Μέθοδοι έρευνας για τον τουρισμό και τον πολιτισμό Διάλεξη 7η Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη τουρισμού και Πολιτισμού Μάθημα: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μέθοδοι έρευνας για τον τουρισμό και τον πολιτισμό Διάλεξη 7η Μαρί-Νοέλ Ντυκέν, mdyken@prd.uth.gr Θεόδωρος Μετάξας, metaxas@econ.uth.gr

Εισαγωγή Introductory notes.

Τα πεδία έρευνας: Τουρισμός - Πολιτισμός Σημαντικό φάσμα θεματικών ενοτήτων όπως: Μελέτη συμπεριφοράς, αντίληψης, προσδοκίας των τουριστών, συγκεκριμένων ομάδων τουριστών ή ακόμα των επισκεπτών μιας περιοχής, ενός μουσείου, ενός αρχαιολογικού τόπου κ.λπ. Ανάλυση τουριστικών επιχειρήσεων (η στρατηγική τους, η προσφορά υπηρεσιών, η ποιότητα τουριστικών υπηρεσιών κ.λπ.). Ανάλυση των εθνικών / περιφερειακών / τοπικών στρατηγικών ανάπτυξης του τουρισμού. Ανάλυση της χωρο-χρονικής εξέλιξης των διαφόρων μορφών τουρισμού Μελέτη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ανάλυση της συμβολής του τουρισμού στην προώθηση τοπικών ιδιότυπων πόρων και προϊόντων. Objectives for instruction and expected results and/or skills developed from learning. Οι προβληματισμοί είναι πολυάριθμοι, όμως ο κάθε ένας απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και οργάνωση της έρευνας καθώς και επιλογή κατάλληλων εργαλείων ανάλυσης

Η Συμβολή της Συγκέντρωσης και ανάλυσης Στατιστικών & Χωρικών Δεδομένων για το τουρισμό και τον πολιτισμό Αποτύπωση της κοινωνικο-πολιτιστικής και οικονομικής κατάστασης των χωρικών ενοτήτων Προσδιορισμός της εξειδίκευσης των χωρικών μονάδων (ιδιαιτερότητες) και ειδικότερα του βαθμού εξειδίκευσης σε κλάδους που σχετίζονται με την τουριστική δραστηριότητα, Αναζήτηση της υπεροχής κάποιων χωρικών μονάδων σε συγκεκριμένα μεγέθη του τουρισμού (π.χ. τουριστικά καταλύματα, αφίξεις, διανυκτερεύσεις κ.ά.), Μελέτη της εγκατάστασης – συγκέντρωσης των κλάδων της οικονομίας ή των επιμέρους κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας, όπως των κλάδων που σχετίζονται με τον τουρισμό, Προσδιορισμό των δυναμικών κλάδων και ειδικότερα των επιμέρους κλάδων που σχετίζονται με την τουριστική δραστηριότητα Εκτίμηση των πολλαπλασιαστικών επιδράσεων της τουριστικής δραστηριότητας στην τοπική, περιφερειακή και εθνική οικονομία, με σκοπό τη διαμόρφωση της κατάλληλης επενδυτικής πολιτικής, Ανάλυση των χαρακτηριστικών και των επιδράσεων του τουρισμού στην περιφερειακή και τοπική οικονομία. Αξιολόγηση της περιφερειακής και επενδυτικής τουριστικής πολιτικής, Διαμόρφωση της τουριστικής στρατηγικής και στην κατάρτιση προγραμμάτων / μέτρων περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης, Μέτρηση των χωρικών ανισοτήτων. Objectives for instruction and expected results and/or skills developed from learning.

Ποιοτική ή Ποσοτική έρευνα; Introductory notes.

Η Ποιοτική εναντίον της Ποσοτικής έρευνας; Ποιοτική έρευνα: διερευνητική προσέγγιση, βασισμένη κυρίως στις προσωπικές εμπειρίες και στην κατανόηση των εξεταζόμενων φαινόμενων. Η ποιοτική έρευνα δεν βασίζεται σε αντιπροσωπευτικά δείγματα, δεν αναζητεί αξιόπιστα – με στατιστικούς όρους -αποτελέσματα. Πρόκειται για επαγωγική προσέγγιση (inductive approach) Ποσοτική έρευνα: ο βασικός στόχος είναι να προσφέρει «μετρήσιμους» δείκτες. Με κατάλληλες μεθόδους, η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει και την «μέτρηση» μη μετρήσιμων φαινομένων όπως η συμπεριφορά, οι προσδοκίες, οι αντιλήψεις του ερωτώμενου πληθυσμού. Η ποσοτική έρευνα αναζητεί στατιστικά αξιόπιστα αποτελέσματα. Όταν βασίζεται σε δειγματοληπτική έρευνα, αναζητεί αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων. Πρόκειται για συμπερασματική προσέγγιση (deductive approach) Relative vocabulary list.

Η Ποιοτική εναντίον της Ποσοτικής έρευνας; Δύο διαφορετικά ζητήματα: Διερεύνηση των αιτίων της μη αποτελεσματικής τουριστικής πολιτικής σε μια περιοχή. Η ποιοτική προσέγγιση είναι μια κατάλληλη μέθοδος: οι «μετρήσιμοι» δείκτες δεν είναι απαραίτητα αναγκαίοι. Διερεύνηση της «διάθεσης» πληρωμής (Willingness to pay), όπως η διάθεση των επισκεπτών να πληρώνουν «εισιτήριο» σε Εθνικό Πάρκο. Η ποσοτική προσέγγιση είναι απαραίτητη έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε την κατάλληλη – μέγιστη τιμή. Relative vocabulary list.

Μικτή Μεθοδολογική Προσέγγιση 1. Προκαταρτική ποιοτική έρευνα Ομάδες-στόχους (Πρόσωπα με σχετική εμπειρία: Αιρετοί, Εκπρόσωποι και Στελέχη Αυτοδιοίκησης, Μελετητές, Εκπρόσωποι Επιμελητηρίων και Συνεταιρισμών, κ.λπ.) Συνεντεύξεις Στόχος: να προσδιοριστούν οι ανάγκες και προτεραιότητες της έρευνας καθώς και οι θεματικές / συνιστώσες του ζητήματος που εξετάζουμε και κατά συνέπεια, τα απαραίτητα δεδομένα που πρέπει να συλλέγονται. 2. Με βάση τα ευρήματα της ποιοτικής έρευνας, διαμόρφωση της ποσοτικής έρευνας. Πρωτογενή ή δευτερογενή έρευνα; Στην περίπτωση της δειγματοληπτικής έρευνας, δύο είναι τα κρίσιμα σημεία: - ο σχεδιασμός του ερωτηματολογίου - το μέγεθος και η δομή του δείγματος Relative vocabulary list.

Σχεδιασμός της έρευνας Introductory notes.

8. Σύνδεση του σκοπού με το υποκείμενο της έρευνας 8. Σύνδεση του σκοπού με το υποκείμενο της έρευνας Βασικό σημείο: Σκοπός της έρευνας + Υποκείμενο έρευνας Για την ικανοποίηση του σκοπού της έρευνας πρέπει με ιδιαίτερα προσεκτικό τρόπο να γίνει η αξιολόγηση και επιλογή του υποκειμένου. Ο σκοπός μπορεί να αφορά μεταξύ άλλων Διερεύνηση τάσεων/ προτιμήσεων (π.χ. καταναλωτές) Παραγωγικότητα (π.χ. επιχειρήσεων) Τάσεις αγοράς (π.χ. τιμές ακινήτων) Αντιδράσεις αγοράς (π.χ. εισαγωγή προϊόντος/ υπηρεσίας) Πειραματικές μετρήσεις (π.χ. μετρήσεις απόδοσης φαρμάκου σε ασθενείς) Επίπεδα καινοτομίας (π.χ. επιχειρήσεων) Ικανοποίηση προσφοράς υπηρεσιών (π.χ. τρένο/ αεροπλάνο) Υποκείμενα: Επιχειρήσεις, καταναλωτές, οργανισμοί Σε αυτές τις κατηγορίες υποκειμένων θα πρέπει να προσδιοριστεί με σαφήνεια το ακριβές υποκείμενο της έρευνας, το οποίο θα είναι συνυφασμένο με τον σκοπό της έρευνας.

Σχεδιασμός της έρευνας: βασικές αρχές 11 Πέντε διακριτές φάσεις Σύνδεση των ερευνητικών ζητημάτων με τους στόχους της έρευνας. Σύνδεση των στόχων της έρευνας με τις υποθέσεις εργασίας.  Θεωρητικό υπόβαθρο / βιβλιογραφική έρευνα Ανάπτυξη του συνολικού σχεδίου της έρευνας (Research plan) Συλλογή δεδομένων και πληροφοριών και εισαγωγή τους σε κατάλληλη Βάση Δεδομένων Έλεγχος και ανάλυση των δεδομένων, παραγωγή δεικτών και στατιστικών αποτελεσμάτων Παρουσίαση και διάδοση των αποτελεσμάτων Συνεχής διαδικασία ερωτήσεων Ποιο είναι το θέμα; Τι θέλω να αποδείξω; Ποιες είναι οι βασικές παραδοχές που θέλω να επιβεβαιώσω; Ποια μεθοδολογική προσέγγιση; Ποιες είναι οι μέθοδοι επεξεργασίας; Ποια τα δεδομένα; Ποιες οι πηγές; Πρωτογενή ή δευτερογενή; Ποια είναι η αξιοπιστία των δεδομένων; Ποιες στατιστικές τεχνικές; A list of procedures and steps, or a lecture slide with media. 11

Φάσεις της έρευνας Introductory notes.

Φάση 1: Σύνδεση των ερευνητικών ζητημάτων με τους στόχους της έρευνας Στόχος: Ορισμός με σαφήνεια του κεντρικού ζητήματος και των σχετικών υποθέσεων εργασίας. Αυτό μας επιτρέπει να: Προσδιορίσουμε τις συνιστώσες της έρευνας και τις κατάλληλες ερωτήσεις. (Απαραίτητη διαδικασία στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του ερωτηματολογίου). Προσδιορίσουμε το πεδίο έρευνας όπως - ανάλογα με το κεντρικό ζήτημα - πληθυσμός στόχος, χωρική κλίμακα, περίοδος ανάλυσης κ.λπ. Relative vocabulary list.

Φάση 2: Ανάπτυξη του συνολικού σχεδίου της έρευνας Στόχος: Προσδιορισμός της διαδικασίας συλλογής κατάλληλων δεδομένων για να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε αξιόπιστες απαντήσεις. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει: την επιλογή των πηγών των δεδομένων (βλέπε 3η φάση), την διαμόρφωση της δειγματοληπτικής έρευνας (πρωτογενή έρευνα): (α) μέγεθος δείγματος, (β) δομή του δείγματος, (γ) επιλογή του δείγματος (τυχαίο, στρωματοποιημένο κ.λπ.), (δ) τύπος συνεντεύξεων. την επιλογή των στατιστικών εργαλείων και μεθόδων. Relative vocabulary list. Ο σχεδιασμός μιας έρευνας αποτελεί σύνθετη διαδικασία. Όλα τα παραπάνω θέματα πρέπει να εξεταστούν σύμφωνα με το διαθέσιμο χρόνο και το κόστος του επιλεγμένου σχεδίου.

Φάση 3: Συλλογή δεδομένων [01] Δύο βασικές κατηγορίες πηγών δεδομένων [A] Δευτερογενή δεδομένα: οι πηγές αυτές χρησιμοποιούνται όταν τα ερευνητικά ερωτήματα μπορούν να απαντηθούν, τουλάχιστον σε ικανοποιητικό βαθμό, χωρίς την χρήση πρωτογενών δεδομένων. Βασικά πλεονεκτήματα: (i) στις περισσότερες περιπτώσεις η διαδικασία είναι λιγότερο δαπανηρή και (ii) τα δεδομένα είναι σχεδόν άμεσα διαθέσιμα. Μειονεκτήματα: (i) γενικά, η παραγωγή αυτών των δεδομένων δεν πραγματοποιήθηκε με στόχο να εκπληρώσουν με ακρίβεια το προσωπικό μας σχέδιο έρευνας, (ii) σε ορισμένες περιπτώσεις, ορισμένα δεδομένα (διαχρονικές ή/και χωρικές σειρές) λείπουν (missing values) ή θεωρούνται ακόμα προσωρινά. Relative vocabulary list.

Φάση 3: Συλλογή δεδομένων [02] Πηγές Συγκέντρωσης Πρωτογενή πληροφοριακού Υλικού Δημοσιευμένα Στατιστικά Στοιχεία, κυρίως σε κεντρικό επίπεδο: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Ευρωπαϊκή Αρχή (EUROSTAT). Στατιστικό υλικό υπάρχει και σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς. Βάσεις Δεδομένων και οδηγούς Ερευνητικών Κέντρων ή εταιρειών που ασχολούνται με τη συγκέντρωση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων. Επίσης χρήσιμο πληροφοριακό υλικό υπάρχει σε αναπτυξιακές μελέτες, μελέτες έργων και σε αναπτυξιακά προγράμματα. Πιο συγκεκριμένα

Πιο συγκεκριμένα Ελλάδα Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Τράπεζα της Ελλάδος Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) Σύνδεσμος των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Διεθνείς Πηγές Eurostat (Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WTO) World Economic Forum (WEF) World Travel & Tourism Council (WTTC)

Φάση 3: Συλλογή δεδομένων [03] [B] Πρωτογενή δεδομένα: μας επιτρέπουν να απαντήσουμε πλήρως στα ερωτήματα, υπό την προϋπόθεση ότι, το σχέδιο έρευνας έχει αναπτυχθεί με κατάλληλο τρόπο. Βασικό μειονέκτημα: η διαδικασία απαιτεί χρόνο, ανθρώπινους και συχνά χρηματικούς πόρους. Επιπλέον, η διαδικασία είναι χρονοβόρα διότι απαιτεί: Επιλογή του δείγματος καθώς και της μεθόδου δειγματοληψίας (επιλογή των συμμετεχόντων) Ερωτηματολόγιο για την διατύπωση - κωδικοποίηση των ερωτήσεων (ποιες κλίμακες;) Επιλογή της μεθόδου υλοποίησης της έρευνας (πρόσωπο-με-πρόσωπο, τηλεφωνική συνέντευξη, ταχυδρομική ή ηλεκτρονική έρευνα), Εκπαίδευση των συνεντευκτών, Εφαρμογή πιλοτικής έρευνας: απαραίτητη προκειμένου να εξακριβωθεί πώς οι συμμετέχοντες αντιλαμβάνονται τις ερωτήσεις μας, Τελικό ερωτηματολόγιο - Τελική συλλογή δεδομένων Relative vocabulary list.

Φάση 4: Ανάλυση των δεδομένων [01] Στόχος: Οργάνωση και Μείωση του αρχικού όγκου των δεδομένων με σκοπό την παραγωγή σχετικών «μέτρων» / δεικτών που επιτρέπουν με ευκολότερο τρόπο την ερμηνεία των δεδομένων. Στατιστική ανάλυση: Διαφορετικές μέθοδοι είναι διαθέσιμες. Η επιλογή εξαρτάται από δύο στοιχεία: (i) την ίδια τη φύση των δεδομένων και, (ii) το (τους) στόχο (ους) της ανάλυσης. Πριν οποιαδήποτε εξειδικευμένη στατιστική ανάλυση, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί διερευνητική / περιγραφική επεξεργασία των δεδομένων η οποία περιλαμβάνει: Έλεγχος αξιοπιστίας των δεδομένων (Fiability and reliability tests), Ανάλυση της κατανομής των κύριων μεταβλητών, Παραγωγή μέτρων κεντρικής τάσης και διασποράς (ανάλυση της μεταβλητότητας , της συγκέντρωσης, των ανισοτήτων) Διαστήματα εμπιστοσύνης Relative vocabulary list.

Φάση 4: Ανάλυση των δεδομένων [02] Διαδεδομένες στατιστικές μέθοδοι : Παλινδρόμηση: ανάλυση της επιρροής επιλεγμένων ερμηνευτικών μεταβλητών στη διακύμανση της εξαρτημένης μεταβλητής. Διαχωριστική Ανάλυση (Discriminant Analysis): ταξινόμηση των ατόμων(*) σε δύο ή περισσότερες κατηγορίες (ανάλυση που βασίζεται σε πίνακες διπλής εισόδου, contingency tables). Παραγοντική Ανάλυση (Factor Analysis): Εντοπισμός των ισχυρότερων διαστάσεων (συνιστωσών) ενός μεγάλου αριθμού μεταβλητών που συσχετίζονται μεταξύ τους. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την παραγωγή περιορισμένου αριθμού σύνθετων δεικτών. Ταξινόμηση / Ομαδοποίηση (Cluster Analysis): η μέθοδος αυτή οδηγεί στην ομαδοποίηση των ατόμων σε ένα περιορισμένο αριθμό ομοιογενών ομάδων (αλληλοαποκλειόμενες ομάδες, ενώ στο εσωτερικό καθεμιάς ομάδας, τα άτομα παρουσιάζουν «παρόμοιο προφίλ»). Relative vocabulary list. (*) Τα στατιστικά άτομα της έρευνας μπορεί να είναι τουρίστες, επισκέπτες, επιχειρήσεις, προϊόντα, χωρικές ενότητες, μουσεία κ.λπ.

Φάση 5: Παρουσίαση των αποτελεσμάτων και ευρημάτων της έρευνας Στόχος: Η παραγωγή μιας κατανοητής και ελκυστικής έκθεσης, τηρώντας τους βασικούς επιστημονικούς κανόνες: Κατανοητή περίληψη, παρουσιάζοντας την ερευνητική ερώτηση (εις) και τα βασικά συμπεράσματα . Λεπτομερής περιγραφή του επιστημονικού ζητήματος και των υποθέσεων εργασίας, συμπεριλαμβανομένης και της χρησιμότητας της μελέτης. Παρουσίαση των ιδιαιτεροτήτων και δυσκολιών που προέκυψαν κατά την υλοποίηση της έρευνας Παρουσίαση και αιτιολόγηση των μεθόδων ανάλυσης Κατάλληλη παρουσίαση των στατιστικών αποτελεσμάτων (πίνακες, γραφήματα: η συνοπτική παρουσίαση μέσω πινάκων, διαγραμμάτων είναι πολύ πιο αποδοτική από ένα "εκτεταμένο κείμενο"). Αποφεύγουμε, μέσα στο κείμενο, μεγάλους πίνακες, (αν η πληροφορία είναι απαραίτητη, οι σχετικοί πίνακες πρέπει να ενσωματώνονται στα παραρτήματα. Σε βάθος συζήτηση των αποτελεσμάτων με αναφορά στην ενδεχόμενη αμφισβήτηση ορισμένων δεδομένων. Relative vocabulary list. Τέλος, ρωτήστε τον εαυτό σας αν η διάταξη και η γενική παρουσίαση της έκθεσης είναι ελκυστικές !!!.

12. Προτεινόμενο μοντέλο μεθοδολογίας επιστημονικής έρευνας Το μοντέλο Φορέας Υλοποίησης Ερευνας 1 Θεωρητικό Υπόβαθρο του Αντικειμένου (Ανασκόπηση βιβλιογραφίας, ερευνητικών μελετών) 2 Αντικείμενο, Πρόβλημα και Σκοπός της έρευνας 3 Προσέγγιση του φαινομένου και επιλογή είδους έρευνας (Πως θα το διερευνήσω και γιατί, αλλά και αιτιολόγηση αποκλεισμού των άλλων ειδών έρευνας) 4 Επιλογή Μεθόδου Έρευνας (π.χ. Ποιοτική ή Ποσοτική και γιατί) 5 Τεχνικές Έρευνας (Ερωτηματολόγια, Δομημένες Συνεντεύξεις, Παρατήρηση) 6 Υλικά, Όργανα Μέτρησης, Προγράμματα Επεξεργασίας Δεδομένων (π.χ SPSS) κ.α 7 Διαδικασία της Έρευνας –συστηματικά και στρατηγικά σχεδιασμένη -Φάσεις 8 Δεοντολογία 9 Δυναμική Αξιολόγηση της Έρευνας (Αποτελεσμάτων) –Προστιθέμενη Αξία 10

11. Δεοντολογία Έρευνας Η δεοντολογία της έρευνας αφορά σε ορισμένες βασικές αρχές που πρέπει να τηρούνται σχετικά με τα δικαιώματα των υποκειμένων της έρευνας (Belmont, 1976). Λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια της έρευνας, η αρχή του οφέλους και μη βλάβης, η αρχή του σεβασμού για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η αρχή της δικαιοσύνης και της τήρησης του απορρήτου. Τα πιο συνηθισμένα ζητήματα είναι η συνειδητή συγκατάθεση όσων εμπλέκονται στην έρευνα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η χρήση πειραματόζωων, Η συμμετοχή των αναπτυσσόμενων χωρών στην έρευνα, η έρευνα σε ανθρώπινα βλαστοκύτταρα, καθώς και η διπλή χρήσητων ερευνητικών αποτελεσμάτων Οι περισσότερες συστάσεις της "Γνωμοδότησης της Επιτροπής Ελέγχου της Ερευνητικής Δεοντολογίας (Ethical Review Report)" βασίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, σε Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε κανονισμούς διεθνών συνθηκών και πρωτοκόλλων. Κάποιες άλλες βασίζονται σε θεσμοθετημένες καλές πρακτικές διακυβέρνησης και μη νομοθετημένες δεοντολογικές αρχές.

Συμπέρασμα Σημαντικότερες συνιστώσες της εμπειρικής έρευνας 24 Σημαντικότερες συνιστώσες της εμπειρικής έρευνας Στόχος / Υποθέσεις Πληθυσμός αναφοράς Δείγμα Ερωτηματολόγιο Συλλογή δεδομένων Διαμόρφωση της Βάσης Δεδομένων Στατιστικές μέθοδοι Αξιοπιστία των αποτελεσμάτων Αναγωγή ευρημάτων A list of procedures and steps, or a lecture slide with media. 24

Συμπέρασμα Ο χρόνος που «χάσαμε» κατά τη διάρκεια της επιλογής των μεθόδων έρευνας (προκαταρτική διαδικασία) μας επιτρέπει τελικά να αποφύγουμε ορισμένες κλασικές «απογοητεύσεις» και τελικά να «κερδίσουμε» πολύτιμο χρόνο για την παραγωγή και ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Conclusion to course, lecture, et al.

Δραστηριότητα μέσα στην τάξη Υποθέστε ότι σας έχουν αναθέσει μια εμπειρική έρευνα σε επισκέπτες – τουρίστες στην περιοχή σας. Καλείστε σε ομάδες των 3 ατόμων να προσδιορίσετε τα εξής: Τον σκοπό της έρευνας Το αντικείμενο της έρευνας Να δημιουργήσετε 4 ομάδες ερωτήσεων Χ 5 ερωτήσεις ανά ομάδα. Σύνολο 20 ερωτήσεις Χρονική διάρκεια: 45 λεπτά