδηγίες θα τεθούν σε ισχύ σύντομα: ΟΔΗΓΊΑ (EE) 2015/1787 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ (παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ της 98/83/ΕΚ) ΟΔΗΓΊΑ 2013/51/ΕΥΡΑΤΌΜ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ της 22ας Οκτωβρίου 2013

Καινοτομίες της αναθεώρηση των παραρτημάτων της Οδηγίας για το Πόσιμο Νερό Σχέδια Ασφάλειας Νερού Παρακολούθηση όλων των συστημάτων (Μικρά Μεσαία Μεγάλα) Εφαρμογή συστημάτων κατά ISO17025 Δυνατότητα Τροποποίησης της συχνότητας των παραμέτρων

Απαιτήσεις από την 2013/51/EURATOM ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ.ΥΓ. 15/4/2016 Γ1/Γ.Π.οικ28158 καθορίζονται οι παράμετροι, οι συχνότητες και οι μέθοδοι για την παρακολούθηση των ραδιενεργών ουσιών, οι οποίες περιέχονται στο νερό ανθρώπινης κατανάλωση. Τυπικά η ευθύνη ευρίσκεται στις εταιρείες ύδρευσης.

Απαιτήσεις από την 2013/51/EURATOM Προσέγγιση αντιμετώπισης 1. χρονική διάσταση: προσδιορίζονται πόσα και ποια εργαστήρια υπάρχουν που μπορούν να κάνουν τις εν λόγω αναλύσεις και, βασικά, πόσες αναλύσεις μπορούν να κάνουν ανά έτος. 2. ποσοτική διάσταση. Συγκεντρώνεται το μητρώο των πηγών υδροληψίας και κατατάσσονται ανάλογα με την δυναμικότητα τους σε παροχή νερού. Προτείνεται να δοθεί προτεραιότητα στις πηγές υδροληψίας με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην ύδρευση του πληθυσμού.

Απαιτήσεις από την 2013/51/EURATOM Προσέγγιση αντιμετώπισης 3. οικονομική διάσταση. Προσδιορίζεται το συνολικό κόστος ανά Δήμο ώστε να περιληφθεί στον προϋπολογισμό ή/και να δούμε κάποιες ιδέες οικονομικότερης διαχείρισης. Προσδοκούμε οτι οι αναλύσεις στην Ελλάδα θα είναι σαφώς οικονομικότερες από το να αποσταλούν τα δείγματα στο εξωτερικό και αυτό πρέπει να το διασφαλίσει η ΕΕΑΕ.

Απαιτήσεις από την 2013/51/EURATOM Προσέγγιση αντιμετώπισης 4. Παράγεται ένα Εθνικό Πλάνο και υλοποιείται σε ένα διάστημα Χ χρόνων. 5. Καταρτίζεται ρεαλιστικό και ουσιαστικό πρόγραμμα δειγματοληψιών με την λογική της Οδηγίας για περιοχές και ΖΠΝ που χρήζουν τακτικού ελέγχου.

Αναγκαιότητα 2 Ανάγκη καλής συνεργασίας με τη Δ/νση Δημόσιας Υγείας του Υπ. Υγ. αλλά και την ΕΕΑΕ επιπρόσθετα της τυπικής σχέσης ελεγκτή – ελεγχόμενου.

Αναγκαιότητα 3 Ανάγκη να διαθέτουμε μια ολοκληρωμένη, έγκυρη και συνεχώς ενημερωμένη εικόνα προκειμένου να έχουμε δυνατότητα να συμμετέχουμε στον Εθνικό και Ευρωπαϊκό διάλογο αλλά να διεκδικούμε και χρηματοδοτικά εργαλεία.

Προσέγγιση του Υπ Υγ Να δώσει στους υπεύθυνους φορείς ύδρευσης, στις Αρμόδιες Αρχές και στο ΥΥ τη δυνατότητα της online καταγραφής των αποτελεσμάτων των δειγματοληπτικών ελέγχων πόσιμου νερού σε κεντρικό επίπεδο στο ΥΥ. Να δώσει δυνατότητα στην αρμόδια Υπηρεσία του ΥΥ να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη ροή δεδομένων με ταυτόχρονη σήμανση alert σε περίπτωση υπερβάσεων. Να δώσει τη δυνατότητα στους υπεύθυνους φορείς ύδρευσης, στις Αρμόδιες Αρχές και στο ΥΥ επεξεργασίας των πρωτογενών δεδομένων ώστε να προκύπτουν χρήσιμα μετα-δεδομένα. Να δώσει δυνατότητα αποτύπωσης των δικτύων υδροδότησης και των ΖΠΝ επί ηλεκτρονικών χαρτών.

Προσέγγιση του Υπ Υγ Να δημιουργήσει αυτόματα τις προβλεπόμενες απο την κείμενη νομοθεσία τριετείς εκθέσεις ποιότητας πόσιμου νερού με αποδέκτη την ΕΕ καθώς και άλλων συναφών εκθέσεων κατ επιλογή των χρηστών. Να καταστήσει κατ επιθυμία του ΥΥ διαθέσιμα και προσβάσιμα στο κοινό τόσο τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών πόσιμου νερού ανά την Ελληνική Επικράτεια καθώς και τα αποτελέσματα της προηγούμενης παραγράφου. Να καταστήσει διαθέσιμα και προσβάσιμα στο κοινό παλαιότερα δεδομένα και εκθέσεις περί της ποιότητας του πόσιμου νερού στην Ελληνική Επικράτεια με την ψηφιοποίηση αυτών. Να καταστήσει διαθέσιμη στο κοινό την ισχύουσα νομοθεσία σε ηλεκτρονική μορφή.

Προσέγγιση του Υπ Υγ Να δημιουργήσει αυτόματα τις προβλεπόμενες απο την κείμενη νομοθεσία τριετείς εκθέσεις ποιότητας πόσιμου νερού με αποδέκτη την ΕΕ καθώς και άλλων συναφών εκθέσεων κατ επιλογή των χρηστών. Να καταστήσει κατ επιθυμία του ΥΥ διαθέσιμα και προσβάσιμα στο κοινό τόσο τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών πόσιμου νερού ανά την Ελληνική Επικράτεια καθώς και τα αποτελέσματα της προηγούμενης παραγράφου. Να καταστήσει διαθέσιμα και προσβάσιμα στο κοινό παλαιότερα δεδομένα και εκθέσεις περί της ποιότητας του πόσιμου νερού στην Ελληνική Επικράτεια με την ψηφιοποίηση αυτών. Να καταστήσει διαθέσιμη στο κοινό την ισχύουσα νομοθεσία σε ηλεκτρονική μορφή.

Πρακτική υλοποίησης 1 1. Η φιλοσοφία της παρακολούθησης στην Οδηγία στηρίζεται στις Ζώνες Παροχής Νερού (ΖΠΝ). Κατά συνέπεια σε κάθε Δήμο πρέπει να περιγράφουν οι ΖΠΝ και να λάβουν μια μοναδική κωδική ονομασία. Η ονομασία μπορεί να έχει την ακόλουθη διάρθρωση: [Υδρ. Λεκάνη]/[κωδικός Περιφέρειας]/[κωδικός Δήμου]/[αύξων αριθμός] όπως προκύπτουν από την εθνική κωδικοποίηση (ΕΓΥ, ΕΛΣΤΑΤ). Πχ για το Δήμο Πατρέων θα μπορούσε να είναι ΖΠΝ/GR02/07/9134/001.

Πρακτική υλοποίησης 2 2. Κάθε ΖΠΝ περιγράφεται γεωγραφικά από μια ή περισσότερες περιμέτρους, καθορισμός που πρέπει να γίνει από τις Υπηρεσίες Ύδρευσης της κάθε ΔΕΥΑ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο το GOOGLE EARTH (δωρεάν πρόγραμμα στο διαδίκτυο). Κάθε περίμετρος ΖΠΝ παράγει ένα αρχείο (.kmz) που ανοίγοντας το αναπαριστά αμέσως την περίμετρο της περιοχής. Αυτή είναι μια βασική εργασία που μπορούμε να αρχίσει άμεσα αφού είναι σε κάθε περίπτωση ένα χρήσιμο απεικονιστικό εργαλείο για κάθε υπεύθυνο ποιότητας.

Πρακτική υλοποίησης 3 3. Κάθε ΖΠΝ πρέπει να “συνδέεται” με τις Πηγές Παροχής Νερού ΠΠΝ που την τροφοδοτούν. Αυτό είναι σημαντικό προκειμένου σε πρώτη φάση να γνωρίζουν τόσο οι υπεύθυνοι των ΔΕΥΑ όσο και οι αρμόδιες Αρχές ποιες πηγές να προσέξουν αν, ο μη γέννητο, εμφανιστεί κάπου πρόβλημα. Οι πηγές θα πρέπει να προσδιορίζονται από ένα όνομα ανάλογο με τις ΖΠΝ, τις γεωγραφικές συντεταγμένες Χ,Υ (άλλωστε απαιτείται πλέον και από τα διαχειριστικά σχέδια λεκανών), και την ενδεικτική δυναμικότητα σε m3/h.

Πρακτική υλοποίησης 4 4. Κάθε ΖΠΝ θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από (1) την παρεχόμενη ποσότητα νερού ή/και (2) τον αριθμό των συνδέσεων - υδρομετρων. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ο ελάχιστος αριθμός αναλύσεων ανά παράμετρο. Προσοχή, ο αριθμός των δειγμάτων στηρίζεται στο εισερχόμενο νερό στη ΖΠΝ και όχι στο τιμολογούμενο.

Πρακτική υλοποίησης 5 5. Κάθε ΖΠΝ θα συνδέεται σε ετήσια βάση με ένα ελάχιστο αριθμό δειγματοληψιών. Φυσικά οι αναλύσεις θα μπορεί να είναι περισσότερες από τις ελάχιστες. Κάθε δειγματοληψία χαρακτηρίζεται από (1) τις συντεταγμένες Χ,Ψ τη σημείου δειγματοληψίας, (2) το χρόνο της δειγματοληψίας (3) το χρόνο ανάλυσης (4) το χρόνο καταχώρησης του αποτελέσματος

Πρακτική υλοποίησης 5 (5) μια σειρά από τιμές για τις ελεγχόμενες παραμέτρους που θα πρέπει να περιλαμβάνουν (5.1) την τιμή μέτρησης (κατ ελάχιστον) (5.2) την ακρίβεια της μέτρησης (5.3) την μέθοδο της μέτρησης (5.4) τον κωδικό του εργαστηρίου [μάλλον πρέπει να καταρτίσουμε ένα Εθνικό Μητρώο Εργαστηρίων].

Πρακτική υλοποίησης 6 6. Οι παρακολουθούμενες παράμετροι θα είναι φυσικά οι προβλεπόμενες από τις Οδηγίες 2015/1787/ΕΚ και 2013/53/EURATOΜ. 7. Από κάθε ΔΕΥΑ θα οριστεί ένας μέγιστος αριθμός εργαζομένων (= 3) που θα έχει εξουσιοδότηση και μοναδικό κωδικό πρόσβασης να εισάγει δεδομένα στο σύστημα αλλά τα δεδομένα δεν θα γίνονται εμφανή σε τρίτους αν δεν έχουν λάβει έγκριση από το υπεύθυνο της ποιότητας νερού ο οποίος θα έχει επίσης ένα μοναδικό κωδικό πρόσβασης.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ