Λ. Μήτρου, Επικ. Καθηγήτρια – Πανεπιστήμιο Αιγαίου Κανονιστικές και Κοινωνικές Διαστάσεις της Κοινωνίας της Πληροφορίας / 6 Χειμερινό εξάμηνο

22 Το Κράτος στην ΚτΠ Τα χαρακτηριστικά του Κράτους Το Κράτος στην Κοινωνία της Πληροφορίας Μεταβολές στη δομή και την οργάνωση του Κράτους

3 Τι είναι το Κράτος Οργάνωση, ρύθμιση κι αναπαραγωγή κοινωνικών σχέσεων ενός συγκεκριμένου κοινωνικού σχηματισμού Κοινωνικό συμβόλαιο Βασικές λειτουργίες του κλασικού Κράτους –Προστασία συνόρων – προστασία τάξης –Οργάνωση/ έλεγχος αγοράς/οικονομίας –Διατήρηση / αναπαραγωγή κυρίαρχης εθνικής ιδεολογίας

4 Πολιτικές αρμοδιότητες του Κράτους Προστασία εθνικών εδαφών και συνόρων Οργάνωση πολιτικής αντιπροσώπευσης (όργανα άσκησης δημόσιας εξουσίας/συγκρότηση) Μονοπώλιο του καταναγκασμού Προστασία δικαιωμάτων των πολιτών Οργάνωση των δημόσιων πόρων Ανάπτυξη, συντήρηση και διατήρηση υποδομών

5 Οικονομικές αρμοδιότητες του Κράτους Εθνικό νόμισμα (εγγύηση σταθερότητας και αξίας) Ρύθμιση της αγοράς/Διατήρηση ανταγωνισμόύ Δημιουργία κανονιστικού περιβάλλοντος λειτουργίας αγοράς και ρύθμισης οικονομικών/συναλλακτικών σχέσεων Έλεγχος εξωτερικού εμπορίου/»προστατευτισμός» Διορθωτική παρέμβαση στις οικονομικές κρίσεις

66 Το Κράτος στην ΚτΠ Μεταβολές στις πολιτικές λειτουργίες του Κράτους Μεταβολές στη λειτουργία των κρατικών μηχανισμών Μεταβολές στις σχέσεις του Κράτους με τους πολίτες Μετατόπιση λειτουργιών σε μη κρατικούς φορείς.

77 Αλλαγές στα χαρακτηριστικά του Κράτους Παγκοσμιοποίηση/Επέκταση των αγορών: το Κράτος δεν μπορεί πλέον να καθορίσει και να ελέγξει αποτελεσματικά τη διακίνηση κεφαλαίων, αγαθών και προσώπων Διεθνής διάσταση της Διακυβέρνησης: υπερεθνικά δια- κυβερνητικά μοντέλα και σχήματα/ νέος ρόλος για διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ/ Επίδραση του Διαδικτύου στη Διακυβέρνηση (παγκοσμιοποιημένη επικοινωνία και αλληλόδραση) Το κοινωνικό κράτος – προστασία των πολιτών/αδυνάτων – το πληροφοριακό κοινωνικό κράτος (Lessig)

8 Πολιτικές αρμοδιότητες και ΚτΠ Προστασία συνόρων – Οικονομική, πολιτική, ιδεολογική και πολιτιστική ολοκλήρωση που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα Προστασία δικαιωμάτων πολιτών: Ελλείμματα Εξασφάλιση πόρων /Έλεγχος /ρύθμιση οικονομίας: η παγκοσμιοποίηση και το Διαδίκτυο μεταβάλλουν τις συναλλαγές και τις οικονομικές – φορολογικές δραστηριότητες του Κράτους Ανάπτυξη και διαχείριση υποδομών – Πολυπλοκότητα - Κοινωνία διακινδύνευσης (risk society) Ιδιωτικοποίηση των ιδεολογικών μηχανισμών του Κράτους (ΜΜΕ- Επικοινωνία- Εκπαίδευση)

9 Μεταβολές στη δομή και την οργάνωση του Κράτους Αλλαγές στο σύστημα αντιπροσώπευσης Επαναπροσδιορισμός της σχέσης και της ισορροπίας της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας ΚτΠ και άμεση δημοκρατία ΚτΠ και συμμετοχή στον πολιτικό διάλογο Η επίδραση στο κανονιστικό σύστημα, το ζήτημα της εδαφικότητας και η αμφισβήτηση της ισχύος του νόμου

10 Η αναδιοργάνωση της διοίκησης Μηχανοργάνωση ή ηλεκτρονική διακυβέρνηση ; Ψηφιοποίηση ή συνολικός μετασχηματισμός της διοικητικής διαδικασίας ; –Πληροφοριακά συστήματα, λογισμικό και υπηρεσίες –Αγορά λογισμικού – υποδομής ή αγορά υπηρεσιών; –Cloud computing και εθνική κυριαρχία

Δημόσια Πληροφορία Δημόσια πληροφορία – διαχείριση δημόσιας πληροφορίας Δημόσια πληροφορία: πληροφορία του κράτους ή πληροφορία για όλους – Με ποιους όρους Ανοιχτά δεδομένα – δημόσια δεδομένα; Όσμωση και διασταύρωση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα –Ιδιωτικοποίηση δημόσιου τομέα ;

12 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση - Χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και των τηλεπικοινωνιών στη Δημόσια διοίκηση σε συνδυασμό με Οργανωτικές αλλαγές και τις νέες δεξιότητες του προσωπικού Σκοπός η βελτίωση της εξυπηρέτησης του κοινού, η ενδυνάμωση της Δημοκρατίας και η υποστήριξη των δημόσιων πολιτικών.

13 Διαστάσεις της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης E-democracy: Η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ε-Government: Η αξιοποίηση της τηλεματικής τεχνολογίας από πλευράς κυβερνήσεων για την διεκπεραίωση κυβερνητικού έργου. E-Inclusion: αναφέρεται στην προώθηση της συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. E-services: Η ηλεκτρονική παροχή κυβερνητικών πληροφοριών και υπηρεσιών μέσω Διαδικτύου.  G2G, G2C, G2B  E-management: το σύνολο των πληροφοριακών συστημάτων τα οποία υποστηρίζουν τις ηλεκτρονικές Κυβερνητικές υπηρεσίες.  E-commerce: Η επιχειρηματική πλευρά των Κυβερνητικών υπηρεσιών.

Κάρτα Πολίτη; Πολιτική ΕΕ ως προς την ενιαία ηλεκτρονική ταυτότητα – διαλειτουργικότητα – ενιαία «ιθαγένεια» με ενιαία ηλεκτρονική ταυτότητα Χρήσεις κάρτας πολίτη –φυσική απόδειξη της ταυτότητας του κατόχου της κάρτας –α πόδειξη της ταυτότητας του κατόχου κατά την χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο σύνολο του Δημόσιου τομέα ; –ηλεκτρονική υπογραφή συναλλαγών με το σύνολο του ιδιωτικού τομέα ; –καταχώρηση και παροχή πληροφοριών του κατόχου που αφορούν την ασφαλιστική κατάσταση, την φορολογική εικόνα και την κατάσταση υγείας ;

15 Ηλεκτρονική δημοκρατία Αξιοποίηση του διαδικτύου και ΤΠΕ από τους πολίτες για την μεταξύ τους επικοινωνία, ως εργαλείο οργάνωσης και επίτευξης των στόχων κοινού ενδιαφέροντος. Αλληλεπίδραση: σύνδεση πολιτών με διαφορετικές πεποιθήσεις Ενοποίηση: Η δημιουργία χώρων όπου οι πολίτες μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις και ιδέες, να συγκροτούν συμμαχίες και να οργανώνουν δίκτυα Συμμετοχή: συνδιαμόρφωση / καλλιέργεια της κοινωνίας των πολιτών Καταπολέμηση αποκλεισμού – ενταξη: Η παροχή δυνατοτήτων σε αυτούς που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, (καταπολέμηση των αποκλεισμών). Διαφάνεια: Η αύξηση της διαφάνειας στη διακυβέρνηση, ανοικτές διαδικασίες.

Ηλεκτρονική συμμετοχή Χρήση ΤΠΕ για την διεύρυνση και εμβάθυνση της πολιτικής συμμετοχής με την διευκόλυνση των πολιτών να συνδεθούν τόσο ο ένας με τον άλλο όσο και με τους εκλεγμένους αντιπροσώπους του e-Activism: Μη οργανωμένη πολιτική δραστηριότητα ή διαμαρτυρία. e-Campaigning: Πολιτική εκστρατεία στο διαδίκτυο (εκτός της προεκλογικής περιόδου) e-Deliberation: Συμμετοχική εκτίμηση ενός πολιτικού θέματος μέσω διαδικτυακής συζήτησης e-Voting: Συμμετοχή μέσω ψηφοφορίας από το Internet ή με άλλο ηλεκτρονικό μέσο e-Consultation: Διαβουλεύσεις για χάραξη πολιτικής –αξιολόγηση κλπ 16

Ηλεκτρονική διαβούλευση Μια αμφίδρομη σχέση, στην οποία από τη μια πλευρά οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε πλατφόρμες ηλεκτρονικής Διαβούλευσης και από την άλλη παρέχουν ανατροφοδότηση στον φορέα ο οποίος χρησιμοποιεί την Διαβούλευση. Πλαίσιο διαβούλευσης –Καθορισμός του προβλήματος/ερωτήματος –Εξερεύνηση του προβλήματος –Ανάπτυξη πιθανών λύσεων και επιλογή της καλύτερης –Διαχείριση