ΓΙΕΡΕΒΑΝ Το Γιερεβάν γνωστό και ως Ερεβάν, είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας, με 1.088.000 κατοίκους το 2004. Είναι χτισμένο στις όχθες του ποταμού Χραζντάν και αποτελεί το διοικητικό, πολιτιστικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Η ιστορία του Γιερεβάν αρχίζει τον 8ο αιώνα π.Χ., με την ανέγερση του φρουρίου Ερεμπούνι το 782 π.Χ.. Τελικώς, το όνομα «Ερεμπούνι» εξελίχθηκε στην αρμενική γλώσσα κυρίως τον 5ο ή τον 4ο αιώνα π.Χ., ώστε να καταλήξει σε «Γιερεβάν» πριν τον 7ο αιώνα μ.Χ..

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ: 1111300(2009) ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ 34% ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ: 4895 km^2

Ιστορία Δημιουργήθηκε το 782 π.Χ. Το σοβιετικό Γιερεβάν Το Γιερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της νεογέννητης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας, μιας από τις 15 Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Η σοβιετική εποχή μετέτρεψε την πόλη σε μια σύγχρονη βιομηχανική μητρόπολη με πάνω από 1 εκατομύριο κατοίκους, κτισμένη σύμφωνα με τα σχέδια του εξέχοντα Αρμένιου αρχιτέκτονα Αλεξάνδρου Ταμανιάν. Ταυτόχρονα, το Γιερεβάν έγινε σημαντικό επιστημονικό και πολιτιστικό κέντρο. Ο Ταμανιάν ενσωμάτωσε εθνικά παραδοσιακά στοιχεία στη σύγχρονη αστική πολεοδομική ανάπτυξη. Το σχέδιό του ήταν μια ακτινική-κυκλική διάταξη, υπερκείμενη της υπάρχουσας πόλεως. Ως αποτέλεσμα, πολλά ιστορικά κτήρια κατεδαφίσθηκαν, ανάμεσά τους και εκκλησιές, τζαμιά, το παλιό περσικό φρούριο, χαμάμ, παζάρια και καραβάν-σαράι. Το 1965, κατά την πεντηκοστή επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, το Γιερεβάν κατέστη επίκεντρο μιας 24ωρης μαζικής αντισοβιετικής διαμαρτυρίας με αίτημα την αναγνώριση της γενοκτονίας από τις σοβιετικές αρχές. Το 1968 τιμήθηκε η 2750 ή επέτειος από την ίδρυση της πόλεως.

Μετασοβιετική ανεξαρτησία Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το Γιερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Αρμενίας, στις 21 Σεπτεμβρίου 1991. Ο μεγάλος σεισμός του 1995 επέφερε πολλές καταστροφές στην πόλη. Η διατήρηση της ηλεκτροδοτήσεως και της παροχής αερίου αποδείχθηκε δύσκολη. Μόλις το 1996 αποκαταστάθηκε σταθερή ηλεκτροδότηση.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Το Γιερεβάν βρίσκεται στην ανατολική Αρμενία, στη βορειοανατολική κοιλάδα του όρους Αραράτ, σε μέσο υψόμετρο 989,4 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας (από 900 ως 1300 μέτρα). Το ανώτερο τμήμα του περιβάλλεται από βουνά από τις τρεις πλευρές του, ενώ προς νότο η πόλη κατέρχεται προς τις όχθες του ποταμού Χραζντάν, παραπόταμου του Άραξ. Ο Χραζντάν χωρίζει το Γιερεβάν με ένα γραφικό φαράγγι. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του κέντρου της πόλης είναι 40° 10΄ 12΄΄ βόρειο πλάτος και 44° 31΄ 12΄΄ ανατολικό μήκος. Η έκταση του Γιερεβάν είναι 227 τετρ.km, οπότε η μέση πυκνότητα πληθυσμού είναι 5.196 κάτοικοι ανά τετρ.km. Ως κέντρο της πόλεως θεωρείται η Πλατεία Δημοκρατίας, γνωστή και ως Hraparak. Το Γιερεβάν εξυπηρετείται από το Αεροδρόμιο Zvartnots. Η ώρα του Γιερεβάν είναι 2 ώρες μπροστά από την ώρα Ελλάδας.

Ως πρωτεύουσα της Αρμενίας, το Γιερεβάν δεν αποτελεί τμήμα κάποιου διοικητικού διαμερίσματος (επαρχίας) της (marz). Συνορεύει όμως με τα ακόλουθα «marzer»: Κοταγίκ (προς βορρά), Αραράτ (προς νότο), Αρμαβίρ (νοτιοδυτικά) και Αραγκατσότν (βορειοδυτικά).

Κλίμα Το κλίμα του Γιερεβάν είναι σχετικώς ηπειρωτικό, με ξηρά θερμά καλοκαίρια και ψυχρούς αλλά μάλλον σύντομους χειμώνες. Η θερμοκρασία τον Αύγουστο μπορεί να φθάσει τους 40 °C, ενώ τον Ιανουάριο τους - 15 °C. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι μικρή, περί τα 350 χιλιοστόμετρα.

Πολιτισμός Ως ένα από τα κέντρα του αρμενικού πολιτισμού, το Γιερεβάν είναι έδρα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Γιερεβάν (από το 1919), της Αρμενικής Ακαδημίας Επιστημών, ενός ιστορικού μουσείου, μιας όπερας, ενός εθνικού ωδείου και αρκετών τεχνικών ιδρυμάτων. Τα αρχεία Ματενανταράν περιέχουν μια πλούσια συλλογή πολύτιμων αρχαίων αρμενικών, ελληνικών, ασσυριακών, εβραϊκών, ρωμαϊκών και περσικών χειρογράφων. Το Γιερεβάν έχει αρκετές μεγάλες δημόσιες βιβλιοθήκες, μουσεία, θέατρα, βοτανικούς και ζωολογικούς κήπους. Δύο τουριστικά αξιοθέατα είναι η Όπερα και τα ερείπια του φρουρίου.

Οικονομία Το Γιερεβάν είναι το βιομηχανικό, συγκοινωνιακό και πνευματικό κέντρο της Αρμενίας. Καρδιά ενός εκτεταμένου σιδηροδρομικού δικτύου, αποτελεί μεγάλο εμπορικό κέντρο για τα αγροτικά προϊόντα. Οι βιομηχανίες του παράγουν μέταλλα, μηχανουργικά εργαλεία, ηλεκτρικό εξοπλισμό, πλαστικά, χημικά και υφάσματα. Το Γιερεβάν είναι η έδρα μεγάλων επιχειρήσεων, όχι μόνο αρμενικών, αλλά και πολυεθνικών, καθώς παρέχει φθηνό ανθρώπινο δυναμικό για "outsourcing". Πρόσφατα, η Lycos μετακόμισε το αρχηγείο της από το Παρίσι στο Γιερεβάν. Η πόλη είναι επίσης έδρα της Εθνικής Τράπεζας της Αρμενίας, του χρηματιστηρίου της χώρας και των μεγαλύτερων εμπορικών της τραπεζών.

Ανάπτυξη Tο Γιερεβάν εισήλθε πρόσφατα σε μια φιλόδοξη αναπτυξιακή διαδικασία κατά την οποία παλαιές πολυκατοικίες και κτήρια του σοβιετικού στυλ κατεδαφίζονται και αντικαθίστανται με σύγχρονα. Ωστόσο, αυτή η αστική ανανέωση έχει συναντήσει αντιδράσεις και κριτική από κατοίκους. Η Ζερμέν Τζάκσον έχει σχέδια να ανεγείρει ένα ψυχαγωγικό συγκρότημα σε ένα νέο ξενοδοχείο 5 αστέρων που κτίζεται στην πόλη.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Καταρράκτες Μεγάλες λευκές αναβαθμίδες που ανεβαίνουν από το κέντρο της πόλεως προς το Πάρκο Haghtanak (Πάρκο της Νίκης). Μνημείο των Κοζάκων Μνημείο για τους κοζάκους που σκοτώθηκαν κατά τους ρωσοπερσικούς πολέμους το 1826-1827. Αμαλίρ Αίθουσα συναυλιών και αθλητικό συγκρότημα. Ματενανταράν Ινστιτούτο Αρχαίων Χειρογράφων: Από τα πλουσιότερα φυλακτήρια χειρογράφων και παλαιών βιβλίων στον κόσμο. Κινηματογράφος «Μόσχα» (Kino Moskva) Περίφημη κινηματογραφική αίθουσα. Μητέρα Αρμενία Άγαλμα στο Πάρκο της Νίκης.

Κινηματογράφος «Ναΐρι» (Kino Nairi) Περίφημη κινηματογραφική αίθουσα. Το Πάνθεον Κοιμητήριο όπου είναι θαμμένοι πολλοί διάσημοι Αρμένιοι. Σασούντσι Νταβίτ Άγαλμα αφιερωμένο σε ένα περίφημο Αρμένη ήρωα. Άγαλμα του Χάικ Το άγαλμα του θρυλικού πατριάρχη και γενάρχη του αρμενικού έθνους. Τσιτσερνακαμπέρντ Το μνημείο των θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Γιεραμπλούρ Κοιμητήριο όπου αναπαύονται οι Αρμένιοι που πολέμησαν στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ζωολογικός Κήπος του Γιερεβάν.

Σάβο Ονταντζιάν, μπασίστας των S.O.A.D. Σεργκέι Παρατζάνοφ, σκηνοθέτης του κινηματογράφου Μιζάκ Σαργκσιάν, φυσικός Σαργκίς Σαργκσιάν, τεννίστας Μαρτίρος Σαριάν, ζωγράφος Αλέξανδρος Σιρβανζάντε, συγγραφέας Αράμ Χατσατουριάν, μουσικοσυνθέτης Σεργκέι Χατσατριάν, βιολιστής Αξιοσημείωτοι άνθρωποι που γεννήθηκαν ή έζησαν στο Γιερεβάν: Βλαντιμίρ Ακοπιάν, σκακιστής Βίκτορ Αμπαρτσουμιάν, αστροφυσικός Χατσατούρ Αμποβιάν, συγγραφέας Λεβόν Αρονιάν, σκακιστής Αλέξανδρος Αρουτιουνιάν, μουσικοσυνθέτης Ντζιβάν Γκασπαριάν, μουσικοσυνθέτης Έντγκαρ Μανουτσαριάν, ποδοσφαιριστής

ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟ ΓΙΕΡΕΒΑΝ www.youtube.com/watch?v=IloGi6c_xcw Η εργασία αυτή επιμελήθηκε από τον μαθητή της β γυμνασίου του 4ου γυμνασίου Σπάρτης ΓΚΙΚΑ ΛΑΜΠΡΟ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:http://el.wikipedia.org/wiki/%C